واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: View Full Version : گزارشی از چگونگی اجرای پروژه یوزپلنگ آسیایی در ایران sonbol256115th June 2007, 11:34 AMگزارشی از چگونگی اجرای پروژه یوزپلنگ آسیایی در ایران ایران تنها پناهگاه یوزپلنگ های آسیایی دوشنبه 30 خرداد 1384 - ساعت 14:16 آفتاب: پیرمرد موتور سوار به سرعت توقف کرد و به سمت کنار جاده دوید. مقداری بوته و چوب در جلوی پناهگاهی که به نظر می رسید در آن یوزپلنگ زندگی می کند، آتش زد. چند دقیقه بعد سه بچه یوز که احساس ترس و خفگی داشتند از پناهگاهشان خارج شدند. پیرمرد با بیل خود آنقدر بر سر آنها زد تا هر سه تایشان مردند. این اتفاق دلخراش و تکان دهنده در حالی در منطقه بافق یزد اتفاق افتاد که سازمان حفاظت از محیط زیست با همکاری برنامه عمران سازمان ملل (UNDP) و صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست (GEF)، پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی را اجرا می کند تا از انقراض نسل این جانور منحصر به فرد جلوگیری کند. تا صد سال گذشته، یوزپلنگ سریعترین دونده روی زمین، در گستره پهناوری از کره خاک، از آفریقا تا خاورمیانه و هندوستان و بخش های دیگری از اسیا می زیست. در سده گذشته متاسفانه از شمار این جانوار ارزشمند و زیبا به شدت کاسته شد و نسل زیر گونه ای از آن یعنی یوزپلنگ آسیایی در شرف نابودی قرار گرفت. براساس گزارش های موجود، نسل این جانور در هندوستان و دیگر مناطق آسیا به کلی منقرض شده است و اکنون تنها در بخش های کوچکی از حاشیه صحراهای ایران شمار اندکی از این حیوان (شاید حدود 50 قلاده) باقی مانده است و به همین دلیل در بسیاری از اسناد و نوشته های جدید به جای «یوزپلنگ آسیایی» دیگر از عبارت «یوزپلنگ ایرانی» استفاده می شود. با توجه به این مهم فعالیت پروژه حفاظت از یوزپلنگ در ایران رسما از تاریخ 19 شهریورماه 1380 آغاز شد که هدف آن علاوه بر حافظت یوزپلنگ آسیایی (ایرانی) و زیست بوم های مرتبط با آن موارد ذیل نیز است. می توان به مواردی شامل تهیه و تدوین یک پروژه مدریتی بر اساس قابلیت های اکولوژیکی و نیازهای اقتصادی، اجتماعی جوامع محلی در زیستگاه های یوزپلنگ، افزایش آگاهی های عمومی، به ویژه در مورد ساکنان اطراف زیستگاه های منتخب برای مشارکت مردم در حفاظت از یوزپلنگ و گونه های مرتبط با آن، توانمندسازی کارکنان سازمان حفاظت محیط زیست برای نگاهبانی بهینه از زیستگاه های برگزیده، تحکیم قوانین سازمان حفاظت محیط زیست در راستای حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و گونه های مرتبط اشاره کرد. مدیرعامل انجمن یوزپلنگ ایرانی با توجه به وجود تعداد بسیار کم از این گونه در ایران اجرای این پروژه را مهم ارزیابی می کند و می گوید: در دنیا برای حفظ پلنگ آمورد و درنای سیبری سرمایه گذاری شده است در حالی که از این نوع گونه های جانوری حدود 200 تا 300 تا باقی مانده است. اما تنها 50 تا 60 قلاده یوزپلنگ آسیایی در ایران وجود دارد. محمد صادق فرهادی نیا در ادامه می افزاید:ایران جزء محدود کشورهایی است که در مدت کمتر از چند دهه توانسته است دو گونه نادر یعنی شیر و ببر را از بین ببرد و حتی بدتر از آن شرایط زیستگاهی آ نها را نیز برهم زند. تا آنجا که دیگر قادر به وارد کردن این گونه از کشورهای دیگر و پرورش آنها نیز در ایران نیستیم. بنابراین با توجه به این پیشینه اگر نسل یوزپلنگ این حیوان باهوش که دلیل بقایش تا امروزهوش سرشارش بوده است را نیز از بین ببرد واقعا شاهکار است. فرهادی نیا از کامل کردن اطلاعات عمومی و بومی مردم درباره یوزپلنگ آسیایی به عنوان یکی از راهکارهای مهم حفظ این گونه جانوری نام می برد و تصریح می کند: فرهنگ سازی، بالا بردن سطح آگاهی های مردم از نوع زندگی،گونه های رقیب و طعمه های یوز با ساخت برنامه های تلویزیونی، چاپ و انتشار پوستر و مجله برای حفظ یوز ایرانی بسیار مؤثر است. چرا که مردم و جوامع محلی در ارتباط مستقیم با یوز و نیازمند اطلاعات جامعی در مورد این حیوان با ارزش هستند. وی در ادامه می افزاید:با توجه به این مهم متاسفانه پروژه یوز در بخش آموزش مردم و مشارکت جوامع محلی بسیار کم کاری کرده است که می شونیم بر اثر عدم آگاهی مردمی تعدادی یوزپلنگ در فلان منطقه از بین رفتند. در این زمینه ضعف بسیار داریم که هر آنچه ما تا دو، سه سال پیش درباره یوز می دانستیم تنها به کتاب ها و مقالاتی درباره یوزهای آفریقایی بسنده می شد. برای مثال اینکه یوزها در آفریقا دنبال آهو می