واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: دفاع در برابر تهديدي كه نيست
آمريكايشمالي- محمد منتظري:
سرمايهگذاري ايالات متحده آمريكا در بخش نظامي طي چند سال گذشته روند صعودي قابل توجهي داشته است.
يكي از بخشهايي كه اين كشور سرمايهگذاري هنگفتي را روي آن آغاز كرده طرح سپر دفاع موشكي است.
مقامات آمريكايي ادعا ميكنند اين طرح را براي مقابله با تهديدات موشكي كشورهاي بهاصطلاح شرور به اجرا ميگذراند. تهديداتي كه البته هر روز با سرعت بيشتري كمتر و كمتر ميشوند.
اين طرح با مخالفت بسياري از كشورها از جمله روسيه و چين و حتي بعضي متحدان واشنگتن روبهرو شدهاست.
به تازگي ديميتري مدودف رئيسجمهوري جديد روسيه در نخستين سفر خارجي خود بعد از ورود به كرملين، در چين به اتفاق رهبران اين كشور، طرح سپر دفاع موشكي آمريكا را محكوم كردند.
درصورتي كه بودجه درخواستي جورج بوش رئيسجمهوري آمريكا در كنگره تصويب شود، اين كشور در حدود ۱۲ ميليارد دلار روي طرح سپر ضدموشكهاي بالستيك سرمايهگذاري خواهد كرد. اين مبلغ سرمايهگذاري روي سپر موشكي در تاريخ نظامي آمريكا بيسابقه خواهد بود.
اين مبلغ سرمايهگذاري حتي ۳ برابر بيشتر از سرمايهگذاري آمريكا در زمينه دفاع موشكي در سالهاي جنگ سرد است. دولت آمريكا همچنين در نظر دارد تا ۶ سال آينده مبلغ ۶۰ ميليارد دلار روي سامانه دفاع موشكي سرمايهگذاري كند.
اين مبلغ آنقدر زياد است كه هيچيك از فرماندهان ارشد نظامي پنتاگون در هيچ دورهاي حتي خوابش را هم نميديدند. اما آنچه اين سرمايهگذاري هنگفت را با ترديد مواجه ميكند اين است كه در حقيقت آنچه اين سيستم دفاعي قصد مقابله با آن را دارد در حال كاهش يافتن است.
مجله معتبر فارين پاليسي در شماره اخير خود در گزارشي از توان موشكي كشورهاي قدرتمند دنيا مينويسد: امروز در مقايسه با ۲۰ سال پيش تعداد موشكها، برنامههاي موشكي و دشمنان مسلح به سلاح موشكي كه بتوانند ايالات متحده آمريكا و نيروهايش را در جايجاي دنيا با خطر مواجه كنند، بسيار كمتر است.
تعداد موشكهاي آماده به شليك كشورهاي روسيه و چين از سال ۱۹۸۷ تا كنون ۷۱ درصد كاهش يافته است. تعداد موشكهاي ميانبرد بالستيك نيز كه رو به متحدان آمريكا در اروپا و آسيا هدفگيري شده بود به ميزان ۸۰ درصد كاهش يافته است.
علاوه بر اين اكثر ۲۸ كشوري كه هيچ موشك بالستيكي در اختيار ندارند تنها از توان موشكي موشكهاي «اسكاد» برخوردارند كه برد آنها تنها ۶۰۰ كيلومتر است و البته روز به روز هم قديميتر و از كار افتادهتر ميشوند. حتي تعداد كشورهايي كه سعي در دستيابي به توان موشكي موشكهاي بالستيك دارند نيز رو به كاهش است.
البته اين به آن معنا نيست كه بگوييم دنياي ما عاري از خطر است. روسيه هنوز ۶۶۰ موشك قارهپيما دارد كه ميتواند ايالات متحده را با خطر مواجه كند. چين هم ۲۰ موشك قاره پيما با توان حمل كلاهك هستهاي دارد. اما مسئله اينجاست كه اين سلاحها هدف اصلي برنامه دفاع موشكي آمريكا نيست.
اين مسئله بسيار واضح و مبرهن است كه سپر موشكي آمريكا در چك و لهستان با هدف تهديد روسيه و چين نصب نميشود. چراكه اصولا آنها نميتوانند تهديدي براي روسيه و چين باشند.
