تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1849309705
قرآنها و اشياء وقفي گنجينه کاخ چهلستون
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
قرآنها و اشياء وقفي گنجينه کاخ چهلستون نويسنده: سيد علي اصغر ميرخلف يکي از گنجينههاي (= موزههاي) تاريخي کشورمان که در محل کاخ و بناي چهلستون (1) اصفهان قرار دارد، دربردارنده مجموعهاي ارزشمند از آثار تاريخي و هنري ايران اسلامي است. هر کدام از اين آثار و اشيا سند گويايي از فرهنگ و تمدن غني و پوياي اسلامي و ايراني است و قرآن و اشياي وقفي، بخشي از آثار قابل توجهي است که در اين گنجينه نگهداري ميشود.روزانه صدها تن از جهانگردان، هموطنان و هنردوستان علاقهمند ضمن بازديد از بناي چهلستون، از اين گنجينه نيز ديدن ميکنند. در اين نوشته کوشيدهايم بهگونه اجمالي اين اشيا را معرفي کنيم:1. قسمتي از قرآن کريم روي پوست آهو به خط کوفي، به شيوه اعرابگذاري ابوالاسود دوئلي و خليل بن احمد فراهيدي(2) روي پوست آهو به خط ضحّاک بن عجلان (3) با مُهر الحاقي، منسوب به امام حسن بن علي بن ابي طالب(ع) مشتمل بر 575 ورق به طول 42 سانتيمتر و عرض 35 سانتيمتر (به شماره ثبت 99) [تصوير شماره 1] در ذيل دو صفحه مربوط به سوره ماعون دستنوشتههايي به خط شکسته تحريري به اين شرح نوشته شده است که نشان ميدهد به اين قرآن و زيارت آن در دورانهاي پيش عنايت ويژهاي بذل ميشده است.در حاشيه زير صفحه انتهاي سوره ماعون نوشته شده است:«به تاريخ شهر شوالالمکرم 1334 که من در سن پنجاه و هشتساله بودم و به حکومت فارس متشرفم در چهلستون توي تالار به زيارت اين قرآن مجيد مشرف شدم و در همين سال حکومت اصفهان با حضرت مستطاب والا عينالسلطنة و براي يادگار با حضور آقاي يمينالسلطنة، پسر حضرت اقدس والا، ظلالسلطان، و اخوان کرام ايشان اين تاريخ نوشته شده است که باقي بماند. عبدالحسين فرمانآرا»و در زير صفحه مقابل (صفحه سرلوح سوره ماعون) ظاهرا با همان خط آمده است:«بعد از چهار سال و چند ماه ايالت(4) فارس که از شيراز به اصفهان مراجعه و بحمداللّه آن مملکت آشفته و بهمريخته را در مدت ايالت خود منظم و اهالي را از مجاعه و قحطي خلاصي و موفقيتهاي کاملي حاصل نمودم، در محرم سنه 1339 به واسطه خستگي استعفا دادم، در تاريخ 29 صفر 1339 در زمان حکومت جناب مستطاب اجل اکرم آقاي نصيرخان، سردار جنگ بختياري، که در باغ نو منزل داشتم، به اتفاق حضرت اشرف والا شاهزادهاسمعيل ميرزا معتمدالدوله دوباره به زيارت اين قرآن مجيد نائل شده و در خدمت حضرت حکمران و حضرت والا، شاهزاده معتمدالدوله اين مختصر را براي يادگاري در مقابل يادگار اجل نوشتم.» براي آگاهي بيشتر در اين زمينه نک: رفيعي مهرآبادي، ابوالقاسم، آثار ملي اصفهان، انتشارات انجمن آثار ملي، شماره پيدرپي 101، ص357. ضمنا به گفته دکتر هنرفر اين مجموعه در يک صندوقچه، احتمالاً تا اوايل دوره پهلوي در دريچهاي که بالاي محراب مسجد شاه [امام کنوني] اصفهان قرار دارد نگهداري ميشده است.