واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: قدیمی ترین ماکت تخت جمشید
فکر می کنید الگوی اولیه معماری تخت جمشید از کجا به دست آمده است؟ معماران خلاق ایرانی، هر قدر هم خبره و کارآزموده باشند، باز برای طرح ریزی بنایی مثل تخت جمشید نیاز داشتند طرح های خود را از روی ماکت های واقعی استخراج کنند و شاید بتوان گفت که اولین نمونه چنین ماکتی اولین بار در مسجد سلیمان و آتشکده بزرگ این شهر دیده شد؛ بنایی که حتی بعد از هزاران سال از عمرش، یکی از دیدنی ترین آثار تاریخی جنوب ایران به شمار می رود.مسجد سلیمان شهر اولین ها است. جایی که اولین چاه نفت، اولین زمین گلف، اولین زمین فوتبال، اولین چاه گاز، اولین فرودگاه، اولین خط آهن، اولین بیمارستان و چندین اولین دیگر کشور در آنجا برپا شد تا این شهر کوچک تاریخی، لقب پیشتازترین شهر ایران را در حکومت های پیشین بگیرد.
با این حال، سراغ قدیمی ترین اثر تاریخی این شهر را باید در شمال شرقی این شهر و در محله سرمسجد بگیرید. محله ای که به نام معروف ترین اثر باستانی اش شناخته شده و یکی از معابد قدیمی کشور را در خود جا داده است: آتشکده سرمسجد که به نام آتشکده جاویدان و صفه سرمسجد هم شناخته می شود.تاریخ آتشکده سرمسجد را به قرن هفتم قبل از میلاد نسبت می دهند. یعنی حول و حوش زمان استقرار یکی از قبایل پارس در مسجدسلیمان. بعضی از کارشناسان باستان شناسی معتقدند که معماران برای ساخت تخت جمشید از این بنا الهام گرفتهاند. مثل پروفسور گیرشمن، باستانشناس فرانسوی که در کتاب «ایران از آغاز تا اسلام» خود نوشته است که تخت جمشید نیز با استفاده از همین الگو ساخته شده است.
نوع معماری این بنا، آتشکده جاویدان اورارتویی است که مهمترین مشخصه آن استفاده نکردن از ملات و گذاشتن سنگ خشک روی سنگ خشک دیگر است. به این ترتیب حتی اگر از تاریخ طولانی این آتشکده هم چشم پوشی کنیم، معماری عجیب این بنا دلیلی برای شگفت انگیز لقب گرفتن این آتشکده سنگی است.آتشکده سرمسجد، به دستور یکی از پادشاهان بزرگ هخامنشی که نامی از او به جا نمانده ساخته شده و هر کدام از سنگهای بزرگ معدنی به کار رفته در آن 4 تا 5 تن وزن دارد. این معبد مشرف به صفه سرمسجد است و به گفته مورخان مقر حکومتی پارسها بوده است.
بررسی های انجام شده نشان می دهد که قدمت محراب آتشکده به قرن 7 یا 8 قبل از میلاد می رسد. این محراب یک سکو دارد و در بخش شرقی آن، یعنی قسمتی که امروز آتشکده قرار دارد، مکانی برای برای عبادت مردم بنا شده است. در سمت غربی آتشکده 3 معبد برای 3 تن از خدایان قدیم اختصاص داشته که 2 نفر از آنها هراکلیوس و آتنا هستند.کمی جلوتر، یک پلکان به عرض 25متر عبادت کنندگان را به روی صفه نزدیک محل مقدس هدایت می کرد و از آنجا که در پایان مراسم نیایش نبایستی از راه آمدن بازگردند، یک پلکان دیگر در گوشه دیگر ضلع شرقی برای پایین رفتن ساخته بودند.مقدس بودن این مکان عبادتی دلیل خوبی بود تا ایرانیان باستان ظروف سفالی، سکههای ارزشمند، مجسمههای باستانی و آثار گرانبهای خود را در جای جای آتشکده نگهداری کنند و به همین دلیل کاوش های باستان شناسان از این آتشکده همیشه منجر به اکتشاف بخشی از ابزار و ادوات پارسیان قدیم بوده است. رستم زادبخش گردشگری تبیان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 578]