سينمای قرآنی و يا فيلم قرآنی

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

به اعتقاد من اگر هر چيزی نام و مشخصه خاص پيدا نكند بهتر است، يعنی نگوييم سينمای قرآنی و يا فيلم قرآنی. بهتر است به جای اين تفكيك‌ها به دنبال اشتراكات اديان باشيم و با كمك آنها به زبان جهانی برسيم. وی افزود: در سينمای جهان آثاری داريم كه بر مبنای روايت‌های انجيلی و توراتی ساخته شده است، ما نيز قادريم در سينما روايت‌هايی داشته باشيم كه مطابق با قرآن باشد. در ادامه اين گفت‌وگو به فيلم «طاووس‌های بی‌پر» به كارگردانی جواد مزدآبادی كه اين بازيگر در آن نقش‌آفرينی كرده اشاره كرديم. به گفته مزدآبادی اين اثر به آيه‌ای از قرآن (از آنجايی كه تصور نمی‌كنيد به شما روزی خواهيم رساند) توجه دارد. از قاضيانی خواستيم برداشت خود را از اين اثر و نگاه كارگردان بگويد. قاضيانی اينچنين تشريح كرد: در رابطه با فيلم «طاووس‌های بی‌پر» من هيچگاه چنين چيزی را از كارگردان نشنيده بودم ولی به شدت به اين جمله اعتقاد دارم، زيرا روزی انسان توسط خدا مقرر شده و مزدآبادی نيز طبق اين تفكر اين فيلم را ساخته است و من به عنوان بازيگر وقتی به فيلم نگاه می‌كنم چنين مفهومی را در كار می‌بينم. اين بازيگر در توضيح اين مطلب كه در آثار ميركريمی نيز می‌توان به وضوح توجه به دين و قرآن را مشاهده كرد، گفت: در واقع در فيلم «طاووس‌های بی‌پر» همان تلاش انسان است كه نشان داده می‌شود، همان چيزی كه در سينمای رضا ميركريمی نيز وجود دارد. من به شخصه سينمای ميركريمی را اين گونه نمی‌بينم كه فقط به دين توجه داشته باشد، زيرا دين بخشی از سينمای اين فيلمساز است، درصورتيكه بخش اصلی آثار اين سينماگر حضور در خلوت انسان است. بازيگر فيلم «به همين سادگی» اضافه كرد: اين رويه را می‌توان در شخصيت اصلی از «زير نور ماه» تا «به همين سادگی» مشاهده كرد، منتها نقش هدايت تشريحی و هدايت تكوينی را شايد اين دو كارگردان (ميركريمی و مزدآبادی) بيشتر بدان اشاره می‌كنند، خيلی از كارگردان‌های ديگر نيز ممكن است اين‌كار را بكنند. مثلاً در فيلم «هامون» (ساخته داريوش مهرجويی) فلسفه دين را مشاهده می‌كنيم، حتی می‌توان فلسفه شرق و غرب را در اين فيلم ديد. سوال ديگر ما اين بود كه اين نوع نگاه كه در هامون شما بدان اشاره كرديد در ديگر آثار «مهرجويی» همانند فيلم «پری» نيز مشاهده می‌شود؟ وی اظهاركرد: بله، فيلم‌های مهرجويی هم آنقدر دور از آثار ميركريمی نيست، منتها تعابيری كه آدم‌ها طبق ديد‌گا‌ه‌های شخصی‌شان از موضوع‌ها دارند با هم فرق می‌كند. وی افزود: من فكر می‌كنم برخی از تعاريف، هم در قرآن هم در انجيل و هم در تورات هست، چون خيلی از مطالب كه در تورات است در انجيل نيز موجود است. اسلام آمده كه بگويد اديان ديگر نيز وجود داشته‌اند، اسلام در نفی اديان ديگر نيامده است كه ما بخواهيم آنها را از هم جدا كنيم.