و در حاشيهاي ديگر:«اين بنده فعلاً که 4 رجب 1337 است از شيراز به واسطه بيمهري حضرت والا فرمانفرما احضار به تهران شده و براي زيارت بزرگترين کتاب آسماني در عمارت چهلستون آمده و براي يادگار نوشته شد. ثقةالاسلام شيرازي»2. قرآن کريم به خط کوفي با نقطهگذاري و اعراب ابوالاسود دوئلي به خط ابوالبرکات محمد، متعلق به سده چهارم هجري، که آخر آن به خط نسخ به اين جمله مزين شده است: «کتبه علي ابن الحسين امام زينالعابدين، عليهالسلام» اين قرآن مشتمل است بر 288 ورق و 17 سطر در هر صفحه، با جلد تيماج به طول 36 و عرض 5/ 27 سانتيمتر (شماره ثبت 100) [تصوير شماره 2]بنا بر اسناد موجود اين دو قرآن به اضافه رونوشت فرماني از حضرت علي بن ابيطالب(ع) در «دير حزقيل» به طول 6 متر و 87 سانتيمتر و عرض 5/ 35 سانتيمتر که به خط کوفي روي پوست آهو نقش بسته و در مورد آزادي اديان و بويژه در مورد نصاري است (5) و نيز خرقهاي متعلق به شيخ صفي که آن نيز هماکنون متعلق به اين گنجينه است و در محفظهاي کوچک، روي سردر ورودي کاخ نگهداري ميشده است. در 1306هـ.ش يکي از هنرمندان بزرگ اصفهاني صندوقچهاي را به منظور حفظ و نگهداري اشياي يادشده ساخته است (6)3. کلاماللّه مجيد به خط نسخ حسن خوانساري و تذهيب عمل محمد مذهّبباشي مربوط به سده 13هـ.ق اين قرآن با ترجمه و تذهيب سرلوح و تذهيب سر سورهها و سيزده سطر در هر صفحه و مجدول بر کاغذ خانبالغ و با جلد لاکي، زرافشان با طول 27 سانتيمتر و عرض 5/ 17 سانتيمتر در 496 برگ متعلق در اين گنجينه نگهداري ميشود. اين قرآن وقف است واقف آن آغاعنبر و وقفنامه آن بر صفحه مستقلي به خط نسخ بسيار زيبا قبل از آغاز سوره حمد به اين شرح آمده است: «بسماللّه الرحمن الرحيم، الحمداللّه الواقف علي الضماير المطلع علي السرائر والصلوة والسلام علي/ محمد و آله اصحاب المناقب والمفاخر و بعد وقف مخلّد شرعي و حبس/ مؤبّد ملّي شد حسب الفرموده عاليجاه رفيع جايگاه عزت و سعادت/ پناه تقوي و توفيق انتباه تشرع و تورع اکتناه تقدس و تدين/ دستگاه مقرب الخاقاني محرم حريم حرم محترم سلطاني الموفق بتوفيقات/ اللّه الاحد الاکبر، آغاعنبر، اين جلد کلاماللّه را بر شيعه اثناعشريه/ و توليت آن را مفوض نمود بسرکار شريعتمدار جناب مستطاب حقايق و دقايق/ نصاب فضايل و خصايل اياب، قدوةالمحققين اسوةالمدققين عمدة/ المجتهدين عونالاسلام والمسلمين احکمالاساطين و اعظمالبراهين/ مروّجالدين الحاج محمدجعفر، و بعد از حيات متولّي معظماليه باتقي اولاد/ ذکور و بعد از آن باتقي از ذکور اولاد ذکور و هکذا نسلاً بعد نسل و چنانچه/ العياذ باللّه اولاد ذکور منقرض شوند يا آنکه موصوف بصفة تقوي نباشند/ توليت آن مفوض است بمجتهد جامعالشرائط. (شماره ثبت 496) [تصوير شماره 3]4. قرآن کريم به خط نسخ محمدتقي بن محمد دزفولي مربوط به سده يازدهم هجري با کاغذ خانبالغ به طول 5/ 25 و عرض 5/ 17 سانتيمتر در 884 ورق با تذهيب سرلوح و تذهيب سر سورهها مجدول و ده سطر در هر صفحه، وقفنامه اين قرآن که در 20 شهر ذيقعدةالحرام 1136 نوشته شده و قبل از آغاز قرآن نوشته شده است، ناقص و بخش عمدهاي از آن از بين رفته است. بر سطر پاياني اين وقفنامه آمده است: «بجهة وقف نامجه قلمي شد في 20 شهر ذيقعدةالحرام من شهور سنة ست و ثلثين... [بعد مأة و] الف 1136 من الهجرة النبوية.»