تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834691351
پيشينه آشنايي و تاثيرات متقابل ايران و اسپانيا(3)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
پيشينه آشنايي و تاثيرات متقابل ايران و اسپانيا(3) نويسنده:دکتر اکبر اسماعيل پور پيشينه حضوراسپانياييها در ايران پيش از اسلام در اواخر سده چهار ميلادي نجيب زاده اي اهل گاليسياي اسپانيا به نام Elheria به ايران سفر کرد. ماجراي سفر وي در سال 1884، يعني هنگامي که فرهنگ باستان شناسي مسيحيت به دست دو پژوهشگر فرانسوي به چاپ رسيد، شناخته شد. اين سفر از 393 تا 396 م. به مدت سه سال به طول انجاميد. سفر اين بانوي اسپانيايي از کوه سينا در مصر آغاز شده بود و واپسين مرحله سفر وي مرز ايران گفته شده است. متاسفانه وي زماني به اين نقطه رسيد که روابط ساسانيان و بيزانس در بدترين حالت خود بود و به همين سبب به او مجوز ورود به خاک ايران را ندادند، اما اين امر مانع از کسب آگاهي ها و دانستني هاي بسيار ارزشمند در مورد ايران، به ويژه در مورد مسيحياني که در اينجا زندگي مي کردند، نشد.( Ibis ,p. 89) دوران اسلامي بنيامين د تودلا ( Benjamin de Tudela)، خاخام يهودي اسپانيايي، سفري نُه ساله از 1164 تا 1173 م. به ايران نمود و در آن از شهرهاي شوش، شيراز، کردستان و همدان ديدن کرد. وي برداشت ها و ديده هاي خود را در سفرنامه اي که به سال 1543 به زبان عبري در قسطنطنيه به چاپ رسيد، نگاشت. کتاب وي در سال 1918 از سوي گنزالس جوبرا ( Gonzalez Yobera) در بارسلون به اسپانيايي برگردانده شد. هدف اين روحاني يهودي از اين سفر در اصل کسب آگاهي از شرايط زيست يهوديان در نقاط ديگر جهان، از جمله ايران، بود. چنان که در ترجمه اين اثر اشاره شده، توصيفات خاخام يهودي منصفانه و نزديک به واقعيت بوده است. در بخشي از اين سفرنامه، بنيامين د تودلا به شرح بازديد از شوش، توصيف قصر سلطنتي داريوش، چهارده کنيسه شهر و مقبره شيشه اي حضرت دانيال نبي پرداخته، به ديدار از بيمارستان ها و دانشگاه شيراز اشاره کرده و به تحسين و تمجيد از مراکز آموزش پزشکي، رياضي، نجوم، شيمي و فلسفه پرداخته است و در ارتباط با همدان به مقبره استر و مردخاي يهودي که مورد توجه ويژه خشايارشا بودند، اشاره کرده است. ( Ibid ,p. 509) عرفان Gibb در کتاب خوب، " Studies on the Civilization of Islam"، نوشته است: اسپانياي اسلامي همراه با ايران، يکي از خاستگاه هاي اصلي عرفان در دنياي اسلام بود. در هيچ يک از سرزمين هاي اسلامي، عرفان همانند ايران و اسپانيا به شکوفايي و درخشش نرسيد؛ دست کم تا پيش از پيدايش امپراتوري عثماني که به کانون مناسب تصوف تبديل شد، چنان بوده است.( Ibid ,p. 374) آن چه نام عرفان اسلامي به خود گرفته، به طور کلي در ايران توليد شده است. مي توان گفت ايرانيان با تغيير مفاهيم مذهبي مسلمانان و داخل کردن تفکر صوفيگري و با خلق شعر عارفانه که به مثابه آيات قرآن مقدس و عزيز شمرده مي شوند، در واقع به نوعي آنچه را که بر آنها تحميل شده بود، تلافي کردند. ورود مفهوم عشق عرفاني به منزله اعتراض به سختگيري و دگماتيسم گرايش متعصب اسلام راست آيين، در واقع تاثيري عميق بر نسل هاي مختلف در سراسر جهان اسلام گذارد و بدين سان براي ايران قلمروي مقتدرانه تر از امپراتوري کوروش و داريوش به ارمغان آورد.