تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1804219633
سياست هاي مالي در سازمان هاي وقفي و خيريهي جهان
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
سياست هاي مالي در سازمان هاي وقفي و خيريهي جهان نويسنده: حسين عبده تبريزي مقدمه (اين نوشتار از دو نوار سخنراني در تاريخهاي 12 آبان ماه و 15 دي ماه سال 1381 در محل سازمان مرکزي اوقاف و امور خيره برگرفته شده و به تحرير درآمده است. با نظر سخنران، تقدم و تأخر در ارائه مطالب به عمل آمده تا انسجام نوشتار بيشتر شود) در همهي کشورهاي دنيا، ثروتمدان به ويژه در سنين بالا، گرايش دارند بخشي از ثروت خود را در زمان حيات خود، به مصرف اهداف خير خواهانهاي تخصيص دهند که پس از درگذشت آنان نيز پايدار بماند. دولتها نيز کوش ميکنند که با بستر سازي لازم، و بدون دخالت در فرايند مديريت داراييهايي که واقفان کنار ميگذارند، امکان سرمايهگذاري کارآمد اين داراييها را فراهم آورند، و با حمايت قانوني و مالياتي، جريان وقف را تقويت کنند. نهاد «وقف» نيز هم چون ساير نهادهاي مالي در کشورهاي توسعه يافته با کارايي بالا کار ميکند، و به ساز و کاري جهت تخصيص بهينهي داراييها، تحقق اهداف اجتماعي، و تقويت بازار سرمايه انجاميده است، در حالي که در کشورهاي توسعه نيافته، به ويژه به دليل دخالت اجرايي دولتها، به نهاد کم اثرتري بدل شده است. چنين است که در جمهوري اسلامي ايران، حکومتي مبتني بر ارزشهاي ديني، گفته ميشود که حجم داراييهاي وقفي، از بسياري کشورهاي جهان نازلتر است، و صندوقهاي وقف کمترين نفوذي در بازار سرمايه ندارند. دليل اصلي غير از ضعف ساز و کار تعريف شده براي وقف که در اين مقاله در حاشيه به آن پرداخته شده است، عدم سازماندهي صحيح سرمايههاي مبتني بر وقف است. نمونهي شهرهاي جنوبي کشور، مثالهاي بسيار ارزندهاي است. مثلا در گراش و يالار در استان فارس، مشاهده ميشود که خيران و واقفان دهها ساختمان مدرسه و دانشگاه در کنار هم ايجاد کردهاند که همه خالي و بدون استفاده باقي مانده است. يعني، آن جا هم که منبع مالي عمدهاي توسط نيکوکاران قابل تجهيز است، نظام هدايت وقف براي خلق داراييهايي که مورد نياز منطقه و مردم آن باشد، غايب است. به علاوه در سالهاي بعد از انقلاب اسلامي، وقف نيز همچون بسياري از فعاليتهاي ديگر در کشور دولتيتر شد، و درست در مقابل خواست واقفان و خيران که نظارت و مديريت خود و مديران برگزيدهي خود را بر وقف، خواهان بودهاند، ابتکار عمل از دست آنان بيش از گذشته خارج شد. در اين مقاله، چشماندازي از وقف در ساير کشورها ارائه ميشود تا روشن شود که اين سنت نيکو محدود به ايران و اسلام نيست، و به علاوه، مدرنيسمي که در اين حوزه بر نهادهاي وقفي حاکم شده است، در ايران هنوز برقرار نشده است. به علاوه، مقاله به طور مشخص به سياستهاي سرمايهگذاري و تخصيص منابع سازمانهاي وقفي ميپردازد. هدف صندوقهاي وقف خيرات، مبرات، نذورات، فعاليتهاي خيريه، و وقف محدود به سنت اسلام و پهنهي ايران نيست، و عرصهي عمل آن به گسترهي تمام مذاهب و جغرافياي بشري است. مردم در همهي کشورها، با توجه به اعتقادات خود، اموال خود را وقف اهداف مختلف ميکنند، و با تشکيل موقوفات، ميکوشند تا رفاه گروههاي هدف را ارتقا بخشند، و يا اهداف خير خواهانهاي را متحقق کنند. در وقف (و با کارکرد صندوقهاي وقفي) (1) در همه جا، کم و بيش، پول يا داراييهاي ديگري که براي هدف خاصي اختصاص يافته، مديريت ميشود اعطا کنندهي پول و يا ساير داراييها، خير و يا واقف همواره تأکيد دارد که اصل مال ميبايد محفوظ بماند، و تنها از محل سود و عوايد آن، اهداف تعيين شده که عمدتا خير خواهانه است، تأمين مالي شود. نهاد وقف در کشورهاي غربي به مثابهي «نهاد مالي» قدرتمند در تجهيز سرمايه براي حل مشکلات اجتماعي، جايگاه مطلوبي دارد؛ در حالي که به رغم پشتوانهي فرهنگي عميق و انگيزههاي قوي ديني، به دليل برخي موانع موجود، جمهوري اسلامي ايران نتوانسته است از ظرفيتها و قابليتهاي بالاي اين سيرهي نيکو به شکل کارآمدي برخوردار شود. دليل موانع نظري بروز «صدقهي جاريه» به عنوان نهاد قدرتمند مالي، عمدتا به دو حوزهي «شناخت» و «حفظ اصالت» مربوط ميشود. در حوزهي اول، اين سيرهي نيکو که براساس تعاريف اوليهي ارائه شده در منابع اصيل اسلامي، اعم از قرآن و سنت، به معناي اختصاص مال معين براي اهدف خير معين در طول زمان و براي کسب ثواب ابدي مستمر براي اختصاص دهندهي مال است، در بيان فقهاي اسلام، با توجه به ويژگي حبس عين در فرآيند صدقهي جاريه، با کلمهي «وقف» مورد اشاره قرار گرفته است، و عمدتا با عبارت «تحبيس الاصل و تسبيل المنفعة» تعريف شده که به معناي حبس اصل و رها گذاردن منفعت است. (2) با رواج اين تعريف کلمهي «وقف» به تدريج جايگزين