هاشمی رفسنجانی و معادلات پیچیده در عراق

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
هاشمی رفسنجانی و معادلات پیچیده در عراق

قرار است هاشمی رفسنجانی از ابتدای اسفند ماه، سفری هفت روزه به عراق داشته باشد که طولانی‌ترین سفر یک مقام ایرانی است. قرار است حجه الاسلام هاشمی رفسنجانی از ابتدای اسفند ماه سفری هفت روزه به عراق داشته باشد که گفته می‌شود طولانی‌ترین سفر یک مقام ارشد ایرانی به این کشور است. هنوز اهداف و برنامه‌های این سفر اعلام نشده است اما آنچه با توجه به سفرهای پی در پی مقامات ایران به عراق خودنمایی می‌کند، امکان فراهم‌سازی بسترهای مذاکرات مستقیم تهران و واشنگتن در شرایطی جدید و با نگاه به رویکرد متفاوتی است که کاخ سفید نوید آن را می‌دهد.مقامات سیاسی ایران در ماه‌های گذشته فعالیت‌های دیپلماتیک خود را در عراق افزایش داده‌اند. سفر علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی به بغداد قبل از روی کار آمدن باراک اوباما در آمریکا نشانه‌ای از آغاز اقدامات تهران برای بررسی شرایط جدید در منطقه و ارزیابی روابطش با بغداد در آستانه روی کار آمدن دموکرات ها بود. پس از آن، علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر معظم انقلاب و عضو شورای عالی سیاست خارجی کشور راهی بغداد شد و به محض ورود به عراق در گفت‌وگویی مطبوعاتی اعلام کرد که برای زیارت از عتبات عالیات همچنین دیدار با رهبران سیاسی عراقی و برای بحث و تبادل نظر درباره تقویت روابط دو کشور به این کشور سفر کرده است.وی طی این سفر با آیت‌الله سیستانی، آیت‌الله سید‌محمد سعید حکیم و سیدمحمد بحرالعلوم، جلال طالبانی رئیس‌جمهور و عادل عبدالمهدی معاون وی و دیگر مسئولان عراقی دیدار و گفت‌وگو کرد.بلافاصله پس از سفر ولایتی به عراق، منوچهر متکی، مسوول دستگاه سیاست خارجی کشور در رأس هیاتی اقتصادی و برای دیدار با همتای عراقی خود با هدف ارتقاء سطح مناسبات میان دو همسایه وارد بغداد شد.نکته مهم در سفر متکی این بود که وی در پاسخ به سوالی در خصوص تمایل واشنگتن برای مذاکره با تهران، شرایط کنونی عراق را متفاوت با قبل توصیف کرده و از این رو گفت که در حال حاضر ضرورتی برای گفت‌وگوهای جدید با آمریکا در باره عراق احساس نمی‌شود.در پاسخ متکی مشخص بود که وی سوال در خصوص مذاکره آمریکا و ایران را پیرامون موضوع عراق ارزیابی و به این ترتیب از اظهار نظر در خصوص موضع تهران نسبت به تمایل جدید کاخ سفید برای گفت‌وگو خودداری کرده است.هدف سفر متکی به عراق، اقتصادی اعلام شد؛ اما وی در سفر به اقلیم کردستان به طور رسمی اولین درخواست را از دولت اوباما و در ارتباط با آزادی دیپلمات‌های ربوده شده در اربیل مطرح ساخت و اقدام دولت جدید آمریکا در این خصوص را نشانه‌ای عملی از تغییر رویکرد این کشور در برابر ایران توصیف کرد.اکنون خبر دیگری از تحرکات دیپماتیک میان تهران و بغداد موضوع بررسی‌ها قرار گرفته است؛ سفر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان رهبری و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام به عراق.به نظر می‌رسد که سفر مقامات ایران به بغداد و گفت‌وگو با مسوولان سیاسی و مذهبی عراق در راستای بررسی شرایط و زمینه‌های موجود برای گفت‌وگو با آمریکاست که الزاما نباید به باز شدن باب مذاکرات منجر شود، بلکه منطق دیپلکماتیک سنجش فاکتورهای بالقوه و بالفعل را می‌طلبد.چند نکته برای تقویت این تحلیل وجود دارد؛ اول اینکه کاخ سفید با روی کار آمدن اوباما، افغانستان، عراق و مسائل خاورمیانه را محورهای اصلی در مسیر سیاست خارجی جدید خود اعلام کرده و در این چهارچوب ایران به همه شکل دارای ‌نفوذ و نفع است. ضمن آنکه واشنگتن تلاش دارد از جایگاه ایران در حل و فصل مسائل خاورمیانه، عراق و افغانستان به عنوان پیش زمینه برای مذاکره و طرح مسائل فی مابین بهره گیرد.دوم آنکه عراق چه در دوران جورج بوش و چه در زمان ریاست جمهوری اوباما همواره سعی دارد نقش میانجی و واسط را در برقراری مجدد روابط تهران و واشنگتن برعهده گیرد. تحقق این هدف هم سرشار از مزیت‌های سیاسی و اقتصادی برای عراق است و هم هزینه‌های آمریکا و ایران را برای آغاز روابط کاهش می‌دهد.سوم آنکه تهران این روزها علائمی از تمایل به پذیرش دست دوستی آمریکا را نشان داده و متذکر می‌شود که رویکردهای متفاوت با قبل می‌تواند مثبت باشد و امکان گفت‌وگو در فضایی دوستانه و مبتنی بر احترام متقابل وجود دارد.و در نهایت ظرفیت‌های تاثیرگذاری هاشمی رفسنجانی باید مورد توجه قرار گیرد. وی از چهره‌های صاحب اثر نظام جمهوری اسلامی ایران است و استفاده از توانایی‌های وی همواره یکی از گزینه‌های نظام برای اجرای تصمیمات اساسی بوده است و بر این اساس، سفر او به عراق در مقطع کنونی بیش از هر چیز احتمال گفت‌وگوی ایران و آمریکا را تقویت می‌کند.با توجه به آنچه گفته شد، انتظار می‌رود این بار بیش از گذشته از پتانسیل عراق جدید برای آماده‌سازی شرایط گفت‌وگوی تهران و واشنگتن بهره گرفته شود. در این صورت، عراق نقطه آغازی خواهد بود و تهران از آنجا شروع خواهد کرد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 282]