تبلیغات
تبلیغات متنی
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
راهنمای انتخاب شرکت‌های معتبر باربری برای حمل مایعات در ایران
چگونه اینورتر های صنعتی را عیب یابی و تعمیر کنیم؟
جاهای دیدنی قشم در شب که نباید از دست بدهید
سیگنال سهام چیست؟ مزایا و معایب استفاده از سیگنال خرید و فروش سهم
کاغذ دیواری از کجا بخرم؟ راهنمای جامع خرید کاغذ دیواری با کیفیت و قیمت مناسب
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1866130200
ساختار قدرت سیاسی در دوره قاجار
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ساختار قدرت سیاسی در دوره قاجار در دوره مورد بحث مراتب توزیع قدرت ، عزل و نصب عمال حكومتی . دخل و خرج دولت ، دستور العمل ولایات ، مقاطعه گمركات و مواردی از این قبیل به تصمیم فرمان شاه بود . هر قدرتی كه از او ناشی می شد و به او باز می گشت......
اشاره ویژگی مشخص نظام سیاسی ایران در دوره قاجاریه ، استبداد بود . شاه به تنهایی قانونگذار ، بالاترین مقام قضایی و فرماندهی كل نیرو های مسلح بود . مستبدی بود كه دستگاه دولتی را بدون قید وشرط دراختیار گرفته و برجان و مال همه مردم تسلط داشت . دستور ها و اوامر وی می بایست بلافاصله اجرا می شدند . شاه می توانست با تصمیم فردی قرارداد هایی با كشور ها و سرمایه داران خارجی منعقد كند . قدرت شاه به اندازه ای بود كه نه فقط مردم عادی بلكه صدر اعظم و شاهزادگان نیز رعایای او محسوب می شدند . شاه و به تبعیت از او شاهزادگان و درباریان و اشراف ، كشور را ملك خصوصی و مردم را رعایای بدون حق خود می دانستند .در دوره سلاطین قاجار ، شاهزادگان به عنوان حكام مستبد و خود سر به شهرستانها و ایالات مختلف ایران فرستاده می شدند تا با كمك چماق داران و محافظین كه در اختیار داشتند قدرت سیاسی و منافع شاه را در مقابل حكام محلی و سایر سران محلی حفظ كنند . در مقابل این خدمت ، شاهزادگان و حكام محلی ، حق داشتند در آمد شهرها و ایالات و مناطق را شخصا اخذ كنند و بخشی از آن را به شاه بپردازند و بقیه را برای خود نگاه دارند . به همین جهت شاهزادگان و حكام محلی در مدت كوتاهی ثروتمند می شدند . دربار سلطنتی با فروش مقامات مهم و حراج سازمانهای دولتی و واگذاری آنها به كسی كه مبلغ بیشتری از دیگران به شاه و وزرا می پرداخت ، مخارج خود را تامین می كرد. درنظام حكومت استبدادی قاجارها ، دولت ، دربار و شخص پادشاه مقولاتی تفكیك ناپذیر بودند . شاه در راس سلسله مراتب حكومتی قرارداشت كه مشروعیتش را صرفاً برپایه موقعیت شخصی یا در حقیقت زور فردی بدست می آورد . قدرت وی شخصی و نامحدود بود . اوضاع و احوال كشور بستگی به شخصیت ، خلق و خوی و منش شاه داشت . 