بخند تا درمون شي

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

بخند تا درمون شي نويسنده: مهتاب خسرو شاهي آيا مي دانستيد تاثير مثبت يک دقيقه خنده معادل با ده دقيقه ورزش ايروبيک است؟ مادربزرگم مي گفت : « بخند تا دنيا به روت بخنده » . يا مي گفت : « بچه ها وقتي تو خواب فرشته ها رو مي بينند، مي خندند» . گاهي هم که خيلي غمگين بودم ، مي گفت : « سگرمه هات رو باز کن ، اين طوري زشت مي شي » ... خلاصه اينکه مادربزرگ من و خيلي از مادر بزرگ هاي ديگر ، بسياري از اين جمله ها را خوب و به جا به کار مي بردند و به ياد داشتند و شايد به نظر ما که حالا اين روزها کمتر از قبل فرصت خنديدن داريم، توجه به اين حرف ها کمي بي معني به نظر برسد ، اما واقعيت اين است که پشت همه حرف هاي آنها يک واقعيت علمي نهفته بود ؛اينکه خنديدن مي تواند اثرات مثبت جسمي و رواني اي را برايمان به همراه داشته باشد . اگر ته دلتان به همه اين حرف ها مي خنديد و ميگوييد « دل خوش سيري چند ؟ » خنديدن و قضاوت هايتان را کمي به تعويق بيندازيد و بعد از خواندن مطلب ، کلاهتان را قاضي کرده و قضاوت کنيد . ما مي خنديم ؛ زماني که آنچه مي بينيم ،مي شنويم يا حس مي کنيم ، شرايط ، حرف يا موقعيتي خنده دار يا اصطلاحاً « کميک » برايمان ايجاد کند . اما گاهي اين خنده به پوزخند ، خنده عصبي يا خنده از روي غم که با نوعي حسرت همراه است . تبديل مي شود که ماهيت اين نوع خنده ها ، متفاوت از خنده حقيقي است . گاهي هم عوامل فيزيکي اي مانند شنيدن يک لطيفه يا قلقلک باعث خنديدن ما مي شود . به طور متوسط هر فرد روزانه بيش از 15 بار مي خندد که بالا يا پايين تر رفتن اين عدد مي تواند نشانه تغيير در رفتار فرد ـ چه به لحاظ جسمي و چه رواني ـ باشد . خنده را واکنش فرد به تغييرات ، اعم از تغييرات دروني يا بيروني مي دانند . دفعات خنديدن افراد ، زماني که در جمع حضور دارند ، مي تواند به 30 بار بيش از زماني که تنها هستند افزايش يابد . خنده واکنش خودکاري است که در اثر فشرده شدن زبان کوچک و حنجره ايجاد مي شود . ـ سناريوي خنده در علم روانپزشکي ـ روان شناسي سه سناريو يا نظريه براي خنده وجود دارد که عبارتند از نظريه ناسازگاري ، برتري و تسکين يا رهايي . خنده هاي مختلف همه ما آدم ها در يکي از اين تئوري ها جا مي گيرند .اما اين نظريه ها چه مي گويند ؟ ـ نظريه ناسازگاري : بر اساس اين تئوري ، زماني که فرد رفتار ، اتفاق يا حرفي را که در آن زندگي کرده و بزرگ شده متفاوت باشد ،به خنده وا داشته مي شود . ـ نظريه برتري : « پت و مت » را که مي شناسيد ،دو موجود مثل همين « پت ومت » کاري انجام مي دهند که با هيچ عقل و منطقي جور در نمي آيد ، يعني يک شرايط نامتعادل يا غير ايده آل در مقابل شرايط متعادل يا برتر قرار مي گيرد . ما به رفتار پت و مت مي خنديم چون کارهاي ساده را به پيچيده ترين ، ناقص ترين و بدترين شکل ممکن ـ به نظر خودشان ! حل مي کنند . ـ نظريه تسکين (رهايي ) : وقتي از تنش ها و استرس ها رها مي شويم ، رها هستيم و ميخنديم . زماني که تلاش مي کنيم از فشارهاي رواني رهايي يابيم ، سعي مي کنيم به شکلي بخنديم تا بر اين حالتها غلبه کرده و تسکين پيدا کنيم . طبيعت خنده هر چند شادي و احساس سرخوشي حس دروني است اما نماد بيروني اين حس دروني خنديدن است . خنده مي تواند واکنشي به شنيدن يک لطيفه يا واکنشي به محرک هاي بيروني اي مانند قلقلک دادن باشد که در اين صورت واکنشي فيزيولژيک محسوب شده و به آن خنده فيريولوژيک مي گويند . خنده شدت و هيجان يا به صورت طولاني مي تواند با رفتارهاي غير ارادي مانند جاري شدن اشک از چشم يا احساس انقباض و انبساط عضلاني همراه باشد . پژوهش ها نشان مي دهند ، خنده هاي نوزادان از 17 روزگي به بعد صدادار است . اين بررسي جديد ، نظريه پيشين مبني بر صدادار شدن خنده نوزادان از چهار ماهگي به بعد را رد مي کند . نوزادان متولد شده با نقص هاي مادر زادي اي چون نابينايي و ناشنوايي هم توان خنديدن دارند . صفت ژنتيکي خنده را زبان شاخص و ناهشيارانه براي بيان احساسات مي دانند به همين دليل معتقدند افراد اين ويژگي را به صورت ژنتيکي به ارث مي برند ،اين دليلي است براي آنکه بعضي افراد ذاتا خوشرو و بذله گو بوده و بعضي ديگر اين ويژگي ها را ندارند . اين نتيجه با بررسي تعدادي نوزاد دختر دو قلو که بلافاصله پس از تولد از يکديگر جدا شده و هر يک تحت سرپرستي خانواده جديدي قرار گرفته و تا 43 سالگي هيچ ارتباطي با خواهر دو قلو و والدين اصلي شان نداشتند، به دست آمد . بررسي رفتار اين دوقلوها نشان داد خوش خلقي و خنده رويي آنها باوجود تربيت شدن توسط مادر و پدري غير از والدين حقيقي و جدا بودن از يکديگر ، شبيه هم است . اين نشان مي دهد خوش خلقي و خنده رويي ، صفتي ارثي است . فرمانده مي خندد بررسي هاي نوروفيزيولوژيک ( فيزيولوژي سيستم عصبي ) نشان مي دهند خنديدن به عملکرد سطح شکمي قشر مرکزي استخوان پرويزي مغز مرتبط است که باعث ترشح هورمون پس از دريافت محرک مي شود . بخش هايي از سيستم ليمبيک در خنديدن دخالت دارند . سيستم ليمبيک يکي از بخش هاي آغازين مغز است که مسوول مستقيم کنترل احساسات بوده و ما را در انجام يا بهتر بگويم نشان دادن واکنش هاي مهم حياتي ، پايه اي و دفاعي کمک مي کند . ( دفاعي با هدف نجات و دور شدن از خطر ) دو بخش هيپوکامپ و آميگدال ( بادامک ) موجود در سيستم ليمبيک ، مسوول کنترل خنده هستند. اما بعضي از پژوهش ها حاکي از آن است که مرکز خنده در مغز دقيقاً مشخص نيست ، چرا که خنده تنها ناشي از يک مکانيسم عصبي است که غير ارادي انجام مي شود . اين بررسي نشان مي دهد خنديدن به انتقال پيام عصبي به مراکزي چون « تلانسفال » و « ديانسفال » (قسمت خلفي بروز آنسفال که شامل هيپوتالاموس ، تالاموس ، متاتالاموس و اپي تالاموس است ) بستگي دارد . در واقع اين نظريه ، فرايند خنديدن را به بخش مياني تالاموس ، هيپوتالاموس