چند پيشنهاد براي كاهش آلودگي‌هاي زيست‌محيطي و مبارزه با گرم شدن زمين‌ مبارزه براي حفظ سياره مادري‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: چند پيشنهاد براي كاهش آلودگي‌هاي زيست‌محيطي و مبارزه با گرم شدن زمين‌ مبارزه براي حفظ سياره مادري‌
جام جم آنلاين: روياهاي انسان راه پيشرفت ما را به سوي آينده هموار مي‌كند‌. انسان در طول تاريخ روياهاي زيادي در سر مي‌پرورانده است‌. پرواز، سفر به فضا، رسيدن به رايانه‌هاي پيشرفته و ربات‌هاي خانه‌دار و تلاش براي مبارزه با بيماري‌ها و طولاني‌تر كردن عمر انسان‌. امروز و در ابتداي هزاره سوم برخي از اين روياها تحقق يافته و روياهاي بزرگتري جاي آنها را گرفته است‌.

بشر امروز از همين الان براي يافتن راه‌هايي براي زيستن بهتر در هزاره بعدي ايده‌پردازي مي‌كند‌. اين در شرايطي است كه از ظهور گونه انسان دانا بر سياره ما كمتر از 200 هزار سال و از نخستين نشانه‌هاي تمدن كمتر از 20 هزار سال مي‌گذرد و اين در مقايسه با عمر سياره ما كه حدود 5/4 ميليارد سال است، بسيار اندك به نظر مي‌رسد‌.

اما ما در همين مدت كوتاه حضور بر سياره آن چنان غرق روياهاي خود شده‌ايم كه فراموش كرده‌ايم بايد پيش از هر چيز سياره خود را حفظ كنيم‌. آنچه در يكي دو قرن اخير و پس از انقلاب صنعتي بر سياره خود آورده‌ايم، شرم‌آور است‌.

ما راه‌هاي زيست زمين را مسدود كرده‌ايم و براي اولين بار در تاريخ در نقطه‌اي ايستاده‌ايم كه هنگام روياپردازي‌هايمان نگران فرصت باقيمانده براي بشريت هستيم. امروز به زحمت مي‌توانيم با خيال راحت براي يكي دو قرن ديگر برنامه‌ريزي كنيم و بصراحت بايد گفت مطمئن نيستيم نوه‌هاي ما فرصتي براي زندگي بر اين سياره داشته باشند. اما شايد تك‌تك ما شهروندان جامعه بتوانيم كمكي براي حفظ زمين و اميدهاي آينده خود انجام دهيم‌.

بزرگترين خطري كه امروزه ما را تهديد مي‌كند، گرم شدن سياره زمين است‌. اين پديده بويژه پس از انقلاب صنعتي و با افزايش توليد مصنوعي گازهاي گلخانه‌اي آغاز شد‌. گازهايي مانند دي‌اكسيد كربن تا زماني كه به مقدار كافي در جو زمين وجود داشته باشند، حيات را روي زمين تضمين مي‌كنند‌.

چرا كه اجازه نمي‌دهند همه حرارت ناشي از تابش‌هاي خورشيدي از زمين فرار كند و به اين ترتيب دماي متعادلي بر سياره حفظ مي‌شود كه به حيات اجازه رشد مي‌دهد اما زماني كه مقدار اين گازها بيش از حد مجاز باشد، اندازه دماي متوسط زمين نيز رشد مي‌كند و در نتيجه زمين شروع به گرم شدن مي‌كند‌.

در اين فرآيند جريان‌هاي آب و هوايي تغيير مي‌كند،. توفان‌هاي شديد آغاز به وزيدن مي‌كنند،يخ‌هاي قطبي آب مي‌شوند، سطح آب اقيانوس‌ها افزايش پيدا مي‌يابد، بسياري از شهرهاي ساحلي به زير آب فرو مي‌روند، نسل بسياري از گونه‌ها در خطر قرار مي‌گيرد، سر زنجيره‌هاي جانوري نابود مي‌شوند و در نتيجه، انسان در پي ديگر گونه‌هاي جانوري امكان حيات را از ميان مي‌برد‌. خوشبختانه مي‌توان جلوي اين روند را گرفت و متاسفانه از آنجا كه تغيير ساختارهاي زيستي روش‌هاي پر هزينه را مي‌طلبد كه به اقتصاد كشورها لطمه مي‌زند، سياستمداران چندان علاقه‌اي به مشاركت در اين طرح ندارند‌.