کنند، به دام های اهلی حمله می کنند و ... . اما در ایران شرایط کاملا متفاوت است و زیستگاه ها به پرتولیدی زیستگاه های آفریقا نیست. همچنین تراکم و تنوع موجود در آن منطقه در ایران وجود ندارد. ما بسیاری از زیستگاه های یوز را نمی شناسیم و سازمان محیط زیست به دلیل محدودیت هایی که داشته است تنها چند منطقه خاص (کوه بافق، پناهگاه حیات وحش نایبندان، پارک ملی توران، منطقه دره انجیر، پارک ملی کویر مرکزی) را در پروژه یوز در نظر داشته است. فرهادی نیا در پایان به لطمات ناشی از انقراض نسل یوزپلنگ ایرانی اشاره می کند و می گوید: با از بین رفتن نسل این حیوان با ارزش ورود توریست هایی که برای دیدن یوزپلنگ ایرانی به ایران می آمدند کم می شود و ضررهای اقتصادی کلانی کشورمان را تهدید خواهد کرد. راه اندازی و ساماندهی دبیرخانه پروژه یکی از مهمترین اقدامات سازمان محیط زیست برای حفاظت از یوزپلنگ های آسیایی و زیست بوم های مرتبط بوده است. مهندس هوشنگ ضیایی رئیس پروژه که به علت زمان محدود حاضر به پاسخگویی درباره اقدامات انجام شده توسط سازمان محیط زیست برای حفظ یوزپلنگ های آسیایی و زیست بوم های مرتبط با آ نشد ما را به دبیر خانه پروژه و مسئول این بخش ارجاع داد. وی درباره اقدامات انجام شده دفاتر پروژه اظهار می کند. ابتدا منطقه هایی که یوز در آنها دیده شده بود را بررسی کردیم که منطقه های حفاظت شده بافق، پناهگاه حیات وحش دره انجیر، نایبندان، توران در سمنان و کویر تهران به عنوان مکان های مورد نظر مطالعه انتخاب شدند. سپس با کمک مشاوران بین المللی مطالعات زیست محیطی و بیولوژیکی بررسی زیستگاه ها و بررسی رفتار این گونه خاص آغاز شد که 35 نفر به همراه دوربین و تجهیزات مورد نیاز از قبیل GPS و فاصله یاب در این مناطق فعالیت کردند. از سال 81 نیز اندک اندک سرشماری یوزپلنگ آغاز شد. وی در ادامه از برگزاری همایش ها و کارگاه های آموزشی به عنوان اقدامات انجام شده دیگر در این زمینه نام می برد و می افزاید: در این کارگاه ها که کارشناس های بین المللی نیز حضور داشتند منطقه بافق برای رادیومتری (قلاده ای که به دور گردن یوز می بندند تا او را ردیابی کند) و همچنین مشارکت جوامع محلی در این زمینه بسیار مناسب ارزیابی شد. مسئول دبیرخانه پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی که ترجیح می دهد خود را معرفی نکند از تعداد یوزپلنگ های موجود در ایران خبر نمی دهد و اطلاعات دقیق تر در مورد این پروژه را به عهده خود رئیس پروژه در فرصتی مناسب موکول می کند. رئیس پروژه، مسئول دبیرخانه و دیگر دست اندرکاران پروژه یوزپلنگ ایرانی در حالی ارائه آخرین اطلاعات درباره تعداد یوزپلنگ های باقی مانده در ایران و اقدامات مؤثر حفظ آنها را به فرصتی مناسب موکول می کنند که حدود 3 سال و اندی از زمان تعریف پروژه توسط سازمان کل UNEP و سازمان محیط زیست ایران می گذرد و مهلت باقی مانده تنها چند ماه دیگر است. رئیس پروژه در پاسخ به سوال خبرنگار خبرگزاری آفتاب که تا چه زمان این پروژه به اتمام خواهد رسید از تمدید پروژه تا دو سال آینده سخن می گوید. اما ایشان در پاسخ به سوال دیگر که آیا در انجام پروژه مشکلاتی وجود دارد که در فرصت مشخص شده به اتمام نمی رسد با رد مطلب از مدیریت خوب معاونان در سازمان محیط زیست ایران خبر می دهد. همچنین مشاور پروژه از امکانات خوبی مثل اهداء 30 دوربین تله ای از سوی انجمن حفاظت وحش آمریکا (WCS) و کمک های مالی صندوق تسهیلات جهانی (GEF) سخن می گوید. کمیته راهبردی پروژه نیز متشکل از مسئولان وزارتخانه هایی نظیر صنایع و معادن، جهاد کشاورزی، مدیریت و برنامه ریزی و ... است که به نظر می رسد از امکانات اجرایی و مالی خوبی بهره مند هستند. اما اینکه چرا با تمام این موارد پیشبرد اهداف پروژه با تاخیر مواجه است را هیچکس پاسخگو نیست. شاید آقایان فراموش کرده اند که تنها باقی مانده های نسل یوزپلنگ آسیایی در ایران وجود دارد که شاید اگر دیر بجنبیم دوباره خواهیم شنید که پیرمرد موتورسوار به سرعت توقف کرد و هم چنان با بیل بر سر بچه یوزپلنگ ها کوبید که جان سپردند. آری جان سپردند؟و در آینده خواهیم شنید: تنها یوزپلنگ های باقی مانده در ایران جان سپردند!!! کاربران ثبت نام کرده قادر به مشاهده لینک می باشند (کاربران ثبت نام کرده قادر به مشاهده لینک می باشند) آدرس خبر کاربران ثبت نام کرده قادر به مشاهده لینک می باشند (کاربران ثبت نام کرده قادر به مشاهده لینک می باشند) سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 547]