عبارت «صدقهي جاريه» شد. در نتيجه، با توجه به وجود مفهوم «ايستايي» در کلمهي «وقف» از يک طرف، و موقعيت اقتصادي توسعه نيافتهي صدر اسلام از طرف ديگر، دايرهي اموال قابل اختصاص به اهداف خير در قالب وقف تنگ گرديد، مثلا، وقف دارايي سيالي چون «پول» ، صحيح شمرده نشد، و استدلال شد که چون پول «هم چون خوراکي و شمع، با استفاده از بين ميرود» ، (3) وقف آن صحيح نميباشد. حال آن که قياس پول با خوراکي و شمع، قياس معالفارق است. چه پول به عنوان دارايي مالي، خلق ارزش ميکند، و مصرف آن ميتواند موجب زوال آن نباشد. اين تعريف محدود از «صدقهي جاريه» منجر به محروميت جوامع اسلامي از توسعهي هر چيز بيشتر اين سيرهي نيکو شده است، به طوري که امکان تجهيز بسياري از داراييهاي مالي در قالب وقف ناممکن شده، و در موارد محدودي هم که اجازه داده شده، الزامات حفظ ارزش آن ناديده گرفته شده است. مانع دوم براي توسعهي، وقف، به حوزهي «حفظ اصالت» مربوط است. به رغم تأکيد احکام شرعي بر تحقق اصل ماندگاري و جلوگيري از اضمحلال تدريجي اموال موقوفه، حفظ اصالت و ماندگاري وقف، حفظ عين موقوفه معني ميشود، و به معناي حفظ «ارزش» موقوفه تعبير نميشود. به عبارت ديگر، ماندگاري وقف در حفظ شکل فيزيکي آن جست و جو ميشود و کمتر به منفعت زايي و ارزش اقتصادي توجه ميشود. چنين است که تبديل دارايي براي حفظ ارزش وقف (تبديل به احسن کردن) با دشواري بسيار همراه است، و به جاي کوشش براي حفظ ارزش، توجه به حفظ «عين مال» معطوف شده است. اين وضعيت در وقف غربي مشاهده نميشود، و محدوديتهاي تصنعي از اين دست، براي واقفان وجود ندارد. در زبان انگلسي، کلمهي تراست(4) عبارت از ترتيبي است که در آن دارايي شخص يا اشخاص با هدف مشخص توسط شخص يا اشخاص ديگري نگاه داري ميشود. معادل اين واژه در فارسي «دارايي اماني» است. معمولترين شکل تراست، تراست وصيتي يا وصيت نامهاي (5) است که پس از مرگ دارندهي دارايي شکل ميگيرد. تراستهايي را که در طول عمر مالک دارايي شکل بگيرد، تراست سرپرستي(6) گويند. جايي که منافع تراست به شخص يا اشخاص معيني برسد (اعم از اعضاي خاندان و يا غير از آن) به اين تراست، تراست اختصاصي (7) گويند. اگر منافع تراست به عامه برسد، به اين تراست، تراست عمومي (8) گويند. بيشتر تراستهاي عمومي مؤسسات خيريهاند که معافيت مالياتي هم دارند. صندوقهاي وقفي از نوع تراستهاي عمومياند. وقتي به هدفهاي سازمانهاي وقفي توجه ميکنيم، در مييابيم که طيف گستردهاي از اهداف طرف توجه واقفان بوده است: کمک هزينهي زندگي، حمايت از دانشجويان و طلاب، تأمين دارو و خدمات پزشکي، حمايت از هنر، حمايت از ورزشکاران، حمايت از منطقههاي خاص (توسعهي منطقهاي، حمايت از تحقيقات، حمايت از نشر، حظ محيط زيست، و...). گاهي هدفهايي که براي عوايد حاصل از صندوقهاي وقف ارائه ميشود، بسيار محدود است. مثلا صندوقهاي وقف بسياري هنر سياهان آفريقا را مورد حمايت قرار ميدهند؛ يا «صندوق وقفي کلاگستون براي دانشجويان» (9) علاقهمند به خبر رساني در مورد معلولان است و از پژوهشهايي حمايت مالي ميکند که در حوزهي رسانههاي عمومي و مطالعات مربوط به معلولان کار ميکنند. به هر حال، اکنون سازمانهاي وقفي جهان هزينههاي تداوم فعاليت در صدها هزار دانشگاه، مؤسسهي پژوهشي، مسجد، کليسا، بيمارستان، آسايشگاه و... پرداخت ميکنند. ژول پلسکي (10) طراح معروف در سال 1982 صندوق وقفي را تأسيس کرد که هدف آن ارتقاي کيفيت طراحي داخلي حرفهاي بود. اين صندوق به دانشجويان کارشناسي دکوراسيون داخلي کمک هزينه و کمک شهريه پرداخت ميکرد. حتي دانشگاههاي دولتي در دنيا صرفا از طريق بودجه تأمين مالي نميشوند. در امريکا، به طور متوسط، فقط 40 درصد بودجهي دانشگاههاي دولتي را دولت ميپردازد. بيشتر اين بودجه از طريق صندوقهاي وقفي تأمين ميشود، و اموال وقفي به طور دائمي بخش بزرگي از بودجهي دانشگاهها را پرداخت کرد. هدف صندوقهاي وقفي دانشگاه ايلينويز شمالي (11) به اين شرح تبيين شده است: هدف آن است که راهبردهاي مخارج و تخصيص داراييها براي صندوقهاي وقفي به گونهاي انجام شود که قدرت مصرف از صندوقها، بعد از تعديل براي تورم (به ارزش ثابت) و در طولاني مدت حفظ شود. بنياد دانشگاه ايلينويز شمالي در قبال واقفان متعهد است که وجوه آنها را به گونهاي مصرف کند که حمايت از برنامههاي مورد نظر آنها جنبهي دائمي پيدا کند. در حال حاضر سبد داراييهاي وقفي دانشگاه متشکل از اين داراييها است: سهام سبد 500 سهم استاندارد و پور 39 درصد (12) سهام بينالمللي 26 درصد سهام شرکتهاي با سرمايهي کوچک امريکايي 5 درصد شرکتهاي پر مخاطره 5 درصد (13) مستغلات 5 درصد اسناد خزانهي دولت امريکا 11 درصد اوراق قرضهي شرکتهاي با نرخ بالا 4 درصد اوراق قرضهي بينالمللي 3 درصد اوراق قرضهي