رايزن فرهنگي ايران در فرانسه مطرح كرد: ساركوزي مي‌خواهد جانشين بوش شود

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: رايزن فرهنگي ايران در فرانسه مطرح كرد: ساركوزي مي‌خواهد جانشين بوش شود
ساركوزي مي‌خواد از طريق ايجاد اتحاد كشورهاي ساحلي مديترانه به اسرائيل كه در بسياري از سازمان‌هاي بين‌المللي منطقه‌اي عضويت ندارد امكان داده شود تا به عنوان يك عضو فعال مشاركت داشته باشد.
آفتاب: اتحاديه اروپا طي هفته گذشته تحت مديريت يكي از كشورهاي موثر اين قاره قرار گرفته است. هر چند كه ساركوزي مهاجرت، دفاع، انرژي و محيط زيست را چهار اولويت فرانسه در دوران رياست بر اتحاديه اروپا عنوان كرد ولي اين مرد جنجال برانگيز در همان ابتدا نشان داد كه در كنار فرانسوي‌ها، اين بار نمايندگان اتحاديه اروپا نيز بايد ناظر اعمال غيرقابل پيش‌بيني اين مرد فرانسوي باشند. به عنوان نمونه ساركوزي در اقدامي نمادين به عنوان رئيس‌دوره‌اي اتحاديه اروپا، به زنان نماينده اروپا همانند مردان كروات اهدا كرده بود و در پاسخ زنان نماينده نيز با زدن كروات به استهزا ساركوزي پرداختند.

يكي از مباحث مهم در عرصه بين‌المللي اين است كه رئيس جمهور سمبل و تجسم فضليت‌هاي يك ملت است و رعايت آداب ديپلماتيك از سوي وي يك وظيفه عادي تلقي مي‌شود ولي داستان هاي مكرر ازدواج و طلاق ساركوزي و هوس‌‌بازي‌هاي وي چهره‌اي مخدوش از اقتدار فرانسوي در عرصه بين‌المللي به تصوير كشيده است. شايد همين موضوع را بتوان دليل اصلي نزول سريع محبوبيت رئيس جمهور نسبتاً جوان كاخ اليزه در ميان افكار عمومي مردم فرانسه جستجو كرد.

به هر حال ساركوزي طي دوران تصدي پست رياست جمهوري خود بيش از هر دوراني فرانسه را در خط مقدم آمريكا به عنوان همراه و هم رزم جورج بوش قرار داده است تا شايد بتواند سلف مناسبي براي همتاي آمريكايي خود باشد.

«سيد محمد طباطبايي» رايزن فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در پاريس و عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي، طي گفتگو با خبرنگار سرويس بين‌الملل آفتاب، به تشريح سياست‌هاي منطقه‌ايي فرانسه و جايگاه مناسبات اقتصادي اين كشور با ايران پرداخته است.

فرانسه در گذشته به عنوان يك نيروي متوازن مابين اعراب و اسرائيل نقش ايفا مي‌كرد. پس از به قدرت رسيدن نيكولا ساركوزي اولويت‌هاي سياست خارجي فرانسه در قبال تحولات خاورميانه شاهد چه تغييراتي بوده است؟
پس از اينكه ساركوزي در فرانسه به قدرت رسيد سياست خارجي اين كشور دچار تغييرات عمده‌اي شده است اين تحولات نه تنها در مبحث تاكتيك بلكه در ديپلماسي (استراتژي) فرانسه مشهود است. هرچند كه نيكولا ساركوزي از حزب راست فرانسه است ولي از مرام گوليسم و حتي جانشينان دوگل از جمله ژاك شيراك و دومينيك دوويلپن فاصله گرفته است. در واقع وي با ايجاد حزبي در جريان راست توانست رئيس جمهور فرانسه شود. البته از زماني كه ساركوزي در كاخ اليزه به قدرت رسيد حزب راست نيز اكثريت مجلس را به دست آورد.

