واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: كن پايتخت سينما
جشنواره- ناهيد پيشور:
گذشت آن روزگاري كه كن صرفا محلي براي نمايش و جلوه آثار روشنفكرانه بود.
در گذر زمان و همسو با تحولات گستردهاي كه در اين سالها و در تمام عرصهها رخ داده، مديران كن نيز كوشيدهاند تا به روز باشند. اين به روز بودن يعني اينكه ديگر صرفا سينماي هنري اروپا، مركز توجه برگزاركنندگان جشنواره نيست. در واقع سالهاست كه اينگونه نيست.
از دهه 70، مديران كن كوشيدند تا به كشف و شهود در سينماي كشورهايي بپردازند كه سينمايشان ناشناخته است؛ حركتي كه در آن ميشد همچنان حضور پررنگ دغدغههاي روشنفكرانه را حس كرد.
اينگونه بود كه كن جلوهگاه درخشش سينماگران آفريقايي و آمريكاي لاتيني و از دهه 90، آسيايي شد. اينها همه در دوراني اتفاق افتاد كه سينماي اروپا با كنار رفتن بزرگانش از نفس افتاده بود. به تدريج اما اتفاق ديگري رخ داد و آن رويكرد گسترده به هاليوود بود؛ جايي كه سالها به نظر ميرسيد جشنوارهاي چون كن در برابرش ايستاده است.
به اين ترتيب پاي ستارههاي هاليوود روي فرش قرمز كن باز شد البته هنوز هم اين فستيوال، محلي است براي ديدن پيشروترين فيلمهاي هنري. كن تركيب متناقضي است از عامه پسندي و روشنفكري. اين سؤال كليدي همچنان پابرجاست كه جذابيت مهمتر است يا پرستيژ؟ مديران كن در اين سالها، كوشيدهاند راه ميانه را در پيش بگيرند.
وقي در دهه 80، لوكاس و اسپيــلبــرگ ماجــراهاي «ايندياناجونز» را ميساختند، تصور اينكه چنين فيلمهايي در كن به نمايش در آيند درست به اندازه خود اين آثار، فانتزي به نظر ميرسيد، امروز اما نمايش قسمت چهارم «ايندياناجونز» يكي از اتفاقهاي مهم كن است...
كن قديميترين و تاثيرگذارترين رويداد در تقويم سينماي جهان به شمار ميرود و بسياري آن را در رديف جشنوارههاي بزرگي چون ونيز و برلين ميدانند. اين مراسم براي نخستينبار در اواخر دهه 1930 به همت ژان زي، دبير شوراي آموزش ملي فرانسه برگزار شد.
او كه از مداخلات دولتهاي فاشيست آلمان و ايتاليا در انتخاب فيلمهاي شركت كننده در ونيز شوكه شده بود به پيشنهاد فيليپ ارلانگر تصميم گرفت تحت حمايت آمريكاييها و انگليسيها يك جشنواره بينالمللي سينمايي را در فرانسه برپا كند.
شهرهاي ويشي، بياريتس و الزيره گزينههاي پيشنهادي براي ميزباني اين مراسم بودند تا آنكه شهر كن در جنوب فرانسه براي اين منظور انتخاب شد. به هرترتيب قرار شد اولين دوره از اين فستيوال هنري از اول تا سيام سپتامبر برگزار شود اما حمله آلمان به لهستان در روز افتتاحيه اين مراسم همه برنامهها را برهم زد و به دنبال اعلان جنگ فرانسه و انگليس به آلمان، جشنواره در روز سوم لغو شد.
برگزاري مجدد آن تا پس از جنگ جهاني دوم متوقف شد، تا آنكه در سال 1946فعاليتاش را از سر گرفت. مراسم آن سال با حمايت مالي شهرداري كن و وزارت امور خارجه فرانسه در كازينوي قديمي اين شهر برگزار شد.
باوجود آنكه يكي از انگيزههاي قوي برپايي اين مراسم رقابت با همتاي ايتاليايياش بود ميان 2كشور تفاهمنامهاي امضا شد كه به موجب آن هر 2كشور تصميم گرفتند جشنوارههايشان را در سالهاي متناوب جشن بگيرند.