شرکتهاي با رتبهبندي بالا 2 درصد تصميمات سرمايه گذاري صندوقهاي وقفي دانشگاه را مؤسسهاي به نام کامان فاند (14) ميگيرد که خود شرکت غير انتفاعي مديريت سرمايه گذاري در مؤسسات آموزشي است. اين مؤسسه که خود جنبهي خيريه دارد، 32 ميليارد دلار براي مؤسسات آموزشي مختلف سرمايه گذاري ميکند. سياست مصرفي صندوقهاي وقفي دانشگاه ايلينويز شمالي آن است که 4 % ميانگين عوايد سه سال آخر وجوه وقفي را مصرف کند. سود و عايدات مازاد بر اين 4 %، به سرمايهي وقف اضافه ميشود. سياستهاي سرمايهگذاري و مصرف همه ساله در کميتهي امور مالي صندوقهاي وقف دانشگاه ارزيابي ميشود. اين کميته ميداند که همهي بازده لزوما نقدينگي ندارد. يعني عايدات سرمايهاي (15) حاصله را نميتوان توزيع و مصرف کرد، چرا که نقدينگياي در کار نيست. جدول زير نمونه وار ارزش روز سبد داراييهاي صندوقهاي وقفي 10 دانشگاه امريکايي را نشان ميدهد. وقتي ارزش صندوق وقفي فقط يک دانشگاه در دنيا نزديک به 20 ميليارد دلار است، خواننده ميتواند بر اين سياق تصويري از ارزش سازمانهاي وقفي و خيريهي جهان در ذهن مجسم کند: دانشگاههاي عمدهاي که با وقف اداره ميشوند سال 2000 ارقام به ميليون ريال نام دانشگاه: دانشگاه هاروارد، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 18,844 نام دانشگاه: دانشگاه يل، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 10,085 نام دانشگاه: دانشگاه سيستم تکزاس، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 10,013 نام دانشگاه: دانشگاه استانفورد، ارزش روز سبد سرما يهگذاري صندوق وقف: 8,649 نام دانشگاه: دانشگاه پرينستون، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 8,398 نام دانشگاه: دانشگاه MIT، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 6,476 نام دانشگاه: دانشگاه کاليفرنيا، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 5,640 نام دانشگاه: دانشگاه اموري EMORY، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 5 , 032 نام دانشگاه: دانشگاه کلمبيا، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 4,264 نام دانشگاه: دانشگاه واشينگتن، ارزش روز سبد سرمايه گذاري صندوق وقف: 4,235 پرداختهاي وقف در همهي کشورها ماليات کاه است، يعني دولتها ميپذيرند که معادل داراييهاي تخصيص يافتهي واقف به موضوع وقف، ماليات آنها را کاهش دهند. در ايران نيز در مواد 38 ،24 و 139 قانون مالياتهاي مستقيم، در رابطه با وقف و نذورات، معافيتهايي در نظر گرفته شده است. انواع صندوقهاي وقفي صندوقهاي وقفي متنوعاند و اهداف بسيار متفاوتي را دنبال ميکنند. بنيادهاي خيريه (16) صندوقهاي وقفي را اداره ميکنند. بنابراين، در کشورهاي پيشرفته، نحوهي مديريت صندوقهاي وقفي مدتهاست که مدرن و حرفهاي شده است، و بنيادهايي را ميتوان يافت که تا 100 صندوق را اداره ميکنند. به صندوقهاي وقفي مدرن دنيا پول نقد، اوراق بهادار پذيرفته شده در بورسها، اوراق بهادار شرکتهاي غير سهامي عام، املاک و مستغلات، بيمه نامه، و انبوهي از داراييهاي فيزيکي و واقعي ديگر هديه و هبه ميشود. بعضي از بنيادهاي ياد شده، بنيادهاي ناحيهاياند (17) و در محدودهي خاص و يا روي موضوع خاص کار ميکنند. هدف اين بنيادها آن است که کمک کنند تا صندوق وقفي شکل بگيرد، و هدف غير انتفاعياي دنبال شود، اما در عين حال تداوم تأمين مالي حفظ شود، و منافع مداوم براي تحقق هدف صندوق خلق شود. بنابراين، اين بنيادها کمک ميکنند خيراني که وقت و تخصص ندارند، و يا حتي همهي منابع مالي را ندارند، بتوانند سازمان دهي لازم را انجام دهند. در واقع، مؤسساتي وجود دارند که «خدمات مديريتي وقفي» (18) ميدهند. نرخي که اين نوع مؤسسات از واقفان ميگيرند بين 1 تا 2 درصد مبلغ وقف است. اين ميزان هزينههاي اداري و مديريت سرمايه گذاري را پوشش ميدهد. در واقع نميتوان با فرض استفاده از وقت خيراني که آمادهاند بدون دريافت دستمزد کار کنند، توقع داشت که مديريت حرفهاي اعمال شود. معمولا ارزانتر آن است که از مديريت حرفهاي در قبال پرداخت وجه استفاد شود تا از مديريت غير حرفهاي خيراني که حاضرند وقت و خدمات خود را وقف کنند. بنيادهاي وقفي در عين حال بين صندوقهاي وقفي که هدف مشابه دارند پل ميزنند، و آنها را با يکديگر هماهنگ ميکنند. صندوقهاي وقفي را به شکلهاي ديگري نيز طبقهبندي ميکنند. سازمانهاي خيريه ميتوانند از کمک شرکتهاي خدمات مديريت وقف براي تشکيل يکي از اين دو نوع صندوف برخوردار شوند: الف - صندوقهاي نمايندگي سرمايهگذاري؛ (19) ب - صندوقهاي وقفي سازماني. (20) تفاوت عمدهي اين دو نوع صندوق در مالکيت آنهاست. در صندوقهاي نمايندگي سرمايه گذاري، شرکت خدمات به عنوان عامل و نمايندهي سازمان خيريهي خاص عمل مي