هرچند مهر پاياني وقفنامه و نيز نام واقف از بين رفته، اما نام متولي «آقاثريا غلام خاصه شريعه» باقيمانده است [تصوير شماره 4]5. قرآن کريم کوچک با جلد گل و مرغ ـ لاکي با تذهيب سر سورهها و سرلوح تمام تذهيب، مجدول، به خط نسخ در 212 برگ به تاريخ کتابت 1236 هجري به طول حدود 18 سانتيمتر و عرض تقريبي 5/ 11 سانتيمتر [تصوير شماره 5]6. سه جفت در بسيار ارزشمند موقوفه آستانه شيخ صفيالدين اردبيلي، جدّ شاهان صفوي، که سالها پيش به کاخ چهلستون منتقل شده است. يکي از آنها به خاتم بسيار ظريف مربوط به دوران صفوي با طرحهاي هندسي آراسته شده و بر دو لنگه آن در چهار قاب لوزي 5/ 2ضربدر5/ 2 سانتيمتر مربع به صورت بسيار ظريف و زيبايي دعاي «يا من هو بمن رجاه کريم (7)» به خط بنّايي (= معقلي) سياه در زمينه سفيد عاج خاتمکاري شده است طول اين در 180 و عرض آن 110 سانتيمتر و شماره ثبت آن در موزه 75 ميباشد. دومين و سومين در نيز که از مجموعه موقوفات آستانه شيخ صفي است به صنعت ماهرانه منبت آراسته شده است. طول و عرض در بزرگتر 90ضربدر184 سانتيمتر مربع و ديگري 94ضربدر152سانتيمتر مربع ميباشد که به شمارههاي 70 و 71 به ثبت رسيده است.بر بالاي لنگه راست در بزرگتر در يک قاب مستطيلشکل بيت:گشاده باد بدولت هميشه اين درگاهبحق اشهدان لا اله الا اللّهو بر بالاي لنگه سمت چپ آن اين بيت:ديده روشن از سجود خاک اين در شد مراشکرها کردم که اين دولت ميسر شد مرابه خط نسخ به طرز زيبايي کندهکاري شده و ديگر قسمتهاي اين در به نقشهاي کندهکاريشده بسيار چشمنوازي آراسته شده است.بر روي دو لنگه در ديگر اين چهار عبارت، در چهار قاب مستطيل به طول و عرض 21 و 7 /12سانتيمتربه خط ثلث کندهکاري شده است:اللّه مفتحالابواب/ واليه المرجع والماب [بالاي لنگه راست و چپ] و عمل علي ابن لباساني صوفي تجا [؟]/ تحريرا في خمس عشر و تسعمائه [پايين لنگه راست و چپ]و بر دماغه عمودي وسط در، اين عبارت به خط نسخ به صورت عمودي نوشته و کندهکاري شده که بيانگر نام اهداکننده آن بوده و قسمتهايي از آن بر اثر اصطکاک از بين رفته و ريخته است: «صاحب خير استاد محمود... استاد... آهنگر دماوندي عاقبت بخير باد».7. يک عدد قفل فولادي بزرگ به طول 5/ 27 سانتيمتر و عرض 15 سانتيمتر مربوط به سده سيزدهم هجري که بر آن با اين عبارت به وقفي بودن آن اشاره شده است: «وقف امامزاده اسمعيل نمود. طمعکننده به لعنت خدا و نفرين رسول گرفتار شود. سنه 1249 (شماره ثبت: 129) [تصوير شماره 6]8. دو عدد گلدان بسيار زيبا با لعاب و زمينه سفيدرنگ مربوط به دوران صفوي به شمارههاي ثبت 5 و 34 که روي بدنه آن «وقف مسجد جامع عباسي دارالسلطنه اصفهان» نقش بسته است و زير آن پنجبار کلمه «وقف» دور هر گلدان تکرار شده است.در اين گنجينه سه وقفنامه سنگي وجود دارد که در مرمت و تعمير بافت معماري و آثار باستاني شهر اصفهان به دست آمده و اکنون به گنجينه چهلستون انتقال يافته است. يکي از سه وقفنامه متعلق به مسجدي است موسوم به «درب طوقچي» و «مزار سلطاناسد» که در آن موقوفاتي که بر مسجد مزبور وقف شده ذکر گرديده است. کتيبه لوح مزبور که به خط نستعليق برجسته بر سنگ پارسي نوشته شده از بالا به پايين تدريجا ترکيبي فشردهتر ميگيرد؛ تا جايي که در