محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830858551
فين دوباره قربانی گرفت
واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: اگرچه ابنيه و حمام فين كاشان به دليل اتفاقات سرنوشتسازي كه در طول تاريخ در آن به وقوع پيوسته است شهرت خاصي براي خود دارد، ولي براي كساني كه از اين باغ ديدن مي‌كنند، وجود درختان سرو فراوان و فضاي سبز حاكم بر اين باغ، گيرايي بدون انكاري دارد. اعتماد ملی: بسياري از گردشگران داخلي و خارجي كه به كاشان سفر مي‌كنند، از بين صدها اثر تاريخي و جاذبه‌هاي طبيعي اين شهرستان از باغ فين به عنوان اثري منحصر به فرد و جذاب و از جمله باغ‌هاي زيباي ايران نام مي‌برند. بناي اوليه باغ فين به قبل از اسلام برمي‌گردد و با تمدن سيلك پيوند خورده است كه تمدن سيلك نيز پيوندي ناگسستني با چشمه جوشاني دارد كه در بالاي باغ جاري است. اما خشك شدن تعداد كثيري از درختان باغ فين اتفاقي است كه پيش آمده و به يقين هيچيك از مديران دو دهه اخير اين پارك قبول نخواهند كرد كه در كار خود قصور كرده‌اند و كارشناسي كه بدون ديد علمي دستور هرس درختان را داده و يا كارشناسي كه برنامه برداشت و حمل خاك رويين باغ را داده هرگر مواخذه نخواهند شد. ولي از نگاه كارشناسان و گردشگراني كه از خارج از كشور اين باغ را بازديد مي‌كنند به جامعه علمي كشور ما چگونه مي‌نگرند. درختاني را كه گذشتگان ما با علم و تكنولوژي و رسانه‌هاي علمي آن زمان كه يك صدهزارم امروزه نبوده با عالي‌ترين كيفيت براي قرن‌ها حفظ كردند و ما امروز با علوم و تكنولوژي و ارتباطات قرن بيست‌ويكم آن را در مدت 10 الي 20 سال از دست داديم. مسووليت اين آبروي از دست رفته بر گردن كيست؟ افتخار ملي ما در عرصه منابع طبيعي طي سده اخير در اختيار داشتن چندين باغ ايراني و درختان كهنسال بوده كه يكي يكي با ضعف مديريت در حال نابودي هستند و اگر با اين روند پيش رويم ديري نخواهد گذشت كه اين مختصر اندوخته بجا مانده را از دست خواهيم داد. اگر از امروز و از همين لحظه به فكر چاره نباشيم در آينده‌اي كه دور نخواهد بود براي آنچه امروز داريم و از دست‌شان خواهيم داد افسوس خواهيم خورد. وضعيت فضاي سبز موجود در باغ فين كاشان اگرچه ابنيه و حمام فين كاشان به دليل اتفاقات سرنوشتسازي كه در طول تاريخ در آن به وقوع پيوسته است شهرت خاصي براي خود دارد، ولي براي كساني كه از اين باغ ديدن مي‌كنند، وجود درختان سرو فراوان و فضاي سبز حاكم بر اين باغ، گيرايي بدون انكاري دارد. بررسي و اظهار نظراتي كه توسط كارشناسان باغ و مهندسين مشاور در خصوص قدمت اين درختان بيان شده، حاكي از سني بيش از 400 سال براي برخي از درختان سرو آن است. نگاهي اجمالي به درختان نشان ميدهد كه درختان سرو آن همسن نبوده و از چند كلاسه سني برخوردار هستند. مسن‌ترين درختان آن را 470 سال سن برآورد كرده‌اند که براي اين گونه (Cupressus sempervirens var. fastigiata) قابل توجه است. مديريت گذشته باغ تا چند دهه گذشته با توجه خاصي كه به اين باغ مي‌شد بسيار عالي بوده است. آب كه در منطقه كاشان يك عامل اصلي براي استقرار و پايداري درختان غير بومي محسوب ميشود به حد كافي در اختيار بوده و توجهي كه حاكمان به پايداري آن مي‌كردند