کند، و داراييهاي وقفياي را اداره ميکند که به سازمان خيريهي خاصي مربوط است. در هر زمان سازمان خيريهي ياد شده ميتواند دستور دهد که دريافت کنندگان منافع وقف چه کساني باشند، و در زمان معيني هم کل داراييها به سازمان خيريه برگشت داده شود. در صندوقهاي وقفي سازماني، کل وجوه وقف در اختيار شرکت خدمات گذاشته ميشود و هر سال فقط بخشي از عوايد به سازمان خيريهي مورد نظر بر ميگردد. اين ترتيب به واقفان اطمينان بيشتري ميدهد که اصل سرمايهي وقف به هيچ دليلي مصرف نخواهد شد. بدين ترتيب، صندوق نمايندگي سرمايه گذاري يا صندوق نمايندگي وقف (21) داراييهايي را براي مؤسسهي خيريه نگهداري ميکند و عوايد آن را ساليانه به مؤسسهي مربوطه ميدهد. شرکتهاي خدمات مديريت وقف اين نوع صندوقها را تشکيل ميدهند و به عام يا حاميان مؤسسه ارائه ميکنند و مدعياند که شفافيت و اعتبار بيشتري به آن ميدهند، و بدين ترتيب باعث ميشوند که موقوفات و هداياي بيشتري جذب شود. تشکيل اين نوع صندوقها به مؤسسهي خيريه اطمينان ميدهد که از تداوم منابع مالي براي اهدافشان اطمينان يابند. تشکيل اين صندوقهاي به تداوم رشد و ثبات کمک ميکند. شرکتهاي خدمات مديريت وقف يا بنيادهاي وقفي در غرب صندوقهاي وقف و اعانات متعددي را اداره ميکنند. از نظر ديگري نيز ميتوان صندوقهاي وقفي را تقسيمبندي کرد: الف - صندوقهاي وقف و اعانات دائمي؛ (22) ب - صندوقهاي وقف و اعانات با عمر محدود (23) در مورد اول، اصل موضوع وقف يا اعانه براي هميشه دست نخورده باقي ميماند، و تنها عوايد يا درآمد حاصل از اصل وقف ميتواند براي مصرف و يا اضافه شدن به اصل در دسترس باشد. در مورد دوم، به محض رسيدن به شرايط خاص، اصل مبلغ وقف شده يا اعانه شده نيز ميتواند به مصرف برسد. صندوقهاي وقف و اعانه را به اشکال باز هم گستردهتري ميتوان طبقه بندي کرد؛ مثلا در بروشور بنياد نور فولک (24) انواع صندوقها به اين شرح است: 1 - صندوقهاي اختيار مندانه؛(25) 2 - صندوقهاي حوزهي علاقه؛ (26) 3 - صندوقهاي با مصارف معين شده؛ (27) 4 - صندوقهاي بورس تحصيلي؛ (28) 5 - صندوقهاي وقف سازماني؛ (29) 6 - صندوقهاي با نظر واقف (30) سازمان وقف سازماندهي وقف در کشورهاي مختلف متفاوت است، هر چند که تقريبا در همه جا، داراييهاي وقف تحت نظارت هيئت امنايي قرار دارد، و توسط مديراني اداره ميشود. بعضي صندوقهاي وقفي به منابع دريافتي از واقف اوليه محدودند، و در بعضي کشورها، اين صندوقها اجازه دارند از طريق دريافت وجوهات از مردم، گسترش يايند. در ادارهي سازمانهاي وقفي، همواره تلاش شده است که حفظ استقلال و شخصيت مستقل وقف مد نظر باشد؛ اين سازمانها بتوانند در عين شفافيت، خود گردان باشند، و به استفاده از کمکهاي دولتي متمايل نشوند. اين مسأله در وقف اسلامي نيز مد نظر قرار گرفته است. در سنت اسلامي نيز استقلال واقف، وقفنامه، و اهداف هر موقوفه مد نظر بوده است، و ادارهي مستقل هر موقوفه تحت ضابطهي کلي رعايت مصالح وقف توصيه شده است. اين در حالي است که پس از انقلاب اسلامي، متأسفانه موقوفات کشور با تمرکز بيشتر اداره شدهاند، و اصول خود گرداني، شخصيت مستقل، و حتي شفافيت اطلاعات به درستي رعايت نشده است. تخصيص بهينهي داراييها در صندوقهاي وقفي حضور مؤثر صندوقهاي وقفي و مؤسسات خيريه در بازارهاي سرمايهي جهان بيانگر آن است که اين نهادها، داراييهاي خود را به شکل داراييهاي مالي نگاه ميدارند، و از بنگاه داري عموما پرهيز ميکنند. مسألهي مهم در مديريت صندوق، کاربرد مفهوم «خردمندي و عدالت» (31) است. اين مفهوم ضروري ميسازد که در ادارهي داراييهاي وقف، بين نيازهاي کوتاه مدت و بلند مدت تعادل ايجاد کنيم، و با پاسخ گويي کامل به نيازهاي امروز، پرداختهاي آتي را به خطر نيندازيم. در همهي صندوقهاي وقفي، نياز به خلق جريان درآمدي پايدار، سياست اجرايي خاصي را ميطلبد. مهم است که مديران صندوقهاي وقف، ميان نسلهاي مختلف، تفاوت قائل نشوند، و جريان درآمدي مناسبي براي همهي ذي نفعان امروز و فردا ايجاد کنند. در کشور ما، اين دغدغه نيز به مجموع دل مشغوليهاي مديران وقف اضافه ميشود که بازده حاصل از داراييهاي وقف ميبايد آنقدر باشد که غير از تأمين نيازهاي قابل پرداخت وقف، تورم را نيز پاسخ گو باشد. نوع بازده صندوقهاي وقفي بايد آن گونه باشد که غير از تأمين نيازهاي قابل پرداخت وقف، تورم را نيز پاسخ گو باشد. نوع بازده صندوقهاي وقفي بايد آن گونه باشد که غير از تأمين پرداختهاي جاري به ذي نفعان وقف، رشد آتي را هم محفوظ بدارد، و در واقع بدره (32) يا سبد سرمايه گذاري رشد را شکل دهد. تخصيص بهينهي داراييها در صندوقهاي وقفي ايجاب ميکند که اين موارد به دقت مورد توجه قرار گيرد: 1 - وجوه کافي براي پرداخت به ذي نفعان امروز و آينده بدون از بين بردن اصل مال