واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آزادي خرمشهر نماد پيروزي ايران در جنگ
دکتر محسن رضايياولين ويژگي عمليات بيتالمقدس گستردگي آن بود. بيشتر، عملياتي به آن بزرگي انجام نداده بوديم. در اين عمليات 5400 کيلومتر مربع زمين آزاد شد و بيست هزار نفر اسير گرفتيم. غنايم به دست آمده آنقدر زياد بود که تا چند سال از آنها استفاده کرديم. ارتش عراق به دليل دور بودن انبارهاي مهماتش چند انبار بزرگ در خرمشهر ساخته بود که به دست نيروهاي ما افتاد. عملياتهاي که قبل از فتح خرمشهر انجام داده بوديم، همه، زمينهسازي براي اين عمليات بود.همانطور که اشغال خرمشهر توسط عراق نماد شکست ايران در ابتداي جنگ بود، آزادسازي آن هم به مفهوم جبران شکست و پيروزي در جنگ به شمار ميرفت. با آزادي خرمشهر، رسانههاي جهان اعلام کردند که صدام در جنگ شکست خورد. با فتح خرمشهر مردم اعتماد به نفس خود را باز يافتند و اميد به آينده در آنان تقويت شد و شور و نشاط و شادابي خاصي در جامعه ايران پديد آمد.ما در عمليات بيتالمقدس از تاکتيکهاي ويژهاي استفاده کرديم که مهمترين تدبير عملياتي که استفاده کرديم، عبور عمده قواي ايران از رودخانه کارون بود که در قوارههاي نظامي پيشبيني نميشد. اصول کلاسيک جنگ ميگفت که ايران از شمال و از جاده اهواز- خرمشهر حمله خواهد کرد به همين دليل، عراق بخش بزرگي از نيروهايش را در آنجا مستقر کرد؛ اما ما از جايي ديگر عمليات را آغاز کرديم و با عبور از رودخانه کارون خود را به جاده اهواز- خرمشهر رسانديم. بدين ترتيب نيروهاي عراق دو بخش شدند: يک بخش در شمال جبهه و يک بخش در جنوب جبهه نبرد. در عمليات، توانستيم دسته جنوبي را کاملا منهدم کنيم. اين تدبير عملياتي در عرف جنگهاي بينالمللي تقريبا بينظير بود و البته در اجراي اين تدبير مشکلات بسياري داشتيم اما به هر حال توانستيم بر اين مشکلات غلبه کنيم و پيروزمندانه خرمشهر را آزاد کنيم.در شب آخر عمليات که عراق در حال بازسازي خطوط دفاعي خود بود، به اصرار من و شهيد صياد شيرازي و عليرغم مخالفت افراد ستادي و برخي فرماندهان، عمليات را شبانه آغاز کرديم و اتفاقا اين کار باعث شد که بسياري از نيروهاي عراقي که آن شب در حال فرار از منطقه بودند را به اسارت بگيريم و خرمشهر را آزاد کنيم.اين پيروزي و فتح خرمشهر نگراني غرب را نسبت به حضور ايران در منطقه افزايش داد. برخي کشورها براي جلوگيري از پيروزي ايران به سمت عراق رفتند و برخي کشورها هم مثل سوريه، ليبي و کره شمالي با مشاهده قدرت ايران به سمت ما آمدند. روابط برخي کشورها مثل شوروي و چين هم با ما بهتر شد. به عبارتي، پيروزي خرمشهر شکاف جدي در روابط بينالملل ايجاد کرد.درباره علل و انگيزههاي شروع جنگ هم بايد بگويم سه انگيزه باعث شد که جنگ شروع شود. صدام ميخواست با تصرف خاک ايران قدرت و نفوذ خود را در خليج فارس و بازار نفت افزايش دهد. کشورهاي عربي از انقلاب ايران ترسيده بودند و خواهان سرکوبي آن بودند. مهمتر از اين دو، آمريکا بود که چون مهمترين حامياش- يعني شاه- را از دست داده بود به دنبال سقوط جمهورياسلامي ايران بود. اما پس از آزادسازي خرمشهر، چون آمريکا از شکست ايران نااميد شد استراتژي خود را به بدون برنده ماندن جنگ تغيير داد تا جلوي پيروزي ايران را بگيرد. اين استراتژي تا عمليات فاو ادامه داشت. گروههاي سياسي مخالف ادامه جنگ، پس از آزادسازي خرمشهر منفعل شدند. گروههايي نظير نهضت آزادي و جبهه ملي که از ابتداي جنگ ما را ناتوان از مقابله داشتند و خواستار حل مشکل از طريق مذاکره بودند، وقتي قدرت سپاهيان اسلام را ديدند شرمنده شدند و لذا نوعي انفعال شديد تا چند سال بعد از جنگ به مخالفين جنگ دست داد.ادامه جنگ سوال خيلي مهمي است اما پاسخ روشن و قانعکنندهاي دارد. اولا مساله صلح را گروه سياسي جنگ- که آقايان هاشمي رفسنجاني، ولايتي، ميرحسين موسوي و مقام معظم رهبري که آن روز رييسجمهور بودند- دنبال ميکرد. اين گروه سياسي هم همه پيشنهادها را زير نظر امام (ره) بررسي ميکردند. يک پيشنهاد هم نبود که بررسي نشود. اما نکته جالب آنجاست که بعد از آزادي خرمشهر پيشنهاد صلح رسما از سوي هيچ نهاد بينالمللي و يا هيچ کشوري ارائه نشد. اگر چيزي گفته ميشد به صورت شفاهي و آن هم درخواست آتشبس بود که درخواستهاي اوليه و مشروع ايران يعني بازگشتن به مرزهاي بينالمللي و ايجاد کميته بينالمللي براي بررسي ميزان و راهکار جبران خسارت را جواب نميداد. آتشبس صرف هم تنها براي بازسازي ارتش عراق و احتمالا حمله دوباره بود که هيچ عاقلي آن را نميپذيرد. مخالفان جنگ، بعد از اتمام جنگ، فضا را براي انتقاد و داستانسرايي مناسب ديدند و تبليغ کردند که ايران پيشنهاد صلح بعد از فتح خرمشهر را نپذيرفت. اما اين يک دروغ تاريخي است؛ به علاوه اينکه وقتي خرمشهر آزاد شد هيچ گروهي در ايران پيشنهاد نداد که به سمت صلح با عراق برويم. به عبارتي، گروههايي مثل نهضت آزادي و جبهه ملي که امروز منتقد جنگ پس از خرمشهر هستند در آن روز هيچ اطلاعيهاي مبني بر درخواست صلح ندادند.دولتمردان ايران بعد از آزادي خرمشهر براي صلح جنگ ميکردند و تا پنج سال بعد عملا پيشنهاد صلحي به ايران داده نشد. اگر پيشنهاد واقعي داده ميشد به احتمال قوي ايران قبول ميکرد. بعضي ميگويند چرا آتشبس را نپذيرفتيم؟ آتشبس فريب و براي بازسازي عراق و جمعآوري نيرو و حمله مجدد به ايران بود. منبع:روزنامه جام جم
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 409]