گزارش فارس از بزرگداشت «فرهاد ورهرام» در سالن «سينماحقيقت»؛ انتقاد «فرهاد ورهرام» از «سميرا مخملباف»

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: گزارش فارس از بزرگداشت «فرهاد ورهرام» در سالن «سينماحقيقت»؛ انتقاد «فرهاد ورهرام» از «سميرا مخملباف»
خبرگزاري فارس: «فرهاد ورهرام» گفت: در فيلم «پير شاليار»، سكانس ابتدايي كارم را به خاطر «سميرا مخملباف» از دست دادم. او براي ساخت فيلم «تخته سياه» بلايي سر منطقه اورامانات آورده بود كه هيچ‌كس حاضر نبود با من ارتباط برقرار كند.
به گزارش خبرنگار سينمايي فارس، شب گذشته بزرگداشت «فرهاد ورهرام» مستند‌ساز قديمي سينماي ايران در سالن سينما حقيقت مركز گسترش سينماي مستند و تجربي برگزار شد.
بنا بر اين گزارش، در اين مراسم سينماگراني چون مرتضي رزاق‌كريمي، محمد تهامي‌نژاد، منوچهر مشيري، بهرام عظيم‌پور، جعفر فاطمي، محمدعلي حسين‌نژاد(عضو فرهنگستان هنر) حضور داشتند.
در اين برنامه، ابتدا سه مستند «بازار در اردهال»،«عروسي مقدس»،«خلوت جنگل» و دقايقي از مستند «سرزمين خورشيد» از ساخته‌هاي ورهرام به نمايش درآمد.
مستند «بازار اردهال» را ورهرام در سال 1359 و در مقام محقق و كارگردان ساخته است كه به برگزاري مراسم قالي‌شويان در مشهد اردهال از توابع كاشان مي‌پرداخت.
مستند ديگر ورهرام «عروسي مقدس» توليد شده در سال 1373 است كه به مراسم آئيني «پير شاليار» مي‌پرداخت و در روستاي اورامان تخت در استان كردستان فيلمبرداري شده بود.
مستند «خلوت جنگل» نيز كه جزو آخرين ساخته‌هاي ورهرام است، اثري زيست‌شناسانه از منطقه شمال ايران بود.
به گزارش فارس، در نشست پرسش و پاسخ پس از نمايش مستند‌هاي فوق، «فرهاد ورهرام» ضمن اظهار خرسندي از نمايش فيلم‌هايش پس از مدت‌ها، گفت: خاطرم هست سال گذشته برخي از دوستان سينمايي در باغ فردوس جمع شدند و نسبت به عرضه آثارشان به صورت مجاني اعتراض كردند. همان روز گفتم مستند‌سازان خيلي خوشحال مي‌شوند كه فيلم‌هاي‌شان را مجاني در اختيار تماشاگر قرار دهند و جلوي دانشگاه تهران فيلم‌هايشان را بفروشند.
وي همچنين درباره فيلم «بازار در اردهال» گفت: اين فيلم در سال 1359 ساخته شد كه در خدمت آقاي جعفر فاطمي بودم. خاطرم هست كه سهراب سپهري چون دايي آقاي فاطمي بود با يك لند‌رور سر صحنه ما آمد و در همان سال هم ايشان فوت كردند.
وي ادامه داد: من از سال 59 تا به‌حال اين فيلم را نديده بودم و اميدوارم اين امكان فراهم شود تا فيلم‌هاي مستند خريداري و جمع‌آوري شوند و امكان نمايش داشته باشند.
ورهرام اظهار داشت: اين مستند براي تحقيق بر روي تحولات آئيني بسيار مهم است، چون به طور كلي پس از سالها كه مي‌بينيم اين آئين‌ها عوض شده است. در سال 47 ناصر تقوايي هم يك مستند از اين آئين ساخت و هوشنگ آزادي‌ور نيز يكي ديگر از كساني بود كه در اين باره كار كرد.
«محمد تهامي‌نژاد» محقق و پژوهشگر مستند در اين نشست گفت: محمد تهامي‌نژاد يكي از جواهرهاي مستند‌سازي در ايران است و من در سال‌هاي دانشكده در خدمت ايشان بودم و اميدوارم بتوانم با صحبت‌هايم اداي ديني نسبت به ايشان كرده باشم.
