واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: دانش - «سد» افتخار همه دولتمردان ماست
دانش - «سد» افتخار همه دولتمردان ماست
«يكى از افتخارات اين دولت اهتمام به امر سدسازي است. دهها سد در دوره اين دولت افتتاح شد و دهها سد در حال ساختن است.» سيد محمد خاتمي، رئيس جمهور وقت (تيرماه ۱۳۸۱)
محمد درويش* : فكر نكنم - دستكم - در طول تاريخ معاصر ايران، هيچ مقام عالي رتبهاي را بتوان ياد كرد كه بيش از سيدمحمد خاتمي، رئيسجمهور پيشين ايران، به مباني و آموزههاي محيط زيست وفادار بوده و عملا از آنها تبعيت و حمايت كرده باشد. حتي هنگامي كه به متن سخنان منتشر شده سياستمردان ايران نظر افكنيم، درخواهيم يافت كه خاتمي بيشتر از هر مدير عاليمقام ديگري از محيط زيست سخن گفته و بر پايبندي از ملاحظاتش تاكيد ورزيده است. با اين وجود، حتي او نيز، همان گونه كه ميبينيد و ميخوانيد از «سدسازي» به عنوان يك ارزش ياد كرده و دولتش را مفتخر به اهتمام در اين حوزه نموده است! چرا؟!
بيش از هفت دهه از استيلاي بي چون و چراي صنعت سدسازي در جهان ميگذرد؛ بيش از هفت دهه است كه روياييترين و پرافتخارترين لحظات ماندگار هر رهبر كشور و دولتي، آن لحظهاي بوده كه در حضور نور فلاش دوربين خبرنگاران متعدد داخلي و خارجي و پخش زنده دوربينهاي تلويزيوني، اقدام به بريدن روبان قرمز كرده و رسما آبگيري مخازن بزرگ اين سازههاي سيماني پهنپيكر را كليد زدهاند. در تمام اين سالها، كمتر پروژهاي بوده است كه ميتوانسته از منظر اهميت و نيز مقبوليت مردمي با افتتاح سد برابري كند؛ چنان كه تقريبا ميتواني در طول نيم قرن گذشته، عكس هر مقام عاليرتبهاي را - بهخصوص در جهان سوم - در كنار دريچههاي بزرگ سدهاي مخزني ببيني كه چگونه پرش پرتابگونه شتابناك و پرهيبت نخستين آب خروجي از سدها را به تماشا نشستهاند؛ آن هم در حالي كه ميتواني منتهاي رضايت و غرور را در چهره و سيمايش ببيني.
ايران نيز، از اين قاعده مستثنا نبوده و در هر دوره، بيشترين تبليغات و خشنودي مقامات عالي رتبه را ميتوانستي در هنگام افتتاح سدهايي چون دز، اميركبير، سپيدرود، پانزده خرداد، رئيسعلي دلواري، اكباتان، وفرقان، كرخه، كارون، ملاصدرا و … ببيني. به نحوي كه حتي پيش آمده كه براي افتتاح يك سد (كرخه) دو رئيسجمهور (هاشمي رفسنجاني و خاتمي) به منطقه رفته و روبان بريدهاند! كار به جايي رسيد كه در دوره رياست جمهوري آقاي احمدينژاد، يعني در سال ۱۳۸۵ و همزمان با آيينهاي گراميداشت روز جهاني آب (۲۲ مارس - ۱۳ اسفند)، اقدام به برگزاري همايش «نقشآفرينان صنعت سدسازي كشور» شد و در اقدامي كمسابقه، با حضور معاون اول رئيسجمهور، برخي از وزرا و وكلاي مجلس، تمامي مراسم به صورت پخش زنده از تلويزيون هم پخش شد و هداياي نفيسي به ۴۱ سدساز نمونه كشور اهدا شد. براساس آخرين آماري كه شركت مديريت منابع آب ايران منتشر كرده است، از سال ۱۳۲۶ تاكنون ۱۱۸۴ سد در كشور در مرحله مطالعاتي، اجرايي و بهرهبرداري قرار دارد كه از اين رقم ۴۹۲ سد در مرحله مطالعاتي و ۱۴۴ سد در مرحله اجرايي قرار دارند و ۵۴۸ سد نيز به بهرهبرداري رسيده است. بنابراين گزارش، كار سدسازي در ايران كه از سال ۱۳۲۶ آغاز شده است، تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي رشد ناچيزي داشته و طي ۳۰سال ابتدايي يعني از سال ۱۳۲۶ تا ۱۳۵۶ تنها ۲۷ سد در ايران در مراحل مطالعاتي، اجرايي و بهرهبرداري قرار داشت و طي اين ۳۰ سال تنها ۲۶ سد در كشور مورد بهرهبرداري قرار گرفت و مابقي ۵۲۲ سد ديگر كه در ايران مورد بهرهبرداري قرار گرفت، تمامي آن در سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي بوده است. بيشترين تعداد سدهاي مورد بهرهبرداري شده در ايران طي سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي در سال ۱۳۷۴ بوده است كه اين سال در مجموع بهرهبرداري از ۴۲ سد آغاز شده بود. همچنين براساس اين گزارش، مطالعه احداث ۴۹۱ سد در سالهاي پس از انقلاب اسلامي آغاز شد و اين در حالي است كه قبل از پيروزي انقلاب تنها مطالعه احداث يك سد آغاز شده بود.
اينها را گفتم تا دريابيد كه دوستان ما در كميته برگزاركننده همايش «سدهاي بزرگ، پيامدها و جايگزينها» يعني انجمن حفظ ميراث فرهنگي و محيط زيست و نيز انجمن كوهنوردان ايران - گروه ديدهبان كوهستان، در چه فضايي و با چه امكانات و حمايتهاي اندكي در برابر چه سنگاندازيهاي پنهان و آشكاري در شامگاه بيست و نهمين روز از ارديبهشتماه ۸۷ اين همايش را سرانجام برگزار كردند.
* عضو هيات علمي موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع
سه شنبه 7 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 377]