اهميت اين موضوع به حدي بالاست كه نبايد منتظر اقدامات دولتي در جهان ماند‌. تك‌تك افراد مي‌توانند در اين مبارزه نقشي كليدي به عهده گيرند و تنها با انجام كارهاي بسيار ساده‌اي به نجات زمين كمك كنند‌. اين راه‌ها را شما هم مي‌توانيد طي كنيد‌. برخي از اين روش‌ها كه در پي مي‌آيد.

با وجود ساده بودن مي‌تواند اثر غيرقابل انكاري در كند شدن و توقف فرآيند گرم شدن زمين ايفا كند‌. اما در راس همه آنها آگاه كردن مردم و مسوولان نسبت به خطرات اين فعاليت‌هاست براي همين اگر شما هم فكر مي‌كنيد متوجه عمق فاجعه شده‌ايد، ديگران را نيز نسبت به اين خطر آگاه و از خانه و زندگي شخص خود مبارزه را آغاز كنيد. فراموش نكنيم بزرگترين رويدادهاي جهاني وابسته با حركت‌هاي فردي به ظاهر كم اهميت است‌.

تغيير الگوي خريد يكي از مهم‌ترين كارهايي است كه مي‌توانيد براي مقابله با تخريب محيط زيست و مبارزه با تغييرات اقليم انجام دهيد‌. يك روز كه به خريد از سوپر محله مي‌رويد، يا به هر يك از فروشگاه‌هاي مختلف سر مي‌زنيد، حساب كنيد كه چند كيسه نايلون را براي حمل خريد خود كه مي‌تواند از يك بسته نان يا لباس يا هر چيز ديگر باشد، استفاده مي‌كنيد‌. بيشتر ما هنگامي‌ به مغازه سر كوچه هم مي‌رويم، اگر حتي يك بسته آدامس هم بخريم، آن را در يك كيسه پلاستيكي تحويل مي‌گيريم و به محض رسيدن به خانه آن را به دور مي‌اندازيم‌.

اما داستان از بعد از آن شروع مي‌شود‌. زماني كه اين حجم انبوه زباله‌هاي پلاستيكي جمع‌آوري و براي بازيافت يا نابودي به مراكز مختلف استفاده مي‌شود، از روش‌هاي گوناگوني مانند سوزاندن، دفن كردن و حل كردن آنها استفاده مي‌شود‌.

هر يك از اين روش‌ها اگرچه بشدت به محيط زيست ما كه محافظ سياره در برابر گرم شدن است آسيب مي‌رساند، اما در همان حال فرآيند تغيير خود را با آزاد كردن حجم انبوهي از گازهاي آلاينده و گلخانه‌اي نظير دي‌اكسيد كربن انجام مي‌دهد، بنابراين زنجيره‌اي كه با خريد از فروشگاه آغاز مي‌شود، در نهايت به گرم شدن زمين مي‌انجامد‌.

اما براي مقابله با اين مساله لازم نيست خريد را از برنامه‌هاي خود حذف كنيد، بلكه به روشي اندكي قديمي‌ رجوع كنيد‌. هنوز مادران و مادربزرگ‌هاي ما سبدهايي را كه هنگام خريد به همراه مي‌بردند، به ياد دارند‌. امروزه انواع مختلفي از اين سبدهاي پارچه‌اي يا حتي پلاستيكي در بازار وجود دارند برخي از آنها جمع مي‌شوند و ابعادي در حد يك كيف پول كوچك را اشغال مي‌كنند و مي‌توان موقع خريد از آنها استفاده كرد‌.

به اين ترتيب هر يك از ما در طول يك ماه چندين كيلو كيسه پلاستيكي را صرفه جويي كرده‌ايم و بدون آن‌كه به زجمت چنداني بيفتيم، با گرم شدن زمين مقابله كرده‌ايم‌. همين اتفاق در باره ليوان‌ها و بطري‌هاي يك بار مصرف نيز مي‌افتد‌. همه ما در روز بارها از ليوان‌هاي يك بار مصرف استفاده مي‌كنيم در حالي‌كه مي‌توان يك ليوان كوچك همراه داشت (مانند دوران مدرسه) و از تلف شدن هزاران تن پلاستيك در روز جلوگيري كرد‌.

راه جالب ديگر، عوض كردن لامپ‌هاي عادي روشنايي با لامپ‌هاي كم‌مصرف است. لامپ‌هايي مانند مهتابي‌هاي عادي و روشنايي‌هاي معمولي نه تنها از نظر روشنايي تفاوتي با نمونه‌هاي كم مصرف خود ندارند، كه باعث كاهش چشمگير مصرف انرژي و هزينه خانه شما مي‌شوند‌.