اگر بخواهيم به لحاظ قدرت، ساختارهاي موجود در جهان را بررسي كنيم سه ساختار رياستي مطلق، نيمه رياستي و پارلماني وجود دارد. جمهوري فرانسه از جمله معدود كشورهاي نيمه رياستي است كه رئيس دولت و رئيس حكومت مي‌توانند از يكديگر مجزا باشند حتي در بعضي اوقات شاهد هستيم كه آنها از دو حزب مختلف انتخاب مي‌شوند كه براي آن واژه هم‌زيستي را مي‌توان به كار برد. با توجه به ساختار قدرت در فرانسه آقاي ساركوزي توانست ضمن اينكه رئيس دولت باشد نخست وزير نيز از حزب خودش انتخاب شود با چنين شرايطي يك كابينه يك دست ايجاد كرده است تا بتواند اهداف مورد نظر خود را به عرصه ظهور برساند.

ساركوزي اولين هدفي كه در بعد سياست خارجي دنبال مي‌نمود اين بود كه با رفتن جورج بوش مي‌تواند جانشيني براي اعمال برنامه‌هاي رئيس جمهور آمريكا باشد. هر چند كه در ابتدا اين موضوع را به صورت علني مطرح نمي‌ كرد ولي پس از مدتي اين سياست ساركوزي آشكار شد. به همين دليل وقتي كه به قدرت رسيد پس اينكه سفري به آمريكا انجام داد به طور كامل اين كشور را در خط سياست‌هاي بوش قرار داد. به همين ترتيب فرانسه نيروهاي خودش را در افغانستان افزايش داد و در راستاي سياست‌هاي جورج بوش، سياست‌هاي فعالي را اتخاذ كرد ولي با توجه به تمام اين نكات سياست خارجي و سياست داخلي ساركوزي در يك سال اول شاهد شكست مطلق بود. در جمهوري پنجم فرانسه سابقه نداشته است كه يك رئيس جمهور تا اين حد در نزد افكار عمومي اين كشور سقوط كرده باشد. اكنون مردم فرانسه نسبت به سياست‌هاي ساركوزي ناراضي هستند و حتي مي‌گويند كه ساركوزي آنها را فريب داده است.

فرانسه كه از زمان دوگل استقلال خودش را در

” اكنون مردم فرانسه نسبت به سياست‌هاي ساركوزي ناراضي هستند و حتي مي‌گويند كه ساركوزي آنها را فريب داده است.... “

سياست خارجي حفظ كرده بود و حتي عضو شوراي نظامي ناتو نشده بود، اكنون در دوره رياست جمهوري ساركوزي به دنبال عضويت كامل در ناتو است كه اين موضوع باعث اختلافات فراواني مابين صاحبنظران فرانسوي شده است. به اين دليل كه از ديدگاه گروه‌هاي مرجع فرانسه، عضويت در ناتو به معني زير پرچم آمريكا قرار گرفتن است و براي فرانسوي آزاد انديش اين موضوع قابل درك و فهم نيست.

ساركوزي با اتخاذ سياست‌هاي جديد، حتي سياست‌هاي موازنه مابين اعراب و اسرائيل كه در دوران دوگل و شيراك برقرار شده بود را نقض كرده است و به صورت آشكار جانب اسرائيل را مي‌گيرد. يكي از دلايلي كه براي اين موضوع مطرح مي‌شود،‌اين است كه نيكولا ساركوزي ريشه يهودي دارد. در واقع او اولين بچه مهاجري است كه از پدر مجارستاني و مادري يهودي يوناني به اين منصب رسيده است. تشكيل پيمان مديترانه‌اي يكي ديگر از سياست‌هايي است كه ساركوزي مطرح كرده ولي با مخالفت شديد اتحاديه اروپا مواجه شده است. يكي از اهداف اصلي پيمان مديترانه‌اي اين است كه از طريق ايجاد اتحاد كشورهاي ساحلي مديترانه به اسرائيل كه در بسياري از سازمان‌هاي بين‌المللي منطقه‌اي عضويت ندارد امكان داده شود تا در اين پيمان به عنوان يك عضو فعال مشاركت داشته باشد.

با توجه به فرهنگ استقلال طلبي كه در ميان مردم فرانسه نسبت به فرهنگ آمريكايي وجود دارد. آيا آقاي ساركوزي مي‌تواند در نقش يك مبلغ فرهنگ آمريكايي در فرانسه نقش آفرين باشد؟
با اينكه فرانسه جدا از غرب نيست ولي از ديدگاه آنها هويت غربي فقط در هويت آمريكايي خلاصه نمي‌شود و مي‌توانند راه مستقلي را در مقايسه با آمريكا داشته باشند. به همين دليل مظاهر آمريكايي به نسبت ساير كشورهاي اروپايي با تاخير وارد فرانسه شده است تا حدي كه فرانسوي‌ها در مقابل «فست فوودها» و «مك دونالد» مقاومت مي‌ كردند تا ويژگي خودشان را حفظ كنند. با اين پشتوانه ساركوزي نمي‌تواند نماينده فرهنگي آمريكا باشد در واقع زيربناي موجود در فرانسه به او اجازه نخواهد داد تا سياست‌هاي فرهنگي خودش را محقق سازد.