لوحي سنگي به طول 20/ 1 متر و عرض 90 سانتيمتر و قطر 10 سانتيمتر متن وقفنامهاي طولاني را دربرميگيرد. به نوشته دکتر هنرفر اين کتيبه در زمان نگارش کتاب نفيس ايشان در محل اداره فرهنگ اصفهان واقع در تالار اشرف نصب بوده و سالها پيش از آن از محل اصلي خود در طوقچي و مجاورت مقبره سلطاناسد به منظور محافظت، به محل يادشده منتقل شده بوده است. اين لوح در حال حاضر در اختيار گنجينه چهلستون است و چنانکه از متن کتيبه به دست ميآيد، در دوره شاهصفي (1052ـ 1038هـ.ق) شخصي به نام حاجي ياربيک صباغ، مسجدي ساخته و دکانهايي بر آن وقف کرده که درآمد حاصله از آنها را به ده قسمت تقسيم کنند و سه قسمت آن را صرف تعمير و روشنايي مزار سلطاناسد، واقع در محله طوقچي اصفهان، کنند و بقيه را صرف تعمير و روشنايي و مصارف ديگر مسجد بنمايند. کتيبه لوح مزبور بنا به نقل کتاب گنجينه آثار تاريخي اصفهان به شرح زير است (رسمالخط کتيبه به همانگونه که هست حفظ شده است): «غرض نقشي است کز ما باز ماند (1044) که هستي را نميبينم بقايي/مگر صاحبدلي روزي برحمت (من شهور) کند در کار درويشان دعايي/در زمان دولت خاقان جمشيدراي سکندرصولت و سلطان فريدونفرّ داراحشمت/ ابوالمظفر معزالدوله و عز نصرة سلطان شاهصفي الحسيني الموسوي الصفوي بهادرخان، خلداللّه ملکه ابدا، توفيق رفيق/ حال و قرين آمال کهفالحاج والمعتمدين و زاير رسولالثقلين حاجي ياربيک صباغ گشته، احداث مسجدي قويمالبنيان/ سليمالارکان که نموده بود، باتمام رسانيد، واقع در جنب شارع درب طوقچي و بضلع شرقي و خالصا مخلصا لوجهاللّه وقف نمود بر مسجد مزبور/ همگي و تمامي چهار باب دکان که يکي بقّاليست و همه بدان مربوط است که احداث کرده واقف مشاراليه درست مقابل مسجد مزبور بضلع غربي که در/ وقفنامه ثبت است و همگي و جملگي يکباب خانه معيّنه واقعه در جنب مسجد مزبور و همگي تمامي يکدر خانه واقعه در سکه باب التبريزيه/ مشهور بخانه فتحاللّه نساج بحدودي که در وقفنامه مسطور است و همگي و تمامي اعيان و عمارت دو در دکان معينه يکي صبّاغي و يکي علاّفي که واقف/ مزبور، خود احداث نموده در عرصه معينه که وقف است بر مزار، کثيرالانوار سلطاناسد بن جنيد متصل بيکديگر واقع در محله طوقچي مزبور بحدي که در وقفنامه/ مذکور است، اثاث آلات و ادوات و خم صباغي و غيره که وقف نموده بر مسجد مزبور و مزار مذکور و در وقفنامه شرط نموده که آنچه بعلة نفع و اجاره عرصه مزبور و اعيان و اشياء مذکور/ بهمرسد منقسم بده قسمت نموده سه قسمت آنرا صرف تعمير و روشنايي مزار سلطاناسد مزبور نموده تتمه را صرف تعمير و روشنايي و غيره مسجد مزبور نمايند بشروط واقف/.»دنباله اين کتيبه با خط نستعليق به صورتي بسيار ريزتر و فشردهتر در دو حاشيه طرفين لوح سنگي به شرح زير حجّاري شده است:«چون توليت موقوفات مزبور مادامالحيات متعلق بواقف مشاراليه و بعد از آن اولاد او و از ديوانالصداره و ناظران و متصديان اوقاف اجاره نودساله نموده بود، خانه بابالتبريزيه را بجهة سکناي اولاد خود مشروط بآنکه بعد از اخراجات تعمير خانه مزبور آنچه از/ وجه اجاره باقي ماند صرف تعمير فرش و روشنايي مسجد مزبور نمايد باز بهمين دستور توليت خانه مزبور متعلق است باولاد واقف مشاراليه که بعد از تعمير خانه مزبوره آنچه زائد باشد بشرط واقف صرف تعمير فرش و روشنايي مسجد مزبور نمايند تغيير دهند بلعنت خدا و نفرين رسول گرفتار باد./»(8) وقفنامه دوم متعلق به مدرسهاي است موسوم به آقاکافور که در زمان شاهعباس دوم (1077ـ1052هـ.