و بخش زير تالاموس مرتبط مي داند . چهره و خنده شکل خنديدن افراد متفاوت است ، اما با وجود اين تفاوت ،خنديدن و تغيير شکل عضلات از حالت طبيعي به شکلي ديگر باعث ورزيده شدن عضلات صورت مي شود . اين ورزش باعث تسهيل گردش خون در لب ها ، گونه و چانه مي شود . از طرفي تعرق پوستي را افزايش داده و باعث شادابي پوست مي شود . اين حرکات ،شل شدن وافتادگي عضلات صورت را به تعويق مي اندازد . مغز وخنده خنده باعث ترشح و تنظيم ترشح هورمون ها و پپتيدها ( ملکلول‌هاي سبکي که از دو يا چند مولکول اسيد آمينه تشکيل شده اند ) در بدن مي شود . اين تغيير باعث ايجاد اثرات مثبتي به اين شرح است : 1 ـ کاهش ميزان استرس و کاهش ترشح هورمون هاي خاص در زمان استرس .اين تاثير به ظاهر لحظه اي اثرات طولاني مدتي را به همراه دارد . 2 ـ تاثير مثبت بر مغز و افزايش حس مثبت انديشي واعتماد به نفس 3 ـ تقويت عملکرد سيستم ايمني بدن .افراد شاد در مقابل ابتلا به بيماري هاي جسمي و رواني مقاوم تر هستند . 4 ـ فعال شدن و تقويت سيستم عصبي و ممانعت از ابتلا به استرس و مشکلات گوارشي . لاغري و خنده خنديدن باعث مصرف انرژي مي شود . خنده در کودکان داراي اضافه وزن باعث تحريک عضلات شکم ، پاها و پشت شده و اين تحرک همراه با مصرف انرژِي به کاهش وزن کودکان چاق کمک مي کند . از طرفي انرژي مصرف شده در هر بار خنديدن ـ از ته دل ـ به مدت 30 ثانيه ، معادل انرژي مصرف شده طي هشت دقيقه انجام حرکات موزون است . خنده و عضلات خنديدن باعث انبساط و انقباض منظم و سريع عضلات شکم و پشت مي شود . اين انقباض و انبساط روي ماهيچه ها و ساختار فيزيکي آنها اثر مثبت دارد ، به طوري که باعث سفت شدن عضلات اين ناحيه مي شود . ديافراگم و خنده هر بار خنديدن باعث تقويت عضلات متصل به پرده ديافراگم و در نتيجه تسهيل تنفس مي شود . از طرفي افزايش ظرفيت تنفسي شش ها را به همراه دارد . آيروبيک خندان تاثير خنديدن روي اعضاي بدن ـ به ويژه خنده از ته دل ـ به قدري است که تاثير آن را معادل با تاثير ورزش هاي آيروبيک مي دانند . 1 ـ خنديدن روي دستگاه گردش خون ، قلب و عروق ، محفظه ديافراگم وعضلات قلب تاثير مي گذارد ؛ به اين ترتيب که خنديدن باعث افزايش ضربان قلب ، تسهيل جريان خون و خونرساني بهتر به بافت ها و اندام ها مي شود . تاثير مثبت هر يک دقيقه خنده روي قلب و عضلات آن را معادل با ده دقيقه ورزش آيروبيک مي دانند . 2 ـ خنديدن باعث ايجاد تکان هاي آهسته و منظم دروني مي شود اين تکان هاي منظم ، عضلات قلب ، شش ها ،ديافراگم و بافت ها و اندام هاي دروني ناحيه مرکزي بدن ( شکم ، پشت ) را به تحرک وا مي دارد . اين تاثير را با ماساژ دادن ناحيه شکم و پشت ، با دستگاه برابر مي دانند . 3 ـ تکان هاي ناشي از خنديدن ، رفع خستگي و خمودگي عضلات بازوها و پاها را به دنبال دارد . منبع: نشريه همشهري مثبت شماره 6 /ج
#پزشکی#

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 218]