واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: عادت ماهيانه هرچند هميشه همراه درد و ناراحتي باشد، اما نشانهاي از سلامت بدن خانمها است و تغييرات آن بايد بهعنوان هشداري جدي در نظر گرفته شود حس خوبي نيست كه هر ماه شاهد خونريزي قسمتي از بدن خود باشيد. روزهاي عادت ماهانه، روزهايي پر محدوديت و همراه با مشكلاتي گوناگونند؛ با اين وجود، اين خونريزي يكي از معيارهاي سلامت در بانوان است و اختلال آن ميتواند نشاندهنده مشكلات جسمي يا روحي خانمها باشد. اغلب خانمها در دورهاي از زندگي دچار اختلالات منس )Mense( يا همان خونريزي قاعدگي ميشوند. اين امر چنان شايع است كه در برخي موارد، فرد انگيزه كافي براي پيگيري علت آن را نمييابد. بهخاطر داشته باشيد كه عادت ماهانه آيينهاي از سلامت فرد است و بيتوجهي به تغييرات آن ميتواند عواقب وخيمي در پي داشته باشد. عادت ماهانه بانوان در سنين باروري بهطور طبيعي، هر 28 روز (اين عدد ميتواند 7 روز بيشتر يا كمتر از اين هم باشد)، 2 تا 7 روز دچار خونريزي ميشوند (در اين مقاله دوره 28 روزه را در دوره قاعدگي و روزهاي خونريزي را زمان عادت ماهانه ميناميم.) در هر عادت ماهانه طبيعي روزانه حدود 5 قاشق سوپخوري 20(ر40 ميليليتر) خون و ترشحات خارج شده و كمتر از 8 نوار بهداشتي خيس ميشود. معمولا شدت خونريزي دو روز است. چرا خونريزي؟ در تخمدان ميليونها تخمك وجود دارد كه هر تخمك به همراه سلولهاي اطرافش، مجموعهاي بهنام فوليكول را شكل ميدهد. اين فوليكولها تحت اثر ترشحات قسمتي از مغز بهنام هيپوفيز قرار دارند. يك دوره قاعدگي طبيعي را، براساس وضعيت جدار داخلي رحم، ميتوان به سه مرحله تقسيم نمود: )1 مرحله رشد )2 مرحله ترشحي)3 مرحله تخريب در مرحله رشد كه زماني بين اتمام خونريزي و تخمكگذاري است، فوليكولهاي تخمدان تحتتاثير ترشحات هيپوفيز، هورموني به نام استروژن توليد مينمايند. استروژن بر لايه داخلي جدار رحم اثر كرده و موجب افزايش رشد آن ميشود. در روزهاي مياني دوره قاعدگي (تقريبا روز )14 يك تخمك از يكي از تخمدانها رها ميشود. پس از رها شدن تخمك، سلولهاي باقيمانده فوليكول (كه در اين زمان، اصطلاحا جسم زرد ناميده ميشوند) تغيير كرده و شروع به ترشح هورموني بهنام پروژسترون مينمايند. هورمون پروژسترون باعث افزايش ضخيم شدن جدار داخلي رحم ميشود. بنابراين، با رها شدن تخمك و ترشح هورمون پروژسترون، نيمه دوم قاعدگي آغاز ميشود. در صورتي كه تخمك رها شده توسط اسپرم بارور شود و تبديل به سلول تخم شود، در جدار داخلي رحم جايگزين شده و با كنشهاي پيچيدهاي مانع از بين رفتن جسم زرد ميشود. اما اگر تخمك بارور نشود و يا به هر دليلي در جدار رحم جايگزين نگردد، جسم زرد پس از چند روز ترشح پروژسترون، از بين ميرود. در نتيجه جدار داخلي رحم در اثر افت ناگهاني استروژن و پروژسترون دچار تخريب شده و تكهتكه فرو ميريزد. اين ريزش جدار داخلي رحم، همان خونريزي عادت ماهيانه است. علل خونريزي غيرطبيعي در خونريزي غيرطبيعي رحم، طول