ق) ساخته شده و در حال حاضر بجز اين کتيبه سنگي مربوط به سردر مدرسه، اثري از آن بر جاي نيست. دکتر هنرفر در کتاب گنجينه آثار تاريخي اصفهان به نقل از سفرنامه شاردن، سياح فرانسوي، مينويسد: «رو به سمت شمال به مدرسه موسوم به مدرسه آقاکافور ميرسيم. اين شخص يکي از خواجگان دربار و محافظ خزاين و جواهرات سلطنتي بود.»شاردن شخصا با او ملاقاتها و برخوردهايي داشته است. اين کتيبه نفيس به خط خوش نستعليق مرحوم محمدرضا امامي ميباشد که بر سنگ مرمر به صورت برجسته حجّاري شده است.متن اين کتيبه قوسي (محرابي) شکل که ارتفاع قاعده آن تا رأس 197 و طول قوس آن 110 و قاعده آن 88 سانتيمتر ميباشد به اين شرح است: «در زمان دولت نواب کامياب سپهر/ رکاب اشرف اقدس ارفع همايونشاهي، مروج مذهب بحقّ حضرات ائمه معصومين، صلواتاللّه عليهم اجمعين، السلطان بن السلطان/ بن السلطان والخاقان بن الخاقان بن الخاقان السلطان شاهعباس الثاني الصفوي الموسوي بهادرخان، خلّداللّه ملکه و سلطانه/ و افاض علي العالمين برّه و احسانه، کمترين اين آستان حاجي کافور صاحبجمع خزاين عامره خالصا للّه و مخلصا لوجهه بناي اين مدرسه عاليه کرد و وقف بر طلبه علوم/ دينيه اثناعشريه نمود که طلبه علوم دينيه اثنيعشريه در محل مزبور سکني نموده بافاده و استفاده علوم دينيه و معارف يقينيه مشغول شوند، باشد که ثواب آن بروح پرفتوح حضرات/ ائمه معصومين، صلواتاللّه عليهم اجمعين، و بروزگار فرخنده آثار صاحبقران ثاني عايد گردد. بحقّالنبي و آله. في شهر ربيعالثاني سنة تسع و تسعين و الف کتبه محمدرضا الامامي./»بنا به نوشته دکتر هنرفر اين کتيبه در زمان نگارش کتاب ايشان در يکي از ايوانهاي کوچک مسجد خان در محله دارالبطيخ (احمدآباد فعلي) بهطور موقت نصب بوده است (9).و سرانجام وقفنامه سوم بر سنگي مرمرين مرغوب به طول 125 و عرض 82 و قطر 9 سانتيمتر در هشت سطر به خط ثلث استوار و زيباي محمدمؤمن الحسيني الکربلائي (10) به صورتي بسيار انبوه نوشته و حجّاري شده است. اين لوح، وقفنامه رباطي است در منطقهاي موسوم به «امنآباد» مشهور به «جلوگير» که از پيشينه آن و همچنين اين لوح اطلاعي در دسترس نداريم. متن کتيبه اين لوح که «بسماللّه» آن در زمينهاي قوسيشکل نوشته شده به شرح زير است: «بسماللّه الرحمن الرحيم/ الحمدللّه الواقف علي الضمائر والمطلع علي السرائر والصلوة علي محمد و آله المعصومين/ من دنس الذنوب والعيوب، و اما بعد وقف في سبيلاللّه نمود رباط خجسته مباني امنآباد مشهور بجلوگير/ را بحضرت خاتمالانبياء محمد، صلياللّه عليه و آله، و حضرت اميرالمؤمنين و بامجاد اولاد آنحضرت نواب مستطاب/ فلکجناب معلّيالقاب قمررکاب خورشيداحتجاب، ناموسالعالمين، عصمة الدنيا والدين والده ماجده نواب طوبي آشيان اقدس/ مکان، نوّراللّه مضجعه، که زوّار و مترددين و قوافل و نزل سکني نمايند و ثواب آنرا به روح مطهر حضرات عرش درجات/ چهارده معصوم، صلواتاللّه عليهم، و خديجه کبري، عليهالرحمة، هبه نمود و اين معني خيرُزاده «يوم لاينفعُ مالٌ/ ولا بنون» ساخت و بتاريخ چهاردهم شهر صفر، ختم بالخير والظفر، و سنه يکهزار و يکصد و هفت باتمام رسيد.»