واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: اندر مصائب دنياي مجازي بسياري از کارشناسان بر اين باورند که کامپيوتر و تلويزيون بر رشد و تقويت هوش کودک اثرات مخربي بر جاي مي گذارد چرا که ادبيات تلويزيوني مانع پيشرفت و رشد هوش کودک است. اگر کودکان بيش از حد به تماشاي برنامه هاي آن بنشينند، ذهن آنها ديگر گنجايش فکرهاي خلاقانه را نخواهد داشت.امروزه فناوري اطلاعات و ارتباطات به طور وسيع در جامعه گسترش پيدا کرده است و با تمامي جنبه هاي زندگي از مدرسه تا محل کار، خدمات بانکي، خريد و فروش و... تلفيق شده است و اين فناوري نقش مهمي در زندگي کودکان ايفا مي کند و اين نقش به سرعت در حال افزايش است. به طوري که تعداد کودکان 17-2 سال که از کامپيوتر در منزل استفاده مي کنند از 48 درصد در سال 1996 به 70درصد در سال 2000 صعود کرده است. استفاده از اينترنت نيز از 15 به 52 درصد در اين دور ه 5 ساله افزايش پيدا کرده است. اما آيا اين فناوري زندگي کودکان را بهبود مي بخشد؟ به رغم جنبه هاي مثبت از قبيل جنبه هاي آموزشي و ارائه خدمات ارتباطي و... رايانه و اينترنت جنبه هاي منفي نيز دارند. بسياري از کارشناسان بر اين باورند که کامپيوتر و تلويزيون بر رشد و تقويت هوش کودک اثرات مخربي بر جاي مي گذارد چرا که ادبيات تلويزيوني مانع پيشرفت و رشد هوش کودک است. اگر کودکان بيش از حد به تماشاي برنامه هاي آن بنشينند، ذهن آنها ديگر گنجايش فکرهاي خلاقانه را نخواهد داشت. اين اتفاق آنجا رخ مي دهد که ذهن کودک به نورهاي درخشان ساطع شده از تلويزيون واکنش نشان مي دهد و پروسه تفکر متوقف مي شود. در اين رابطه صنايع تلويزيون سازي با اين مساله به مقابله برمي خيزند. آنها محصولات خود را در برنامه هاي مخصوص کودکان معرفي مي کنند و تقريباً هر ده سال يک بار، صنايع تلويزيون سازي با معرفي محصولي جديدتر، متفاوت و حتي بزرگ تر، خود را در ذهن مشتري بالاتر مي برند. با توجه به مسائل مطرح شده بايد بدانيم که مانيتور کامپيوتر هم اثرات مشابهي، ناشي از نورهاي ساطع شده از آن، برجاي مي گذارد.محققان در آزمايشي دانش آموزان را به سه گروه تقسيم کرده اند و اطلاعات يکساني را در اختيار آنها گذاشته اند:گروه اول اطلاعات را از طريق مطالعه به دست مي آوردند، گروه دوم از طريق مشاهده فيلم و گروه سوم همان اطلاعات را به وسيله مانيتور کامپيوتر کسب مي کردند. پس از آن اعضاي هر سه گروه در ميزان حفظ اطلاعات مورد آزمايش قرار گرفتند، در گروه اول به طور متوسط 85 درصد دانش آموزان پس از مطالعه قادر به يادآوري اطلاعات بودند. اين عدد در گروه دوم بين 25 تا 30 درصد و در گروه سوم به متوسط 3 تا 5 درصد مي رسيد.اگر کودک مدت زمان زيادي را در مقابل صفحه کامپيوتر بگذراند، از ورزش و ديگر فعاليت هايي که براي تکامل وي مفيد است بي بهره مي شود. به علاوه کودکان ممکن است در معرض محتويات خشن و جنسي که در حد سن آنها نيست قرار گيرندکشور ما از نظر بهره مندي از اينترنت در بين 178 کشور جهان رتبه 87 را دارد که بر اساس طبقه بندي اتحاديه جهاني مخابرات جزء کشورهاي متوسط به شمار مي رود. 35 درصد استفاده کنندگان اينترنت را قشر جوان تشکيل مي دهد و ميانگين صرف شده براي اينترنت 52 دقيقه در هفته است.اگر کودک مدت زمان زيادي را در مقابل صفحه کامپيوتر بگذراند، از ورزش و ديگر فعاليت هايي که براي تکامل وي مفيد است بي بهره مي شود. به علاوه کودکان ممکن است در معرض محتويات خشن و جنسي که در حد سن آنها نيست قرار گيرند. دسترسي به چنين مطالبي ممکن است کاملاً تصادفي يا عمدي باشد. همواره از طرف متخصصان هشدارهاي مکرر داده شده که صدمات بهداشت رواني از طريق اين گونه برنامه ها به کودکان و نوجوانان به ويژه در ايجاد مسائلي مانند انحرافات جنسي، خشونت، اعتياد، رفتارهاي ضداجتماعي، سست شدن مباني خانواده و اشاعه جرم و جنايت در طيف وسيع در بسياري موارد جبران ناپذير است.