دوره قاعدگي، ميزان و يا زمان خونريزي دچار اختلال ميشوند. طول دوره قاعدگي زماني غيرطبيعي است كه بيش از 35 روز يا كمتر از 21 روز طول بكشد و يا دورههاي آن نامنظم باشند. دوره قاعدگي از وضعيت سلامت ساير ارگانها نيز تاثيرميپذيرد؛ به همين علت نه تنها بيماريهاي دستگاه تناسلي، بلكه بسياري از بيماريهاي ارگانهاي ديگر نيز ميتوانند خونريزي غيرطبيعي رحمي ايجاد نمايند. اما شايعترين علل خونريزي غيرطبيعي مربوط به دستگاه تناسلي، اينها هستند: )1 حاملگي شايعترين علت بههم خوردن نظم عادت ماهيانه در زنان در سنين باروري 18-40( سال)، حاملگي و عوارض مرتبط با آن مثل حاملگي خارج رحمي است. بسياري از زنان در چند ماه اول حاملگي طبيعي، دچار خونريزي ميشوند. بنابراين بسيار مهم است كه در زناني كه تماس جنسي داشتهاند، حتي اگر هستند كه حامله نيستند، تست حاملگي انجام شده و حاملگي به عنوان شايعترين علت خونريزي غيرطبيعي، رد شود. )2 مشكلات مربوط به تخمكگذاري لزوما در تمام دورههاي قاعدگي، تخمكگذاري اتفاق نميافتد. در سالهاي ابتداي بلوغ و در سالهاي نزديك به يائسگي و حتي در اثر استرسهايي مثل مسافرت يا تغيير شغل، شيوع دورههاي فاقد تخمكگذاري افزايش مييابد. در دو سال اول شروع قاعدگي، 85 درصد دورههاي قاعدگي فاقد تخمكگذاريند، در حالي كه پس از 6 سال از شروع قاعدگي اين عدد به 20 درصد ميرسد. در روز 14 قاعدگي در صورتي كه تخمكگذاري انجام نشود، جسم زرد كه توليدكننده هورمون پروژسترون است، ايجاد نخواهد شد؛ بنابراين تخمدان به توليد استروژن ادامه داده و لايه داخلي رحم همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد. در اثر اين ازدياد رشد، دوره قاعدگي طولاني شده و خونريزي نامنظم و لكهبيني ايجاد خواهد شد. اين امر ميتواند زمينه را براي ايجاد پوليپ و سرطان رحم فراهم نمايد. گرچه، در ابتدا و انتهاي دوران باروري، عدم تخمكگذاري بهطور شايع اتفاق ميافتد، اما بيماريهايي مثل تخمدان پليكيستيك و اختلالات تيروييد نيز ميتوانند آن را ايجاد نمايند. )3 مشكلات رحمي عفونتها، تومورهاي بدخيم و خوشخيم رحمي نيز ميتوانند خونريزي ايجاد نمايند. برخي از اين ضايعات بسيار شايع هستند، بهطور مثال ميوم كه توموري خوشخيم است در 30 درصد زنان ديده ميشود. اين ضايعات هميشه منجر به خونريزي نميشوند و ممكن است فرد عليرغم ابتلا به آنها دچار خونريزي نشود. ضخيمشدن لايه داخلي رحم نيز از علل خونريزي، خصوصا در خانمهاي 40-50 سال است. ضخيم شدن لايه داخلي رحم، هشداري بسيار جدي براي وقوع سرطان در آينده محسوب ميشود. احتمال سرطان رحم با افزايش سن زياد ميشود، بنابراين بسيار مهم است كه در زنان بالاي 40 سال مطمئن شويم كه علت خونريزي، سرطان نيست. سرطان تنها علت خونريزي غيرطبيعي نبوده و هر خونريزي به معني سرطان نيست. بنابراين اگر به اختلالات قاعدگي دچار شديد، افكار مزاحم را از خود دور نموده و از تفسيرهاي عجولانه بپرهيزيد، اما به هيچ وجه در مراجعه به پزشك سهلانگاري نكنيد. گاهي وقتها هم در اثر عواملي مثل آي.