1 درنظام استبدادی قاجاری ، هیچ نوع محدودیت عرفی یا قانونی در برابر قدرت شاه وجود نداشت و حق بهره برداری از همه منابع موجود مملكت و انتفاع از نوع حقوق و مزایا برای شاه مجاز بود و بر مردم كشور حق مالكیت داشت . درنظام حكومت استبدادی قاجارها ، دولت ، دربار و شخص پادشاه مقولاتی تفكیك ناپذیر بودندبه عبارت دیگر می توان چنین تصور كرد كه: « سه قوه حكومت یعنی مقننه، قضاییه و اجراییه در وجود او متمركز است و هیچ گونه قید و تعهدی به او قابل تحمیل نیست و هر كه جز این بیندیشد دست به خون خودش آغشته می سازد . هركاری منوط به اراده اوست . وزیرانش فاقد هرگونه ابتكار و در مقابل اندك مسئولیت اداری برخود همی لرزند . همه سیاست تراوش فكر اوست.» 2 جان فوران درمورد دامنه قدرت استبدادی شاهان قاجار در دوره ی اول حكومت قاجاریه می نویسد :«شاه مانند گذشته از قدرتی پردامنه و مطلق العنان برخوردار بود . اعلان جنگ ، عقد صلح ، بستن پیمان ، واگذاری تیول ، اعطای مناصب ، تعیین و وصول مالیات با او بود . او بالاترین مرجع در نظام قضای كشور محسوب می شد . اختیار مرگ و زندگی همه اتباع كشور در دست او بود . شاه نهایتا می توانست نسبت به مال و منال هریك از شهروندان كشور ادعا داشته باشد . با این اختیارات شكل حكومتی ایران ، استبدادی و آمرانه بود . و این استبداد و آمریت تا پایین ترین سطوح دولت امتداد و باز تاب می یافت.» 3
در دوره مورد بحث مراتب توزیع قدرت ، عزل و نصب عمال حكومتی . دخل و خرج دولت ، دستور العمل ولایات ، مقاطعه گمركات و مواردی از این قبیل به تصمیم فرمان شاه بود . هر قدرتی كه از او ناشی می شد و به او باز می گشت . كلیه افراد جامعه ، حتی صدر اعظم ، وزیران و ماموران عالی رتبه دولت ، نوكران شاه محسوب می شدند . گاسپار دروویل ، كه در دوره فتحعلی شاه قاجار از ایران دیدن كرده ، در سفر نامه اش راجع به اختیارات شاه چنین می نویسد :« تمام مردم ایران به شاه تعلق دارند و شاه به هر طریقی كه میل دارد ، با آنها رفتار می كند . هر ایرانی به غلامی شاه مباهات می كند ، به طوری كه عنوان قلی (برده) ضمیمه اسم بسیاری از بزرگان است . پادشاه همچنین از آنها كه ناراضی است سلب مالكیت می كند و اموالشان را به زیر دستان خود می بخشد . او می تواند به میل خود هر دختر و زنی را به هر طبقه ای كه تعلق داشته باشد ، تصاحب كند .» 4 محمود احتشام السلطنه در خاطراتش بعد دیگری از اختیارات پادشاه را روشن می كند :« اعمال و برادر زادگان و فرزندان خود و رجال و اعیان و بزرگان مملكت هم از این گونه تعرضات شاه [صدور فرمان ضبط و مصادره اموال دیگران ] مصون نبودند .» 5ادامه دارد.....پی نوشت ها : 1- حمیرا مشیر زاده ، ساختار حكومت پادشاهی و عدم رشد بورژوازی در ایران ، مجله راهبرد شماره 6 (بهار 1374) ص26.2- محمد رضا فشاهی ، تكوین سرمایه داری در ایران ، تهران : گوتنبرگ، 1360ص21.3- جان فوران ، مقاومت شكننده ، تاریخ تحولات ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی ، ترجمه احمد تدین ، تهران : موسسه خدمات فرهنگی رسا ، 1377،ص214.4- گاسپارد دروویل ، سفر در ایران ، ترجمه منوچهر اعتماد مقدم ، چاپ چهارم ، تهران : شباویز ، 1370،ص182-181.5- محمود احتشام السلطنه ، خاطرات ، به كوشش محمد مهدی موسوی ، تهران : زوار ،1367 ، ص124.علی جان مرادی جوبخش تاریخ تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1953]
-
گوناگون
پربازدیدترینها