واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
نصايح شيرين نويسنده:سارا حسنلو توصيههاي متخصصان تغذيه براي تهيه مرباهاي سالم وقتي هوا رو به سردي ميگذارد، خوردن غذاهاي شيرين بيشتر ميچسبد؛ از خامه و عسل گرفته تا كره و مربا. مربا، جزء شيرين صبحانه است كه اغلب با انواع ميوههاي فصل تهيه ميشود و در جايجاي کشورمان اقوام مختلف به خوردن نوع خاصي از آن علاقه بيشتري نشان ميدهند؛ مثلا بيشتر آذري زبانها مرباي گل سرخ، اصفهانيها مرباي به، همدانيها و سنندجيها مرباي توتفرنگي و شماليها مرباي بالنگ و بهارنارنج را ترجيح ميدهند. شما چطور؟ شما کدام مربا را ترجيح ميدهيد؟ ... اصلا مربا يعني چه؟ كلمه مربا به معناي تربيت شده يا پرورده است؛ يعني ميوه يا سبزي به كار رفته در مربا، شيريني را به خود جذب كرده و به اين ترتيب زمان ماندگارياش بيشتر ميشود. يادتان باشد كه ميوه ها از نظر قند، اسيد و پكتين يا صمغ (عامل لعاب دادن) با هم تفاوت دارند. براي مثال ميوههايي مانند به و سيب از ميوههاي پكتين داري هستند كه قند و اسيدشان چندان نيست. در مقابل ميوههايي مانند هلو و يا شليل، پكتين كمي دارند اما قند و اسيدشان بالاست. در ميان تماميتركيباتي كه مربايشان تهيه ميشود، پوست هندوانه تركيبي است كه نه پكتين دارد و نه قند و اسيد. از آنجا كه در مربا شكر پاي اصلي است قند قابل جبران بوده ولي پكتين و اسيد جبران شدني نيستند بنابراين بايد در ميوههايي كه كمبود اين فاكتورها را دارند، حين پخت عوامل ناقص را بهبود بخشيد تا تعادل بين سه فاكتور ياد شده فراهم شود. طرز پخت برخي از ميوهها قبل از تهيه مربا بايد پخته شوند. به اين ترتيب كه ابتدا در آب ساده پخته و سپس شكر افزوده ميشود. براي پختن ميوهها بايد ميوه روي حرارت ملايم بوده و در آب بجوشد تا پكتيناش رها شود. براي آزاد شدن اين ماده، ترشي هم ميتواند كمك كننده باشد. بنابراين در هنگام پختن مربا كمي آبليمو و يا آب نارنج به آن بيفزاييد. به اين ترتيب هم پكتين مربا بالاتر ميرود و هم پكتين موجود در ميوه زودتر آزاد ميشود و سريع تر مربا غلظت پيدا خواهد كرد. مناسبترين ظروف بهترين ظرف براي تهيه مربا قابلمه مس سفيد شده است زيرا قلع به كار رفته نه در رنگ و نه در مزه مربا هيچ دخالتي نخواهد داشت. بعد از ظرف مسي، قابلمه لعابي و بعد از آن قابلمه فولادي زنگ نزده براي اين كار مناسب هستند. يادتان باشد كه از قابلمه آلومينيومي و تفلون مرباي زلال و خوشرنگي به دست نخواهد آمد. در ضمن، بهتر است قابلمه مورد استفاده پهن و كم عمق باشد تا عميق زيرا سطح آتشخور ظرف پهن، بيشتر بوده و عمل تبخير زودتر انجام ميشود. اين خاصيت در مرحله آخر پخت مربا بسيار مهم است زيرا در چنين ظرفي شهد مربا زودتر قوام ميآيد و رنگ و مزه ميوه به بهترين نحو حفظ ميشود. كهنگي و ماندگي بهتر است مربايتان را در ظرفهاي شيشهاي درداري قرار دهيد كه فقط يك ليوان مربا در آن جاي ميگيرد و به شيشه مربا معروفاند. براي اين كار به شما توصيه ميكنيم كه اين شيشهها را بعد از شستشو، خشك كرده و مرباي روي آتش را همانطور داغ در شيشه ريخته و در آن را محكم ببنديد و روي در وارونه كنيد تا علاوه بر سترون شدن فضاي بالاي شيشه، مربا به آرامي خنك شود.