بعضي رسانه ها مانند اينترنت به طرف کنترل ناپذيري پيش مي روند و خانواده ها مثل سابق نمي توانند جريان هاي موثر در تربيت کودک را کنترل کنند. با توجه به اينکه اغلب مهارت کودکان از والدين بيشتر است بنابراين استفاده آنها از اينترنت غيرقابل کنترل مي شود. اميد علي احمدي جامعه شناس با بيان مطلب فوق مي افزايد: «ممکن است کودک در مسير اجتماعي شوندگي (جامعه پذيري) دچار بلوغ زودرس شود و بعضي جنبه هاي غيرفرهنگي را بياموزد در عين حال اين رسانه ها غيرقابل اجتناب هستند و تصور حذف آنها ممکن نيست.»احمدي در پاسخ به اين سوال که نحوه نظارت والدين بايد به چه صورتي باشد، مي گويد: «کنترل بايد روي دانش الکترونيکي کودکان اعمال شود ولي شيوه هاي قهري ممکن است مناسبات والد و فرزندي را دچار مشکل کند و کودک احساس کند امتيازي از وي سلب شده است. اگر اين نظارت محسوس باشد، کودک حس مي کند از امتيازهايي محروم شده پس اين کنترل بايد نامحسوس باشد تا کودک احساس نکند مورد تنبيه قرار گرفته است، زيرا با توجه به کم شدن بعد خانوار و کم بودن تعداد کودکان در خانواده و اختلاف سني زياد بين فرزندان، کودک با تنهايي زيادي مواجه مي شود.»اين جامعه شناس راه حل را در گفت وگو و انتقال تجربه مي داند و مي افزايد: «مي توان به کمک جلسات شوراياري ها، گروه هاي مشارکتي زنان در محلات تشکيل داد تا مادراني که کودکان هم سن وسال دارند تجربياتشان را به يکديگر منتقل کنند. بهتر است اين انتقال تجربه در محيط هاي مدني اتفاق بيفتد، چرا که خصلت روانشناختي جمع مي تواند بسيار روي رفتارها موثر باشد.براي مقابله با چنين مشکلاتي هميشه راه هايي وجود دارد، اما چون منبع تغييرات در بيرون از کشور است، هميشه يک گام نسبت به تغييرات عقب هستيم و نمي توانيم به موقع از اثرات مخرب آنها جلوگيري کنيم پس نياز به يکسري تفکرات سيستماتيک است که معمولاً با تاخير زيادي به وجود مي آيند. » اگر وقتي کودک در حال استفاده از اينترنت است خوشحالتر و سرحالتر باشد، افت تحصيلي در درس و مدرسه داشته باشد، عدم تمايل به فعاليتهاي گروهي، خانوادگي و بودن با دوستان در او ديده ميشود بهتر است با يك مشاور صحبت كنيدچند توصيه مهم اينترنت ميتواند تاثيرات منفي زيادي بر سلامت جسمي و روحي نوجوانان بگذارد. اين تاثيرات در زمينههاي گوناگون اعم از بازيهاي كامپيوتري، ارسال پيام و يا چت كردن در چت رومها حادث ميشود. ارزيابي ميزان دقيق زماني براي افراد در سنين و شرايط گوناگون كار سادهاي نيست، اما والدين بايد براي اين موضوع نيز مانند ديگر موارد محدوديتهايي براي فرزندان خود قائل شوند تقريبا مانند تماشاي تلويزيون.چنانچه متوجه شديد فرزندتان ساعات متوالي پشت كامپيوتر مينشيند و به فعاليتهاي گوناگون اعم از بازي و چت و ارسال پيام يا حتي گشتزني در اينترنت ميپردازد وارد عمل شويد. اگر او به دنبال پذيرش اجتماعي است به دنبال باشگاهها يا انجمنهايي باشيد كه بتواند با عضويت در آن وقت خود را به شيوهاي ديگر بگذراند. اگر هم مساله بازي است محدوديتهايي در اين بازيها در نظر بگيريد. البته همه اينها مستلزم اين است كه خودتان در زماني كه در منزل هستيد مرتبا در حال استفاده از كامپيوتر نباشيد زيرا در اين صورت منع كردن فرزندان نتيجهاي ندارد.* استفاده از اينترنت را به طور كامل ممنوع نكنيد. فقط در مورد زمان و نوع استفاده از آن قوانين مشخص و موجهي تعيين كنيد و به آن متعهد باشيد.* به دنبال نرمافزارهايي باشيد كه استفاده از اينترنت را محدود ميكنند. * دستگاه كامپيوتر را در جايي از منزل قرار دهيد كه امكان سركشي و نظارت شما وجود داشته باشد. براي مثال فرزند شما در اتاقي در بسته به كار با آن نپردازد. اگر احساس كرديد كه بايد واكنشي در مقابل برخي برنامهها نشان دهيد اين كار را بكنيد و از ديگر اعضاي خانواده نيز بخواهيد كه با شما همكاريهاي لازم را بنمايند. توجه داشته باشيد اگر وقتي در حال استفاده از اينترنت است خوشحالتر و سرحالتر باشد، افت تحصيلي در درس و مدرسه داشته باشد، عدم تمايل به فعاليتهاي گروهي، خانوادگي و بودن با دوستان در او ديده ميشود بهتر است با يك مشاور صحبت كنيد. زيرا احتمال دارد چسبندگي فرزندتان به اينترنت ناشي از داشتن مشكلات روحي و فكري ديگري باشد و شايد او براي فرار از پرداختن به مشكل ديگري به اين كار ميپردازد. فرآوري: نسرين صفريبخش خانواده ايراني تبيانمنبع:جام جم آنلاينسايت رايحه سبز
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 298]