واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: هويت جنسى كودكان ونوجوانان
اميرعباس ميرزاخاني
ازاولين سال هاى رشد فرزندان، والدين همواره با مسائل مربوط به جنسيت فرزندان وبرخورد آنها با اين مسئله وهمچنين سوالاتى كه ازسوى آنها مطرح مى شود، مواجه مى شوند، به طورى كه بسيارى ازوالدين همواره با اين نگرانى روبه رو هستند كه چه مسائلى را بايد با آنها مطرح كنند وپاسخ سوالات آنها را به چه صورت وتا چه حد روشن، ارائه كنند. برخورد مناسب با اين مسئله درسطح وسيعتربه سلامت جامعه مرتبط مى شود. چرا كه امروزه يكى ازمعضلات بسيارى ازجوامع مشكل برخورد با مسائل جنسى است. كود كان ازآغاز تولد داراى نوعى كنجكاوى نسبت به مسائل محيط وازجمله نسبت به بدن خود هستند، آگاهى وكنجكاوى شديد آنها نسبت به كاركردهاى بدنشان ازنوپايى آغازمىشود وتا دوران بلوغ ادامه مى يابد. بچه هايى كه نحوه كاركرد بدن خود را مى شناسند، درك بهترى ازمفهوم جنسيت دارند وازهويتى محكم تربرخوردارند. دانش به كودكان قدرت مى بخشد، بنابراين كودكان نيزمانند نوجوانان بايد به منابع اطلاعاتى قابل اعتماد دسترسى داشته باشند، چه درون خانواده وچه ديگرمنابع موجود درجامعه . كودكان علاوه بردانش زيست شناختي، به آموزش درباره روابط انسانى هم نيازدارند. چنانچه كودكان اين اطلاعات لازم را ازمنابع سالمى مانند خانواده يا مراجع صحيح آنان درجامعه دريافت نكنند، ازآنجا كه كنجكاوى بخش لاينفك وجود آنهاست، به دنبال منابع ديگرى ازجمله دوستان واينترنت و... براى كسب اطلاعات مى روند وچه بسا اين منابع، صلاحيت لازم را نداشته واطلاعات غلط ونامناسبى دراختيارآنها قراردهند. پس بهتر است اين آموزش درخانواده وبه صورت صحيح صورت بپذيرد.
يكى ازروش هاى حفظ سلامت جنسى كودكان، آموزش مفاهيم خصوصى وسرى به آنان است. بايد به كودكان ازهمان سنين پايين آموخت كه براى اشاره به اعضاى تناسلى خود ازعبارت : “اعضاى خصوصى بدن “ استفاده كنند . يكى از كارهاى مهم والدين اين است كه سطح شرم را در كودكان رو به رشد خود درسطحى نگهدارند كه وقتى بچه ها به اطلاعات نياز داشتند ، نه والدين ونه كودكان نسبت به پرسش دراين باره بى ميل نباشند .
كليد اين مسئله درك بين” سري” و” خصوصي” است. بايد به آنها بگوئيم “ راز” يا “سر” چيزى است كه فقط تعداد محدودى ازافراد ازآن آگاهى دارند ونبايد آن را با ديگران درميان گذاشت. ازسوى ديگراطلاعات خصوصى اطلاعاتى است كه ممكن است ديگران ازآن آگاه باشند. اما ضرورتى براى درميان گذاشتن آن وجود ندارد. مثلا هريك ازاعضاى خانواده مسائل خصوصى خود را دارند. اعضاى خصوصى بدن نيزچنين وضعى دارند. يعنى همه آدم ها دربدن خود اعضاى خصوصى دارند ولى هركس فقط مى تواند به اعضاى خصوصى بدن خود دسترسى داشته باشد.
صحبت درباره جنسيت براى اغلب والدين كاردشوارى است. والدين يا نگران زياد گفتن هستند ويا كم گفتن ويا نگران گيج كردن بچههاى خود. بسيارى ازوالدين هم فكرمى كنند كه اگردرباره مسائل جنسى به كودكان خود چيزى بگويند افكارجنسى را درذهن هاى كوچك آنها پرورش مى دهند وبا اين كاربچه ها را به تجربه جنسى تشويق مى كنند. مسئوليت شما اين است كه حرف بزنيد واجازه ندهيد كه ناراحتى خودتان يا سكوت فرزندتان مانع ازبازكردن باب گفتگوشود. نزد فرزندتان اعتراف كنيد كه سخن گفتن درباره جنسيت گاهى با شرم وحيا همراه است. چون موضوع حساس وخصوصى است.