مارمالاد، مرباي انگليسي حتماً نام مارمالاد را شنيدهايد. اين غذا نوعي مرباي ژلهاي است كه تلخ و شيرين بوده و به ويژه در انگلستان سر صفره صبحانه به همراه كره، خامه و نان ميل ميشود. اين مربا اغلب از آب و پوست مركبات حاصل ميشود و با اينكه درست كردن آن قدري وقت گير است اما آسان و به صرفه بودن از محاسن آن محسوب ميشود. براي اطلاع بيشتر به نمونهاي با نام مارمالاد پرتقال نگاهي بيندازيد مواد لازم پرتقال 1 كيلوگرم ليمو ترش 1 تا 2 عدد شكر 2 كيلوگرمطرز تهيه طرز تهیه: ابتدا پرتقال را با آب گرم و برس بشوييد و خشك كنيد. سپس با پوست كن يا چاقوي تيز روي رنگي پوست را به صورت نوار نازكي برداريد و دقت كنيد كه گوشت سفيد پوست هر چه بيشتر روي پرتقال بماند. رويه رنگي را رشته رشته كنيد. پرتقال را دو نيم كرده و آب بگيريد. ليمو را آب بگيريد و آبليمو را به آب پرتقال اضافه كنيد. پوست سفيد پرتقال را با تفاله توي آن خرد كرده و با تخم پرتقال در كيسهاي بريزيد و در قابلمه بگذاريد. آب پرتقال را صاف كرده و با رويه رنگي و 4 ليتر آب در ظرف بريزيد. ظرف را به جوش آورده و روي حرارت ملايم به مدت 2 ساعت بجوشانيد تا حجم آب نصف كمتر شود. كيسه را از ديگ در آورده و بگذاريد تا خنك شود و توي ديگ بچلانيد، سپس شكر را اضافه كرده و حرارت را زياد كنيد و هم بزنيد تا شكر حل شود. 15 تا 20 دقيقه روي حرارت بالا بجوشانيد تا مارمالاد ببندد، سپس كف آن را گرفته و پيش از خنك شدن 1 تا 2 بار آن را هم بزنيد. يادتان باشد كه كيسه بايد ململ بوده و گشاد باشد تا مواد در داخل آن به آساني در آب در حال جوش شناور شود. مرباي كدو حلوايي مواد لازم كدو حلوايي 1 كيلوگرم شكر 1 كيلوگرم آبليمو 3 تا 4 قاشق غذاخوري دارچين 1 قلم هل سبز 4 تا 5 دانه طرز تهيه كدو را به شكل فندوقي برش داده و در آب آهك بخوابانيد. 4 پيمانه آب در ظرف ريخته و دارچين و هل را در آب بيندازيد تا بجوشد و حجماش به سه پيمانه برسد، سپس دارچين و هل را برداشته و شكر و آبليمو را اضافه كنيد و روي حرارت زياد به مدت 10 تا 12 دقيقه قرار دهيد تا دوباره شروع به جوشيدن كند. سپس كدو را افزوده و حرارت را ملايم كنيد تا شهد آن قوام بيايد. مرباي به مواد لازم به 1 كيلو شكر 1 كيلو آبليموي تازه 1 تا 2 قاشق غذاخوري طرز تهيه به را كه بهتر است نوع اصفهاني، زردرنگ و رسيده باشد، انتخاب كرده و ورقه ورقه كنيد. سپس در ظرفي ريخته و به آن سه پيمانه آب بيفزاييد و روي حرارت زياد به مدت 15 تا 20 دقيقه قرار دهيد تا به جوش آيد، سپس شكر و آبليمو را افزوده و به هم بزنيد و در ظرف را ببنديد و بگذاريد مربا ريز جوش بزند تا رنگ بگيرد و شهدش غليظ شود. بخش ترش مربا وجود ترشي يا اسيد در مربا گذشته از ايجاد طعم مطبوع در آن، درجه متبلور شدن مربا را بالا برده و در نتيجه مربا شكرك نخواهد زد. به اين دليل به مرباهاي غيرترش كمي آبليمو اضافه ميكنند. به علاوه، در آبليمو و آب نارنج مقدار زيادي اسيد و لعاب وجود دارد بنابراين راه ساده جبران كمبود ترشي و لعاب برخي از ميوهها، افزودن آبليمو و نارنج است. در صورتي كه خواستيد از آبليموي تازه استفاده كنيد، بهتر است، بگذاريد لرد آن تهنشين شود، سپس مايع زلالاش را در مخلوطتان