موجب شده است تا ضمن تامين آب كافي، با تقويت پيوسته خاك اين باغ، بر رشد و شادابي آن افزوده شده و به عنوان يك باغ ايراني همواره زبانزد باشد. اما بررسي رشد دواير ساليانه سه پايه از درختان خشک و قطع شده که روي کنده اين درختان انجام شد نشان ميدهد که کاهش رشد قطري که نتيجه ضعف فيزيولوژي درختان است عملا از حدود دو دهه قبل آغاز شده است و در زمان مرگ درختان (سال 1385) به حداقل خود رسيده است. تنوع گونه‌اي در اين باغ بسيار كم است و گونه‌غالب آن را سرو شيراز تشكيل ميدهد و همراه آن در برخي نقاط به صورت رديفي بيد، چنار، تك پايه‌هايي از زيتون تلخ و... به چشم مي‌خورد. رسيدگي‌هاي پيوسته‌اي كه در طول زمان از اين درختان به عمل آمده است آنها را تا حدودي نسبت به تنش‌هاي محيط حساس كرده به عبارت ديگر درختاني ناز پرورده شده‌اند كه تحمل آنها نسبت به تغييرات محيطي پايين آمده است. يك تصميم نادرست و مرگ درختان طي دهه گذشته تا قبل از سال 1386 سه پايه از درختان اين باغ با قطر يقه 30 الي 60 سانتيمتر خشك شد و اين شروع يك زنگ خطر براي ساير درختان بهشمار آمد. بهمنظور جلوگيري از ادامه اين خشكيدگي‌ها تصميم بر آن شد تا يك بررسي روي وضعيت باغ انجام شود و مطالعه‌اي كه انجام شد ضرورت تقويت خاك عرصه باغ را در اولويت كار قرار داد. شرايطي كه فعلا بر باغ حاكم است نشان ميدهد مطالعه اوليه كه تصميمگيريها بر آن استوار شده است كامل نبوده در نتيجه اقداماتي كه در باغ صورت گرفته موجب شده است تا ضعف بيشتري بر درختان مستولي و بروز سرماي بي‌سابقه سال 1386 موجب خشك شدن بسياري از درختان سرو اين باغ كهن ايراني شود. همواره در تحقيقات و كتاب‌هاي مختلف آمده است كه ريزش برگ درختان سوزني برگ و تخمير كند آن كه با توليد اسيد ترش همراه است موجب پايين آمدن pH خاك و اسيدي شدن آن ميشود. از نحوه مديريتي كه در سده‌هاي گذشته بر اين باغ اعمال مي‌شده سابقه مكتوبي در دست نيست ولي گفتهميشود زراعتي كه در بخشهايي از باغ صورت مي‌گرفته لازمه آن شخم و دادن كود (كود دامي) بوده كه عموما در باغ انجام مي‌گرفته است.با چنين شيوه‌اي بخشي از برگ‌هاي فلسي درختان سرو به طور پيوسته هر سال با خاك مخلوط شده و با شخم و كوددهي و ساير فعاليتهاي زراعي شرايط پوسيدن آنها فراهم مي‌شده است به همين دليل بود كه وقتي دواير رويشي سه درخت قطع شده را بررسي مي‌كنيم طي دهه‌هاي گذشته نسبت به دو دهه اخير از رشد بيشتري برخوردار بوده‌اند. اشتباه نخست، آهكزني در جوي‌هاي آبرساني در گذشته و سده‌هاي قبل آهكزني جويها مرسوم نبوده و پاك كردن آنها به صورت فيزيكي انجام مي‌گرفته در نتيجه آبي كه وارد جويها مي‌شد بدون كوچكترين تغييري به پاي درختان مي‌رسيد. آهكزني در جويها به منظور جلوگيري از ايجاد جلبک بر سطح کاشيها موجب ميشود تا به طور پيوسته مقداري از آهك مصرفي در آب محلول شده (به صورت بي‌كربنات كلسيم) و مقداري به صورت معلق به پاي درختان منتقل شود. نظريه اول: انتقال آهك به دو صورت اشاره شده موجب ميشود تا مقداري از اسيد ترش توليد شده (بر اثر تجزيه كند برگ‌هاي درختان) خنثي شود و اسيديته خاک در حالتي متعادل باقي بماند. نظريه دوم: مقدار آهك منتقل شده به پاي درختان بيش از مقدار اسيد توليد شده