بنابراين بيشترين كاري كه ساركوزي مي‌تواند انجام دهد در سياست خارجي فرانسه است. ساركوزي مي‌خواهد فرانسه را در خط سياست‌هاي بوش قرار دهد و البته

” ساركوزي با اتخاذ سياست‌هاي جديد، حتي سياست‌هاي موازنه مابين اعراب و اسرائيل كه در دوران دوگل و شيراك برقرار شده بود را نقض كرده است و به صورت آشكار جانب اسرائيل را مي‌گيرد.... “

بايد اين نكته را در نظر داشت كه سياست خارجي جورج بوش نيز به معني سياست خارجي كل ايالات متحده نيست.

با توجه به سياست‌ خارجي نيكولا ساركوزي آيا مي‌توان چنين تلقي داشت كه وي به دنبال پياده‌سازي دكترين جرج بوش در تعاملات بين‌المللي فرانسه است؟

يكي از مباحث سياست خارجي وجود دكترين است. اين دكترين پس از ورود به بوته آزمون توسط كارگزاران سياست خارجه به اجرا در مي‌آيد. عليرغم مطالبي كه بوش و نئومحافظه‌كاران آمريكايي درباره نحوه اداره جهان عنوان مي‌كنند ولي اين مطالب حالت دكترين ندارد. در شرايطي سياست‌هاي بوش شكل دكترين به خود مي‌گيرد كه رئيس جمهور بعدي آمريكا نيز كه به قدرت مي‌رسد. فراتر از اينكه دموكرات يا جمهوريخواه باشد همان خط‌مشي را دنبال ‌كند.

اكنون ساركوزي نمي‌خواهد بخشي از قدرت آمريكا باشد و يا اينكه آمريكا را تقويت كند بلكه مي‌خواهد مبحثي كه در سياست خارجي آمريكا توسط بوش مطرح مي‌شود توسط او حالت دكترين پيدا كند يعني اگر در آمريكا اين روش ادامه پيدا نكند ساركوزي آن را در فرانسه ادامه مي‌دهد تا رفتاري كه طي هشت سال از رئيس جمهور آمريكا مشاهده كرده‌ايم اين بار توسط رئيس فرانسه نهادينه شود. هر چند كه طي دو ماه اخير آن تندروي‌هاي اوليه ساركوزي تا حدودي مهار شده است.

اكنون فرانسه به رياست اتحاديه اروپا رسيده است كه اين موضوع مي‌تواند به يكي از مباحث چالش برانگيز در اتحاديه اروپا تبديل شود. در مباحثي كه درباره اتحاديه اروپا مطرح است نسبت به موفقيت اتحاديه اروپا شك و ترديد فراواني وجود دارد. با اين شرايط قانون جديدي كه تحت عنوان «اعلاميه ليسبون» ارائه شده است مانند منشور اتحاديه اروپا ديگر احتياجي به رفراندوم ندارد و فقط بايد به تصويب دولت‌ها برسد. در واقع اين اعلاميه با منشور اوليه اتحاديه اروپا در تناقض است. طبق منشور به جاي اتحاد مابين دولت‌ها، بايد اتحاد در ميان ملت‌هاي اروپا انجام مي‌شد. بنابراين «اعلاميه ليسبون» به نوعي منشور اتحاديه اروپا را دور مي‌زند. با وجود چنين مشكلاتي باز هم ساركوزي تلاش مي‌كند تا اين پيمان هر چه زودتر به تصويب دولت‌هاي مختلف اروپايي برساند.