سوالاتى كه اغلب كودكان با كنجكاوى ازوالدين خود مى پرسند اين است كه نوزاد ازكجا مى آيد؟ نوزاد چگونه بيرون مى آيد ؟ بچه چگونه داخل شكم مادرمى شود؟ براى پاسخ به اين سوالات بايد زمان مناسبى را انتخاب كرد وابتدا بهتراست سوال كنيم كه فرزندمان چه چيزى درمورد آن مسئله مى داند وبا توجه به اطلاعات، وسطح سنى ودرك اوپاسخ دهيم. لحظه هاى مناسب آموزش، موقعيت هايى هستند كه درطى زندگى روزمره ما رخ مىدهند وبه صورت فتح بابى براى گفتگوى بيشتر درباره موضوع جنسيت عمل مى كنند.
نكات كليدى هنگام گفتگودرباره جنسيت
هنگام گفتگودرباره جنسيت، نكات كليدى زيررا به خاطربسپريد: 1. پدرومادرنخستين آموزگاران كودك درزمينه جنسيت هستند. 2. هنگامى كه مى خواهيد گفتگودرباره جنسيت را با فرزند خود آغازكنيد شرم وحيا تا حدودى طبيعى است. 3. كودكان به منابع اطلاعاتى قابل اعتماد نيازدارند، آنها بايد توانايى اين را داشته باشند كه با شما يا فرد بزرگسال قابل اعتماد ديگرى درباره اين موضوع خيلى حساس صحبت كنند. 4. اگراحساس مى كنيد كه اين كاربرايتان دشواراست، با والدين ديگر صحبت كنيد وبراى تمرين، نظرات وپاسخهاى خود را با صداى بلند به زبان بياوريد. 5. اگرفرزندتان شما را با سوال خود غافلگيركرد، مى توانيد پاسخ خود را به تعويق بياندازيد ،اما حتما دراولين فرصت به سوال اوپاسخ دهيد. 6. اطلاعات درباره جنسيت ،مانند هرموضوع ديگر، نيازبه بيان مكرردارد، يكبارگفتن كافى نيست. گاهى اوقات والدين به خاطرارزشها وعقايد خود، به صحبت با فرزندانشان درباره جنسيت علاقهاى نشان نمى دهند، آنها پيش خود مى گويند “اگرمن اين واقعيت را به اوبگويم واوازاين اطلاعات براى تجربه جنسى استفاده كند چه ؟ يا”نكند فرزند من علاقه مرا نسبت به گفتگودراين باره،چنين تعبيركند كه من رضايت داده ام وارد تجربيات جنسى زودهنگام ونامناسب شود ؟” اما ترس والدين را مى توان با نتايج تحقيقات علمى ارزشمند كاهش داد . ثابت شده است كه ارائه اطلاعات بيشتربه نوجوانان، باعث افزايش تجربيات جنسى درآنها نمى شود، درواقع كودكانى كه نسبت به كاركرد بدن خود ومسائل مربوط به جنسيت آگاهى دارند، تمايل بيشترى براى به تاخيرانداختن آميزش جنسى دارند، پس والدين مى توانند ترسهاى خود را كناربگذارند ومطمئن باشند كه به نفع بچه ها است اگراطلاعات جنسى خود را ازبزرگسالانى كه به آنان علاقه دارند، دريافت كنند. بچه ها به هرحال كنجكاوى خود را ارضا خواهند كرد واطلاعات لازم را ازمنابعى مانند دوستان، نشريات و... به دست خواهند آورد ازاين رووالدين بايد آميزش جنسى كودكان را براى اطمينان ازرشد سالم آنها تا بلوغ كامل، رهبرى كنند.
تصويربدني
بيشتربچه ها، با آغازسن بلوغ ،نسبت به ظاهرخود نارضايتى هايى پيدا مى كنند. بيشتربچه ها واقعا نمى دانند كه چه مى خواهند وبا نگرانى منتظرمىشوند كه تا ببينند كه چه شكلى ازآب درمى آيد. بيشتربچهها12-10 ساله نسبت به تغييرات دوران بلوغ احساساتى متناقض دارند. بلوغ زمانى است كه بدن كودك شروع به تغييركرده وتوانايى توليد مثل پيدا مى كند. بلوغ فرآيندى طبيعى وبه هنجاراست كه درتمام انسانها رخ مى دهد. آغازبلوغ دربيشتر دخترها حدود9 يا10 سالگى است اما گاه ممكن است اين رويداد، بين سنين8 تا 15سالگى آغازشود. بلوغ دربيشترپسرها بين يازده ودوازده سالگى آغازمى شود ، ضمن آنكه درپسرها هم تفاوت زيادى وجود دارد. هرچه آغازدوره بلوغ ديرترباشد، مدت كامل شدن آن نيزبيشترمى شود.
بايد به آنها آموخت كه عواملى ازقبيل وراثت وتغذيه برشكل ظاهرى افراد تاثيرزيادى دارد. يكى ازنكات مهم، توجه به بهداشت به ويژه دردوران بلوغ است. به بچه هاياد بدهيد كه چگونه بهداشت بدن خود را با تميزكردن موهاى ناخواسته و استفاده ازوسايل بهداشتى ومحصولات ضد عرق حفظ كنند.
