واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: مردم سبزوار مانند تمام نقاط ايران به بهانه فرا رسيدن نوروز از چند هفته مانده به اين ايام به تاسي از تحولات طبيعت به فکر ايجاد تحول در محيط اطراف خود مي افتند و از آنجا که نوروز مصادف است با نو شدن سال و دگرگوني در طبيعت و طراوت و شادابي آن به تبع اين قانون طبيعت، گرد و غبارها را نه تنها از خانه و منزل خود که از خانه دلهايشان هم مي تکانند و خود را براي سالي نو مهيا مي کنند. محمد عبدالله زاده ثانيکارشناس باستان شناسي سبزوار مي گويد : موسيقيدانان قديم براي هر روز نوروز يک آهنگ ساخته اند تا روز ششم که به نام هاي نوروز خارا، نوروز عرب، نوروز بزرگ و نوروز کيقبادي نام گذاري کردهاند. وي افزود : با ورود اسلام به ايران و پذيرش اين آئين اسماني مردم مسلمان ايران، فرهنگ غني باستاني خود را با دين اسلام ادغام کردنددر حالي که قبل ازاسلام مردم بر سر سفره تحويل سال مي نشستند و اوستا مي خواندند و سال نو را آغاز مي کردند. وي ادامه داد : در دوران باستان سفره هفت سين ،هفت شين نام داشته و شامل شيريني ، شهد ،شراب وغيره بوده است که بعد ها با مسلمان شدن مردم اين سرزمين باستاني هفت سين جاي هفت شين را گرفت. به گفته وي، درگذشته نه چندان دور بر سر سفره هفت سين علاوه بر قرآن و آيينه، کشمش، نخود، پول، بره ، تخممرغ و جوز (گردو) هم مي گذاشتند. وي از رسم و رسومات خاصي که مردم سبزوار در ايام نوروز داشته و برخي آز انها تا به امروز نيز ادامه يافته هم چنين گفت : رسم بود شب عيد بزرگترها غذا براي کوچکترها و فاميل ميبردند که آنها فردا صبح اول به خانه بزرگترها بيايند و به اين غذا که ممکن بوده هر چيزي باشد پاي ميگفتند. به گفته وي ، براي غذاي شب عيد افرادي که پولدار بودند دو وعده پلو ميخوردند بعضي ها برنج را با رشته آش که تفت داده شده بود و به آن خُشت تلي ميگفتند مخلوط ميکردند و پلو درست ميکردند ، بعضيها که وضع مالي خوبي نداشتند قِلِف (قابلمه ) خالي را پر از آب ميکردند و روي بار (آتش ) ميگذاشتند تا نگويند فلاني پلو ندارد. اين کارشنان افزود : بعد از تحويل سال رسم بود دختربچه يا پسر بچه اي و يا بزرگتري که خوش قدم بود اول وارد خانه مي شد تا خانه تا پايان سال برکت داشته باشد وعيد ديدني ها دو ،سه روز اول عيد بود و مردم سعي ميکردند در همين سه روز نخست ديد و بازديد خود را بروند و پس دهند. وي ادامه داد : کوچکترها وقتي به خانه بزرگترها ميرفتند بزرگترها به آنها عيدانه ميدادند، که به نام بُت بُتي مشهور است. وي توضيح داد : از گذشته در هر روستايي از سبزوار مکاني به نام عيدگاه بود که دختران و زنان در ايام نوروز به اين مکان ها ميرفتند و حلقه وار دايره ميزدند و با دست و آواز خواني شاد بودند و ميرقصيدند جوانان روستا هم در ايام نوروز دور هم جمع شده و بازار بازي هاي محلي بين آنان گرم بود و به اين وسيله خستگي يکسال را از تن خود بدر مي کردند. به گفته وي ، روز سيزدهم عيد هم مردم به امامزادگان يا ييلاقات ميرفتند، مردها در آنجا کشتي ميگرفتند و بعضيها « پل » ميانداختند که به نام جستان نيز مشهور است. اين کارشناس باستان شناسي سبزوار با تاکيد بر تقويت همبستگي مردم در اينگونه ايام خاص سال گفت : فلسفه اين رسوم همبستگي و دگر خواهي است و اصولا سفره نمادي از همبستگي و در کنار يکديگر نشستن است وقتي اعضاء يک خانواده در کنار همديگر بر سر سفره تحويل سال مي نشينند بزرگتر ها قرآن مي خوانندو ديگران گوش مي دهند و وقتي که خانواده ها براي ساعت تحويل سال سعي مي کنند در هر جايي که هستند براي لحظه تحويل سال خود را به خانه برسانند همين خود نشاني از همبستگي است. با نگاهي گذرا پي مي بريم آنچه عبداله زاده کارشناس باستان شناسي سبزوار از رسومات گذشته سبزوار در ايام نوروز گفت امروز با وجود تغييراتي اندک به تبع شرايط زماني و مکاني و پيشرفت هاي عصر حاضر همچنان به عنوان مهم ترين عيد باستاني ما ايرانيان جايگاه خود را حفظ کرده ومردم همچون گذشته با تمهيدات خاصي به استقبال آن مي روند. پختن شيريني خانگي، خريد مخصوص ايام نوروز ، خانه تکاني و پختن غذاي شب عيد از جمله کار هايي است که مردم سبزوار امروز در ايام نزديک به نوروز انجام مي دهند، در اين روزها تمام شهر در جنب و جوش است در خيابان هاي اصلي شهر که محل خريد مردم است به قول معروف جاي سوزن انداختن نيست. در هر ساعت از روز از هر کوچه اي که مي گذري جمعي از بانوان را مي بيني که يا با دستي پر از بازار برمي گردند ويا در حال و هواي خانه تکاني اند و تلاش دارند تا قبل از لحظه تحويل سال همزمان با نو شدن سال با تکاندن گرد و غبارهايي که در طي يکسال شايد فرصت زدودن آن را از خانه و زندگي خود نيافته اند و نو کردن وسايل کهنه چهره اي نو به زندگي خود ببخشند. مردم سبزوار در شهر و روستاهاي اين شهرستان هنوز به آداب و رسوم زيباي گذشتگان در ايام نوروز پايبندند هنوز کوچکترها در عيد از بزرگترها عيدي مي گيرند بزرگترها روز اول عيد را در خانه مي مانند تا کوچکترها به ديدار آنها بيايند و مردم سعي مي کنند در چند روز اول عيد ديدو بازديد ها را انجام داده و پس از آن راهي مسافرت مي شوند. برخي از انها که سال را در خانه نو مي کنند هنوز اعتقاد دارند پس از لحظه تحويل سال اگر فردي خوش قدم وارد خانه آنها شود سال خوبي را آغاز خواهند کرد و بعضي هم سال خود را در کنار امامزادگان و اماکن مقدس شهر و روستاها اغاز مي کنند تا به اين ترتيب سالي توام با خوشي و سلامتي و برکت را در پيش داشته باشند . همه اين رسم و رسومات در ايام خاصي همچون نوروز ،شب چله ،چهارشنبه سوري ،سيزده بدر و مانند آن بهانه اي است براي همبستگي مردم و رسم زيباي ايراني که خانواده را هميشه در کنار هم مي خواهد آن هم خانواده اي بزرگ با وجود پدربزرگ ها و مادربزرگ ها ،فرزندان و نوه ها و اقوام و خويشان و همراه با احترام به بزرگترها که از گذشتگان و نياکان براي ما به يادگار مانده و دين مبين اسلام هم بر اين رسم مهر تاييد زده و بايد تلاش کنيم همچون امانتداري امين اين رسوم و آئين هاي پر معنا را به آيندگان خود منتقل کنيم. 7501/2713
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 4895]