در کنار سمت راست سطر آخر لوح مزبور به خط ثلث ريزتر به نام کاتب اشاره شده: «کتبه محمدمؤمن الحسيني الکربلايي» و در کنار سمت چپ همان سطر به نام سنگتراش اشاره شده است: «عمل کمترين عبداللّه».پي نوشت : 1-موزه چهلستون در سال 1367 در همين محل راهاندازي شده است.براي تحقيق پيرامون کاخ چهلستون نک: هنرفر، لطفاللّه، گنجينه آثار تاريخي اصفهان، چاپ اول، شهريور 44، اصفهان کتابفروشي ثقفي، ص557 ـ574.2-خط کوفي در حدود سال 65هجري به وسيله ابوالاسود دوئلي (متوفاي. 67هـ.ق) داراي نقطه شده و در حدود سال 130هـ.ق داراي حرکت و در حدود سال 170هـ.ق به وسيله خليل بن احمد فراهيدي بصري (متوفاي 169هـ.ق) داراي همزه و تشديد و مقارن سده چهارم هجري داراي مدّ و وصل و ادغام گرديده است.3-ضحاک بن عجلان، خوشنويس سوري، در نخستين دهههاي حکومت عباسي (123ـ 656هـ.ق) و در دوره خلافت سفاح ميزيسته است. شهرت او و معاصر ديگرش، اسحاق بن حماد، بيشتر به سبب خلاقيتهاي هنري برجستهشان است. (نک: مقاله «خوشنويسي در جهان اسلام» نوشته ياسين حميد سفدي، ترجمه مهدي حسيني، در فصلنامه هنر، شماره 31، تابستان و پاييز 75. مرکز مطالعات و تحقيقات هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي. 31ـ 68؛ عبادة عبدالفتاح، انتشار الخط العربي في العالم الشرقي والعالم الغربي، مکتبة الکليات الازهرية، الطبعة الثانية، ص13).4-فرمانروايي کردن، حکومت.5-متن اين فرمان را يکي از ارامنه اصفهان ترجمه کرده و به صورت جزوهاي منتشر شده است.6-صندوقچه يادشده از چوب گردو است و با خط نستعليق و منبتکاري بسيار زيبا و قطعات قلمزنيشده فلزي و برنجي آراسته شده است و داراي دستگيره فولادي تزيينشده ميباشد. در عبارتي با اشاره به نام اين اشيا به ضبط آنها در اين صندوقچه به تاريخ صفر 1346 برابر با مردادماه 1306 اشاره شده است.7-عبارتي از بخش هجدهم دعاي جوشن کبير.8-نک: هنرفر لطفاللّه، پيشين، ص541 ـ543.9-نک: همان، ص605 ـ 608.10- شادروان دکتر مهدي بياني در فهرست نام نسخ، ثلث و رقاعنويسان، نام چهار خوشنويس را با عنوان «محمد مؤمن» آورده است، که يکي از آنان محمدمؤمن حسيني اصفهاني است، اما با توجه به تاريخ يکي از آثار وي که 1190هجري است و مقايسه آن با تاريخ مذکور در اين کتيبه و نيز تفاوت در پسوند اصفهاني و کربلايي بسيار بعيد است نگارنده کتيبه مزبور هم او باشد. هر چند تاريخ مذکور در کتيبه، تاريخ ساخت بناست و نه تاريخ تحرير خط. از اينرو محتمل است اين شخص يا همان محمد مؤمن تبريزي باشد که کتيبه ثلث سردر «مسجد اسحاق» تبريز را به سال 1106هـ.ق نوشته و يا خوشنويس ديگري که نامش در فهرست مرحوم بياني نيامده است. نک: بياني مهدي، احوال و آثار خوشنويسان، ج3 و 4، چاپ دوم، انتشارات علمي، ص1198ـ 1199.منبع: ميراث جاويدانمعرفي سايت مرتبط با اين مقاله تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1340]
-
گوناگون
پربازدیدترینها