آيا پس از كناره‌گيري توني بلر كه منجر به تضعيف دستگاه ديپلماسي انگليس شده است. شرايط براي حضور پررنگ‌تر فرانسه در تحولات بين‌المللي مهيا خواهد شد؟
اعتقاد ندارم كه سياست خارجي انگليس ضعيف شده است. شايد در دوره‌اي كه اين كشور همراه با قدرت فائقه بود به اين شكل وانمود مي‌شد كه سياست خارجي انگليس يك سياست پرقدرت است در صورتي كه در همان موقع فرانسه مخالف سياست قدرت حاكم در عراق بود و «دومينك دوويلپن»

” ساركوزي مي‌خواد از طريق ايجاد اتحاد كشورهاي ساحلي مديترانه به اسرائيل كه در بسياري از سازمان‌هاي بين‌المللي منطقه‌اي عضويت ندارد امكان داده شود تا به عنوان يك عضو فعال مشاركت داشته باشد.... “

آن سخنراني معروف را انجام داد. خيلي‌ها مي‌گويند كه اكنون سياست خارجي فرانسه روي يك پوست خربزه قرار دارد و روي يك اسب بازنده يعني بوش سرمايه‌گذاري كرده است.

برخلاف اظهارات شما اكنون شاهد هستيم كه ساركوزي نه تنها به عنوان يك رئيس جمهور اروپايي بلكه در نقش يك بازرگان فرانسوي توانسته سياست خارجي اين كشور را موفق‌تر از گذشته به نمايش درآورد.
اين موضوعي است كه به سرعت نمي‌توان درباره آن قضاوت كرد. در واقع ساركوزي طي يكسال گذشته به دنبال كارهاي نمايشي بوده است. به اين دليل كه فروختن راكتور هسته‌اي به چند كشور بايد توسط پارلمان اين كشور تصويب شود. برخلاف تبليغات گسترده‌اي كه صورت مي‌گيرد تا اجرا راه طولاني در پيش دارد. در كل سياست خارجي فرانسه به ويژه در جهان عرب بسيار ضعيف بوده تا حدي كه در لبنان با شكست كامل مواجه شد. در مورد حوادثي كه در ليبي روي داد مي‌توان گفت كه فرانسه به صورت سنتي خود را ژاندارم آفريقا مي‌داند. در گذشته 14 كشور آفريقايي در چارچوب سيستم استعمار فرانسه زندگي مي‌كردند و طبيعي است كه فرانسه در آنجا منافع و سرمايه‌گذاري فراواني داشته باشد. يكي از چالش‌هاي فرانسه در آفريقا، حضور پررنگ آمريكايي‌ها در اين قاره است. به همين دليل فرانسه به دنبال جايي مي‌گردد كه قدرت خارجي در آنجا حضور نداشته باشد بنابراين شرايط فعلي ليبي به عنوان يك فرصت تلقي مي‌كند. ليبي كه در جهان منزوي شده بود نيز فرانسه را به عنوان يك نرده‌بان نجات مي‌داند تا بتواند فضاي انزواي به وجود آمده را از بين ببرد.

به دنبال شكست سياست‌هاي دولت فرانسه در حل مناقشه لبنان و اهميتي كه خليج‌فارس در تحولات اخير جهان دارد. نقش اين كشور را طي چند سال اخير در منطقه خاورميانه چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
فرانسه به صورت سنتي هيچگاه در خليج‌فارس از قدرت برخوردار نبوده است. وقتي به تاريخچه حضور كشورهاي بيگانه در خليج‌فارس نگاه مي‌اندازيم از سال 1820 ميلادي انگليسي‌ها از طريق سه قراردادي كه به اجرا گذاشتند طرح ايران‌زدايي در خليج‌فارس را به اجرا درآوردند. اين سياست يك قرن و نيم به طول انجاميد تا اينكه در سال 1971 ميلادي دولت كارگري جانسون اعلام كرد كه پتانسيل اجراي تعهدات خود را در شرق كانال سوئز ندارد. در همان دوران آمريكا درگير جنگ با ويتنام بود و با خلاء قدرتي كه به وجود آمد نقش ژاندارم بودن شاه در منطقه مطرح شد.

پس از پيروزي انقلاب، در منطقه آمريكايي‌ها حضور فعال‌تري داشتند و هيچ وقت فرانسه نتوانست در خليج‌فارس به قدرت مطرحي تبديل شود و متعاقب آن هيچگاه قدرت‌هاي عرب خليج‌فارس نيز در مباحث امنيتي حساب ويژه‌اي بر وري فرانسه باز نمي‌كنند.

