واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: کنترل آلودگي نوري، فرمول نجات زمين از دست بيگانگان فضايي در ميان تمام آلودگي هايي که تا کنون نامشان را شنيده ايد يک نوع آلودگي وجود دارد به نام آلودگي نوري که به واسطه استفاده نادرست از نور در شهرها به وجود مي آيد. به بهانه روز نجوم به سراغ يکي از سردمداران مبارزه با آلودگي نوري در ايران، آقاي حامد ميرزا خليل رفته ايم و نظرات او را دراين باره جويا شديم.
با آلودگي هوا، آلودگي صوتي، آلودگي آب و ... آشنا هستيم اما مگر نور هم باعث آلودگي مي شود که از عبارتي به نام آلودگي نوري استفاده مي کنيم؟آلودگي هايي که نام برديد همگي يکي از حس هاي لامسه ما را تحريک مي کنند و يا به سرعت اثرش را بر سلامت بدن نشان مي دهد اما شايد به خاطر اينکه کره چشم سلول عصبي ندارد چشم در برابر نور زياد به درد نمي آيد و در نتيجه اين تحريک ديرتر اتفاق مي افتد و ما بايد منتظر عوارض غير مستقيم آن باشيم. مانند کاهش تمرکز فکر يا ابتلا به سرطان. مي شود بيشتر توضيح دهيد؟**همانطور که هر چيزي در دنيا حد و اندازه دارد نور نيز اندازه دارد همانطور که نور کم باعث ضعيفي چشم مي شود نور زياد نيز عوارض خاص خود را دارد. علم مهندسي روشنايي يه اين مقوله مي پردازد. خطرات آلودگي نوري چيست؟ آيا واقعا خطري دارند؟**به عقيده من هر چيزي که ساخته دست بشر است و وارد محيط زيست شده قطعا اثرات مخربي به همراه دارد. نور در نگاه اول، نيمه تاريک شبانه روز ما را به ديگر نيمه آن يعني روز تبديل مي کند و اين يعني تخريب محيط زيست ما. و قطعا اين اتفاق اولين خطرش بر خود انسان است. خطراتي مانند ابتلا به سرطان، برهم خوردن ساعت بيولوژيک بدن، افزايش استرس و اضطراب و... . از اثرات آلودگي نوري بر درختان مي توان به اختلال در رشد و اختلال در فصل جوانه زني و از دست دادن برگ نام برد اما اثرات نور بر حيوانات بخصوص پرندگان بسيار گسترده است. بطور مثال قرار گرفتن شهر هاي بزرگ بر سر راه مهاجرت پرندگان آنها را از رسيدن به تالاب هاي مورد نظرشان منحرف مي کند و يا قوه جهت يابي شان را مختل و ضعيف مي کند. شهرهاي ايران و مخصوصا تهران به لحاظ آلودگي نوري در چه وضعيتي قرار دارند؟**کلان شهرهايي مثل تهران، مشهد، اصفهان در موقعيت بحراني آسمان شب قرار دارند و در واقع آسمان آنها دردرجه آخر از 9 دسته قرار مي گيرد بطوري که شما به سختي مي توانيد در وسط شهر چند ستاره پر نور آسمان را پيدا کنيد. اين مسئله شايد در خود شهر زياد مهم نباشد اما فاجعه جايي اتفاق مي افتد که رصدگران اجرام سماوي حداقل 200 کيلومتر براي داشتن يک آسمان پر ستاره از شهرها دور مي شوند اما نور شهرهاي نزديک تا 45 درجه از افق را روشن نموده و اين يعني از دست رفتن و تخريب يک رصدگاه ديگر. در مورد شهر هاي کوچکتر و حتي روستا ها نيز وضع به همين گونه است. وقتي شما رفتار هاي عجيبي را با نور در هر جا مي بينيد قطعا ديگر نمي توان به راحتي ستاره اي را ديد يا کهکشاني را به دام تلسکوپ انداخت.
