محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1856209977
روشنفکران درزمان رضا شاه پهلوی(قسمت اول)
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: روشنفکران درزمان رضا شاه پهلوي(قسمت اول)روشنفکران ازجمله نيروهاي اجتماعي هستند که اغلب آنها به منزله عامل ايجادکننده يا اشاعه دهنده اشکال جديدي از الگوهاي اجتماعي – سياسي و فرهنگي يادشده است . از اين روي قدرت تحول آفرين آنها رادرجامعه نمي توان نفي کرد .
سنت روشنفکري ايران ، درآغاز حامي انديشه هايي بود که ازجوامع اروپايي گرفته مي شد وآميخته اي از ايده هاي ليبراليستي و سکولاريسم بود . ميرزا ملکم خان ، ميرزا فتحعلي آخوند زاده ، ميرزا حسن خان سپهسالار ، ميرزا صالح شيرازي ، ميرزا يوسف مستشارالدوله ، شيخ احمدروحي و ميرزا آقاخان کرماني را بايد ازپيش روان جنبش روشنفکري ايران به شمارآورد . تقاضاي عمده اين روشنفکران ، وضع نظام قانون جديد به شيوه اروپا ، تجديد هويت و سنت هاي ملي ايران ، منع دخالت روحانيون درسياست و تاسيس نهادهاي سياسي جديد براساس حاکميت ملي و ايجاد دولت ملي مدرن بود .انديشه هاي روشنفکران هم زمان با نهضت مشروطه ، در ده ها روزنامه و خبرنامه انتشار مي يافت. پس ازپيروزي جنبش مشروطه و تشکيل مجلس شوراي ملي ، نقش روشنفکران جديد درعرصه سياست وحکومت ايران بسيار بارز گرديد و انجمن هاي روشنفکري رونق گرفت ، فعاليت گروه هاي روشنفکري در دوره دوم مجلس ، افزايش محسوسي داشت . درمجلس سوم نيز نفوذ گروه هاي روشنفکري درقالب احزاب سياسي ، به ويژه حزب دموکرات ، ادامه يافت . وقوع جنگ جهاني اول و پايان کارمجلس سوم ، به دوره مهمي ازفعاليت گروه هاي روشنفکري درسياست و جامعه ايران ، خاتمه داد .باکودتاي سوم اسفند 1299 ه.ش ، جوسياسي و اجتماعي ايران آشکارا تغييرکرد و فعاليت روشنفکران درجامعه به سبکي که پس ازاستبداد صغيرتکوين يافته بود ، به پايان آمد ، فعاليت بقاياي روشنفکران عصرمشروطه ، دردوران حکومت رضاشاه شکل ديگري به خودگرفت .درحکومت توسعه گرا و مقتدر رضاشاه ، برخي ازخواسته هاي روشنفکران اوليه ايران در زمينه ايجاد مباني دولت مدرن ، ناسيوناليسم ايراني ، جلوگيري از نفوذ روحانيت ، احياي مفاخر ايران باستان ، اصلاحات اداري و تمرکز سياسي برآورده گرديد ؛ اما خواست هاي ديگر آنها در زمينه حکومت ، مانند قانون ، آزادي و ليبراليسم سرکوب شد .مدير روزنامه " ايران آزاد " به دليل دفاع ازآزادي مطبوعات ، تبعيد شد . مدير روزنامه " ستاره ايران " نيز با مطالب کنايه دار وتلخ خود ، مورد غضب قرارگرفت . روزنامه" شفق سرخ "دشتي نيز تعطيل شد و رضاشاه دستور توقيف دشتي را صادرکرد .لازم به ذکراست که برخي ازروشنفکران ، خود پشتوانه فکري لازم براي اصلاحات رضاشاهي را فراهم کردند ؛ ولي پس از بروز خصلت استبدادي رژيم رضا شاه از آن فاصله گرفتند .پيش از رضاشاه ، تعداد روشنفکران اندک بود که آنها نيز از نظر موقعيت خانوادگي ، درآمد ، شغل ، پيشينه خانوادگي و شيوه هاي زندگي ، با مردم عادي تفاوت داشتند . ولي در دوره رضا شاه ، خاستگاه روشنفکران عمومي تر شد و سهم قابل توجهي از نيروي کارکشور را در برگرفت و به طبقه متوسط جديدي تبديل شد که اعضاي آن ، نگرش هاي مشابهي نسبت به موضوع نوسازي اجتماعي و سياسي داشتند . تاثير اين نيروي اجتماعي را به ويژه دردوران کشمکش هاي پس ازکناره گيري رضاشاه مي توان ديد .