( Ibid) اسپانياي اسلامي همچون ايران عرصه مهم عرفان بود. در اين باره مايکل مک کلين در کتاب " On the Origin of the sufi mysticism " نوشته است: « بي دليل نيست که عناصر فرهنگي ايراني با شور و شوق در اسپانيا جا باز کرده اند.» و باز بي جهت نيست که اشعار رومي و سن خوان دلاکروز آن قدر به هم شبيه هستند که اگر به زبان سومي، غير از فارسي و اسپانيايي، برگردانده شوند، قابل تشخيص نيستند. بنابراين بي دليل نيست که اسپانيا و ايران جايگاه اصلي پيدايش عرفان شناخته مي شوند. ( Ibid ,p. 390 ) بزرگ ترين عارف اسپانيا ابوبکر محي الدين ابن عربي مورسيايي بود که از اندلس به شرق کوچ کرد و از اين رهگذر پدر عرفان اسلامي شد. چنان که Nickolson نوشته است: ابن عربي استاد فکري سه عارف ايراني، يعني: قطب الدين شيرازي، فخر الدين عراقي و جلال الدين رومي بوده و الهام بخش عرفايي چون عبدالکريم جيلي در خلق اثر خود به نام الانسان الکامل ( El hombre Perfecto) بوده است که در آن به دوستي ابن عربي و شمس تبريزي، استاد رومي، نيز اشاره شده است. مفسر و بيان کننده دکترين ابن عربي در عرفان ايراني، قونجوي ايراني است که داماد و شاگرد وي بوده است. مفسر و بيان کننده کامل اين عارف بزرگ اسپانيايي، عبدالرزاق الکاشاني معروف به الکاشي بود، چنانکه فهم نظريه هاي ابن عربي بدون شرح و توضيحات وي در غرب قلمرو اسلامي ميسر نمي گرديد. برخي از آگاهي هاي عرفاني ابن عربي بيشتر در اشعار عرفاني ايراني نمايان است، مانند شعر تحسين برانگيز « فتوحات مکيه » که به نقل ترجمه پالاسيو با عنوان « اسلامي مسيحي شده » که از سوي Lopez- Banalt نيز در « رد پاي اسلام در ادبيات اسپانيايي » صفحه 108، مورد اشاره قرار گرفته است: همه عبادت رب ز وحشت آتش دوزخ مي کنند اين طفره از عذاب الهي را نعمتي فرض مي کنند اما من شيدا نه به بهشت، نه به دوزخ نظر کنم تنها ز عشق خداي خويش رحم و هدايت طلب کنم نه اينکه در پي اجرت و جاه به حب او نظر کنم و جلال الدين رومي گفته است: انّ الصلاتي و نسکي و محياي و مماتي لله رب العالمين.( Ibid ,p. 402-3) کتاب هاي « طبقات الامم » ساعد اندلسي حکايت از آن دارد که محمد ابن عبدون « الجبلي » پزشک اسپانيايي، در سال 958 م. به ايران سفر کرد و در درس ابوسليمان محمد بن بهرام، معروف به سيستاني، حضور يافت و در سال 971 م. به اسپانيا بازگشت.( Ibid,p. 511) خوان ورنت به يکي ديگر از اسپانيايي هاي غرناطي به نام ابن ابي شکر اشاره نموده است که در سفر خود به ايران با نصيرالدين طوسي، رئيس رصدخانه معروف مراغه، آشنا شد و از اين رهگذر توانست با ديگر منجمان اسپانيايي، ايراني، عرب و چيني در آنجا به همکاري بپردازد. ( Verner ,p. 35-49) يکي از دانشمندان رصدخانه مراغه، شمعون بن يحيي المغربي، يهودي اسپانيايي، بود که به خاطر اختناق و فشار الموحدين، به مراغه پناه برد و تا آخر عمر آنجا ماند. در دايره المعارف « الاعلام » زرکلي ( Zerekly) درباره اين موضوع آمده است که وي از اندلس به آذربايجان مهاجرت نمود و به اسلام گرويد و به نگارش کتاب هايي عليه آيين يهوديت اقدام کرد. المغربي در شهر مراغه به سال 1174 م. در گذشت. وي کتاب هاي مهمي در زمينه رياضيات، مثلثات و پزشکي نوشت. از وي فرزندان زيادي به جاي ماندند که همه آنها مانند پدرشان پزشک بودند.( Zerekly ,p. 394) آغاز روابط ديپلماتيک ايران و اسپانيا در سال 1320 م. خاکوموي، پادشاه آراگون، نامه اي براي غازان خان، پادشاه ايران، فرستاد که مي توان آن را نخستين نامه نگاري رسمي و نقطه آغازين روابط ديپلماتيک ميان ايران و اسپانيا به حساب آورد. در دوره صفويه جهانگردان و مبلغان مسيحي زيادي به ايران آمدند و از آنان سفرنامه هاي بسياري به جاي مانده است، اما پيش از روزگار صفويه از جهانگردان اروپايي که سفرنامه اي به يادگار گذاشته باشند، جز مارکوپولو و کلاويخو و چند تن از بازرگانان ونيزي کسي را نمي شناسيم. کلاويخو به سمت سفير اسپانيا، با نظري دقيق و تيزبين از شمال غرب ايران تا دورترين نقاط شمال شرقي را پيمود و مسائل را چه از نظر اجتماعي و چه از نظر اداري و سياسي به خوبي دريافت و نوشت.