وقف (33) بايد فراهم شود همان طور که گفته شد، منافع نسل آينده نبايد فداي زياده روي نسل فعلي در مصرف عوايد حاصل از صندوق شود. 2 - مهم است که در مؤسسات و صندوقهاي وقفي، به طور قاطع تصميمات سرمايه گذاري را از تصميمات مصرف منابع مالي جدا کنيم. کساني که عوايد حاصله را بين ذي نفعان تقسيم ميکنند، لزوما تخصص ادارهي داراييها و انجام سرمايه گذاري را ندارند. تصميمات سرمايه گذاري صندوقهاي وقفي و سازمانهاي خيريه بايد توسط مديران حرفهاي سرمايهگذاري اخذ شود. 3 - مديريت وقف در کمتر جايي از دنيا به شکل ادارهي واحدهاي توليدي و بنگاه داري است. صندوقهاي وقفي عمدتا «داراييهاي مالي» (34) را اداره ميکنند، و با «داراييهاي واقعي» (35) کاري ندارند. چنين است که معمولا مؤسسات وقفي در بازار سرمايهي کشورها فعالاند، و در بيشتر کشورها، درصد عمدهاي از اوراق بهادار مورد معامله در بورسها متعلق به صندوقهاي وقفي است. البته، تنها استثنا به «املاک و مستغلات» مربوط ميشود؛ سازمانهاي وقفي غالبا در املاک و مستغلات سرمايه گذاري ميکنند، و اين تنها دارايي واقعي است که مورد عمل آنهاست. بنابراين، در جهان وضعيتي هم چون ايران که در آن دانشگاهي چون امام صادق (ع) از محل عوايد چند کارخانه اداره شود، و خود دانشگاه به بنگاه داري بپردازد، کمتر مشاهده ميشود. 4 - در مديريت صندوقها، گرايش به حفظ ارزش واقعي و حمايت از آن است؛ با عين مال کاري ندارند، بلکه در پي حفظ ارزش آناند. به نظر ميرسد که در اين مورد، وضعيت ما در ايران، تفاوت عمدهاي با جهان دارد. در فقه شيعه، تأکيد بر «حفظ عين مال» بيشتر است، و تبديل داراييهاي متعلق به وقف دشوار است، در حالي که اگر اجازهي تبديل داده نشود، ارزش داراييها در طول زمان قابل حفظ نيست. بدين ترتيب به نظر ميرسد که يکي از وجوه افتراق اساسي بين ادارهي وقف در غرب و کشور ما، در روشي نهفته است که براي ماندگاري وقف اعمال ميشود. در کشور ما، و نيز بسياري ديگر از کشورهاي اسلامي، ماندگاري وقف را در حفظ ارزش اقتصادي موقوفه، و تحصيل حداکثر منفعت از ارزشهاي اقتصادي نميدانند، و بيشتر به حفظ عين دارايي علاقه مندند. 5 - تثبيت درآمد قابل مصرف و خرج کردن، از اهداف ديگر مديريت داراييهاي وقف است. در همهي وقفها همواره پرداخت روزانه، ماهيانه، يا ساليانهي مبالغي ضرورت دارد. از اين رو، بايد جريان درآمدي (نقدي خروجي) مشخصي وجود داشته باشد تا پاسخگوي جريان مصرف وجوه تثبيت شده و مداوم باشد. 6 - استراتژي تخصيص بهينهي داراييها به گونهاي بايد تعيين شود که مطلوبيت مورد انتظار ذي نفعان را در هر سال به حداکثر برساند. همان طور که گفته شد، در اين سياست تخصيص بهينه بايد منافع نسل جاري و نسل آتي ذي نفع از وقف، هر دو، محفوظ بماند. تعادل بين مصرف جاري و رشد معقول اصل مال وقف شده، ضرورت تام دارد. اگر تضاد منافع در نتيجهي تخصيص داراييها ايجاد شود، اهداف غير بهينه دنبال خواهد شد. اين تضاد منافع، حاصل آن است که ذي نفعان نسل امروز و نسل آيندهي وقف، نيازهاي متفاوتي دارند: الف - اين که جريان مصرف وجوه تثبيت شده و آرام باشد، براي ذي نفعان نسل امروز و آينده هر دو، نيازي اصلي است و تضادي وجود ندارد. ب - اين که جريان درآمدي بايد حداقل به اندازهي تورم رشد کند، نيز براي ذي نفعان امروز و آينده هر دو نياز اصلي است. ج - اما، اين که اصل سرمايه بايد به درستي حفظ شود، براي ذينفع امروز، هدفي فرعي است، در حالي که براي ذينفع نسل آتي، هدفي کاملا اصلي است. اين جاست که تضاد منافع بروز ميکند. 7 - در صورت پذيرش مفهوم وقف داراييهاي مالي هم چون ساير کشورها، در ايران نيز وقف پول بايد پذيرفته شود، زيرا که اين دارايي مالي نمايندهي ارزشهاي واقعي است و ميتواند در خدمت اهداف وقف باشد. 8 - مسألهي استقراض و يا عدم استقراض سازمانها يا صندوقهاي وقفي در کشورهاي مختلف قاعدهي يکسان ندارند. در بعضي از کشورهاي مختلف اين نهادهاي مالي نميتوانند تسهيلات دريافت کنند، و در پارهاي از کشورها قادرند که از ابزار مختلف تأمين مالي براي پيشبرد مقاصد خود استفاده نمايند. در ايران نيز هنوز ابعاد قانوني و شرعي مسأله مورد بررسي همه جانبه قرار نگرفته است. 9 - بر شخصيت حقوقي رسمي غير دولتي موقوفات خاص و عام تأکيد بسيار شده است. اين وضعيت به آنها اجازه ميدهد که از نظر مالي خود گردان باشند، و هم چون ساير نهادهاي مالي، توسط کارشناسان و متخصصان مالي اداره شوند، با ارائهي گزارشهاي مالي مستند و مبتني بر استانداردهاي مالي، شفاف باشند، و به علاوه نظارت کامل دولت بر نحوهي عمل خود و رعايت اهداف واقف را بپذيرند. سياستهاي اجرايي صندوقهاي وقفي معمولا هر صندوق وقفي مبتني بر قراردادي است که به آن قرارداد صندوق (36) ميگويند. اين قرارداد تعهدات و مقررات