تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816933174
نهج البلاغه در کلام بزرگان
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نهج البلاغه در کلام بزرگان در امثال و حكم عربى شهرت دارد كه «كلام الملوك، ملوك الكلام» ، این سخنى به غایت حكیمانه است، نهجالبلاغه مولا
امیرالمؤمنین كه الحق «اخ القرآن» نام گرفته نیز مصداق عالى این سخن حكمتآمیز است، زیرا از زبان و قلم بزرگ مردى تراویده كه در جهان سخنورى یگانه بوده كلامش سرآمد كلامهاست. از همین روى درباره این اثر جاودانه گفتهاند «فوق كلام المخلوق و دون كلام الخالق». آرى، امام مؤمنان در عرصه سخنورى گوى سبقت از همگان ربوده و توسن بلاغت را در میدان فصاحت بىمهابا تازانده و هیچ كسى یاراى هماوردى با او را ندارد، و نه تنها هم كیشان امام متقین بر بىرقیبى وى اذعان دارند، بلكه سخنوران غیر مسلمان هم بر این امر گواهند، و جز این نیست كه كلام امام على (ع) مؤید از جانب حق است و از زبان و قلمى تراویده كه در شهر علم نبى (ص) بوده است . خوشتر آن باشد كه سر دلبران گفته آید در حدیث دیگران در ابتدا جهت تیمن به ذكر بیاناتى از بنیانگذار جمهورى اسلامى حضرت امام خمینى (ره) مىپردازیم: ما مفتخریم كه كتاب «نهجالبلاغه» كه بعد از قرآن، بزرگترین دستور زندگى مادى و معنوى و بالاترین كتاب رهایى بخش بشر است و دستورات معنوى و حكومتى آن بالاترین راه نجات است، از امام معصوم ماست».1سخنوران و دانشمندان عرب به حكم همزبانى اولین كسانىاند كه حلاوت این اثر ماندنى را چشیدهاند: سیدرضى كه خود همت به جمعآورى این اثر سترگ گماشته و با نهجالبلاغه جاودانه شده و همچون قطرهاى كه خود دریا شده مىنویسد: «جویندگان و سود برندگان از آن زیاد است و این به دلیل گران سنگى و قدر و منزلت این كتاب در فراهم داشتن شگفتىهاى سخنورى و زبانآورى اوست».2 عبدالحمید كاتب از سخنوران بزرگ عرب در عهد مروان، چشمه جوشان مكتب ادبى خود و سبب نویسندگى اش را حفظ خطبههایى چند از نهجالبلاغه مىداند. «هفتاد خطبه از خطبههاى على (ع) را حفظ كردم و پس از آن ذهنم جوشید كه جوشید».3 و چون از فصاحت و بلاغتسخنان او پرسیدند، پاسخ مىدهد كه حفظ كلمات علىّ سبب فصاحت و بلاغت سخنانم شده است . در همین راستا باز هم سیدرضى مىنویسد: «بعد از قرآن و بیانات پیامبر اكرم (ص) هر كلام و خطبه و مقالهاى را كه خواندم و شنیدم توانستم با آن رقابت كنم و بهتر از ان یا همانندش را بگویم، مگر كلمات امیرالمؤمنین على «ع» را كه هرچه كوشیدم توانایى رقابتبا آن را در خود نیافتم».4 امام یحیى یمنى مىگوید: «از معانى گوارا و شیواى سخنان على (ع) هر سخنورى سیراب شده و به سبک كلام وى هر خطیبى لباس سخنورى به تن كرده است؛ چرا كه مولا آبشخور بلاغت و زاینده آن است و ابر پر بار فصاحت مىباشد به حدى كه خود فرمود: ما فرمانروایان كشور سخنیم و درختسخنورى در وجود ما ریشه دوانیده و شاخهها آورده است».5 شیخ محمدحسن نانل المرصفى كه از ادیبان مهم جهان عربى است، نهجالبلاغه را همچون قرآن كریم، نوعى معجزه مىداند و مىگوید: «نهجالبلاغه برهانى روشن بر این است كه على (ع) بهترین نمونه زنده روشنایى و دانش، هدایت و فصاحت و معجزه قرآنى است . در این كتاب دلائل و نشانههایى از دانش وسیع و سیاست صحیح و موعظههایى روشنگر امام على (ع) به چشم مىخورد كه شبیه آن در آثار هیچ یك از دانشمندان بزرگ و فیلسوفان و نوابغ دیده نمىشود. مولا در ژرفاى دانش و دین و سیاست فرو رفته و در همه این موارد سربلند بیرون آمده است».6 سیدرضى مىنویسد: «بعد از قرآن و بیانات پیامبر اكرم (ص) هر كلام و خطبه و مقالهاى را كه خواندم و شنیدم توانستم با آن رقابت كنم و بهتر از ان یا همانندش را بگویم، مگر كلمات امیرالمؤمنین على «ع» را كه هرچه كوشیدم توانایى رقابتبا آن را در خود نیافتم» شیخ ناصیف یازجى، عقیده دارد: «كسى كه مىخواهد در دانش و نگارش برتر از همه قرار گیرد، باید به نهجالبلاغه متوسل شود و از حفظش كند». وى به فرزندش سفارش مىكند كه هرگاه خواستى در دانش و ادب و نگارش بر دیگران برترى جویى حتما قرآن و نهجالبلاغه از بر كن.7 طه حسین، ادیب بزرگ معاصر مصرى كه امروزه به سمبلى ادبى براى ادیبان عرب مبدل شده و وجهه مذهبى زیادى هم ندارد، عقیده دارد كه: «من پس از وحى خداوندى، سخنى شیواتر و زیباتر از كلمات على (ع) را سراغ ندارم».8 «امین نخله» مىگوید: «هر كس بخواهد روح تشنه خود را از بیانات على (ع) سیراب سازد باید به نهجالبلاغه روى آورد و آن را با دقت و صفحه به صفحه بخواند و گام نهادن در پرتو آن را فرا گیرد».9
شیخ محمد عبده كه در زمان خود شیخ مطلق الازهر بود و افتخار شاگردى مفخر شرق «سید جمالالدین اسدآبادى» را دارد و چه بسا شرح نهجالبلاغه وى نیز نشانى از تاثیر روح شیعى و حماسى سید بر وى باشد و سخنان امام را پس از آیات قرآنى و كلمات رسولالله (ص) جامعترین كلام دنیاى عرب مىداند. وى مىگوید: «در میان تمام مردم عرب كسى نیست كه معتقد نباشد سخن على (ع) پس از قرآن و احادیث رسول خدا (ص) شریفترین و بلیغترین و جامعترین سخنان است».10 به گفته دكتر «على الجندى» رئیس دانشكده علوم قاهره، سخنان حضرت على (ع) به حدى زیباست كه گویى شعر منثور است. وى درباره نثر امام مىگوید: «نوعى خاص از آهنگ موسیقى كه بر اعماق احساسات پنجه مىافكند در این بیانات هست . از نظر سجع، چنان منظوم است كه مىتوان آن را «شعر منثور» نامید».11 گروهى دیگر نیز نهجالبلاغه را به عنوان برگزیده سخنان مولا، بیان گر اسلام راستین و ترجمان وحى خدا و برگدان شیوایى قرآن مىدانند12 و منشا این دفتر حكمت را نیز قرآن دانستهاند. لذا همه حكمتها و دستورات مندرج در آن را ملهم از قرآن و رسول خدا (ص) دانستهاند.13 مرحوم استاد دكتر سید جعفر شهیدى كه از ادیبان طراز اول كشور ما بود و استادى مسلم او بر لغت و ادب عرب مورد تایید و تصدیق همگان است و ترجمه شیوایش از نهجالبلاغه ناسخ همه ترجمههاى پیشین شده است، این كتاب عظیم را منبع و سرمایه غنى همه ادیبان، شاعران، خطیبان و نویسندگان تاریخ اسلامى دانسته و همه مطالب آن را یك گنجینه سرشار مىداند. وى مىگوید: «پس از آن كه شریف رضى سخنان امام را از خطبه، نامه و فقرههاى كوتاه گردآورى نمود، سرمایهاى غنى در دسترس ادیبان و خطیبان نهاده شد. چنانچه ظاهرا توجه ادیبان ایرانى به فقرههاى كوتاه سخنان امام، پس از تالیف كتاب «مطلوب كل طالب من كلام على بن ابى طالب» به وسیله رشید و طواط است. بحث در این كه آیا همه این خطبهها و نامهها و سخنان كوتاه (كلمات قصار) كه در مجموعهاى به نام نهجالبلاغه گردآمده گفتار على (ع) است و یا برخى از گفتههاى دیگران نیز به نام حضرت، ثبتشده از قرنها پیش آغاز شده و تا امروز به قدر كافى پیرامون آن گفته و نوشتهاند. آنان كه در سخنشناسى و نقد