* در اين زمان رويدادهايي در جريان بود که ترکان فاتح را به ايلغار امير تيمور ( که در اروپا او را تيمور لنگ يا لنگ آهنين مي خوانند ) گرفتار کرد. وي در اين هنگام در آسياي صغير در حال پيشروي به سوي غرب بود. تيمور که در سال 1335م. متولد شده بود، پس از شکست دادن همه رقباي خويش در سال 1369 بر سمرقند چيره شد. در سال 1400 در شصت و پنج سالگي به منظور حمله به سلطان عثماني، آسياي صغير و سلطان مملوک مصر که فرمانرواي سوريه نيز بود، آماده شد. در سال 1402 ترکان عثماني را سخت شکست داد. در اسپانيا هم زمان با اين دوره، انريک سوم، پادشاه کاستيل و لئون بود. از نوشته هاي کلاويخو چنين بر مي آيد که در هنگام عيد قيام انريک سوم بسيار خواهان به دست آوردن و کسب اخبار درست و نزديک به واقعيت بود.( همان، ص 18) وي دو سفير را به نام هاي هرنان سانچيز د پالازوئلوس Hernan Sancbez de Palazuelos) و پايود سوتومايور ( Payo de Sotomayor) به سوي شرق گسيل داشت تا آنچه را که در آن نواحي روي مي دهد، گزارش کنند. اين دو سفير در آنقره ( آنکارا ) به اردوي تيمور رسيدند و به حضور او بار يافتند و از آنان با مهرباني پذيرايي شد. تيمور پيش از حرکت از آنقره مناسب ديد که در برابر هيئت اسپانيايي، سفارتي با هداياي بسيار گران بها نزد پادشاه اسپانيا بفرستد و قرار شد سفراي وي در اين سفر به همراه فرستادگان پادشاه اسپانيا باشند و از سوي آنان راهنمايي شوند. پس حاجي محمد، سفير تاتارنژاد ( جغتايي ) تيمور، در دربار انريک سوم حضور يافت. حاجي محمد با خود نامه تيمور و هداياي گران بهاي او را به پادشاه اسپانيا، همراه داشت و هر آنچه تيمور به همراه او فرستاده بود، عرضه کرد و نامه، هدايا، جواهرات و زنان مسيحي که تيمور آن ها را از ترکان عثماني در جنگ آنقره به غنيمت گرفته بود، تسليم انريک نمود. ( همان، ص 41) در نتيجه اين سفارت، شاه اسپانيا هم کلاويخو را با گروهي ديگر به سفارت به نزد تيمور روانه ساخت. هيئت اسپانيايي سه نفر بودند: يکي رئيس تشريفات پادشاه اسپانيا که همان کلاويخو بود؛ ديگري آلفونسو پانز د سانتاماريا که يک کشيش بود؛ سومي يکي صاحب منصب از پاسداران سلطنت به نام گومز سالازار. همراه با اين ها مقدار زيادي هديه و پيشکش بود که از آن جمله يک قفس محتوي يک شاهين يا باز که اسپانيا در آن زمان به داشتن آن معروف بود.( همان، ص 21) کلاويخو و همراهان وي در سمرقند به حضور تيمور بار يافتند. هيئت نمايندگي اسپانيا يکصد هفته را در سفر دريا و خشکي از اسپانيا تا سمرقند و بالعکس گذراندند. کلاويخو سفرنامه خويش را اندکي پس از سال 1406 نوشت. آن زمان تا هنگام اختراع صنعت چاپ، پنجاه سالي مانده بود. کتاب وي چنان جالب و جذاب بود که نسخه نويسان رونوشت هايي پر شمار از آن نوشتند و اين نسخه ها در ميان عامه مردم دوست داران فراوان يافت. ( همان، ص 37) دن گارسيا د سيلوا فيگوئروآ ( Don Garcia de Silva Figueroa)، سفير فيليپ سوم، پادشاه اسپانيا، در دربار شاه عباس بزرگ، در سال 1614 در سفر به ايران يکي از سفرنامه هاي معتبر را به رشته تحرير درآورد. دن گارسيا نجيب زاده اي بود که