بوده و همواره موجب قليايي‌تر شدن خاك بستر درختان شده است. نظريه سوم: مقدار اسيد توليد شده بيش از مقدار آهكي است كه به پاي درختان حمل شده در نتيجه روند اسيدي شدن خاك هرچند با كندي ولي ادامه يافته است. نتايج آزمايش خاكشناسي باغ قبل از اقدامات دريافت نشد تا شدت اسيدي يا قليايي بودن خاك بستر درختان بررسي شود. نکتهاي که جا دارد به آن اشاره شود آهک دوست بودن درختان سرو شيراز است. اين گونه در رويشگاههاي طبيعي در نقاطي استقرار يافته است که ميزان آهک در خاک به اندازهاي است که جزو خاکهاي آهکي محسوب ميشود از اين رو انتقال آهک به پاي درختان تا زماني که مقدار آن به حد بحراني براي سرو نرسد به آن آسيبي نخواهد رساند. (پايههاي سرو موجود در تنگ خرقه رسول فارس و حسن‌آباد جاده چالوس (همراه زربين) به صورت طبيعي روي خاکهاي آهکي استقرار يافتهاند) اشتباه دوم، هرس درختان سرو شيراز زيبايي درختان سرو شيراز، سروناز و زربين در اين است كه با شاخه‌هاي سبز خود تنه اصلي را از سطح خاك تا راس آن پوشش ميدهد. مديريت درختان با اين تفكر طي قرن‌ها در باغ‌هاي قديمي ايراني و حتي در ديگر نقاط جهان انجام مي‌شده است. اگر نگاهي به درختان سرو قديمي مانند سرو ابرقو، سرو سنگان، سرو منجيل و صدها سرو کهنسال ديگر داشته باشيم، در تمام موارد اين درختان بدون هرس شاخه‌هاي پاييني خود نگهداري و مديريت شده‌اند. متاسفانه طي يكي، دو دهه اخير بر حسب سليقه‌اي شخصي و غلط اقدام به هرس شاخه‌هاي جانبي درختان گاهي تا ارتفاع 6 متر شده است كه بروز دو پديده ناخوشايند حاصل آن بوده است. الف: با هرس شاخه‌هاي جانبي درختان سرو، حجم سبزينه و سطوح سبزي كه ايجاد شده بود از بين رفت و در نظر بازديدكنندگان اولين چيزي كه جلوه مي‌نمايد ستون‌هاي چوبي عرياني است كه به صورت رديفي در پي يكديگر قرار گرفته‌و فضايي بي‌روح را به باغ زيباي فين داده‌اند. ب: با جذبي كه ريشه اين درختان دارند با حذف شاخه‌هاي جانبي بخشي از فتوسنتز گياه كاسته شده كه به طور مطمئن تاثير محسوسي در رشد قطري و حجمي درختان داشته است. از طرف ديگر با حذف بخش عمده‌اي از شاخه‌هاي جانبي فشار رويش به شاخه‌هاي راسي درختان منتقل و موجب شده تا درختان نسبت به حالت عادي از ارتفاع بيشتري برخوردار شوند. رشد ارتفاعي بيشتر درختان به اين معني است كه برآيند نيروهايي كه بر درختان وارد ميشود در ارتفاع بالاتري قرار گيرد در نتيجه در منطقه بادخيز كاشان خطر شكسته شدن درختان به‌شدت افزايش يابد (مواردي از شكسته شدن سرشاخه و يك مورد تنه در دو سال اخير مشاهده شده است). ج: نكته ديگري كه در ارتباط با هرس شاخه‌هاي پاييني درختان سرو به عنوان يک نكته منفي از آن مي‌توان نام برد از بين رفتن آشيان اكولوژيك پرندگان ساكن و مهاجر است. (نمونه شاهد پناه گرفتن صدها سار و گنجشك در ميان شاخه‌هاي انبوه درختان سرو موجود در موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع كشور در فصل پاييز و زمستان) اشتباه سوم، مفروش کردن بخشي از محيط طوقه درختان از اشتباهاتي كه به طور مكرر در اغلب پارك‌ها و فضاهاي سبز ايجاد شده كه در محيط شهري رويت ميشود، بتن، سنگ و سيمان و استفاده از ساير مواد مصالح ساختماني براي پوشش دادن مسير‌هاي عبور