وي با بيان اين مطلب كه سينماي مردم‌نگاري يكي از تعلقات «فرهاد ورهرام» است، گفت: چيزي كه هميشه براي ورهرام مورد توجه بوده تاكيد بر سينماي مردم‌نگاري و مطالعات موردي است كه از فيلم‌هاي اول او تا آخرين اثرش آن را تجربه كرده است. او اگرچه خودش را جزو كساني مي‌داند كه تحت تاثير استاد نادر افشارنادري است ولي تفاوت‌هاي شاخصي بين اين دو مي‌توان تشخيص داد كه از مشاهده آثار اين دو كاملا محسوس است.
تهامي نژاد همچنين افزود: در آغاز فيلم‌هاي مستند ورهرام ، همه افراد رو به دوربين ماجراهايي را مي‌گويند كه در فيلم‌هاي مردم‌نگاري بي‌سابقه است. گذري است از سينماي مستند سنتي مردم‌نگاري به مردم‌نگاري متعالي.
در ادامه اين نشست تهامي‌نژاد با بيان اين مطلب كه در شيوه‌هاي قديمي مستند‌هاي مردم‌نگاري از روش توضيحي و گفتاري استفاده مي‌شود، گفت: در مستند‌هاي مردم‌نگاري علاوه بر اين شيوه مي‌توان از شيوه‌هاي انعكاسي و همين شيوه‌اي كه ورهرام استفاده مي‌كند، بهره برد. حتي برخي معتقدند كه اين فيلم‌ها مي‌توانند داستان‌گو هم باشند ولي نه به معناي سينماي داستاني. اين فيلم‌ها از دل واقعيت چيزهايي را كشف مي‌كنند كه همين كشف ساختار فيلم‌شان را تشكيل مي‌دهد. مثلا در «پير شاليار» از طرفي يك افسانه‌اي كه مربوط به گذشته است و اكنون بعد مذهبي گرفته تعريف مي‌شود و از طرفي واقعيتي به تصوير كشيده مي‌شود كه در زمان حال كشف شده است.
وي در انتهاي سخنانش ابراز داشت: سينماي ورهرام متعلق به سينماي انشان‌شناختي است و او از چهره‌هاي درخشان سينماي مستند ايران و حتي دنياست.
به گزارش فارس، در ادامه اين مراسم، فرهاد ورهرام در سخناني گفت: تهامي‌نژاد، پيروز كلانتري و محصصي تنها كساني هستند كه سالهاست راجع به سينماي مستند مي‌نويسند و تحقيق مي‌كنند. متاسفانه تنها اين چند نفر هستند كه سينماي مستند را گرم نگه داشتند.
اين مستند‌ساز در مراسم بزرگداشت خود گفت: يكي از شانس‌هاي من اين بود كه از سال 1352 در موسسه مطالعاتي با افشار نادري آشنا شدم و در آنجا در كارهاي تحقيقاتي با وي همكاري كردم و دوره‌اي تحقيقات را گذراندم به همين جهت است كه هر بار موضوعي براي ساخت مستند به من پيشنهاد مي‌شود ابتدا دوره تحقيقات گسترده‌اي براي آن در نظر مي‌گيرم و پس از اينكه اطلاعات كتابخانه‌اي را جمع‌آوري كردم به منطقه مورد نظر مي‌روم و شروع به بازبيني و تحقيق دوباره مي‌كنم.
وي افزود:به همين دليل است كه اغلب فيلم‌هاي من حداقل 2 سال به طول مي‌انجامد كه يك سال آنها دوره تحقيق و سال ديگر متمركز روي ساخت اين مستند است.
وي ادامه داد: براي من مسئله عكاسي بسيار مهم است و تاكيد زيادي روي آن دارم. هر سوژه‌اي كه مدنظر دارم را مفصل عكاسي مي‌كنم. مثلا براي ساخت يكي از مستند‌هايم 136 حلقه فيلم از كوچ بختياري گرفتم. با ديدن عكس‌ها و يادداشت‌هايي كه بر مي‌دارم تاثيري بسيار زيادي در روند كار خود ايجاد مي‌كنم. اين باعث مي‌شود كه من روي كارم متمركز‌تر باشم.