در سن پنجاه و هفت سالگي به عنوان سفير فيليپ سوم به دربار شاه عباس بزرگ فرستاده شد. سفر وي به ايران و هند، ده سال طول کشيد. او به طور دقيق دو سال و هفت روز در ايران بود و از شهرهاي لار، شيراز، اصفهان، کاشان، قم، قزوين و ده ها شهرک و دهکده ديگر در اين مسير ديدن کرد. وي سياستمداري پخته و مردي دانا و نکته سنج بود و در سفرنامه خويش وضع جغرافيايي، سياسي و اجتمايي بخش بزرگي از ايران دوران شاه عباس اول را مورد بررسي قرار داد و درباره ويژگي هاي اخلاقي، سياست و کشورداري شاه عباس، چگونگي زندگاني طبقات مختلف مردم و آداب ايرانيان آن روزگار پژوهش کرد و نگاشت. شرحي کامل که نويسنده اين سفرنامه از وضع سياسي – اجتماعي ، راه ها، بناها، باغ ها، بازارها، مساجد، کاروانسراها و آب انبارهاي نواحي جنوبي و مرکز ايران و ديگر عجايب و غرايب زميني و دريايي سفر ده ساله خويش آورده، از هر نظر شايان مطالعه و دقت نظر است.( سفرنامه فيگوئروآ، يادداشت مترجم ) اگر در نظر آوريم که شاه عباس بزرگ، شخصيتي تاريخ ساز بوده که توانايي، درايت و سياست او، ولو با تظاهر به مذهب آزادانديش تشيع در برابر حکومت جابر، متعصب و مردم کش عثماني که سال ها چشم طمع به ايران زمين دوخته بود، سدي استوار به وجود آورد و ايران را براي هميشه از چنگال عثماني رهانيد، مطالعه در احوال و اعمال او ضرورتي تاريخي است. آنچه درباره جزئيات احوال اين پادشاه، از جمله از ويژگي هاي جسمي و حالت هاي ضد و نقيض روحي او، از شوخ طبعي و آداب داني، غرور و فروتني، دين داري و رياکاري، احتياط و سرزنش، مردم کشي و مردم داري و سرانجام گريزي و هوشمندي وي در اين کتاب آمده است، در هيچ منبع ديگري نمي توان يافت. بيهوده نيست که سفرنامه ياد شده در اين موردِ ويژه براي بيشتر تاريخ پژوهان ايراني و خارجي همواره از معتبرترين منابع به شمار آمده است.( همان ) تا کنون از جنگ هرمز رواياتي گوناگون در سفرنامه هاي سياحان آمده است. شرحي که فيگوئروآ از اين جنگ که هنگام بازگشت وي از ايران و حضورش در هرمز در شرف وقوع بود، آورده است، سندي معتبر در حاکميت ايرانيان در هرمز است. پی نوشت ها : *کالدرون دِ لابارکا (Calderon de la Barca). شاعر نامي اسپانيا(800-1600م). منابع فارسي 1.ابن خلدون، عبدالرحمن ابن محمد، مقدمه ابن خلدون، قاهره: 1867. 2.فيگوئروآ، دُن گارسيا دِ سيلوا، سفرنامه دن گارسيا دِ سيلوا فيگوئروآ ( سفير اسپانيا در دربار شاه عباس اول )، برگردان غلامرضا سميعي، تهران: نشر نو، 1363. 3. کلاويخو، روي گونزالس، سفرنامه کلاويخو، برگردان مسعود رجب نيا، تهران: انتشارات علمي و فرهنگي، 1374. منابع لاتين Ale-Ali, N., Islam en occidente. Amon , A., La orquilla arabigo- persa de Leira , Boletin de la concision de monumentos historicos y artisticos de Navarra , l , 1895. Arino Villaroya , A., La ciudad ritual: la fiesta de las fallas , Barcelona , 1992. Arjona Cosrto , A., El reino de Cordoba durante la dominacion musulmana, Cordoba , 1982. Arjona , A., Andalucia musulmana , estructura politico – administrative, Cordoba , 1982. Asin Palacios ,M., El mostico murciano Aben Arabi , Madrid , 1925. Asuncion Madinaveitia ,A.,El maniqueismo , Madrid , 1945. Avila , Ma.La., La sociedad hispanomusulmana al final del Califato, CSIS. منبع:نشريه پايگاه نور شماره 25
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1173]
-
گوناگون
پربازدیدترینها