يو.دي، رحم دچار جراحت شده و خونريزي ميكند. خونريزي خفيف ناشي از آي.يو.دي طبيعي است و درماني نياز ندارد، اما خونريزيهاي شديد بايد حتما مورد توجه قرار گيرند. )4 ساير علل در زنان پس از يائسگي، يكي از علل مهمي كه بايد بهخاطر داشت، خشك بودن ديواره واژن به علت فقدان استروژن پس از يائسگي است كه اين امر موجب خونريزي پس از تماس جنسي ميشود. داروهايي كه جلوي انعقاد را ميگيرند و اختلالات غددي مثل اختلالات تيروييد نيز ميتوانند موجب خونريزي غيرطبيعي رحمي شوند. وقتي مراجعه به پزشك ضروري است خونريزي غيرطبيعي مسئله بسيار مهمي است و با رويت آن بايد سريعاً به پزشك مراجعه نماييد. در صورتي كه فقط دچار خونريزي غيرطبيعي شدهايد، ميتوانيد در مطب تحت معاينه و معالجه قرار گيريد. اما اگر علايمي مثل سبكيسر، شكمدرد شديد و تب نيز همراه خونريزي وجود داشته باشد، بهتر است به اوراژنس بيمارستان مراجعه كنيد. معمولاً پزشكان سعي ميكنند به كمك تاريخچهاي كه شما از بيماريها و حالات گذشته خود در اختيار آنها قرار ميدهيد و معاينات و آزمايشهايي كه درخواست ميكنند، علت خونريزي شما را از ميان علتهاي ذكر شده بيابند. پزشكان علاقمندند، جهت يافتن علت خونريزي، اطلاعات كاملي در مورد زمان و ميزان خونريزي و دفعات تكرار آن، آخرين دوره طبيعي، حاملگي قبلي، آخرين تماس جنسي، روشهاي پيشگيري از بارداري و داروهاي مورد استفاده شما داشته باشند. به خاطر داشته باشيد كه ممكن است در ويزيت اول تشخيص دقيق بيماري ميسر نشود و به چندين نوبت مراجعه نياز باشد. مراقبت خود باشيد - ابتدا مطمئن شويد كه منشا‡ خونريزي، دستگاه تناسلي است و از مقعد يا دستگاه ادراري نيست. براي اين كار ميتوانيد از تامپون استفاده نماييد. - در صورتي كه خونريزيتان زياد است، در بستر استراحت كنيد. - تعداد تامپونهاي مصرف شده و يا نوار بهداشتيهاي استفاده شده را حتماً بشمريد؛ تعداد آنها به پزشك كمك ميكند تا تخميني از ميزان خونريزي شما داشته باشد. - آسپرين نخوريد، چرا كه زمان خونريزيتان را طولاني ميكند. درمان نوع درمان وابسته به علت خونريزي است و در هر مورد جداگانه تصميم گرفته ميشود. در مواردي كه اختلالات هورموني علت خونريزي غيرطبيعي رحمي باشند، معمولاً از داروهاي هورموني مثل قرصهاي پيشگيري از بارداري جهت درمان استفاده ميشود. اگرچه خود اين قرصها نيز از علل خونريزي غيرطبيعي هستند اما در مواردي خاص، درمان موثري عليه آن محسوب ميگردند. با شروع درمان دارويي در مواردي كه بينظميهاي هورموني عامل خونريزي هستند، معمولا پس از چند ماه، دورههاي قاعدگيمنظم ميشوند؛ در صورت عدم پاسخ به اين درمان، حتماً مجدداً به پزشك خود مراجعه كنيد، تا ساير علل خونريزي مورد بررسي قرار گيرند. بهخاطر داشته باشيد كه تغييرات عادت ماهانه مسئلهاي بسيار پراهميت است و ممكن است ناديده گرفتن آن هزينه بسيار سنگيني درپي داشته باشد سایت ایران سلامت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 524]