ادبى نزد گویندگان عرب كنانتى دارند، گواهى دادهاند كه این گوهرهاى گرانبها همه به یك گنجینه تعلق دارد . . . پس از آن كه مذهب تشیع در ایران رواج یافت، به اطمینان خاطر مىتوان گفت كه شعر و شاعر و نثر از تاثیر نهجالبلاغه و گفتار على (ع) خالى نیست»14 فقیه و اصولى معاصر آیهالله جعفر سبحانى خبرهاى غیبى نهجالبلاغه را گواه بر این دانسته كه امام (ع) علاوه بر آگاهىهاى حسى و عقلى از آگاهى سومى به نام الهام و تایید الهى برخوردار است و انسان به وسیله این حس، شكننده مرزهاى زمان و مكان و حجاب ماده مىباشد و با این قوه، حوادث را پیش از وقوع درك كرده و با آن حوادث ارتباط برقرار كرده و كاملا آن را لمس مىكند. آگاهى از غیب و گزارش امام (ع) از حوادث و رویدادهاى پنهان و پوشیده خصوصا جریانهایى كه پس از شهادت وى رخ داد، یكى از ابعاد گسترده نهجالبلاغه را تشكیل مىدهد و این خبرهاى غیبى گواه است كه امام علاوه بر آگاهیهاى متعارف از آگاهى سومى برخوردار بوده كه هرگز نمىتوان آن را از طریق ابزارى به نام حس و عقل كشف كرد.15 مرجع معاصر حضرت آیتالله مكارم شیرازى كه علاوه بر تبحر در فقه و اصول، ترجمهاى شیوا از قرآن كریم و نهجالبلاغه به جهان معرفت عرضه كرده و معتقدند نهجالبلاغه مرهمى بر دردهاى جانكاه بشریت است. عالىترین روش آزادى انسانها را در ابعاد مختلف مورد بررسى قرار مىدهد؛ چرا كه منادى عدالت اجتماعى است. این كتاب در نوع خود بىنظیر و براى هر زمان و هر نسل، اثر مفید مىباشد.16 از نظر مطهرى (ره) نهجالبلاغه چندین دنیا دارد: دنیاى زهد و تقوا، دنیاى عبادت و عرفان، دنیاى ملاحم و مغیبات، دنیاى سیاست و مسئولیتهاى اجتماعى، دنیاى حماسه و شجاعت عارف و فیلسوف یگانه استاد حسنزاده آملى كه در ادبیات فارسى و نیز تبحرى ویژه دارد. این كتاب را شجره طیبهاى كه براى زندگى انسانها در تمام شئونات و برنامهها راهنما و دلیل قویى است مىدانند. از دیدگاه استاد آملى این كتاب، معجزه گفتارى است ؛ چرا سیره امام على (ع) به دو معجزه فعلى و قولى تقسیم مىشود. معجزه فعلى مانند كندن در قلعه خیبر، و معجزه قولى كتاب گرانقدر نهجالبلاغه است.17 همو مىگوید: در سلسله معجزات قولى، قرآن مجید است كه صورت كتبى خاتم (ص) است و معارف صادر از اهل بیت عصمت و وحى چون نهجالبلاغه و زبور و انجیل آل محمد (ص) صحیفه سجادیه و جوامع روایى، تالى آن.18
مرحوم عارف بىبدیل آیهالله حاج میرزا على آقا شیرازى كه در زمان خود اسوه علم و تقوا بوده و امروزه براى آشنایان با معارف اسلامى نامى آشناست از استادان و غواصان دریاى بىكران نهجالبلاغه بوده است . حاج میرزا على آقاشیرازى بر این باور بود كه جاذبه و بلنداى كلام امام على علیهالسلام چون قرآن، دل آدمى را روشنى بخشیده و اندیشه را جهت داده و روح را فرح مىنماید. به عقیده وى نهجالبلاغه پرتوى پرفروغ از قرآن و ترجمان آن است و تراوش روحى ملكوتى است كه به حق عبدالله بود و اثرى است مفید و سازنده براى بیدار نمودن خفتگان در بستر غفلت، دارویى است براى شفاى آنان كه به بیماریهاى دل وامراض روان مبتلایند و مرهمى است براى افرادى كه از دردهاى فردى و اجتماعى در تب و تاب هستند و خلاصه سخنش این بود كه نهجالبلاغه در بین افراد طالب حق و مشتاق مصونیت و مغزهاى نورانى، مشترى دارد و شایسته نیست چنین اثرى محجوب و مهجور بماند، بلكه باید جرعههایى از آن را به كام تشنگان فرو