واضح آرشیو وب فارسی:مهر: به مناسبت بزرگداشت ملاصدراملاصدرا؛ الهه حكمت ايراني
شيراز - خبرگزاري مهر: ملاصدرا الهه حكمت ايراني است و اگرچه امروز اثري از قبر او در دست نيست اما عطر دلنشين حكمت متعاليه از مركب نوشته هايش همواره مشام جان را مي نوازد.
به گزارش خبرنگار مهر در شيراز، محمد بن ابراهيم قوامي شيرازي ملقب به صدر المتالهين يا ملاصدرا در ظهر روز نهم جمادي الاولي سال 980 قمري ديده به جهان گشود.
پدر او خواجه ابراهيم قوامي مردي پرهيزگار، ديندار و دوستدار و حامي دانش و معرفت بود، در زمان حيات ملاصدرا، شيراز داراي حكومتي مستقل بوده و حكمراني آن به برادر شاه واگذار شده بود كه پدر ملاصدرا به عنوان معاون او و دومين شخصيت مهم آن منطقه به شمار مي رفت.
به نظر مي رسيد تنها موهبتي كه خداوند به او ارزاني نداشته است داشتن فرزند باشد اما بالاخره خداوند درخواستها و دعاهاي اين مرد پاك و زاهد را بي جواب نگذاشت و بهترين پسران را به او ارزاني كرد كه او را محمد ملقب به صدرالدين نام نهاد به آن اميد كه عالي ترين شخصيت مذهبي شود.
در دوران جواني صدرالمتالهين با شيخ بهايي آشنا شد كه سنگ بناي شخصيت علمي و اخلاقي ملاصدرا توسط اين دانشمند جهانديده كم نظير بنا نهاده شد و تكميل اين بناي معنوي را استاد ديگرش دانشمند سترگ و استاد علوم ديني و الهي و معارف حقيقي و اصول يقيني سيدامير محمد باقر بن شمس الدين مشهور به ميرداماد عهده دار گشت.
صدرالمتالهين حكيم خانه به دوشي بود كه به جرم آزادگي روح و فكر مجبور شد تا از پايتخت و پايتخت نشينان روي گرداند. وي در مقدمه كتاب اسفار، دلايل بيزاري خود را از جاهلان فرزانه نماي زمان خود و عزلت و تصوف خويش را در كهك (روستايي دورافتاده در 30 كيلومتري شهر مقدس قم بيان داشته است.
پس از بازگشت به شيراز شهرت صدراي شيرازي عالمگير شده بود و طالبان حكمت از نواحي و اطراف براي درك فيض به حضورش مي شتافتند. او خود در مقدمه اسفار مي گويد: "به تدريج آنچه در خود اندوخته بودم همچون آبشاري خروشان فرود آمد و چون دريايي پر موج در منظر جويندگان و پويندگان قرار گرفت."
در زمان حيات ملاصدرا يعني در اواخر قرن دهم و شروع قرن يازدهم هجري كلام و فلسفه از علوم رايج و محبوب آن زمان به شمار مي رفتند. دليل عمده گسترش اين علم نسبت به ساير علوم آن زمان مانند فقه، ادبيات عرب، رياضي، نجوم و طب و ديگر علوم و همچنين هنرهاي رايج آن زمان مانند خط، معماري و كتيبه را مي توان در شرايط اجتماعي آن دوران كه خود زاييده شرايط سياسي حاكم بر كشور بود جستجو كرد. عدم وابستگي و استقرار ومركزيت حكومت وقت امنيت و آزادي خاصي را حكمفرما ساخته بود كه شكوفا شدن استعدادها و گسترش هنر و علم را در پي داشت.
صدرالدين محمد در علوم متعارف زمان و به ويژه در فلسفه اشراق و مكتب مشاءو كلام و عرفان و تفسير قرآن مهارت يافت. او آثار فلسفي متفكراني چون سقراط و فلاسفه هم عصر او، افلاطون، ارسطو و شاگردانش و همچنين دانشمنداني چون ابن سينا و خواجه نصرالدين طوسي را به طور دقيق بررسي كرد و موارد ضعف آنها را باز شناخت و مسايل مبهم مكاتب را به خوبي دانست.
او اگر چه از مكتب اشراق بهره ها برد ولي هرگز تسليم عقايد آنان نشد و گرچه شاگرد مكتب مشا شد ليكن هرگز مقيد به اين روش نشد. ملا صدرا پايه گذار حكمت متعاليه است كه حاوي ژرف ترين پاسخ ها به مسائل فلسفي است.
وي علاوه بر سالكي و رهروي در عرفان به عنوان موفق ترين سالكين در فلسفه بوده كه با طي كردن مراحل مختلف، گنجينه با ارزشي را براي ساخت قلعه اي از دانش كشف كرد كه با نور جاوداني حقيقت مي درخشد.
حكيم وارسته در طول عمر 71 ساله اش هفت بار با پاي پياده به حج مشرف شد و گل تن را با طواف كعبه دل صفا بخشيد و در آخر، نيز سر بر اين راه نهاد و به هنگام آغاز سفر هفتم يا در بازگشت از آن سفر به سال 1050 هجري قمري در شهر بصره تن رنجور را وداع نمود و در جوار حق قرار گرفت و در همانجا به خاك سپرده شد.
زندگاني ملاصدرا را مي توان به سه دوره دوره طلبگي و تلمذ و بحث و مطالعه كتب قدما و آراي حكما در شيراز و اصفهان، مرحله تهذيب نفس و رياضت و مكاشفه و مرحله تاليف و تدريس در شيراز كه طي اين دوره، تقريبا تمام آثار خود را تاليف كرد را تقسيم كرد.
الحكمة المتعالية في الأسفار الأربعة العقلية،الشواهد الربوبيه،حاشيهاي بر شرح حكمة الاشراق، الرسالة فيمسئلة القضاءِ و القدر و... از جمله آثار او به شمار مي رود.
صدر المتالهين رسما فلسفه خود را حكمت متعاليه خواند و فلسفه وى به همين نام مشهور شد. مكتب صدر المتالهين از لحاظ روش شبيه مكتب اشراقى است يعنى به استدلال و كشف و شهود تواما معتقد است، ولى از نظر اصول و از نظر استنتاجات متفاوت است.
در مكتب صدر المتالهين بسيارى از مسائل مورد اختلاف مشاء و اشراق، يا مورد اختلاف فلسفه و عرفان، و يا مورد اختلاف فلسفه و كلام براى هميشه حل شده است. فلسفه صدر المتالهين يك فلسفه التقاطى نيست، بلكه يك نظام خاص فلسفى است كه هر چند روشهاى فكرى گوناگون اسلامى در پيدايش آن موثر بودهاند بايد آن را نظام فكرى مستقلى دانست.
اول خرداد ماه درتقويم به نام روز ملاصدرا نامگذاري شده و امسال نيز مراسم بزرگداشت اين حكيم فرزانه مقارن اول خرداد ماه در تهران و دوم وسوم خردادماه در شيراز برگزار مي شود.
افتتاح مركز صدرا شناسي، رونمايي از مجسمه و سه دست نوشته ملاصدرا از جمله برنامه هاي پيش بيني شده در شيراز براي اين روز به شمار مي آيد.
چهارشنبه 1 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 692]