هر دو كشور روسيه و چين از اين قابليت فناوري برخوردارند تا با نصب تجهيزاتي روي موشكهايشان از رهگيري جلوگيري كنند. آمريكا ادعا ميكند كه سپر موشكي را با هدف مقابله با توان موشكي كشورهايي كه مقامات آمريكايي آنها را شرور ميخوانند، طراحي كرده است.
حقيقت اين است كه از زمان مطرح شدن بحث دفاع موشكي در ميان معادلات قطبهاي نظامي جهان، ديپلماسي در مقايسه با رادارهاي رهگير، نقش مؤثرتري در خلع سلاح موشكي كشورها بازي كرده است.
توافقنامهاي كه در پي مذاكرات ۸ ساله رونالد ريگان رئيسجمهوري پيشين آمريكا با مقامات اتحاد جماهير شوري سابق امضا شد، منجر به اين شد كه شوروي سابق، گنجايش زرادخانه موشكهاي دوربرد خود را تا نصف كاهش دهد.
اين توافقنامه همچنين بهطور كامل تعداد ۸۰۰ موشك كوتاهبرد و ميان برد روسيه را از رده خارج كرد. توافقنامههايي كه بعدها امضا شد ميتوانست بيش از پيش حجم زرادخانههاي موشكهاي دوربرد را كاهش دهد.
اين توافقنامهها حتي ميتوانست ممنوعيت جهاني ساخت موشكهاي كوتاهبرد و ميان برد را در پي داشته باشد. در عين حال مذاكرات ديگري نيز پيشرفتهايي را در اين خصوص حاصل كرد.
ليبي در سال ۲۰۰۳ پس از يك سري مذاكرات، برنامههاي ساخت موشكهاي بالستيك خود را كنار گذاشت.
كرهشمالي نيز آزمايش موشكهاي دوربرد خود را كنار گذاشته و اگر گفتوگوهاي اخير با مقامات اين كشور نتيجه بخش باشد، اين كشور برنامه ساخت اين موشكها را كاملا خاتمه خواهد داد.
از سوي ديگر افسران ارشد پنتاگون هرگز طرفدار اين نيستند كه ميلياردها دلار روي برنامههايي سرمايهگذاري شود كه دستآخر سودي براي سربازانشان به همراه نخواهد داشت.
اگر تاكنون نيز اين افسران ارشد در برابر هزينه كردن ميليونها دلار روي طرح سپر موشكي، سخني در اعتراض به ميان نياوردهاند به اين دليل است كه بودجه طرح سپر موشكي بهعنوان جزئي از بودجه وزارت دفاع آمريكا، هر دو ذيل يك ماده از لايحه بودجه، به كنگره ارائه ميشود و اعتراض افسران ارشد به كاستهشدن از بودجه وزارت دفاع خواهد انجاميد.
تهديد موشكهاي بالستيك محدود و در حال كاهش است.
در اين ميان تنها راهحل براي مقابله با اين تهديد، استفاده از ابزار ديپلماسي است كه تا به حال نيز نتيجه خوبي در برداشته است. امروز دلايل زيادي براي پذيرش اين مدعا وجود دارد كه راهبرد ديپلماتيك براي حل اين مشكل درست مانند زماني كه در دهه ۱۹۸۰ كارگر بود، ميتواند موفق عمل كند.
اگر مقامات سياسي كه در زمان جنگ سرد قدرت را در دست داشتند امروز بر مسند كار بودند مسلما در محدوديتهايي كه درخصوص تهديد ديگر كشورها به وجود آمده است استفاده كرده و از رويارويي مستقيم با يكديگر پرهيز ميكردند.
اگر ايالات متحده آمريكا بتواند هرچه زودتر به تعادل و توازني ميان ارزيابي واقعگرايانه تهديدات، بودجه ريزي هوشمندانه و ديپلماسي قدرتمند و فعال برسد، بهتر و دقيقتر ميتواند تهديداتي را كه به واقع جهان را در قرن بيستو يكم تهديد ميكنند بشناسد.
تهديداتي كه يكي از آنها تمايلات نظاميگري آمريكا طي چند سال اخير و همچنين پافشاري آمريكا براي طراحي و نصب سپر موشكياش در اروپا و بخشهايي از آسياست.
تاريخ درج: 5 خرداد 1387 ساعت 18:12 تاريخ تاييد: 5 خرداد 1387 ساعت 22:32 تاريخ به روز رساني: 5 خرداد 1387 ساعت 21:10
يکشنبه 5 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: همشهری]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 461]