اما همان لامپ‌ها كه هزينه برق خانه شما را نيز افزايش مي‌دهند، باعث مي‌شوند انرژي بيشتري از برق توليدي صرف روشن شدن آنها شود‌. وقتي به ياد آوريد كه درصد بسيار بالايي از برق خانگي ما از نيروگاه‌هايي تامين مي‌شود كه از نفت يا مشتقات آن استفاده مي‌كنند و توليد آن همراه با توليد گاز دي‌اكسيد فراوان است، متوجه خواهيم شد كه تا چه حد كم كردن مصرف برق در اين زمينه كمك مي‌كند‌. راه‌هاي ساده ديگري نيز وجود دارد‌.

بيشتر ما اين روزها از رايانه‌هاي قابل حمل يا خانگي و تلويزيون‌ها مدرن استفاده مي‌كنيم و در بيشتر اوقات اين ابزار‌ها را در حال نيمه روشن يا Standby قرار مي‌دهيم‌.

در اين مدت دستگاه مشغول مصرف انرژي است‌. كافي است زماني كه براي مدتي نسبتا طولاني كاري با اين دستگاه‌ها نداريم، آنها را خاموش كنيم؛ در اين صورت و با اين صرفه‌جويي بي‌ضرر كوچك در هر روز از ورود ميليون‌ها تن دي‌اكسيد كربن به محيط چه از منبع توليد و چه در اثر گرماي توليدي در خود دستگاه جلوگيري مي‌كنيم‌.

بهينه كردن مصرف انرژي در ساختمان‌ها يكي ديگر از راه‌هاي سود آور مبارزه با گرم شدن زمين است‌. كافي است پنجره‌هاي خود را با شيشه‌هاي دو جداره جايگرين كنيد‌.

با يك بار پرداخت هزينه اين كار، نه تنها از سر و صداي محيط نجات مي‌يابيد و اعصاب راحت‌تري خواهيد داشت كه مي‌توانيد در مصرف انرژي صرفه‌جويي شاياني كنيد كه هم هزينه‌هاي شما را به طور چشمگيري كاهش مي‌دهد و هم جلوي گرم شدن زمين را مي‌گيرد.

باوركردني نيست كه درصد بالايي از مصارف انرژي خانگي تنها به دليل عايق نبودن در و پنجره‌ها بي‌هيچ تاثيري در زمستان و تابستان هدر مي‌رود و تنها باعث گرم شدن زمين و سوزاندن سوخت بيشتر و افزايش هزينه‌هاي سر ماه ما مي‌شود‌.

چيدمان درست وسايل آشپزخانه و دور كردن وسايل سرما زا مانند يخچال و فريزر از وسايل پخت و پز مانند گاز‌ها نه تنها باعث مي‌شود عمر مفيد اين دستگاه‌ها افزايش يابد كه باعث مي‌شود يخچال شما دماي مورد نظر را با انرژي كمتري توليد كند، در حالي‌كه اگر همين يخچال در كنار گاز قرار بگيرد، شما بايد چند درجه دماي مطلوب يخچالتان را پايين‌تر بياوريد تا تاثير گرماي گاز را خنثي كند‌.

استفاده حداقلي از وسايل نقليه شخصي بخصوص تك سرنشين، استفاده از وسايل عمومي ‌حمل و نقل تا حد امكان و استفاده از دوچرخه مي‌تواند انقلابي در اين مبارزه به وجود آورد‌. بسياري از ما از وسايل نقليه موتوري براي سفرهاي بسيار كوتاه و به شكل تك سرنشين استفاده مي‌كنيم‌.

اگر از ريسك رانندگي، استهلاك قطعات و هزينه سوخت بگذريم، ميليون‌ها تن گازهاي گلخانه‌اي در روز حاصل اين سفرهاست كه وارد جو مي‌شود و آينده ما را به خطر مي‌اندازد‌. استفاده از دوچرخه نه تنها شما را به مقصد مي‌رساند و هيچ آلودگي‌اي ندارد، كه به سلامت شما بويژه در زندگي شهري امروز كمك فراوان مي‌كند‌.

اين موارد راه‌هاي ابتدايي مبارزه شخصي با گرم شدن زمين است اما اگر با دقت به اطراف خود بنگريد، هزاران راه متفاوت و سهل ديگر را نير خواهيد يافت كه بي‌هيچ زحمتي اميد زيستن را به سياره ما بر مي‌گرداند‌. اين راه‌ها را به كار بگيريد و آن‌را به ديگران هم توصيه كنيد. فراموش نكنيم آينده سياره ما در گرو همين كارهاي كوچك است‌. همين صرفه جويي‌هاي اندك و اصلاح الگوي زندگي مي‌تواند نسل انسان را به آينده اميدوار و راه را براي تحقق روياهاي بشر هموار كند‌.

پوريا ناظمي‌
سه شنبه 7 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 343]