پيش از رضاشاه ، تعداد روشنفکران اندک بود که آنها نيز از نظر موقعيت خانوادگي ، درآمد ، شغل ، پيشينه خانوادگي و شيوه هاي زندگي ، با مردم عادي تفاوت داشتند . ولي در دوره رضا شاه ، خاستگاه روشنفکران عمومي تر شد و سهم قابل توجهي از نيروي کارکشور را در برگرفت درآن دوره ، آن دسته ازروشنفکران که با مسئوليت اجتماعي خويش وارد ميدان شده بودند ، مبادرت به انتشار روزنامه کردند . بنابراين مقابله رضاشاه را مي توان از طريق برخورد با همين روزنامه ها و خبرنامه ها ، دنبال و از طريق عملکرد رضاشاه نسبت به اين روزنامه نگاران ، بررسي وتحليل کرد .چندماهي ازکودتاي سوم اسفند مي گذشت که رضاخان بااعلاميه معروف " حکم مي کنم " رعب و وحشت را در دل مردم نشاند . تنها عده کمي از آزاديخواهان و چندنفري از روزنامه نويسان باقي مانده بودند که هنوز به قانون اساسي و اجراي آن تاکيد داشتند و گاه اظهاراتي مي کردند . ديري نگذشت که آنها نيز سرکوب شده و با دست بسته و قلم شکسته ، به گوشه اي افتادند .
مدير روزنامه " ايران آزاد " به دليل دفاع ازآزادي مطبوعات ، تبعيد شد . مدير روزنامه " ستاره ايران " نيز با مطالب کنايه دار وتلخ خود ، مورد غضب قرارگرفت . روزنامه" شفق سرخ "دشتي نيز تعطيل شد و رضاشاه دستور توقيف دشتي را صادرکرد .ساير روزنامه نگاران نيز به مرور با غضب شاه روبه رو مي شدند . حسن صبا ، مدير روزنامه " ستاره ايران " را در ميدان توپخانه به فلک مي بندند و او را تازيانه مي زنند . فلسفي مديرروزنامه " حيات جاويد " را زير ضربات مشت و لگد انداخته ، دندان او را مي شکنند . مديرروزنامه " نوروز " را به مباشرت حکومت نظامي به زندان شهرباني فرستاده ، پس ازچندي وي را به نام ديوانه ، روانه تيمارستان مي کنند ، دراين ايام فاجعه ترور ميرزاي عشقي روي مي دهد : " عشقي سخن سرايي بسيار حساس و نويسنده اي انقلاب و جواني جسور و بي باک بود و درکوتاه مدت درميان سياست مداران ، بلند آوازه شده بود . عشقي در روزنامه اي که به نام " قرن بيستم " انتشار مي داد ، جمهوري خواهي سردار سپه را به باد انتقاد گرفته بود و با بي پروايي او را قلدر و زورگو خوانده بود . اين روزنامه نويس جوان ، تيرماه 1302 ناجوان مردانه ترورشد و درگذشت .فرخي يزدي که يکي ديگر ازروزنامه نگاران روشنگر آن دوره است ، سرنوشت بسيار اسفناکي دارد. وي مدير روزنامه " طوفان " بود و به طرز غم انگيزي نابودشد . او درانتخابات مجلس دوره هفتم ، درسال 1307 ، به نمايندگي مردم يزد انتخاب گرديد .از ديگر روزنامه نگاران که با بي مهري شاه روبه رو شد ، مي توان ازمدير روزنامه ايران ، زين العابدين رهنما ، نام برد که نماينده مجلس نيز بود . وي ابتدا محبوس گرديد و بر اثر تقاضاي علماي نجف ، موافقت شد که به خارج مسافرت نمايد . ايشان ابتدا به عراق و سپس به بيروت رفت و تا شهريور 1320 درخارج از کشور به سر بردند .ادامه دارد.....علي جان مرادي جو بخش تاريخ تبيان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 915]
-
گوناگون
پربازدیدترینها