واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مقام طهارت و ساقط شدن غسل و وضو
افرادي ادعا مي نمايند که با رسيدن به مرتبه عالي عرفاني (حقيقت)، اساساً نيازي به نماز نيست، چه با وضو و چه بدون وضو!! يا در صورت رسيدن به مقام طهارت تکليف به وضو و غسل ساقط مي گردد.در بيان و تشريح اين موضوع ابتدا دو پرسش مطرح مي نماييم! اول: اين که آيا پيامبران و امامان(ع) به مقامي که به عنوان مقام طاهر[1] از آن ياد مي شود، رسيده اند يا خير؟دوم: آيا به طور مستند، به مقطعي از زندگي آنان بر خورده ايم که اين بزرگواران، عبادات ظاهري از جمله وضو و غسل را ترک کرده باشند؟ بر فرض اين که پاسخ دهنده، مسلماني معتقد به قرآن و روايات باشد، پاسخ منصفانه او به پرسش اول مثبت و به پرسش دوم منفي خواهد بود و هر مسلماني خلاف آن را ادعا نمايد، بايد مستندي قابل دفاع از ميان منابع معتبر اسلامي براي آن بيان نمايد.جهت توضيح بيشتر اين موضوع بايد گفت که اگر چه در ميان مسلمانان واضح و روشن است که پيامبر(ص) به برترين مقام دست يافته اند، ولي سؤال ما اين است که: آيا ممکن است شخصي به اين مقام نرسيده باشد، ولي در عين حال، خداوند او را به عنوان بهترين اسوه معرفي نمايد[2] و مؤمنان را بدون هيچ قيد و شرطي به اطاعت از اوامر و نواهي ايشان مکلف نمايد.[3]از طرفي مي دانيم که افرادي که چنين ادعاهايي را مطرح مي سازند، به هر دليلي که شايد يکي از آنها هراس از واکنش هوادارانشان باشد؛ خود را برتر از پيامبران و ائمه نمي پندارند و تنها اظهار مي دارند که ما به نکات و ظرايفي دست يافته ايم که ديگران از رسيدن به آن عاجز بوده اند!ذکر اين نکته نيز ضروري است که ما منکر آن نيستيم که خداوند به دليل بندگي خالصانه برخي اشخاص، توانايي ويژه اي به آنها عطا مي فرمايد، ولي به دليل اين که تنها خداوند است که مي داند در حقيقت چه شخصي گمراه بوده و چه شخصي در راه راست قدم برمي دارد[4]، بايد در قبول سخنان اشخاص مختلف، آن را با قرآن و سنت تطبيق داده و در صورت منافات، در پذيرش چنين سخناني بازنگري نماييم.در اين رابطه بايد بدانيم که در طول زمان، برداشت هاي اشتباهي از دين گرديده که منشأ بسياري از آنها، استنباط شخصي از معارف ديني بوده که برخي اشخاص، بعد از طرح نظريه اي، به خود زحمت نداده تا آن را با مسلمات بر گرفته از قرآن و سنت تطبيق دهند. اين گونه انحرافات، گاه خود را در زمينه هاي عبادي نشان داده (همانند پرسشي که مطرح نموديد) و گاه در زمينه هاي اقتصادي و نيز ساير زمينه ها متبلور مي گردند.اما در مورد اين که آيا تکليف وضو و غسل در صورت رسيدن به مقام طهارت ساقط مي گردد، بايد بگوييم که ما از طريق منابع ديني به وجوب اين دو عمل اطمينان يافته ايم. اکنون شخصي براي ما مسئله اي طرح مي کند که مي توانيم در شرايط خاصي؛ از جمله بعد از رسيدن به مقام طهارت!؛ وضو و غسل را ترک نماييم. در اين حالت بايد از ايشان، دلايل اين عقيده را خواستار شده و آن را با متخصصان علوم ديني در ميان گذاريم و به صحت و سقم آن پي ببريم. در مسئله مورد بحث دليلي بر اين ادعا نيست. اکنون با نگاه مختصري به منابع اسلامي به بررسي اين ادعا مي پردازيم: خداوند از آسمان آبي فرستاد تا شما را با آن پاک گردانده (طهارت ظاهري) و وسوسه هاي شيطان را از شما دور نمايد (طهارت باطني). و از طرفي نيز بايد گفت که طبق آيات و روايات، هر فرد با ايماني به درجه اي از طهارت معنوي دست يافته و به چيزي به نام (مقام طاهر) که موجب رفع تکاليف شود، اشاره اي نشده است.از يک سو بايد بدانيم که طهارت ظاهري فرد تأثير مستقيم بر طهارت باطني او خواهد گذاشت، همان گونه که در سوره انفال که در مورد جنگ بدر نازل گرديده، مي خوانيم که: خداوند از آسمان آبي فرستاد تا شما را با آن پاک گردانده (طهارت ظاهري) و وسوسه هاي شيطان را از شما دور نمايد (طهارت باطني). و از طرفي نيز بايد گفت که طبق آيات و روايات، هر فرد با ايماني به درجه اي از طهارت معنوي دست يافته و به چيزي به نام (مقام طاهر) که موجب رفع تکاليف شود، اشاره اي نشده است.