پس از روي كار آمدن ساركوزي، فرانسه نشان مي‌دهد كه مي‌خواهد سياست

” عليرغم صحبت‌هاي تند و تهديدآميزي كه از سوي رئيس جمهور و وزير امور خارجه فرانسه مطرح مي‌شود اين مطالب طي يك سال گذشته منجر به توقف سرمايه‌گذاري فرانسه در ايران نشده است.... “

سنتي گذشته را تغيير دهد ولي با تمام اين شرايط بعيد است كه فرانسه بتواند در اين امر موفق باشد.

پس از پيروزي انقلاب اسلامي تعاملات اقتصادي ايران و فرانسه تا حدي گسترده شد كه پژو فرانسه جاي پيكان انگليسي را گرفت اكنون پس از اعمال گام به گام تحريم‌هاي بين‌المللي وضعيت تعاملات اقتصادي دو كشور را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
نه تنها در صنعت خودروسازي بلكه در موضوع نفت نيز شاهد حضور شركت توتال فرانسه در قراردادهاي نفتي كشورمان هستيم. پس از پايان جنگ تحميلي و اجراي سياست‌هاي بازسازي اقتصادي، فرانسه توانست جايگاه خود را به خوبي در ايران پيدا كند و حضوري فعالانه داشته باشد تا حدي كه شركت‌هاي فرانسه چندين‌بار «قانون داماتو» كه براي سرمايه‌گذاري در ايران سقف تعيين كرده بود را نقض كردند. در واقع شركت‌هاي فرانسوي با حمايت دولت اين كشور به دنبال تامين منافع ملي خودشان در ايران سرمايه‌گذاري كرده‌اند. اكنون از سوي مديران توتال، پژو و ساير لابي‌هاي اقتصادي فشار شديدي بر روي ساركوزي وجود دارد كه هرگونه شوك به منافع فرانسه در ايران با توجه به ركود اقتصادي در اين كشور، منجر به اثرات سويي در سياست داخلي فرانسه خواهد شد. بنابراين عليرغم صحبت‌هاي تند و تهديدآميزي كه از سوي رئيس جمهور و وزير امور خارجه فرانسه مطرح مي‌شود اين مطالب طي يك سال گذشته منجر به توقف سرمايه‌گذاري فرانسه در ايران نشده است و فكر نمي‌كنم كه آنها در آينده نيز چنين تصميمي داشته باشند. در واقع بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه شركت‌هايي مانند توتال و پژو سرمايه‌هاي كليدي فرانسه هستند و اگر آنها با آسيب مواجه شوند كل اقتصاد فرانسه آسيب خواهد ديد.

در شرايطي كه در دوران اقاي پرودي شاهد رونق اقتصادي در روابط دو كشور ايران و ايتاليا بوديم پس از تغيير دولت در ايران و روي كار آمدن آقاي برلسكوني حجم مبادلات اقتصادي دو كشور سير نزولي پيدا كرده است. چه عواملي باعث مي‌شود كه چنين رويه‌اي توسط دولت ساركوزي اتخاذ نشود؟
از دو جهت حجم و سرمايه‌هاي كليدي، سرمايه‌گذاري فرانسه و ايتاليا در ايران با يكديگر قابل مقايسه نيست. در واقع هيچ وقت ايتاليا نقشي كه توتال در پارس جنوبي و يا عسلويه داشت نتوانسته ايفا كند اكنون فرانسه از جانب ايران مورد تهديد قرار مي‌گيرد كه اگر فرانسوي‌ها به سياست‌هاي خصمانه خود ادامه دهند ممكن است در ادامه سرمايه‌گذاري شركت‌هاي فرانسوي محدوديت‌هايي ايجاد شود. فرانسه به عنوان يك كشور هفتاد ميليوني ثروتمند كه پروژه‌هاي عظيمي را در حال جرا دارد نيازمند سرمايه‌گذاري در ايران است. شركت توتال هم اكنون به دنبال پروژه‌هاي عسلويه سال 2010 و 2012 ميلادي است. هر چند كه اجراي تحريم‌ها ممكن است هزينه‌ها را بالا ببرد ولي نمي‌تواند اصل تعاملات اقتصادي دو كشور را نابود كند هر چند كه دو كشور در مسير سياست خارجي دو مسير متفاوت را دنبال مي‌كنند ولي در بعد سياست اقتصادي ايجاد يك همسويي مابين دو كشور را شاهد هستيم.
دوشنبه 17 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 238]