صندوق را بيان ميکند. در اين قرارداد بايد اهداف اوليه و اهداف بديل واقفان اوليه آمده باشد. اداره کنندگان صندوق تلاش ميکنند که با به کارگيري روشهاي بازاريابي جديد، واقفان و خيران بيشتري را براي صندوق پيدا کنند. بنيادهاي وقفي که صندوقهاي متعدد را اداره ميکنند غالبا با مديران سرمايه گذاري حرفهاي متعددي در تماساند؛ مديراني که بتوانند مسؤوليت تصميمات خود را بپذيرند و دائما مورد ارزيابي قرار بگيرند. معمولا بنيادهاي کميتهي سرمايه گذاري و تأمين مالي (37) دارند که به صندوقهاي عضو کمک ميکنند. خدمات مستند سازي، حسابداري، پرداخت، تهيهي گزارشهاي مالياتي و غيره جزو خدمات مديريت وقف است. همهي صندوقها در سال حداقل يک بار توسط حسابرسان مستقل، حسابرسي ميشود. بدين ترتيب، واقفان در وقف خود صرفهجويي ميکنند و دردسرهاي قانوني، حسابداري، و مالياتي را به ديگران ميسپارند. بنياد NIU در سال 1949 شکل گرفته است. طي اين مدت، بنياد 225 صندوق وقفي ايجاد کرده است که عوايد آن به مصارف تعيين شده توسط واقفان و دانشگاه برسد. مصارف شامل کمک هزينهي تحصيلي يا بورس تحصيلي، تدارک منابع کتابخانهاي، حمايت مالي از کادر آموزشي، و طيف وسيعي از برنامههاي حمايت از دانشجويان، و فعاليتهاي دانشگاهي و ورزشي آنان بوده است. براي روشن شدن سياستهاي اجرايي بنيادها ميتوانيم مثالي بزنيم. بنياد ناحيهاي سيلکان ولي (CFSV) (38) صندوقهاي وقف دهها سازمان خيريه و مؤسسات آموزشي را اداره، و منابع آنها را سرمايه گذاري ميکند. البته، حداقل منابعي که براي تشکيل صندوق قبول ميکند، 100000 دلار است. سازمانهاي خيريه ميتوانند از توان سرمايه گذاري و تخصيص برنامه ريزي CFSV براي گسترش وقف خود استفاده کنند. CFSV مدعي است که به دليل اقتصاد مقياس، سازمانهاي خيريه ميتوانند از تنوع سبد سرمايه گذاري و هزينههاي پايين سرمايه گذاري آن بنياد برخوردار شوند. به علاوه CFSV ميتواند کمکهاي اداري و فني بدهد، و حتي به خيران و واقفان اجازه ميدهد که در امور اجرايي CFSV نيز مشارکت کنند. خدمات CFSV شامل اين موارد است: - مديريت سرمايه گذاري و اندازه گيري عملکرد؛ - کمکهاي فني روي اعطاي برنامه ريزي شدهي عوايد؛ - ارائهي نرمافزار اعطاي عوايد براي خيريه؛ - مشارکت دادن خيرين در طرحهاي خير مشابه. بيش از 40 سازمان خيريهي محلي با اندازههاي مختلف با آن بنياد کار ميکنند. CFSV مدعي است که دليل انتخاب اين بنياد توسط آن مؤسسات خيريه آن است که بنياد سابقهي بازده سرمايه گذاري بسيار مناسب و منافع ديگري به اين شرح دارد: - اعتبار بخشيدن براي جذب خيرين و واقفان جديد به دليل مديريت حرفهاي وجوه آنان؛ - نرخ بازده فوقالعاده؛ - دستمزد کار گزاران نازل مديريت سرمايهگذاري بنياد؛ - روشهاي خلاق بازاريابي بنياد؛ - اعطاي فرصتهاي سرمايه گذاري وجوه وسيعتر به صندوقهاي وقفي، و بدين وسيله توزيع ريسک و به حداکثر رساندن بازده به دليل صدها ميليون دلار سرمايه گذاري بنياد. در صورتي که هر صندوق بخواهد به وجوه خود نزد بنياد اضافه کند، لازم است حداقل 000, 100 دلار قبلي با مضرف 1000 دلار را افزايش يابد. اين هدايا و اموال وقفي مستقيم به CFSV داده نميشود، و از طريق مؤسسهي خيريهي مربوطه عمل ميشود. بنابراين، اموال وقف و کمکها و هدايا نخست در اختيار مؤسسهي مربوطه قرار ميگيرد، و آن گاه انباشته ميشود، و به CFSV منتقل ميشود. CFSV گزارشهاي ماهيانه در مورد عملکرد خود به مؤسسات خيريه ميدهد. براي اين که حساب صندوق نزد CFSV افتتاح شود، مراحل کار به اين شکل ساده شده است: 1 - اعضاي هيئت مديرهي مؤسسهي خيريه ميزان وجوهي را که قصد دارند به صورت بلند مدت سرمايه گذاري شود، تعيين ميکنند. 2 - مؤسسهي خيريه عملکرد و سابقهي کاري CFSV را مورد بررسي قرار ميدهد. 3 - فرمهاي مربوط به يکي از دو شکل قراردادي «صندوق نمايندگي سرمايه گذاري» و يا «صندوق وقفي سرمايه گذاري» را پر ميکند. 4 - وجوه مؤسسه را به CFSV ميفرستد. براي اين که تنوع مؤسسات خيريهاي را که با CFSV کار ميکنند دريابيم، کافي است به فهرست صندوقهايي رجوع کنيم که اين بنياد تشکيل داده است. بيشتر صندوقها البته از نوع «صندوق نمايندگي سرمايه گذاري» است و فقط 6 صندوق از نوع «صندوقهاي وقفي سازماني» است. در فهرست اين دو گروه، صندوقهايي با اين ويژگيها مييابيم: الف - صندوقهايي که از ارتقاي کار مديريت حمايت ميکنند، از قبيل: American Leadership Forum Endowment; CEN Leadership Endowment Fund; Sequoia Seminar Endowment Fund; Pursuit of Excellence Dawes Fund; and Silicon Valley Community Communications. ب - صندوقهايي که از مطالعات تاريخ و موزههاي منطقهاي خاص حمايت ميکنند، از قبيل: California History Center Endowment; San Jose Museum of Art-Knight; Mueum of American Heritage; Cuprtion Historical Society Endowment Fund; San Jose Repertory Century Fund; and Tech Museum of Innovation Endowment Fund. ج - صندوقهايي که از کودکان حمايت ميکنند و اهداف آموزش و پرورش دارند، از قبيل: Child Advocates Fund; Mountain View Educational Foundation Endowment; CSMA Student Financial Aid Fund ; San Juan Bautista Child Development Center Endowment Fund; Design Response Reserve ; Family and Children Services; Resource Area for Teachers RAFT; Nora Manchester Child Advocates Endowment Fund ; Girl Scouts of Santa Clara Couty ; Foothill De - Anza Colleges Foundation Fund ; San Jose Public Library Foundation ; and Childrens Musical Theater Endowment Fund. د - صندوقهايي که از اهداف کلوپهاي خاص حمايت ميکنند، از قبيل: Gilroy Rotary Club Endowment Fund and Rotary Club of Cupertion Endowment. ه- صندوقهايي که از مطالعات بهداشت و محيط زيست حمايت مالي ميکنند، از قبيل: Healthy City ; Institute of Transpersonal Psychology ; Society of St. Vincent de Paul; and West Valley Mission Advancement Foundation. فرايند تشکيل صندوقهاي وقفي مؤسسهي خيريه يا واقفان ناچار نيستند که داراييهاي موضوع وقف يا اعانه را خودشان اداره کنند. آنها ميتوانند از طريق شرکت خدمات مديريت وقف و اعانه و يا آن چه «بنياد» ناميده ميشود، صندوق بزنند و به طور مؤثر، ساده، منعطفي داراييهاي موضوع وقف را اداره کنند. اين بنياد بديلي است براي بنياد يا سازمان مديريت وقف مستقلي که واقفان ايجاد کنند. بنابراين، اشخاص، خانوار، شرکتها، مؤسسات خيريهي ثبت شده، و سازمانهاي غير انتفاعي ميتوانند از طريق چنين بنيادهايي صندوق وقف راه بيندازند. براي تشکيل صندوق وقف اين مراحل طي ميشود: 1 - سند قرارداد يا بيانيهي وقف. اين سند تعهد بين واقف و مؤسسهاي است که دريافت کنندهي اموال است. مثلا قراردادي است که بين خيري و دانشگاه معيني به امضا ميرسد. 2 - در اين مثال، دانشگاه با امضاي سند وقف، از شرکت خدمات مديريت وقف يا بنيادي درخواست ميکند که صندوق وقف را تشکيل دهد. 3 - اهداف وقف تعيين ميشود، و مثلا واقف مشخص ميکند که مبالغ حاصله بايد صرف اعطاي بورس تحصيلي به دانشجويان ممتاز شود. 4 - شرکت خدمات مديريت وقف يا بنياد حسابهاي وقف را افتتاح ميکند، وقف يا اعانات را ميپذيرد. 5 - مديريت بنياد اقدامات لازم براي افتتاح حسابها، گزارش به هيئت مديره، و هم چنين معرفي گروهي که بايد با دانشگاه ياد شده هماهنگيهاي لازم را به عمل آورند، انجام ميدهد. براي ادارهي وجوه وقف و اعانه از طريق تشکيل صندوقهاي سرمايه گذاري دو رويه معمول است. رويهي اول آن است که خود واقفان دستگاه مديريتي مستقلي براي ادارهي وجوه درست کنند که اين دستگاه منحصرا داراييهاي اين وقف را اداره کند. به اين تشکيلات بنياد اختصاصي (39) ميگويند. اين بنياد صرفا داراييهاي واقفان خاصي را با تشکيل صندوق واحد يا صندوقهاي متعدد اداره ميکند. در مورد وقفهاي بزرگ مثل بنياد راکفلر رويهي عمل به همين شکل است؛ يا دانشگاههايي که ميلياردها دلار درآمد وقف دارند، خودشان بنياد اختصاصي براي ادارهي اين وجوه ميزنند. اما واقفان کوچکتر صندوق خود را نزد بنيادي تأسيس ميکنند که اختصاصي نيست، و براي واقفان مختلف صندوقهاي مختلف را اداره ميکند. اين بنياد مرکب از مديران حرفهاي سرمايه گذاري است که مدعياند داراييهاي واقفان را بهترين شکل سرمايه گذاري ميکنند. مطالعهي موردي: بنياد فورد بدون اين که بخواهيم وارد بحثهاي ارزشي شويم، و ابعاد سياسي اين بنياد را بررسي کنيم، صرفا بر مبناي اطلاعات رسمي اعلام شده، تشکيلات و نحوهي عمل اين بنياد را توضيح ميدهيم. تاريخچه و اهداف اعلام شدهي بنياد تقويت ارزشهاي دموکراتيک، کاهش فقر و بي عدالتي، توسعهي همکاريهاي بينالمللي، و بسط دستآوردهاي انساني از جمله اهدافي است که به طور رسمي براي اين بنياد تعريف شده است. اين بنياد در سال 1936، نخست به عنوان ستاد محلي انسان دوستانه در سطح محلي در ايالت ميشيگان امريکا تشکيل شد. آن گاه در سال 1950 جنبهي ملي و بينالمللي پيدا کرد. بنياد فورد به عنوان سازمان غير انتفاعي، غير دولتي، و مستقل ثبت شده است، و طي سالهاي عمر خود حدود 11 ميليارد دلار به شکل کمک هزينه، کمک بلاعوض، و قرضالحسنه پرداخت کرده است. شروع فعاليت اين بنياد از محل منابع مالي هنري فورد (40) مالک شرکت اتومبيل فورد تأمين مالي شده است، اما در حال حاضران بنياد، در سبد سرمايه گذاريهاي خود سهام شرکت فورد را ندارد، و سهام خود را متنوع کرده است. مديريت تعيين سياستهاي بنيادي به عهدهي هيئت امناي بنياد است؛ اجرا بر عهدهي رئيس و