اولين دوره اين مراسم موفقيت قابل توجهي را در پي داشت اما با علني شدن تفاهمنامه فرانسوي- انگليسي انگشت اتهام به سوي مسئولان دستاندركار اين كشور دراز شد؛ چنانكه ميبايست پاسخگوي افكار عمومي خصوصا براي امضاي سند به اصطلاح «كاپيتولاسيون فرانسه» باشند.
سال بعد جشنواره از سر گرفته شد، اما با اين تفاوت كه اسما ماهيت بينالمللياش را از دست داد، ولي عملا آثاري از 16كشور مختلف جهان در آن حضور داشتند. اصل تساوي براي نخستينبار در اين فستيوال مطرح و اعمال شد و طبق آن هياتي از داوران تشكيل شد كه در آن از هر كشور يك نماينده حضور داشت.
از اين سال بود كه جشنواره در محل كاخ كن كه براي برگزاري همين مراسم ساخته شده بود، برگزار شد.بحران مالي دليل عمده توقف فعاليتهاي كن در سالهاي 50-1948بود.
از سال 1951 با بهبود روابط فرانسه و ايتاليا زمان جشنواره به فصل بهار موكول شد. در سال 1955 نخل طلا به عنوان معتبرترين جايزه كن معرفي شد و از آن پس جايزه بزرگ اين مراسم به فيلم برتر تعلق گرفت.
4سال بعد تاسيس بازار فيلم به جشنواره نوعي وجهه اقتصادي و تجاري بخشيد و از آن پس به دليل سهولت در خريد و فروش فيلمهاي روز آثار سينمايي در سطح جهان مخاطب بيشتري پيدا كردند...
از آن پس تغييرات زيادي در روند انتخاب فيلمها صورت گرفت، جايزه دوربين طلايي و بخش نوعي نگاه به اين فستيوال اضافه شدند و مدت زمان مراسم به 13روز تقليل يافت، تعداد فيلمهاي برگزيده محدودتر شد و كاخ بزرگتر و مجللتري براي ميزباني اين مراسم ساخته شد...
موقعيت كن در دهه 60 و 70 تثبيت شد و از آن زمان به عنوان معتبرترين جشنواره فرهنگي-هنري شناخته ميشود. جيلفورنر و سارا استريت در كتاب معرفي سينماي اروپا خاطرنشان ميسازند كه كن به لحاظ انتقادي و تجاري از اهميت زيادي برخوردار است.
اين جشنواره هر سال صحنه رقابت فيلمهاي اروپايي در فروش كارهايشان است. با اين وجود هم كارگردانها و هم كمپانيهاي سازنده فيلم تمام تلاش خود را به كار ميگيرند تا در كيفيت هنري آثارشان از هم پيشي بگيرند نه با جلوههاي ويژه مدرن و استفاده از موضوعات صرفا عامه پسند!
كن، با تمام انتقادهايي كه بر آن وارد است، هنوز اعتبار خود را به عنوان معتبرترين فستيوال سينمايي جهان حفظ كرده است. ونيز و برلين به عنوان 2رقيب اصلي كن، همچنان فاصله قابل توجهي با كن دارند، حتي اگر خيليها دورههاي اخيرش را چندان نپسندند و اين ساحل فرانسه را بيشتر محلي براي اجراي شو از سوي هاليووديها بدانند؛ جايي كه مركز نمايش جديترين آثار سينمايي بود؛ انتقادي كه در اين سالها همواره به اين جشنواره وارد بوده، اما حتي بزرگ ترين منتقدان كن نيز هنوز به اعتبار آن باور دارند. كن هنوز هم پايتخت سينماست، چه دوستش داشته باشيم و چه نه!
تاريخ درج: 4 خرداد 1387 ساعت 12:29 تاريخ تاييد: 4 خرداد 1387 ساعت 16:57 تاريخ به روز رساني: 4 خرداد 1387 ساعت 16:57
شنبه 4 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 510]