واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آبانبارها، جاذبه گردشگري قزوينقزوين به علت دارا بودن ده ها آب انبار، به شهر آب انبارها شهرت يافته است. شيوه ساخت آبانبارهاي ايران، اين بناها را به جاذبههاي گردشگري استانهايي تبديل كرده است كه از تعداد بسياري آبانبار برخوردارند.قزوين از جمله شهرهايي است كه به علت دارا بودن دهها بناي آبانبار، به شهر آبانبارها شهرت يافته و در حال حاضر نيز به علت شيوه ساخت بينظير آبانبارها در قزوين، اين بناها به عنوان مهمترين جاذبههاي گردشگري اين استان بهشمار ميروند.ساخت و وقف بيش از 130 بناى شكوهمند و پرهزينه براى انباشت و ذخيره آب در شهرى كه از ديرباز به كمآبى شهرت داشته، افزون بر هزاران واحد آب انبار خانگى و دهها آبگير كاروانسراهاى شهرى براى استفاده مسافران، قزوين را امروزه به شهر آبانبارها معروف كرده است.معمارى شگفتانگيز آب انبارهاى قزوين كه هر يك پلانى جداگانه و متفاوت دارند، از تزيينات هنرى چشمگيرى برخوردارند، و اين مهم آبانبارها را به مهمترين جاذبههاى گردشگرى شهر قزوين تبديل كرده است.آبانبارهاي اين شهر كه مهمترين بناهاي تاريخي قزوين بهشمار ميروند، از جذاب ترين بناهاي تاريخي استان قزوين به شمار آمده و به عقيده بسياري از آژانسداران حاضر در تور ياد شده، به تنهايي ميتوانند، گردشگري قزوين را رونق بخشند.
علت ساخت آب انبارهاي قزوينتنوع اقليمى و قابليتهاى آبى و خاكى استان، امكان كاشت انواع محصولات گرمسيرى و سردسيرى را فراهم كرده است. سابقه سكونتگزينى و تمدن 9 هزار ساله و آثار باستانى و تاريخى چشمگيرى در قزوين بوجود آورده است.كمبود آب در قزوين سابقه طولانى دارد و حتى ناصرخسرو در سفرنامه خود به آن اشاره كرده است. از قرن پنجم هجرى، افراد خير براى رفع كم آبى شهر اقدام به حفر قنات كردند، اما چون باز هم در تابستان كم آبى به وجود مىآمد، مردم ثروتمند و خير در محلات مختلف به ساخت آب انبار پرداختند. ساخت آبانبارهاى متعدد در اين شهر باعث شد همانطور كه يزد به عنوان شهر بادگيرها معروف شد، قزوين نيز به عنوان شهر آب انبارها در اذهان مردم ايران شكل گيرد.آب انبار مسجد جامع، كهنترين آب انبار قزوين است كه در شمال جلوخان اين مسجد قرار دارد.اين آب انبار در سال 1093 قمرى توسط علىخان يكى از اميران شاه سليمان صفوى ساخته شد. مخزن آبگير آن گنجايش هزار و 800 مترمكعب آب دارد و با شيوه دو تويزه آجرى و سه گنبد پوشش يافته و پلكانى جداگانه براى لايروبى دارد. اتصال به شبكه اگوى شهرى، كتيبه مرمرين به خط نستعليق ممتاز، راه شير چهل پلهاى و كف سازى آجرى با عايقبندى از ويژگىهاى اين آبانبار به شمار مىرود.اما در ميان آبانبارهاي شهر قزوين، آب انباري تك گنبدي وجود دارد كه از زيباترين بناهاي اين شهر بهشمار رفته و ساخت آن در نوع خود بينظير است.آبانبار سردار بزرگ، از مهمترين آثار تاريخى شهر قزوين محسوب مىشود. اين بنا به وسيله حسين و حسن خان سردار از امراي فتحعلي خان قاجار، در كم آبترين محله شهر، ساخته شده و بزرگترين آب انبار تك گنبدى ايران شناخته مىشود. ظرفيت نمادين آبگير و گنبد فيروزهاى كوچكى كه بر فراز گنبد بزرگ آجرى واقع شده و گنبد مسجد سردار را به خاطر مى آورد از ويژگىهاى ديگر اين بناست.گنبد عظيم آب انبارسردار آجرى است كه در بالاترين قسمت آن بادگيرى قرار گرفته و ارتفاع بلندترين نقطه آن تا كف آب انبار حدود 5/28 متر است. حجم مخزن اين آب انبار سه هزار و 600 متر مكعب است.اين آبانبار داراي سردري رفيع با قوس جناغي است، راه شير آبانبار 50 پله سنگي دارد و براي دسترسي به آب بايد دوازده و نيم متر پايين رفت.مصالح بهكار رفته در جرزهاي آن، شفته، آهكباروكش ساروج و قطر آنها در حدود سه متر است.خليلي، از كارشناسان مركز اطلاع رساني گردشگري استان قزوين در ارتباط با ساخت گنبد اين آبانبار ميگويد: «در تاريخ آمده است كه وقتي معمار آبانبار ديوارههاي آن را ساخت، در حدود 6 ماه ناپديد شد و هچ كس نتوانست نشاني از وي بيابد.»وي افزود: «معمار پس از 6 ماه بازگشت و گفت كه بايد پس از گودبرداري منتظر ميمانديم تا كف آبانبار خشك شود و در مدت ياد شده، با خشك شدن كف آبانبار، سطح كنده شده كف آب انبار بيش از يك متر نشست كرده بود.»راهنماي تور گفت: «معمار براي ساختن گنبد نميتوانست داربستي در آب انبار بزند بنابراين بانيان آبانبار تصميم گرفتند داخل آبانبار ساخته شده را با كاه فشرده شده پر كنند و ميان كاهها سكههاي طلايي ريختند.»وي افزود: «پس از ساخته شدن گنبد، مردم براي خالي كردن كاهها بسيج شدند و سكههايي كه در ميان كاهها مييافتند مزد روزانه آنان را تامين ميكرد و به اين ترتيب آب انبار ساخته شد.»هم اكنون مجسمههاي مسي در ديواره آبانبار نصب شده است و گويا قرار است كه اين محوطه به موزه مس تبديل شود.آبانبارهاى حاج كاظم، سردار كوچك، مولاورديخانى، آقا حكيم، زنانه بازار و... نيز جزو مجموعه آثار تاريخى ارزشمند شهر قزوين هستند كه هر يك داراى ويژگىها و جذابيتهاى فراوانى براى جذب گردشگران هستند.از مهمترين آب انبارهاى ديگر شهر مىتوان به آب انبار مسجد جامع عتيق، آب انبار زنانه بازار قاجارى با گنجايش دو هزار و 350 متر مكعب، آب انبار كوچك سردار قاجارى، آب انبار حاج كاظم قاجارى، آب انبار حكيم قاجارى، آب انبار آقا قاجاري، آب انبار مولاورديخانى با سردرى داراى تزئينات كاشى و كتيبه سنگى اشاره كرد. منبع:همشهري آنلاين
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 808]