معاونت پژوهشی حوزه محور ساماندهی نهادهای پژوهشی شود

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
معاونت پژوهشی حوزه محور ساماندهی نهادهای پژوهشی شود

رییس پژوهشکده تحقیقاتی اسلامی سپاهنهاد معتبری همچون معاونت پژوهش حوزه باید نظم و سامان‌ مناسبی بین نهادهای پژوهشی ایجاد کند. حجت‌الاسلام والمسلمین حاجی صادقی رییس پژوهشکده تحقیقاتی اسلامی سپاه در گفت‌وگو با خبرنگار مرکز خبر حوزه، فعالیت‌های این پژوهشکده را تشریح کرد، متن کامل این گفت‌وگو در ذیل می‌آید. (س)- روند شکل‌گیری پژوهشکده تحقیقاتی اسلامی سپاه را بیان بفرمایید؟ - سپاه پاسداران، یک نهاد برآمده از انقلاب اسلامی بود که با ماهیت دینی شکل گرفته بود و بهترین، جوان‌هایی که در راهپیمایی‌ها علیه رژیم شاه حضور فعال داشتند، در تشکیل سپاه نقش ایفا کردند. خوب اینها نیاز به تغذیه دینی و معنوی داشتند. چون سنگربانی و حراست از انقلاب کار ساده‌ای نبود که هر کس بدون بصیرت دینی بتواند از عهده آن برآید لذا از همان آغاز این نیاز احساس شد و نهادها و بخش‌های مختلفی در سپاه راه‌اندازی شده و ماموریت داشتندکه پاسداران را از لحاظ فکری و معنوی تغذیه کنند که یکی از این بخش‌ها، مرکز بررسی آثار اسلامی در قم بود که در سال 1359 شکل گرفت و وظیفه این مرکز، بررسی شکلی و محتوایی آثار موجود در جامعه و ارزیابی آنها بود. (س)- یعنی در آن مقطع، این مرکز، کار تولیدی انجام نمی‌داد؟ - خیر فقط آثار موجود اعم از کتاب، مقاله و فیلم‌ها را بررسی می‌کرد اما به تدریج دوستان به این نتیجه رسیدند که در برخی حوزه‌ها و مباحث نیازمند تحقیقات جدید هستیم لذا «مرکز بررسی» تبدیل به «مرکز تحقیقات اسلامی» شد. (س)- از همان آغاز نیروهای این مرکز از حوزه تامین می‌شد؟ - عمدتاً نیروها از حوزه تامین می‌شد . چون فلسفه تشکیل این مرکز در قم همین مسئله بود و در آن زمان بزرگوارانی چون حضرات آیات مکارم‌شیرازی، امینی، محلاتی، احمدی‌میانجی و روحانی جزو اعضای هیأت امناء این مرکز به شمار می‌رفتند و جناب حجت‌الاسلام والمسلمین عراقی نیز مسئولیت اداره امور را بر عهده داشت. (س)- از چه زمانی این مرکز تبدیل به پژوهشکده شد؟ - دوستان و همکاران در سال 1375 به دنبال ثبت رسمی این مجموعه در وزارت علوم وقت بودند که پس از احراز استانداردهای لازم نزد وزارتخانه به عنوان پژوهشکده تحقیقات اسلامی به ثبت رسید. (س)- هم‌اکنون چه کسانی هیأت امناء این پژوهشکده را بر عهده دارند؟ - آیت‌الله موحدی‌کرمانی، دکتر ولایتی، حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدی، دکتر لاریجانی، حجت‌الاسلام والمسلمین صفایی، رییس پژوهشکده و وزیر علوم، اعضای هیأت امناء پژوهشکده تحقیقات اسلامی را تشکیل می‌دهند. (س)- این پژوهشکده از نظر سازمانی چه جایگاهی دارد؟ - از نظر سازمانی، زیر مجموعه نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه است، اما از نظر علمی وابسته به وزارت علوم است. (س)- این مسئله، تعارض ایجاد نمی‌کند؟ - نه مثل دانشگاه صدا و سیما، دانشکده وزارت امور خارجه و یا پژوهشکده‌های وابسته به وزارت‌خانه‌ها می‌باشد که مجوز خود را از وزارت علوم می‌گیرند و تابع استانداردهای علمی می‌باشند. (س)- رییس پژوهشکده را چه کسی انتخاب می‌کند؟ - نماینده ولی‌فقیه در سپاه (س)- در حال حاضر ماموریت‌های شما در چه محورهایی تعریف شده است؟ - در چهار محور، یکی پژوهشی در حوزه علوم اسلامی و انسانی مورد نیاز سپاه است، ماموریت دوم، تدوین متون آموزشی است. چون دوره‌های آموزشی در مراکز آموزش عالی‌، دانشکده‌ها و مراکز تداوم آموزش سپاه برگزار می‌شود. البته بر اساس پیشنهاد حاج‌آقا صفایی، رییس سازمان عقیدتی سیاسی کل نیروهای مسلح، ما به تدوین متون آموزشی مورد نیاز سایر نیروهای مسلح همچون ارتش و نیروی انتظامی هم اشتغال داریم. سومین ماموریت ما فعالیت‌های عرصه اطلاع‌رسانی همچون، تولید نرم‌افزار، راه‌اندازی سایت‌های اینترنتی و انتشار نشریات مورد نیاز است. (س)- چه نشریاتی دارید؟ - سه نوع نشریه منتشر می‌کنیم. معتقدیم که اگر در سپاه، سه گروه روحانیون، فرماندهان و اساتید را مورد توجه قرار دهیم، کل سپاه را هدایت کرده‌ایم. اکنون نزدیک به 1400 روحانی به طور تمام‌وقت در سپاه اشتغال دارند که اینها نقش قابل توجهی در حفظ اسلامیت، قداست و معنویت در سپاه دارند. از همین رو یک نشریه ویژه روحانیون به نام «پیام» تهیه و منتشر می‌کنیم. نشریه‌ای هم به نام «حصون» ویژه فرماندهان و مدیران عالی سپاه داریم که نزدیک به سه هزار مشترک دارد. نشریه دیگر نشریه مخصوص اساتید و مربیان کل مجموعه سپاه است که با نام مربیان منتشر می‌شود. (س)- به سه ماموریت پژوهشکده تحقیقات اسلامی اشاره کردید، چهارمین ماموریت شما چیست؟ - تربیت پژوهشگر است که به تازگی این ماموریت به ما محول شده است لذا طراحی‌های لازم برای تدوین دوره‌های آموزشی به منظور تربیت پژوهشگر در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در حال انجام است. (س)- چرا به فکر تاسیس این رشته افتادید؟ - جای تربیت پژوهشگر در کشور ما خالی است. ما تربیت مربی تربیت معلم و تربیت مدرس داریم، اما تربیت محقق نداریم و ما این بحث را در قالب دو رشته تربیت پژوهشگر و تربیت مدیر پژوهشی ادامه می‌دهیم. (س)- دوره‌ها ویژه نیروهای سپاه خواهد بود؟ - این دوره مخصوص کسانی برگزار می‌شود که جزو پرسنل سپاه باشند یا روحانیونی که بپذیرند عضو مجموعه نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه شوند. البته اجازه برگزاری این دوره برای افراد خارج از خانواده سپاه را داریم ولی در آغاز، کار را به صورت محدود شروع خواهیم کرد. (س)- با توجه به ماموریت‌هایی که اشاره کردید، پژوهشکده تحقیقات اسلامی دارای چه بخش‌ها و معاونت‌هایی است؟ - دو معاونت پژوهش و اطلاع‌رسانی داریم که هر کدام دارای چند مدیریت است و گروه‌های علمی الهیات، سیاسی، فرهنگی و تاریخ زیر نظر معاونت پژوهش فعالیت می‌کنند. (س)- گروه‌های علمی چه فعالیت‌هایی دارند؟ - عمده تولیدات پژوهشی در این گروه‌ها انجام می‌شود، به عنوان مثال گروه الهیات در گرایش‌های مختلف چون فقه و حقوق، فلسفه، کلام، علوم قرآن و حدیث می‌باشد. گروه سیاسی مباحث سیاسی را به صورت مبنایی و ساختاری مورد پژوهش قرار می‌دهد که تا کنون آثار خوبی منتشر کرده است. گروه تاریخ امنیتی- دفاعی هم به مباحثی چون فقه‌ حفاظتی، فقه اطلاعاتی و دیگر مباحث متناسب با نیروهای مسلح می‌پردازد. به عنوان مثال این گروه مکتب دفاعی اسلام را در حال تدوین دارد. گروه چهارم هم بیشتر به کارهای میدانی چون نیازشناسی‌ها و مباحث رفتارشناسی می‌پردازد و هم‌اکنون موضوع تبیین تهدیدات فرهنگی علیه سپاه و راه‌کارهای مقابله با آن را در دستور کار خود دارد. (س)- چند پژوهشگر با معاونت پژوهش همکاری می‌کنند؟ - نزدیک به 40 نفر که همه آنها یا طلبه‌اند یا شکل‌گیری علمی آنها در مراکز مرتبط با علوم دینی صورت گرفته است. (س)- مخاطبان آثار شما فقط مجموعه سپاه است؟ - دو دسته آثار در این پژوهشکده تولید می‌شود. یکی آثار عمومی و دومی آثاری که دارای طبقه‌بندی است، تاکنون 500 اثر تولید شده که 150 اثر آن در سطح جامعه عرضه شده است. (س)- یعنی 350 اثر دارای طبقه‌بندی است؟ - خیر به تدریج اینها را عرضه می‌کنیم، زیرا ارایه کردن یک اثر به عنوان کار ترویجی در جامعه، نیازمند بازنویسی است و امیدواریم امسال بیش از 50 اثر دیگر را منتشر کنیم که اینها مورد نیاز جامعه است. تاریخ مصرف برخی آثار گذشته است و برخی از آثار را هم در اولویت نمی‌بینیم، اما آثاری که مورد نیاز جامعه است به تدریج وارد بازار خواهد شد به عنوان مثال یک کار سنگین پژوهشی پیرامون احزاب انجام شده است که از سال آینده عرضه می‌شود. همچنین از جمله کارهایی که انجام گرفته، تولید نوارهای کاست و سی‌دی شامل مضامین دینی، احکام و اعتقادات در قالب هنری است که این کار با همکاری شبکه رادیویی معارف صورت گرفت. (س)- استقبال از آثار شما تا به حال چگونه بوده است؟ - ما معتقدیم اگر معارف اسلامی را آنچنان که هست معرفی کنیم، فطرت پاک مردم جذب می‌شود. بحمدالله متون آموزشی، چندین نوبت منتشر و تدریس شده است و علاوه بر سپاه، سایر نیروهای مسلح از آن بهره‌مند شده‌اند. اخیراً قراردادی با عقیدتی- سیاسی ارتش منعقد کردیم که بسیاری از آثار علمی و پژوهشی ما در اختیار آنها قرار بگیرد. همچنین غالب آثاری که برای فروش در اماکن عمومی، عرضه‌کرده‌ایم به چاپ دوم و بعضی به چاپ چهارم رسیده است. (س)- آیا تمام آثار شما به زبان فارسی است؟ - خیر ما ترجمه آثار به زبان‌های خارجی به ویژه زبان عربی را در دستور کار قرار داده‌ایم، به عنوان نمونه کتاب«مع‌الرکب‌الحسینی» تاکنون سه بار تجدید چاپ و با استقبال مسلمانان کشورهای عرب زبان مواجه شده است. (س)- در تولید آثار پژوهشی تا چه میزان به نیازهای جامعه مخاطب خود توجه دارید؟ - نکته بسیار مهم همین است. اصرار ما این است که در خلاء حرف نزنیم، تولید علم آن زمانی موثر است که متناسب با نیازها و کاربردها باشد ما اثری تولید می‌کنیم که کاربرد داشته باشد یعنی اثری که درخواست کننده نداشته باشد تولید نمی‌کنیم. حتی نشریات را بر همین مبنا منتشر می‌کنیم. (س)- برای نیازسنجی، سامانه‌ای را تعریف کرده‌اید؟ - علاوه بر اینکه رده‌های مختلف در سپاه نیازهای فکری و عقیدتی خود را اعلام می‌کنند، گروه فرهنگی به نیازسنجی اجتماعی می‌پردازد و در این راه از پرسش‌نامه، مصاحبه و مطالعات میدانی کمک می‌گیرند. (س)- تعامل شما با نهادهای پژوهشی حوزوی چگونه است؟ - خوب است و به دنبال این هستیم که کار موازی نکنیم، اما مطلوب نیست. به نظر می‌رسد که نهاد معتبری همچون معاونت پژوهش حوزه باید نظم و سامان‌ مناسبی بین نهادهای پژوهشی ایجاد کند. من حدود 10 سال پیش فرمانده سپاه قم بودم به حضرت آیت‌الله مشکینی (ره) عرض کردم نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه در هراستانی هماهنگ عمل می‌کند، ولی در قم این گونه نیست و هر کسی یک چیزی می‌گوید، خوب همین وضعیت را در بحث پژوهش داریم. الان دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دیگر نهادهای مهم پژوهشی، کارهای خوب و بزرگی انجام داده‌اند اما اگر مدیر حوزه علمیه از همه مسئولان این مجموعه دعوت کند و به انتخاب خودشان، یک دبیر تعیین شود تا کار ساماندهی و ارتباط بین این مجموعه‌ها را پیگیری کند و هر چند وقت یک بار دور هم جمع شوند، خیلی اثر دارد. همانطور که مدیر حوزه نسبت به وضعیت آموزشی در حوزه‌های علمیه از اشراف نسبی برخوردار است در بخش پژوهش هم نیازمند این اتفاق هستیم و برای این منظور معاونت پژوهش حوزه باید خود را از کارهای صفی جدا کرده و به کارهای ستادی روی بیاورد و پژوهش‌های دیگر را سامان بدهد. اشتغال معاونت پژوهشی به کارهای پژوهشی وتبدیل شدن آن به یک پژوهشکده و حتی پژوهشگاه، کوچک کردن این معاونت است بلکه باید نیازسنجی کند، سفارش پژوهش بدهد و جلوی کارهای موازی را بگیرد. (س)- حاج‌آقا به عنوان آخرین سوال بفرمایید برنامه‌های بعدی شما برای توسعه احتمالی کارها چیست؟ سایت اینترنتی پژوهشکده که با نام طوبی فعالیت می‌کند به دلیل حجم بالای اطلاعات تبدیل به چند سایت خواهد شد به طوری که نشریات، متون آموزشی و مباحث پژوهشی هر کدام در یک پایگاه اینترنتی جداگانه خواهد آمد. مطلب دیگر اینکه رویکرد علوم انسانی در سپاه تقویت شده است و همه بر این باورند که معنویت و رویکرد دینی رمز پیروزی و موفقیت سپاه است. لذا تقویت معنویت، بصیرت دینی و سیاسی و ولایتمداری در رئوس برنامه‌ها قرار گرفته است و بر همین اساس نظر مسئولان سپاه توسعه کمی و کیفی پژوهشکده تحقیقات اسلامی است.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 513]