مديران اجرايي بنياد در امريکا، افريقا، خاورميانه، آسيا، امريکاي لاتين، و روسيه ميباشد. هيئت امناي بنياد مرکب از 17 نفر است. بنياد فورد در عين حال 10 مدير ارشد اجرايي دارد. سبد دارييهاي بنياد فورد در بنياد فورد، بودجه ريزي مبتني بر چرخهي دو ساله است، و در اين بودجه، درآمد برابر با 8 / 5 درصد ارزش سبد سرمايه گذاري (41) در 36 ماه قبل تعريف و محاسبه ميشود (در امريکا به مصارف بالاي 5 درصد ارزش داراييها، ماليات تعلق ميگيرد). در پايان سال 2001، ارزش داراييهاي بنياد برابر 7 / 10 ميليارد دلار برآورد شده است. اين ارزش در پايان سال 2000، برابر 5 / 14 ميليارد دلار بوده که به دليل کاهش قيمتها در بازارهاي سرمايه، ارقام در سال 2001 کاهش يافته است. پرداختها و درآمدها کمک هاي بلاعوض، وام هاي بدون بهره، و تضامين، متناسب با درآمدهاي بنياد، به اين شرح بوده است: درآمدها: سودسهام، سال مالي 2001 (ميليون دلار): 109، سال مالي 2000 (ميليون دلار): 111 درآمدها: بهره، سال مالي 2001 (ميليون دلار): 234، سال مالي 2000 (ميليون دلار): 210 درآمدها: افزايش ارزش سرمايه گذاري، سال مالي 2001 (ميليون دلار): 649، سال مالي 2000 (ميليون دلار):2،111 درآمدها: کاهش ارزش سرمايه گذاري ها، سال مالي 2001 (ميليون دلار): (3،873)، سال مالي 2000 (ميليون دلار): (1،084) درآمدها: جمع درآمدها، سال مالي 2001 (ميليون دلار): (2،881)، سال مالي 2000 (ميليون دلار): 3،516 مخارج فعاليت هاي مبتني بر برنامه قبلي کمک هزينه ها و کمک هاي بلاعوض مصوب، 863، 653 فعاليت هاي خيريه ي مستقيم، 18، 16 برنامه هاي حمايت، 50، 46 جمع با انجام تعديلات لازم، 931، 715 مديريت عمومي، 25، 24. ذخيره ي ماليات فدرال جاري، 10، 23 معوق، (39)، (11) استهلاک، 8،7 جمع مخارج، 963، 809 در صورتي که ارقام مالي 15 سال گذشته ي بنبايد را مرور کنيم، به اين جمع بندي مي رسيم. توجه شود که دارايي ها دارايي هاي مالي است: خلاصه ارقام 15 سال: ارزش بازار دارايي ها، از سال 1987تا 2001: از 5،303 به 10،652 ميليون دلار(بالاترين رقم سال 2000 برابر 14،5 ميليون دلار) خلاصه ارقام 15 سال: قيمت تمام شده دارايي ها، از سال 1987تا 2001: از 4،241 به 9،967 ميليون دلار خلاصه ارقام 15 سال: عايدات سرمايه اي، از سال 1987تا 2001: از 440 به 650 ميليون دلار(بالاترين رقم سال 2000 برابر 2،1 ميليارد دلار) خلاصه ارقام 15 سال: درآمدهاي سود سهام و بهره، از سال 1987تا 2001: از 252 به 343 ميليون دلار خلاصه ارقام 15 سال: هزينه ي فعاليت هاي مبتني بر برنامه، از سال 1987تا 2001: از 229 به 931 ميليون دلار خلاصه ارقام 15 سال: هزينه هاي مديريتي، استهلاک، و ماليات، از سال 1987تا 2001: از 32 به 72 ميليون دلار جمع بندي در مورد بنياد بنياد فورد منابع درآمدي روشني را بر اساس داراييهاي خود تعريف کرده است، و طي سالها، با حفظ ارزش داراييها، توانسته است که با تخصيص منابع لازم، اهداف وقف را حفظ کند. حفظ عين مال هرگز هدف نبوده است، و حفظ ارزش مال دنبال شده است. بنياد فورد نقش برجستهاي در بازار سرمايهي امريکا دارد، و داراييهاي آن هم چون بسياري از مؤسسات خيريه و وقفي دنيا محدود به داراييهاي مالي است، و از بنگاه داري و خريداري داراييهاي واقعي پرهيز ميکند. 1- endoment funds. 2- سيد محمد مهدي هاشمي نسب، «امکان سنجي منافع حاصل از اموال موقوفه» ، پايان نامهي کارشناسي ارشد، دانشگاه امام صادق (ع) ، 1370. 3- شرايع الاسلام، ج 2، ص 213؛ جوهر الکلام، ج 28، ص 18. 4- trust. 5- testamentary trust. 6- inter vivos trust. 7- private trust. 8- public trust. 9- Clogston Endowment Fund for Students. 10- Joel Polsky. 11- Northern Illinois University. 12- Standard and Poors 500. 13- venture capital. 14- Common Fund. 15- capital gain. 16- foundations. 17- community foundations. 18- endowment management services. 19- investment agency fund. 20- organizational endowment funds. 21- agency endowment fund. 22- .permanent endowment funds 23- term endowment funds. 24- Norfolk Foundation. 25- discretionary funds. 26- field of interest funds. 27- designated funds. 28- scholarship funds. 29- organization endowment funds. 30- donor advised funds. 31- prudence. 32- portfolio. 33- principal base corpus. 34- financial assets. 35- real assets. 36- fund agreement. 37- finance and investment committee. 38- Community Foundation Silicon Valey. 39- Private foundation. 40- Henry Ford. 41- porfolio. معرفي سايت مرتبط با اين مقاله تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 775]
-
گوناگون
پربازدیدترینها