ریخت.19 یكى از خوشهچینان خرمن وى مىگوید: آقا میرزاعلى غیرممكن بود لب به سخن باز كند و از مضامین نهجالبلاغه حضرت على (ع) چیزى بر زبان نیاورد.20 و همچنین وى آن چنان بر مطالب این كتاب تسلط داشت كه خطبههاى را ازبر بود و بدون مراجعه به كتاب مىخواند و به حالتى توضیح مىداد كه مستمعین را منقلب مىكرد و آنان را به خود مىآورد.21 در انتها به مصداق خاتمةالمسك، بجاست سخنانى از استاد شهید مرتضى مطهرى ذكر كنیم كه خود ابتدا با تدوین كتاب جامع «سیرى در نهجالبلاغه» این اثر گرامى را به نسل جوان شناسانید. از نظر مطهرى (ره) نهجالبلاغه چندین دنیا دارد: دنیاى زهد و تقوا، دنیاى عبادت و عرفان، دنیاى ملاحم و مغیبات، دنیاى سیاست و مسئولیتهاى اجتماعى، دنیاى حماسه و شجاعت . . .22 امتیاز نهجالبلاغه براى فردى كه سخنشناس باشد و زیبایى سخن را درک كند، نیاز به توضیح و توصیف ندارد. اساسا زیبایى درک كردنى است، نه وصف كردنى. نهجالبلاغه پس از نزدیك چهارده قرن براى شنونده امروز همان لطف و حلاوت و گیرندگى و جذابیت را دارد كه براى مردم آن روز داشت است.23 اما این وصفها چون دریا پایان ندارد: درنیـابــد حال پختــه هیچ خام پس سخن كوتاه باید والسلام آنكس كه ز باغ آشنایى است دانـد كه متاع ما كجایى است تمامی کسانی که در این مقاله سخنشان در مورد کتاب ارزشمند نهج البلاغه گذشت از بزرگان و اندیشمندان حوزه ادب و فرهنگ و دین هستند . و از قدیم گفته اند : قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهری، باید سخنان این بزرگان را آویزه گوش خود قرار دهیم و از نهج البلاغه غافل نمانیم چرا که سخن علی علیه السلام است ما چگونه دم از حب علی میزنیم ولی با سخنان انسان ساز و سراسر حکمت و زیباییش چنین بیگانه ایم ؟ تلخیص : بخش نهج البلاغه تبیان پی نوشت ها : [1] . وصیت نامه الهى و سیاسى . [2] . استادى، رضا، بحثى كوتاه پیرامون مدارك نهجالبلاغه، بنیاد نهجالبلاغه، تهران، 1362 . [3] . مطهرى، مرتضى، سیرى در نهجالبلاغه، صدرا، تهران، 1378، چ 15، ص 11 . [4] . محمد امین النواوى: جولات اسلامیه، بیروت، 1980، چ 3، ص 99 . [5] . امام یحیى یمنى: الطراز، بیروت، 1971، چ 1، ص 12 . [6] . محمد امین النواوى: همان، ص 98 . [7] . همان، ص 99 . [8] . طه حسین: على وبنوه، بیروت، 1970، چ 5، ص 30 . [9] . امین نخله: ماة كلمه من كلام الامام على، بیروت، دارالتعارف، 1981، ص 41 . [10] . مرتضى مطهرى: همان، ص 18 . [11]- همان . [12] -دوانى، على: نگاهى كوتاه به زندگى پرافتخار سید رضى (مندرج در یادنامه كنگره هزاره نهجالبلاغه) تهران، بنیاد نهجالبلاغه، 1360، ص 178. [13] . یادنامه كنگره هزار نهجالبلاغه: ص 163 . [14] . یادنامه كنگره هزاره نهجالبلاغه: بنیاد نهجالبلاغه، 1360، ص 221 [15] . همان، ص 51 - 50 . [16] . همان، ص 50 . [18] حسنزاده آملى، حسن: انسان كامل در نهجالبلاغه، مندرج در یادنامه كنگره هزار نهجالبلاغه - ص 50 . [19] . گلى زواره، غلامرضا: ناصح صالح، قم، انتشارات حضور، 1378، چ 1، ص 124 . [20] . انجمن آثار و مفاخر اصفهان، طبیب جسم و جان، (مندرج در یادنامه حاج میرزاعلى شیرازى)، ص 90 . [21] . همان، ص 42 . [22] . مطهرى، مرتضى: سیرى در نهجالبلاغه، ص 7 . [23] . همان، ص 7 . منبع : مرکز تحقیقاتی پژوهه
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 676]
-
گوناگون
پربازدیدترینها