و مرور بازديدكنندگان است. درختان پرتوان يا درختان كم‌توقع با مقاومت و يا سازش دادن به خود به اين شرايط با سختي به حيات خود ادامه مي‌دهند ولي درختان حساس در مدتي كه عموما كوتاه است دچار ضعف و مرگ مي‌شوند. اشتباه چهارم، استفاده از چال كود جهت تقويت خاك محيط درختان سرو درختان سرو از جمله گونه‌هايي هستند كه ريشه‌هاي سطحي فراواني دارند و در خاك‌هاي زراعي و حاصلخيز بيشترين گستردگي ريشه‌هاي مويينه آنها كه در جذب مواد غذايي و آب شركت مي‌كنند در 40 سانتيمتري خاك رويين قرار دارد. با اين توضيح استفاده از چال كود با ابعادي و روشي كه در اين باغ انجام شده است و افزوده شدن مقدار معتنابهي كود شيميايي به آن از فشار اسمزي بسيار بالايي برخوردار بوده و ريشه درختان سرو قادر به توسعه و جذب مواد غذايي مورد نياز در آن نخواهند بود. با گذشت زمان و آبياري مكرر و هفتگي عرصه، مواد موجود در اين چال‌كودها از سطح به عمق آن منتقل شده و از دسترس درختان سرو خارج مي‌شوند. ضمن آنكه حفر چال كودها بخشي از ريشه‌هاي مويينه و اصلي درختان سرو را نيز از بين برده و قدرت جذب آنها را كاهش داده است. اشتباه پنجم (بزرگترين اشتباه) برداشت 30سانتيمتر خاك بستر بزرگترين اشتباهي كه در اين باغ صورت گرفته است برداشت حجم قابل‌توجهي از خاك سطحي آن و انتقال آن به بيرون از باغ است. اين اشتباه از چند جنبه آسيب جدي به درختان باغ وارد كرده است كه با ضعف فيزيولوژي كه طي دو دهه اخير بر درختان حادث شده و بروز سرماي بي‌سابقه سال 1386 همسو شده و موجب شده است تا تعداد كثيري از درختان باغ با سني بين 20 تا حدود 100 سال خشك شده و يا بين 20 تا 80 درصد آسيب ببينند. الف: ساختار ريشه گونه‌هاي خانواده سرو (Cupressaseae) عموما شامل دو بخش مشخص است بخش ريشه اصلي و عمودي آنها كه در خاك‌هاي مختلف توسعه متفاوتي دارند. معمولا براي جذب رطوبت و استقرار گياه به طور عمودي پايين رفته و نياز درختان را تامين مي‌كند. بخش ريشه‌هاي سطحي نقش عمده‌اي در جذب رطوبت و مواد غذايي براي گياه دارند. اين بخش زماني كه درختان سرو در خاك‌هاي حاصلخيز و با رطوبت كافي كاشته شده باشند در محدوده تاج پوشش درخت گسترش يافته و نياز درخت را از اين سطح تامين مي‌نمايند. زماني كه درختان سرو در خاك‌هاي فقير و كم رطوبت كاشته شوند فعاليت ريشه‌هاي عمودي آنها براي جذب رطوبت بيشتر شده و ريشه‌هاي سطحي آنها براي جذب مواد غذايي گسترش بيشتري مي‌يابند. با چنين خصوصياتي در شمال ايران كه درختان در جلگه كاشته مي‌شوند به دليل حاصلخيزي خاك و رطوبت كافي، ريشه محدودي توليد مي‌كنند بر همين اساس در سال‌هايي كه در شمال برف سنگيني مي‌بارد تعداد زيادي از درختان سرو ريشه‌كن مي‌شوند (ريشه‌كن شدن چند هزار اصله سرو شيراز و زربين در زمستان سال 1371 بين نور و چمستان و بين نوشهر و چالوس.) با توصيف بيان شده، برداشت خاك سطحي از نيمي از سطح باغ فين تا عمق 30 سانتيمتري (گاهي تا 40 سانتيمتر) موجب شده است تا حجم قابل‌توجهي از ريشه درختان سرو قطع و همراه خاك از عرصه خارج شود. به عبارت ديگر درختان سرو بيش از نيمي از ريشه‌هاي مويينه خود را كه وظيفه جذب آب و مواد غذايي را داشتند از دست دادند و فاجعه اصلي خشك شدن درختان