مشاور پزشكى دارو براى تنظيم ساعت بدن

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: مشاور پزشكى دارو براى تنظيم ساعت بدن
الان در نيويورك صبح زود است و شهر تازه از خواب بيدار مى شود، اما شما مى خواهيد بخوابيد. نور خورشيد به پنجره اتاق هتل شما در پكن مى تابد اما شما فكر مى كنيد الان بايد نيمه شب باشد و به شدت احساس خواب آلودگى مى كنيد. يك هفته است كه در تعطيلات هستيد اما خيلى بيشتر از زمانى كه به فرودگاه مقصد رسيديد احساس خستگى و ضعف مى كنيد. به ازاى عبور از هر منطقه زمانى، بدن به يك روز براى ريكاورى و تطبيق با شرايط جديد نياز دارد. پروفسور جيم هورن مسئول مركز مطالعات خواب دانشگاه لوبروگ و مولف چند كتاب در زمينه اختلالات خواب مى گويد: شما با عبور از يك منطقه زمانى متوجه مى شويد كه ساعت بدنتان با شرايط زمانى جديد تطابق پيدا نكرده است. براى اين تطبيق چند روز زمان لازم است. اگر به سمت شرق سفر كنيد براى تطابق به زمان بيشترى نياز داريد، چراكه ساعت بدن شما يا همان ريتم شبانه روزى براى هماهنگى با روزهاى كوتاهتر كار دشوارترى را پيش رو خواهد داشت. پروفسور درك يان دايك، مدير بخش تحقيقات خواب سورى مى گويد: اگر به غرب پرواز كنيد متوجه مى شويد كه بيدارماندن كار سختى است اما بيدارشدن ساده است. درحالى كه اگر به شرق پرواز كنيد طبعا همه چيز برعكس مى شود. اما خستگى پرواز خيلى بيشتر باعث بداخلاقى شما مى شود. تحقيق شركت هواپيمايى بريتيش ايرويز نشان مى دهد كه خستگى پرواز مى تواند تا ۵۰ درصد باعث اختلال در تصميم گيرى، كاهش حافظه و بهم خوردن مهارت هاى روابط عمومى شود. اين مسائل مى تواند باعث كاهش تمركز، سردرد، اضطراب و كاهش سرعت عمل، خستگى و تاثير بر ساير عملكردهاى بيولوژيك بدن شود. پروفسور دايك مى گويد: شما دچار مشكلات معدى-روده اى مى شويد چراكه به غير از مغز ساير بخش هاى بدن هم ساعت مخصوص به خود را دارند كه ممكن است دچار بهم ريختگى شوند. بنابراين تعداد زياد درمانهاى موجود در بازار براى خستگى پرواز چندان دور از ذهن نيست. اين درمانها طيف وسيعى از انواع و اقسام قرصها تا رژيمهاى غذايى را در بر مى گيرد، اما واقعا چه كارى بهترين بازدهى را به دنبال دارد. در مرحله اول قرصهاى خواب توصيه نمى شوند. به رغم اينكه اين داروها به خوابيدن شما كمك مى كنند اما ساعت بدن شما به طور طبيعى اجازه خوابيدن نمى دهد. پس اگر مجبور باشيد كه پيش از پايان اثر اين قرصها از خواب بيدار شويد (كه در پروازها معمولا چنين شرايطى پيش مى آيد)گيج و عصبى خواهيد شد. در عين حال اين نگرانى وجود دارد كه اگر براى مدت طولانى بدون حركت باشيد ممكن است دچار خطر ترومبوزهاى عميق داخل وريدى شويد. يكى از درمان هاى رايج خستگى پرواز، قرصهاى ملاتونين است كه بطور اوليه باعث تسريع حركت و تطابق ساعت بدن مى شود. ملاتونين هورمونى ا ست كه بشكل طبيعى در غده پينه آل مغز توليد مى شود. اين هورمون به تنظيم ساعت بدن كمك مى كند. در بريتانيا اين دارو فقط با نسخه پزشك فروخته مى شود، اما در ايالات متحده بدون نسخه قابل خريدارى است، گرچه توسط موسسه غذا و دارو آمريكا تاييد نشده است. آيا اين دارو مضر است پروفسور هورن مى گويد: احتمالا خير اما كيفيت داروهايى كه بدون نسخه قابل خريدارى است زير سوال است، اما من شخصا از اين دارو استفاده نمى كنم چون به نظرم چندان مفيد نيست. من مخالف اين دارو نيستم اما معتقدم اغلب مردم استفاده صحيح از اين دارو را نمى دانند. اين دارو به بدن اينطور القا مى كند كه هوا تاريك است و نبايد از خواب بيدار شود. بنابراين اگر ساعت ۴ صبح از خواب بيدار شديد و به جاى احساس خواب آلودگى طبيعى احساس سرزندگى و شادابى داشتيد بايد اين دارو را مصرف كرده و از روشن كردن هر نوع چراغى تا حد امكان بپرهيزيد. اگر مثلا از آمريكا يا كشورهاى آن منطقه برمى گرديد و زمانى كه به خانه رسيديد هوا تاريك بود اما شما به هيچ وجه احساس خستگى و خواب آلودگى نداشتيد هنگام رفتن به رختخواب اين دارو را مصرف كنيد. همانطور كه اشاره شد هنگام خوردن دارو به هيچ وجه اجازه ندهيد به مدت دو ساعت هيچگونه نورى دور و بر شما را روشن كند چه نور طبيعى باشد چه مصنوعى. اگر در زمان نادرستى اين دارو را مصرف كنيد ممكن است علايم خستگى پرواز بدتر شود. اما اگر چنين دارويى در دسترس نباشد يك مسافر خسته و كوفته براى مقابله با خستگى پرواز بايد چه كند براى تنظيم زمان مى توانيد چند ساعت قبل از حركت بخوابيد و پيش از پرواز بيدار شويد. دست كم هنگام پرواز دچار اختلال خواب نمى شويد گرچه اين روش هميشه كارگر نيست.شما بايد سريع ساعت مچى خود را با منطقه زمانى جديد تنظيم كنيد و غذاى سبكى بخوريد تا با زمان صرف غذا در محل جديد تطبيق پيدا كنيد. در عين حال برخى شركت هاى هوايى براى مقابله با مشكل خستگى پرواز روشهاى جديدى ابداع كرده اند كه مسافران در محيطى با اكسيژن و رطوبت بيشتر سفر كنند. از سوى ديگرتنظيم مصنوعى نور داخل هواپيما و تقليد طلوع و غروب ، موثرترين امكان را براى تطابق ساعت بدن فراهم مى كند. پروفسور دايك مى گويد: ساعت بدن ما با دوره ۲۴ ساعته نور خورشيد خود را هماهنگ مى كند.شبكيه در ناحيه پشت چشم نور را دريافت كرده و سيگنال هايى را به هيپوتالاموس مى فرستد كه محل كنترل سيكل هاى بيولوژيك بدن انسان است. منبع: گاردين ترجمه: دكتر عليرضا آشورى
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 365]