واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: Dr_karimi8th October 2006, 02:38 AMشناسنامه کبد، بزرگترین غده بدن انسان است و بعد از پوست، دومین عضو بزرگ بدن. اگر شکم را با دو خط عمود که همدیگر را در ناف قطع کنند به چهار قسمت مساوی تقسیم کنیم، جایگاه اصلی کبد در ربع فوقانی و سمت راست شکم خواهد بود، زیر دندههای تحتانی قفسه سینه. انتهای بزرگترش در بالا و سمت راست شکم است و انتهای کوچکترش در بالا و سمت چپ شکم. انتهای سمت چپ کبد تا استقرار بر روی قسمتی از سمت راست معده پیش میآید، به نحوی که تا 5/2 سانتیمتری زیر نوک پستان چپ میرسد. کبد، نوعی تشک یا بستر برای استقرار کیسه صفرا به وجود میآورد. تمام سطح کبد توسط یک لایه احشایی پوشش داده شده است تا در تماس با دیگر احشا دچار سایش و خوردگی نشود. کبـــــد طول از راست به چپ 28 سانتیمتر عرض قدامی خلفی 18 سانتیمتر ارتفاع بالا به پایین 8 سانتیمتر رنگ قهوهای مایل به صورتی وزن 1200 تا 1600 گرم وزن با خون 2400 گرم وزن در مرده 1500 گرم قوام سفت و ترد کبد در فرهنگهای مختلف در داستانهای اساطیر یونان، «پرومته» توسط خدایان مجازات شد و گناه او این بود که آتش را به آدمیزاد شناسانده بود. او را برای مجازات به تخته سنگی زنجیر کردند و کفتار یا عقابی مرتب میآمد و کبدش را در میآورد. کبد او دوباره تا صبح ترمیم میشد و دوباره فردا آن پرنده میآمد و باز روز از نو روزی از نو. این افسانه نشان میدهد که یونانیان باستان میدانستند کبد قدرت ترمیم خود را دارد. در فرهنگ فارس و عرب، کبد مظهر شجاعت است. افسانه جانسون جگرخوار نیز داستان کسی است که کبد قربانیان خود را درمیآورد و میخورد. هند جگرخوار نیز همسر معاویه و از دشمنان پیامبر اسلام (ص) بود که به انتقام مرگ برادر و پدرش توسط حضرت حمزه، جگر او را در جنگ احد خورد. در فرهنگ اسکیموها نیز خوردن کبد خرسهای قطبی و فُکها جایز نیست. لغتنامه کبدی آشناترین نامهای کبد فارسی جگر (سیاه) عربی کبد یونانی هپار انگلیسی Liver اتاق تشریح کبد از چهار قسمت نامساوی، به اسم لوب تشکیل میشود که هر یک از این لوبها به لوبولهای متعددی تقسیم میگردد و هر لوبول نیز در برگیرنده سلولهای کبدی فراوان است. دو رگ خونی بزرگ، کبد را تغذیه میکنند: 1ـ شریان کبدی که خون روشن و اکسیژندار قلب را به کبد میآورد. 2ـ سیاهرگ باب یا ورید پورت که خون سرشار از مواد غذایی جذبشده را از روده کوچک به کبد میآورد. این دو رگ در ادامه مسیرشان ریزتر و ریزتر و به شکل مویرگهای خیلی باریک وارد هزاران لوبول کوچک در کبد میشوند. لوبول از سلولهای کبدی تشکیل شده که خون مویرگها را با دقت بررسی میکنند و به آن موادی اضافه میکنند یا موادی را از آن خارج میکنند. نهایتاً خون از طریق سیاهرگ کبدی، کبد را ترک میکند و به قلب برمیگردد و آماده پمپ شدن به بقیه نقاط بدن میشود. وظایف هفتگانه کبد 1- دفع مواد زاید (شامل مواد سمی، هورمونها، داروها و مواد خارجی) از خون: این مواد یا در طی فرایند سوختوساز مواد غذایی برای تولید انرژی وارد خون شدهاند یا از محیط خارج از بدن، از طریق داروها یا دیگر ترکیبات خارجی وارد شدهاند. به هر حال، آنزیمهای کبدی اغلب این سموم را دچار تغییراتی میکنند تا دفع آنها راحتتر صورت بگیرد. 