قاضيانی اظهار كرد: اسلام از تسليم می‌آيد و اين پيام همه اديان الهی است. وقتی ما اسامی ديگر انبيا را در قرآن داريم يعنی اين كتاب آسمانی به پيشينيان احترام می‌گذارد. از حضرت آدم (ع) گرفته تا حضرت رسول (ص) مورد احترام قرآن و اسلام هستند. وی ادامه داد: در حقيقت حضرت محمد (ص) چيزی از اصول اديان گذشته نفی نمی‌كند. همانگونه‌ كه در قرآن ما سوره مريم (س) و يوسف (ع) داريم يعنی چيزهايی كه در انجيل هم وجود دارد. فقط كافی است كه ما فارسی قرآن را هم در كنار عربی آن بخوانيم تا نسبت به قرآن آشنايی بيشتری پيدا كنيم. سوال ديگر ما از اين بازيگر اين بود كه با توجه به توضيحات شما آيا منطقی است كه ما درصدد تعيين ژانر يا تعريف خاص از سينمای قرآنی باشيم؟ برنده سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش اول زن در بيست‌و‌ششمين جشنواره فيلم فجر جواب داد: به عقيده من اگر هر چيزی نام و مشخصه خاص پيدا نكند بهتر است، يعنی ما تاكيد را به روی يك چيزی نگذاريم. برای نمونه مثل اين می‌ماند كه كسی را وادار نمی‌كنيم به نماز خواندن يااينكه خودش نماز می‌خواند، كداميك به عقيده شما زيباتر است؟ قاضيانی اظهار كرد: وقتی خدای ما، خدای قرآن، خدای انجيل، خدای تورات و يا خدای اوستا، همه به يك اشتراك می‌رسند وقتی ما می‌بينيم كه يگانگی وجود دارد و آن يگانه هم يك چيز واحد را از انسان می‌خواهد، ديگر اين فرافكنی‌ها در ذهن و گفتارمان و يا پرداختن به آن به طور تفكيك شده احتياج نيست. وی در ادامه به زبان جهانی فيلم «به همين سادگی» اشاره كرد و گفت: خدا را شكر، تنها در ايران از اين فيلم استقبال نشد، زيرا جشنواره سال گذشته در مورد اين فيلم پر از حاشيه و حرف بود كه من خيلی دوست دارم آن را ذكر كنم. من حتی از بازيگران و سينماگران سينما شنيدم كه جايزه‌هايی كه به اين فيلم داده شده ناحق بوده است البته هر كسی می‌تواند اظهار نظر خودش را داشته باشد، ولی اين نكته را نمی‌توان نديده گرفت كه فيلم‌های ما به جشنواره‌های خارجی زيادی می‌روند، اما هميشه برنده نيستند. بازيگر فيلم «اقليما» مثال زد: «در مسكو وقتی كه «اولمان» بهترين بازيگر زن كارهای «برگمان» مهر تاييد به اين كار می‌زند، معلوم می‌شود كه تنها در ايران كار مورد توجه نيست، بلكه هيئت انتخاب آن جشنواره‌های خارجی نيز كار را خوب ارزيابی كرده‌اند. در وارنای بلغارسان در سال 2008 نيز می‌بينيم كه به اين فيلم جايزه بهترين بازيگر نقش اول زن را می‌دهند، پس شاهديم در يك جشنواره‌ بين‌ا‌لمللی ديگر نيز اين نظر مساعد در مورد «به همين سادگی» وجود دارد. در ادامه به جشنواره «رم» می‌رسيم كه در اين جشنواره معتبر نيز اين فيلم به عنوان بهترين كار انتخاب ‌شد، پس ما می‌توانيم وقتی كه اين كار دارد جايزه‌های جغرافيايی، جغرافيای تاريخی و تاريخی انسانی را از آن خودش می‌كند بگوييم كه فيلم اثر موفقی بوده است. در مثالی ديگر بايد گفت كه وقتی‌ كه «رضا ناجی» (بازيگر فيلم آواز گنجشك‌ها) دارد جايزه‌های معتبر دنيا را می‌گيرد، پس رضا ناجی واقعاً بازيگر بين‌المللی است كه توانسته يك جايگاهی را در دنيا به وجود بياورد كه باعث افتخار ما شود.» اين بازيگر افزود: نكته ديگر اين است كه همه گفتند «به همين سادگی» قرار است چه چيزی را ثابت كند. ما قرار نبود چيزی را ثابت كنيم ما قرار بود يك روز از روزمرگی يك انسان را نشان دهيم كه چقدر اين مسئله می‌تواند عواقب بدی داشته باشد. يكی از عواقب خيلی پنهان و ناراحت‌كننده‌اش، حجم وسيع آدم‌هايی است كه در كشور ما دارند از دارو استفاده می‌كنند و هيچكس به ديگری نمی‌گويد كه از دارو استفاده می‌كند همه به نوعی احتياج به روانشناس و روانكاو است، ولی هيچكس به ديگری نمی‌گويد درصورتيكه در كشورهای اروپايی اگر هر كس يك وكيل دارد يك روانشناس نيز دارد. بازيگر فيلم «زن دوم» ادامه داد: پس اين رويه تنهايی يك بيماری است كه از همين روزمرگی و بی‌توجهی ما به جزئيات شكل می‌گيرد. من يادم است كه يك استاد در سال 1369 در دانشگاه مشهد داشتم كه در آن موقع گفت بيماری تنهايی در اروپا خيلی رواج دارد، هنوز آن موقع اين بيماری در ايران وجود نداشت. الان بعد از گذشت 10 سال ما بيماری تنهايی را به شدت در كشور می‌بينيم، فقط حاضر نيستيم كه آن را باور كنيم، چون بيماری تنهايی با تنهايی منتخب و بلوغ يافته دو شكل مختلف است كه اگر نخواهيم به مرز باريك اين دو شكل توجه كنيم، وارد مرحله هولناكی می‌شويم كه در واقع همانند يك جنگل خطرناك می‌ماند كه می‌توانيم در آن گم شويم. برنده جايزه بهترين بازيگر زن جشنواره فيلم وارنا بلغارستان در سال 2008 در تكميل سخنان خود گفت: من فكر می‌كنم در «به همين سادگی» به اين مسئله (تنهايی انسان) پرداخته شده است كه حتی مورد تاييد جشنواره‌های مختلف قرار می‌گيرد تا آنجايی كه رئيس جشنواره ايتاليا می‌گويد ما سال‌هاست فرشته‌ای مثل طاهره را در خانه‌هايمان گم كرده‌ايم، پس اين نياز است كه درباره آن صحبت می‌شود و بحث می‌شود به همين دليل نمی‌توانيم بگوييم كه اين شخصيت صد در صد قرآنی يا ايرانی است و به روی آن اسم بگذاريم. وی افزود: در فيلم به همين سادگی طاهره با قرآن استخاره می‌كند، يك مسيحی هم همين كار را با انجيل می‌كند، همانگونه كه مورمون‌ها كت‌و‌شلوارهای يكدست می‌پوشند و مسيحيت را تبليغ می‌كنند. پس ما بگوييم كه مسحيت دارد به سقوط می‌رسد كه اينها دارند تبليغش را می‌كنند درست نيست. اين بازيگر در پايان بخش نخست گفت‌وگويش با ايكنا بيان كرد: دنيای فكری كسی همانند مهرجويی با عنوان فلسفه شكل می‌گيرد، يكی هم همانند ميركريمی با سينمای دينی. درصورتيكه من فكر می‌كنم ميركريمی به سينمای فلسفی و انسانی پرداخته است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 290]