سرو اين باغ با شدت بسيار زياد از اينجا آغاز شد. ب: عارضه ديگري كه برداشت خاك سطحي باغ پيش آورده ضعيف‌تر كردن خاك بستر باغ است. مطالعات نشان داده است كه بيشترين مقدار ميكرو ارگانيسم‌هاي خاك در 20 سانتيمتري خاك سطحي قرار دارند. اين ميكرو ارگانيسم‌ها در تجزيه مواد آلي و همزيستي با درختان و گياهان در جذب مواد غذايي نقش مؤثري دارند. بررسي‌اي كه در اروپا طي دهه 1990 انجام شد نشان داد با برداشتن فقط 5 سانتيمتر از خاك سطحي، 30 الي 50 درصد محصول زراعي كاهش مي‌يابد. ج: مشكل ديگري كه در آينده بيشتر نمود خواهد كرد سست شدن بن درختان با برداشته شدن خاك سطحي است. با توصيف بيان شده اگر بخواهيم عوامل موثر بر خشك شدن درختان را در باغ فين كاشان علت‌يابي كنيم، بيشترين تاثير را برداشتن خاك سطحي و حمل آن به خارج از باغ داشته است. پس از آن رها كردن باغ براي مدت طولاني و عدم تقويت و اصلاح فيزيكي خاك آن بوده است. پس از آن به ايجاد چال‌كود در فاصله دو متري درختان مي‌توان اشاره كرد. كمترين سهم را در خشك شدن درختان به سرماي بي‌سابقه در اين شهر مي‌توان نسبت داد. موارد ديگري همچون هرس درختان (بدون استفاده از چسب پيوند باعث كاهش فشار مكش آب و مواد غذايي از ريشه به سمت تاج شده است)، بستن درختان با سيم بوكسل (احتمال آسيب به پوست درختان و كمرشكن شدن آنها) و در برخي نقاط متراكم كاشته شدن درختان (در برخي رديف‌هاي درختكاري فاصله درختان كمتر از 2 متر است كه رقابت ريشه‌اي زيادي را در بين آنها به‌وجود آورده است) نيز از ديگر عوامل موثر بر روند ضعيف شدن درختان هستند. فاجعه ديگري در راه است و اما فاجعه‌ديگري در كمين است كه بايد خيلي سريع براي آن چاره‌انديشي كنيم. درختاني كه با شرح بيان شده خشك شده‌اند هر يك مي‌توانند در آينده‌اي نزديك (كمتر از 5 سال) فاجعه‌هاي مكرري را به بار آورند. درختاني كه خشك شده و دچار مرگ شده‌اند در مقابل قارچ‌هاي ساپروفيت موجود در خاك توان هيچگونه مقاومتي را ندارند. امروز كه بيان اين فاجعه پيش روي در حال تحرير است قارچ‌هاي ساپروفيت با تنوع گونه‌اي بسيار بالا در حال تجزيه بافت ليگنيني و ديگر مواد موجود در ريشه اين درختان هستند. ابتدا در طول كمتر از 2 سال ريشه‌هاي با قطر كمتر از 2 ميليمتر تجزيه شده و همزمان ميسليموم‌هاي اين قارچ‌ها بافت‌هاي چوبي ريشه‌هاي قطور‌تر را تجزيه مي‌كنند. در طول 5 سال از تار و پود محكم ريشه اين درختان در خاك مختصر بافت چوبي تجزيه شده باقي مي‌ماند كه ياراي نگهداري بخش هوايي درختان را نخواهد داشت. به اين ترتيب با وزش بادهاي تند اين درختان يكي يكي سرنگون خواهند شد. حال تصور كنيم يك گردشگر خارجي بر اثر سقوط يكي از اين درختان دچار جراحت شود ضربه‌اي كه به اكوتوريسم اين مملكت خواهد خورد تا مدت‌هاي طولاني جبران‌پذير نخواهد بود. * كارشناس موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع درختاني را كه گذشتگان ما با عالي‌ترين كيفيت براي قرن‌ها حفظ كردند و ما امروز با علوم و تكنولوژي قرن بيست‌ويكم آن را در مدت 10 الي 20 سال از دست داديم. مسووليت اين آبروي از دست رفته بر گردن كيست؟ سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 854]
-
گوناگون
پربازدیدترینها