آيا شهرداري ها، وزارت راه، وزارت نيرو و ساير نهادهاي مربوط تدابيري براي مبارزه با آلودگي نوري انديشيده اند؟**به تازگي ستاد محيط زيست شهرداري تهران، کارگروهي را راه اندازي کرده و از تمام دست اندرکاران اين مقوله نيز دعوت به همکاري نموده است. تنها همين. با توجه به مشکلاتي که اکنون وجود دارد آيا مبارزه با آلودگي نوري توجيه پذير است؟ يعني بهتر نيست ابتدا به مشکل آلودگي هوا بپردازيم بعد آلودگي نوري را حل کنيم؟**جالب است اگر به شما بگويم به تازگي تحقيقي صورت گرفته که ثابت مي کند آلودگي نوري باعث افزايش آلودگي هوا مي گردد. ضمن اينکه معضلات محيط زيست اوليت ندارد و همگي با يکديگر ارتباط دارند. همانطور که آلودگي هوا تنفس شهرنشينان را به خطر مي اندازد آلودگي نوري نيز ناراحتي هاي ذهني را به همراه دارد. من به عنوان يک شهروند چگونه مي توانم نقشي در کاهش آلودگي نوري شهرم داشته باشم؟**در ابتدا به دليل نو بودن اين بحث بايد به اطرافيانمان اطلاع رساني کنيم و در کنار آن بايد از مسئولين شهر بخواهيم ضمن انجام نورپردازي علمي تر، مهندسي روشنايي را نيز به خدمت بگيرند. تا شهري روشن اما آرام داشته باشيم. شعار روز جهاني نجوم امسال براي مبارزه با آلودگي نوري چيست؟**شايد فضاييها خطرناك باشند، بياييد با كنترل آلودگي نوري زمين را پنهان كنيم. چرا اين شعار انتخاب شده است؟**بحث آلودگي نوري بسيار وسيع بوده و بسياري از رشته ها را شامل مي شود. در حقيقت براي ترويج و اطلاع رساني آن سعي مي کنيم با هر گروه به زبان خود صحبت کنيم. در روز نجوم نيز با توجه به موقعيت خاص اين روز و مخاطباني که تنها به واسطه علاقه به ستارگان و فضا شاهدشان هستيم، فکر مي کنم اين شعار مناسب با حال و فضاي اين روز بوده هر چند اميدواريم هر کس که اين شعار را بالاي غرفه هاي آلودگي نوري ببيند متوجه منظره زمين از فضا در شب گردد و آن را در ذهن تصور کند.
امسال در سالگرد پنجمين سال روز "ساعت زمين" براي اولين بار شاهد خاموشي چراغ هاي برج ميلاد بوديم، چگونه اين اتفاق افتاد؟**در کارگروه آلودگي نوري ستاد محيط زيست شهرداري تهران به رياست آقاي مهندس حيدرزاده اين پيشنهاد مطرح گرديد و در نهايت پس از موافق اعضاء در ساعت 20:30 ششم فروردين ماه امسال اين مهم تحقق يافت. بدترين چيزي که در خيابان ديده ايد و مربوط به ايجاد آلودگي نوري بود چه بود؟**رفتار مسئولين با نور و روشنايي به قدري دور از محاسبات علمي است که در هر گوشه و کناري شما الگوهاي عجيب و غريبي را به راحتي مي توانيد ببينيد.از انواع بوستان هايي که نور را به جاي رنگين کمان اشتباه گرفته اند تا بوستاني که به ازاي هر درخت دو عدد لامپ در آن وجود دارد که نام بوستان لامپ را بر روي آن گذاشته ام. امسال برنامه هاي مبارزه با آلودگي نوري چيست؟**مانند هر سال گروه اينجانب در مرکز علوم و ستاره شناسي نياوران مستقر بوده و برنامه هاي آموزشي را براي سنين مختلف برگزار مي کنيم. در ميان شاخه هاي مختلف علم نجوم چرا شما مبارزه با آلودگي نوري را انتخاب کرديد؟ **علاقه شديد من به کوهنوردي مرا به گروه هاي حفظ محيط زيست کشاند. با توجه به سابقه فعاليت هاي نجومي ام و زمينه مشترک نجوم و محيط زيست که همان طبيعت است اين رشته را انتخاب و پيش گرفتم. از فعاليت هاي خودتان در اين زمينه بيشتر برايمان بگوييد
**هدف اصلي من کاهش آلودگي نوري ايران بوده و ابزار اولم براي رسيدن به اين هدف را آموزش انتخاب کرده ام. غير از تحقيقاتي که بر روي اثرات آلودگي نوري بر انسان و محيط زيست کرده ام (که در سايت Asemanetarik.comموجود است) سخنراني هايي را نيز در دانشگاه ها و محافل علمي و راديو و تلوزيون داشته ام. در جايي خواندم گفته ايد سهراب سپهري اولين مبارز با آلودگي نوري بود. مي شود بيشتر توضيح بدهيد؟**بله. سپهري اولين شخصي بود که سال ها قبل از آغاز اولين مبارزات، به آلودگي نوري پي برده بود و آن را در شعر صداي پاي آب به نام «قتل مهتاب به فرمان نئون» نام مي برد. يعني او در آن زمان در قريه هاي اطراف کاشان، از دست رفتن نور مهتاب با روشن شدن يک چراغ مصنوعي ناراحت بود. براي افرادي که مايل به همکاري با شما هستند چه پايگاهي را پيشنهاد مي دهيد؟ آيا اصلا جايي براي مبارزه با آلودگي نوري در ايران وجود دارد؟**علاقمندان مي توانند با عضويت در کار گروه کاهش آلودگي نوري انجمن نجوم ايران قدمي را براي از بين بردن اين آلودگي نوين بردارند. م.ح.اربابي فربخش دانش و زندگي تبيان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 561]