بنابر اين، هيچ فرد با ايماني، نجس نيست تا وضو براي رفع نجاست باطني او باشد و به فرموده امام باقر(ع): وضو تکليفي از تکاليف خداوند است که به وسيله آن، اشخاص مطيع و عاصي از يک ديگر بازشناخته مي گردند و هيچ چيز نمي تواند فرد با ايمان را نجس نمايد.[5] در اين روايت دقت شود! امام بيان مي دارند که هيچ چيز، فرد با ايمان را نجس نمي نمايد، با اين که مي دانيم در بسياري از موارد، بدن مؤمنان با نجاسات ظاهري نجس مي گردد، بر اين اساس، نظر امام در اين روايت، نجاست باطني است؛ يعني هر فرد مؤمني با ايمان آوردن خود، به مقامي از طهارت معنوي رسيده است و بر اين اساس، وضوء براي از بين بردن نجاست معنوي او واجب نگرديده است، بلکه تکليفي جداگانه به منظور آزمايش انسان ها بوده و ادامه واجب ماندن آن، ارتباطي با مقدار طهارت معنوي انسان ها ندارد. شايد به دليل همين شبهه بوده که شخصي به نام حسن بن عبيد به امام صادق(ع) نامه اي نوشته و در آن از ايشان پرسيده که اميرالمؤمنين(ع) بعد از اين که پيامبر (ص) را بعد از وفاتشان غسل(ميت) دادند، آيا خودشان غسل(مس ميت) نمودند؟ امام ششم که متوجه نکته موجود در پرسش آن فرد شده بودند، چنين پاسخ دادند:پيامبر اکرم(ص) هم طاهر (پاک) و هم مطهر (پاک کننده ديگران) است، اما با اين وجود، اميرالمؤمنين(ع) غسل نمود و سنت نيز بر همين غسل نمودن جاري شده است.[6]مشاهده مي نماييم که با وجود اين که هم پيامبر خدا (ص) و هم اميرالمؤمنين(ع) در بالاترين مقام طهارت بودند، ولي مولاي متقيان(ع) براي اطاعت امر پروردگار، هم پيامبر(ص) را غسل داده و هم خود بعد از آن، غسل نمودند و مدعي نگرديدند که چون هر دوي آنها به مقام والايي رسيده اند، ديگر نيازي به غسل ندارند. در کتاب هاي روايي و تاريخي مسلمانان؛ اعم از شيعه و اهل سنت؛ به موارد بسياري از وضو و غسل و تيمم پيامبر(ص) و معصومين(ع) و اصحاب ايشان برخورد نموده که بيان تمام آنها در اين مختصر، امکان پذير نيست و حتي به يک مورد برخورد نمي نماييم که شخصي از آنان، اين گونه اعمال را ترک نموده باشد.صرف نظر از اين موارد، آيا با خود انديشيده ايم که کساني که ادعا مي کنند با بيان برخي از اذکار از وضو و غسل بي نياز مي شوند، چه خصوصيتي در آن ذکر ادعايي (که شايد مستندي از سخنان معصومين(ع) هم نداشته باشد)، نهفته است که مي توان با کمک آن، از دستورات صريح خداوند و پيامبر(ص) در قرآن و روايات سرپيجي نمود؟!بر اين اساس، مي توان نتيجه گرفت که عمل به دستورات اسلامي بر همگان لازم بوده و نمي توان چنين ادعاهايي را پذيرفت. پي نوشت ها : [1]. اين مقام نزد عرفاء به “سکر شناخته مي شود در مقابل کساني که قائل به “صحو (رعايت دقيق شريعت) هستند.[2].احزاب 21[3]. حشر، 7.[4]. نجم، 30 .[5]. حر عاملي، محمد بن الحسن، وسائل الشيعه، ج 1، ص 484، روايت 1282، مؤسسة آل البيت، قم، 1409[6]. همان، ج 3، ص 291، روايت 3677بخش احکام اسلامي تبيان منبع : سايت اسلام پديا
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 482]