2- ساخت مواد پروتئینی ضروری خون (به خصوص عوامل انعقاد خون): در خون 12 عامل انعقادی وجود دارد که اکثرشان در کبد ساخته میشود. اگر کبد دچار مشکل شود، بند آمدن خون دچار مشکل و با تأخیر انجام میشود. پروتئین مهم دیگری که در کبد تولید میشود آلبومین است که به بسیاری از مواد غیر قابل حل در آب میچسبد و باعث ایجاد فشار اُسمُزی میشود. فیبرینوژن نیز که از عوامل اصلی انعقاد است در کبد تولید میشود. گلوبولینهای خاصی که کلسترول و آهن را با خود حمل میکنند نیز در کبد تولید میشوند. 3- ساخت عوامل ایمنی بدن و فعالیت در مبارزه بدن علیه عفونت: در کبد سلولهایی هست به نام فاگوسیت که مدت بسیار کوتاهی بعد از ورود میکروب به بدن شروع به ترشح پروتئینهای خاص میکنند. این پروتئینها در فرایند التهاب، ترمیم بافتهای آسیبدیده و فعالیت سلولهای ایمنی کمک میکنند. 4- تولید صفرا برای کمک به عمل هضم: صفرا به طور پیوسته در کبد ساخته و در کیسه صفرا ذخیره میشود. نمکهای موجود در صفرا به هضم و جذب چربیها کمک میکند. وقتی غذایی خورده میشود، صفرا از کیسه صفرا حرکت میکند و وارد قسمت ابتدایی روده کوچک میشود. کبد در روز بین 250 تا 1000 سیسی صفرا تولید میکند که میزان آن بستگی به میزان غذایی که میخوریم دارد. 5- دفع بیلیروبین: بیلیروبین یکی از مواد دفعی است که از طریق صفرا دفع میشود. ماکروفاژهای موجود در کبد، گلبولهای قرمز پیر و فرسوده را از جریان خون خارج میکنند. هنگام تجزیه این گلبولهای قرمز، هموگلوبین آنها نیز روی هم انباشته میشود که در واقع همان بیلیروبین است که برای دفع به داخل صفرا ترشح میشود. یرقان به حالتی میگویند که بیلیروبین از خون خارج نمیشود و غلظت آن در خون بالا میرود. این حالت در سنگدار شدن مجرای خروجی کیسه صفرا، بیماریهای کبدی یا تخریب گسترده گلبولهای قرمز اتفاق میافتد. 6- ذخیرهسازی ویتامینهای خاص، مواد معدنی و قند: کبد قند رایج بدن (گلوکز) را به شکل گلیکوژن در خود ذخیره میکند تا در صورت لزوم، آن را دوباره به شکل گلوکز به داخل بدن بفرستد. این میزان قند ذخیره میتواند انرژی لازم برای یک روز کامل را تأمین کند. در کبد چیزهای دیگری هم ذخیره میشود: چربی، آهن، مس، ویتامینهای آ، دی، کا و ب 12. 7- دخالت در سوختوساز مواد غذایی: کبد قند ساده (گلوکز) را به شکل ذخیرهای (گلیکوژن) در میآورد که میتواند دوباره در کبد تجزیه شود و به شکل گلوکز درآید. اسیدهای چرب که در نتیجه هضم مواد چربی ایجاد میشوند در کبد به کلسترول و دیگر مواد مشابه تبدیل میشوند. کبد همچنین میتواند اسیدهای آمینه مختلف را به یکدیگر تبدیل کند. شرح وظایف کبد تولید عوامل انعقادی خون (50 گرم در روز)، هپارین (ضد لخته)، اسیدهای صفراوی، سوماتومدین (هورمون رشد استخوان و بافت نرم)، استروژن، آنژیوتانسین، کلسترول و پروتئینهای فاز حاد دفع کلسترول، اسیدهای صفراوی، فسفولیپید، بیلیروبین، انواع داروها، مواد سمی از جمله فلزات سنگین، هورمونها ذخیره ویتامین، گلیکوژن، کلسترول، آهن، مس، چربی سوختوساز قند، پروتئین، چربی، ویتامین (به خصوص محلول در چربی:آ، دی، ای، کا) تصفیه سموم، مواد غذایی از جمله اسیدهای آمینه و قندها و چربیها، بیلیروبین، اسیدهای صفراوی، IG-A ، داروها، سلولهای مرده یا آسیبدیده موجود در گردش خون ایمنی ترشح IG-A به داخل مجرای گوارشی، سلولهای کوپفر که آنتیژنها را ************ میکنند. دانستنیهای کبدی با آنکه کبد، کارهای متنوعی انجام میدهد اما جالب است که سلولهای کبدی تقریباً همه از یک نوع هستند و فرق چندانی با هم ندارند. جز ماکروفاژهای کبدی که به آنها سلولهای کوپفر هم میگویند، به نظر میرسد بقیه سلولهای کبدی بتوانند تمام اعمال متنوع