ورهرام گفت: من به كار گروهي بسيار اعتقاد دارم و معتقدم كه صدابردار و فيلمبردار بايد كاملا در جريان تحقيقات و داشته‌هاي من قرار بگيرند من اين اطلاعات را در اختيار آنها قرار مي‌دهم و خصوصا تمام عكس‌هايي را كه از منطقه و سوژه مي‌گيرم، در اختيار فيلمبردار مي‌گذارم. مثلا در فيلم «تاراز»، از عكس‌هايم به خوبي استفاده كردم و يا در فيلم «پير شاليار» وقتي با پورصمدي كار مي‌كردم كاملا مي‌دانستم كه مردم با چه سكانس‌هايي چه مي‌كنند و تمام اينها به كمك عكاسي انجام شده بود.
اين مستند‌ساز با انتقاد از گروه‌هاي فيلمبرداري كه تاثيرات منفي بر روي مردم بومي مي‌گذارد، گفت: من پيشنهاد مي‌كنم يك فيلم در مورد تاثيرات منفي و مثبت گروه‌هاي فيلمبرداري در مناطق بومي كشور ساخته شود. من فيلمسازاني را ديدم كه براي ساخت اثرشان مناطق بومي را نابود مي‌كنند كه اين باعث مي‌شود تا ديد مردم آن منطقه نسبت به مستند‌سازان منفي شود.حتي ديده‌ام كه براي راه افتادن كارشان قول سدسازي به آنها مي‌دهند.
وي ادامه داد: مثلا در فيلم «پير شاليار»، سكانس ابتدايي كارم را به خاطر «سميرا مخملباف» از دست دادم. او براي ساخت فيلم «تخته سياه» بلايي سر منطقه اورامانات و مردم آنجا آورده بود كه هيچ‌كس حاضر نبود با من ارتباط برقرار كند.
«ورهرام» گفت: براي يكي از سكانس‌هاي فيلم كه سكانس دعا خواندن درويش كمال بود، همه چيز‌ها به‌سامان شده بود ولي درويش‌كمال به من گفت كه درويش‌هاي بالادستي به او توصيه كردند كه حواسش باشد كه شبيه جريان فيلم «تخته‌سياه» با او برخورد نشود به همين خاطر او از كار با من انصراف داد. اين كارگردان از درويش‌ها به‌عنوان «حمال» استفاده كرده بود و كل منطقه را آلوده كرد به همين دليل تمام افراد بومي از هر گروه فيلمبرداري بيزار بودند.
«مرتضي رزاق‌كريمي» نيز با اشاره به همكاري‌هايي كه با ورهرام داشته است، گفت: ورهرام با برادر من در اتريش همكلاس بود و اين باعث شد تا من با ايشان آشنا شوم. من از او چيزهاي زيادي آموختم كه فراتر از بحث فيلم‌سازي، رفتار حرفه‌اي، منش و شخصيتي كه ايشان دارند بر كسي پوشيده نيست. همچنين تنوع در كار او بسيار زياد است كه اين نشان‌دهنده پويابودن ذهن و خلاقيت ايشان است.
وي همچنين با تاكيد بر سازماندهي كردن توليد و طراحي در سينماي مستند گفت: متاسفانه اين سازماندهي بسيار كمرنگ است و موضوعي است كه بايد بيشتر مورد توجه قرار بگيرد. اگر جايگاه توليد را بررسي نكرديم به خودمان بر مي‌گردد. بايد آن را بپذيريم، تعريف كنيم و جايگاه فعالان اين حوزه را درك نماييم كه اين به رونق سينماي مستند نيز كمك خواهد كرد.
به گزارش فارس، در مراسم بزرگداشت «فرهاد ورهرام» كه بدون حضور مسؤولان سينمايي برپا شد، ضمن قرائت متني درباره زندگي و آثار ورهرام، يادداشت كوتاه «مهدي كرم‌پور» نيز براي حضار خوانده شد.
انتهاي پيام/
سه شنبه 7 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 338]