بريزيد. عامل لعاب مربا پكتين يا صمغ ماده بي رنگ و بيمزهاي است كه محلول رقيقاش لعاب ناميده ميشود و محلول غليظاش در حرارت عادي ميبندد و به شكل ژله در ميآيد. اين ماده در بعضي از ميوهها مثل مركبات، سيب و به در مقادير بيشتري وجود دارد. از اين رو، بهترين منبع لعاب، تخم به، به دانه و تخم نارنج است و با جوشانيدن آنها لعاب خالصي به دست ميآيد كه بيعطر و طعم بوده و ميتوان آن را به مرباي ميوههاي بدون لعاب اضافه كرد. به اين ترتيب كه در يك كيلوگرم ميوه بيلعاب مثل توتفرنگي ميتوان 1 تا 2 پيمانه لعاب به دانه يا تخمنارنج را اضافه كرد تا مربا غلظت لازم را پيدا كند. بخش شيرين مربا معمولاً مقدار شكر در مربا با مقدار ميوه برابري ميكند؛ مگر اينكه ميوه قدري شيرين باشد. در هر صورت شهد مربا بايد به غلظت معيني برسد تا مربا قابل نگهداري باشد، يعني ميكروبها نتوانند در آن رشد كنند. رسيدن به اين درجه غلظت را «قوام آمدن» مينامند. يادتان باشد كه شهدي كه قوام نيامده باشد شل بوده و احتمال دارد كه در اين شرايط مربا كپك بزند. از طرف ديگر، اگر آب مربا بيش از ظرفيت خود، شكر جذب كرده باشد پس از سرد شدن شكرك ميزند، يعني مقداري از شكر متبلور ميشود. بنابراين، مرباي شل و يا كپك زده را بايد جوشاند تا قوام بيايد و مرباي شكرك دار را بايد كمي آب و اندكي آبليمو اضافه كرد و دوباره حرارت داد. در ضمن، يادتان باشد كه قند روي ميوه اثر سفت كننده دارد. به اين دليل، بهتر است آن را پس از پختن و نرم شدن به ميوه اضافه كنيد اما هنگام تهيه مرباي برخي ميوهها مانند توت فرنگي توصيه ميشود كه قبل از پخت ميوه يك شبانه روز در شكر خوابانيده شود تا حين حرارت دادن بتواند شكل خود را حفظ كند. يادتان باشد که... مربا شكر فراواني دارد؛ بنابراين زياد خوردن آن چاقكننده است. پس چه بهتر افرادي آن را براي صبحانهشان انتخاب كنند كه نياز به انرژي بيشتري دارند مثل بچهها، نوجوانان و يا زنان شيرده. در ضمن، ديابتيها نبايد آن را مورد استفاده قرار دهند زيرا اين خوراكي انديس گلايسمي بالايي داشته و زياده روي در مصرفشان افت قندخون و تكرر در گرسنگي را ايجاد خواهد كرد بنابراين بهتر است اين عزيزان در صورت تمايل به جاي شهد مربا، خود ميوه موجود در مربا را ميل كنند و يا با مرباهاي رژيمي و بدون شكر به صبحانهشان تنوع ببخشند. كمكهاي آب آهك در برخي مرباها، مواد به كار رفته در آنها به خصوص مواد غيرميوهاي مانند كدوحلوايي و يا پوست هندوانه بايد پيش از پخت در آب آهك خوابانيده شوند تا حالت بلوري پيدا كرده و ترد شوند و در حين پخت له نشده و شكل خود را حفظ كنند. از اين رو، براي خوابانيدن 1 كيلوگرم كدو حلوايي بايد 2 پيمانه آهك ساختماني زنده را در ظرفي ريخته و 2 ليتر آب سرد به آن اضافه كنيد و بگذاريد تا آهك ته نشين شود. سپس ظرف را خم كرده و آب زلال روي آهك را در ظرف ديگري بريزيد و ماده مورد نظر را طبق دستور يك تا سه روز در آن نگه داريد. سپس آب كش كرده و 1 شبانهروز در آب سرد قرار دهيد و اين آب را 3 تا 4 بار تازه كنيد به اين ترتيب اجزاي مربايتان تردي و شفافيت خاصي پيدا خواهند كرد. منبع: http://www.salamat.com
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 654]