کبد را به انجام برسانند. هپاتوسیتها، سلولهای بزرگی هستند با یک یا دوهسته (کاربران ثبت نام کرده قادر به مشاهده لینک می باشند 84%D 9%88%D 9%84) که هسته آنها درشت، کروی، روشن و دارای هستک مشخص است. سلولهایکبدی جزء پرکارترین سلولهای بدن هستند و هر سلول کبدی، هم بهعنوان یک غده مترشحه داخلی و هم به عنوان یک غده مترشحه خارجی عمل میکند. هنگامی که کبد سموم را از خون میگیرد و دفع میکند، خودش در معرض انواع آسیبها قرار میگیرد اما یکی از حیرتانگیزترین ویژگیهای کبد این است که میتواند بافت آسیبدیده خود را ترمیم و بازسازی کند. این خاصیت به این معناست که اگر بشود یک کبد نارسا را برای مدتی کارآمد نگه داشت، احتمال بازسازی و ترمیم کامل کبد در طول زمان وجود دارد. حتی اگر 25 درصد از بافت کبد حفظ شده باشد، میتواند دوباره تبدیل به یک کبد سالم و کامل شود. با آنکه سلولهای کبدی دارای عمری طولانی هستند ولی قدرت ترمیم فوقالعادهای دارند، به طوری که موشها قادرند 75 درصد کبدخود را در یک ماه ترمیم کنند. با وجود این، قدرت ترمیم کبد در انسان محدوداست. عاملی که تقسیم سلولهای کبدی را پس از رسیدن به حجم اصلی خود مهارمیکند،کالوننامیده میشود. کالون تولیدشده در هر عضو متناسب با تعداد سلولهای تشکیلدهنده آن عضو است و در صورت کاهش تعداد سلولها، کاهش مقدار کالون، محرکتقسیم سلولها خواهد بود. پیوند کبد پیوند کبد در انسان برای اولین بار در سال 1963 در آمریکا و توسط توماس استارزل صورت گرفت. دومین پیوند نیز دو سال بعد در سال 1965 در انگلستان زده شد. این عمل تنها گزینه درمانی برای کسانی است که دچار نارسایی کبدی غیر قابل برگشت شدهاند. بیشتر این پیوندها برای بیماریهای مزمن کبدی که به سیروز منجر میشود، صورت میگیرد؛ بیماریهایی مانند هپاتیت C مزمن، الکلیسم و . . . این پیوند معمولاً از فرد دچار آسیب مغزی غیر قابل برگشت به انسان زنده انجام میگیرد. در پیوند کبد از یک انسان زنده به یک انسان زنده دیگر، بخشی از کبد از بدن فرد دهنده خارج و در بدن فرد گیرنده پیوند میشود. این نوع پیوند اولین بار در سال 1989 و در پیوند کبد اطفال انجام شد. برای پیوند به نوزاد و بچههای کوچک فقط به 20 درصد از کبد یک انسان بزرگسال نیاز است. اخیراً مواردی از پیوند بزرگسال به بزرگسال نیز انجام شده که برای این کار به 60 درصد از بافت کبد فرد دهنده نیاز است. به خاطر خاصیت ترمیم و بازسازی کبد، بعد از مدتی هم دهنده و هم گیرنده دارای کبدی کامل و سالم خواهند بود. از آنجا که عملی که روی دهنده انجام میشود سخت و وقتگیر است و در چند صد مورد اولیه با مرگ دو نفر از دهندگان همراه بوده، کمی با شک و تردید انجام میگیرد. کبد یا جگر سیاه به عنوان غذا کبد پستانداران و پرندگان به عنوان غذا مورد استفاده انسان قرار میگیرد. هم کبد حیوانات و هم کبد پرندگان از نظر ویتامین آ، آهن و روغن کبد ماهی غنی هستند. مقادیر زیاد ویتامین آ، باعث ایجاد مسمومیت کشنده میشود، به خصوص در حیوانات قطبی. معروف است که خاویر مرتز، یکی از کاوشگران قطب جنوب، به دنبال خوردن کبد سگ قطبی دچار مسمومیت شد و مرد. S کربوهیدرات 5/2 گرم چربی 7/3 گرم پروتئین 21 گرم ویتامین آ 6500 میکروگرم ویتامین ب 2 3 میلی گرم ویتامین ب 3 15 میلی گرم ویتامین ب 6 7/0 میلیگرم ویتامین ب 9 (فولات) 212 میکروگرم ویتامین ب 12 26 میکروگرم آهن 23 میلیگرم سدیم 87 میلیگرم سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 474]