هنگام بلوغ ترشح چربى درپوست سرنيزافزايش مى يابد. شايد لازم باشد فرزندتان با فاصله كمى مثلا هرروزيا يك روزدرميان بشويد. درمورد مسائلى مانند آكنه كه مخصوص سالهاى رشد بچه هاست بويژه با توجه به محصولات ضد آكنه وبهداشتى كه امروزه وجود دارند بايد به فرزندانمان كمك كنيم تا دراين باره نگرانى نداشته باشند. چرا كه آنها دراين سنين بسيارنگران شكل ظاهرى خود هستند. ازميان تعبيرات زمان بلوغ، نوسانات خلقى بيشترين ناراحتى را براى والدين ايجاد مى كند، بچه ها دراين مرحله ازرشد، اغلب با والدين خود اصطكاك پيدا مى كنند. وقتى فرزندتان دچارنوسانات خلقى است، هر گزكنايهها، حالتها ونيشخندهاى اورا به خود نگيريد.
اگرنسبت به نوسانات خلقى فرزندتان صبورباشيد، بهترمى توانيد راههاى ارتباط كلامى را با اونگه داريد. ممكن است فرزندتان براى مدت طولانى بدخلق باشد وتمايلى به همكارى با شما نشان ندهد، اما شما بايد درزندگى اوحضوردائم داشته باشيد وبراى اوچارچوب وحد وحدود تعيين كنيد واورا مورد حمايت قراردهيد.
هويت وسوگيرى جنسي
بچه ها از5 تا8 سالگى درمعرض پيامهاى بى شماررسانه هاى جمعي، مدرسه ونهادهاى مذهبى درباره هويت وسوگيرى جنسى قرارمىگيرند. صحبت با بچه ها درمورد هويت جنسى وسوگيرى جنسى موجب مى شود آنها درفرازونشيب هاى عاطفى خود كمتربا مشكل برخورد كنند. مى توان با بچه ها درباره انواع عشقها صحبت كرد مانند عشق به فرزندان به همسروبه آنها توضيح داد كه اين عشقها با هم تفاوت دارند. بين افراد احساسات خاصى به وجود مى آيد كه جاذبه جنسى ناميده مى شود. وقتى نسبت به كسى اين احساس عاشقانه را داشته باشيم، دچارهيجان مى شويم، اين احساسات، احساساتى خوشايند است. هيچ يك ازجنبه هاى زندگى كودك به اندازه كانون خانواده درپرورش جنسيت اونقش ندارند. بچه ها درخانواده الگوى روابط آينده خود را پى ريزى مى كنند. ارتباط بين والدين واعضاى خانواده درزندگى آينده ودرمورد نحوه تشكيل خانواده آنها تاثيربسياردارد. فرزندانى كه رفتاروالدين خود را نسبت به يكديگرتوام با محبت وصميميت واحترام مى بينند، الگوى مناسبى براى آينده پيدا مى كنند وياد مى گيرند كه به خانواده خود پايبند باشند ومسائل اخلاقى را رعايت كنند. نويسنده براين مسئله تاكيد دارد كه مسائل اخلاقى خانواده خود را حتما براى فرزندتان شرح دهيد واصولى را كه برايتان اهميت دارد، چه به صورت كلامى وچه درعمل به اونشان دهيد. صرفنظرازساختار خانواده مهمترين چيزى كه بايد در خانواده وجود داشته باشد، احساس تعهد، علاقه ومراقبت ازبچههاست. مهارت هاى فردى وبين افراد كه براى زندگى در دنياى بزرگسالان لازم است. درخانواده وبراساس برخورد متقابل بين اعضاى آن شكل مى گيرد.
كنجكاوى جنسي
وقتى بچه ها دنياى بيرون خود را كشف مىكنند، نسبت به اعضاى خصوصى بدن هم جنس خود وجنس مخالف نيزبه طور طبيعى كنجكاومىشوند. بچه ها دربازى هاى عادى خود ازفرصت استفاده مى كنند وازنظرجسمى به بچه هاى جنس موافق يا مخالف خود نزديك مى شوند تا شكل بدن آنها را كشف كنند. معمول ترين سناريو، دكتربازى كردن بچه هاست. بيشتربچه ها تجربه دارند كه وقتى نزد پزشك مى روند اوبدن آنها را معاينه مى كند، پس دكتربازى مى كنند تا بتوانند فرصت ديدن بدن ديگران را به دست آورند. آگاه باشيد كه بچه ها ازسر كنجكاوى بازيهاى جنسى مى كنند واين امرى طبيعى است. اگرديديد كه فرزندتان درحضوربچه هاى ديگربرهنه يا نيمه برهنه شده است، عكس العمل شما بسيارمهم است و براحساسى كه فرزندتان درآينده نسبت به بدن خود واعضاى خصوصى آن پيدا خواهد كرد تاثيرى بسيارمهم خواهد گذاشت .
سه شنبه 7 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: رسالت]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 320]