واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
اگر از بی نظمی خسته شده اید در این مقاله قصد داریم ۴ عامل مهم که سبب بی نظمی در امور فردی می شود را مورد بررسی قرار دهیم. باشد که این مختصر ، بتواند راهگشایی گردد در ایجاد نظم در زندگی مان .۱) امروز و فردا کردن از عوامل بی نظمی ، واگذاری کار هر روز، به روز دیگر و امروز و فردا کردن است . امیر مومنان (ع ) می فرماید: و امض لکل یوم عمله ؛ فان لکل یوم ما فیه ؛ (۱) در هر روز، کار همان روز را انجام بده ؛ زیرا، برای هر روز، کاری مخصوص بدان است . آن حضرت (ع ) در نامه ای به یکی از یارانش می نگارد: باقی مانده عمرت را در یاب و امروز و فردا نکن . کسانی که پیش از تو می زیسته اند، با آرزوها و امروز و فردا کردن ، کارها را به تاخیر افکنده تا به هلاکت رسیده اند و سرانجام ، در حال غفلت ، مرگ ناگهانی آنان را فرا گرفته است . امام باقر (ع ) می فرماید: ایاک و التسویف ؛ فانه بحر یغرق فیه الهلکی ؛ ۲ از تاخیر انداختن کارها، بر حذر باش که آن ، دریایی است که در آن هلاک شده ها غرق شده اند. حضرت علی (ع ) می فرماید: احزم الناس رایا من انجز وعده و لم یوخر عمل یومه لغده ؛ (۳) دوراندیش ترین مردم ، کسی است که به وعده اش وفا کند و کار امروز را به فردا نیفکند. ۲) سستی و تنبلی یکی دیگر از مهم ترین عوامل بی نظمی ، سستی و تنبلی است . اگر سستی و تنبلی از دری وارد شود، انضباط و جدیت از دری دیگر خارج می شود. در سخنی نورانی از امام صادق (ع ) آمده است : عدو العمل الکسل ؛ (۶) سستی و تنبلی ، دشمن عمل است . آفة النجاح الکسل ؛ (۷) آفت رستگاری ، کاهلی است . امیر مومنان (ع ) به همام فرمود: یا همام !المومن هو... هشاش ، بشاش ، لابعباس و لا بجساس ؛ (۸) ای همام !مومن ،... هوش مند، با نشاط، خوش رو است ، نه عبوس و عیب جو. در جایی دیگر می فرماید: من اطاع التوانی ضیع الحقوق ؛ (۹) آن کس که در کارها سستی ورزد، حقوق افراد را تباه می سازد. التفریط مصیبة القادر؛ (۱۰) سستی و تنبلی ، مصیبت شخص توانا است . نتیجه سستی و تنبلی ، افزون بر بی نظمی ، سهل انگاری و کم کاری است که در روایات بسیار نکوهش شده است . در حدیثی از امام صادق (ع ) آمده است : من فرط تورط؛ (۱۱) آن کس که در کارها سهل انگاری و کوتاهی کند، در گرداب مشکلات گرفتار می آید. و در سخنی نورانی از امام هادی (ع ) آمده است : اذکر حسرات التفریط باخذ تقدیم الحزم ؛ حسرت پشیمانی کم کاری را به یادآور و دورنگری را پیشه ساز. امیر مومنان (ع ) نیز می فرماید: ایاکم و التفریط فتقع الحسرة حین لا تنفع الحسرة ؛ (۱۲) از کوتاهی و کم کاری بپرهیزید، چون در حسرت و ندامت گرفتار می شوید، آن گاه که حسرت سودی نبخشد.
۳) شتاب بی جا یکی دیگر از عوامل بی نظمی ، شتاب بی جاست . هر کاری را وقتی است که باید در آن انجام شود. شتاب در چنین کاری ، باعث می شود که به درستی انجام نشود. پیشوای پارسایان ، حضرت علی (ع ) در نامه اش به مالک اشتر، او را از شتاب زدگی بر حذر می دارد و می فرماید: ایاک و العجلة بالامور قبل اوآنها؛ (۴) بر حذر باش از شتاب زدگی در کارها، پیش از رسیدن وقت آنها. آن حضرت در نکوهش شتاب بی جا می فرماید: قلما تنجح حیلة العجول ...؛ (۵) کم است که چاره شخص شتاب زده ، به فرجام برسد. ۴) در نظر نگرفتن اولویت ها از دیگر عوامل بی نظمی ، این است که انسان ، در کارها، اولویت را در نظر نگیرد و به جای این که مهم ترین کارها را مقدم بدارد، به کارهای دیگر بپردازد. امیر مومنان (ع ) می فرماید: ان رایک لا یتبع لکل شی ء ففرغه للمهم ؛ (۱۳) همانا فکر و اندیشه تو، گنجایش همه کارها را ندارد پس ، آن را برای کارهای مهم فارغ ساز. در حدیثی دیگر می فرماید: من اشتغل بغیر المهم ضیع الاهم ؛ (۱۴) آن کس که فکر و نیروی خود را به کارهای غیر مهم مشغول دارد، کارهای مهم را تباه می کند. حضرت علی (ع ) سبب از هم گسیختگی و فروپاشی نظام حکومت را، تباه ساختن مسائل اصلی ، پرداختن به مسائل فرعی ، مقدم داشتن افراد فرومایه و دوری جستن از خردمندان معرفی می کند. (۱۵) فکرت را به آن چه بر تو لازم است ، اختصاص ده ، تا سالم بمانی ، و از فرو رفتن در کاری که مربوط به تو نیست ، بگریز تا ارجمند باشی .۵- فرو گذاشتن وظیفه خویش و دخالت در کار دیگران یکی دیگر از عواملی که باعث فرو پاشیدن کاخ نظم می شود، این است که انسان ، وظیفه خویش را انجام ندهد و در کار و مسئولیت دیگران دخالت ورزد، مولای متقیان (ع ) می فرماید: اقصر رایک علی ما یلزمک تسلم ودع الخوض فیما لا یعنیک تکرم ؛ (۱۶) فکرت را به آن چه بر تو لازم است ، اختصاص ده ، تا سالم بمانی ، و از فرو رفتن در کاری که مربوط به تو نیست ، بگریز تا ارجمند باشی . اقصر همک علی ما یلزمک و لا تخض فیما لا یعنیک ؛ (۱۷) همت خود را بر آن چه لازم و مربوط به تو است منحصر ساز و در آن چه از تو نخواسته اند فرو مرو. در حدیثی دیگر از آن حضرت آمده است : شر ما شغل به المرء وقته الفضول ؛ (۱۸) بدترین چیزی که انسان وقت خود را به آن مشغول می سازد، کارهای بیهوده است . نیز، می فرماید: من اوما الی متفاوت خذلته الحیل ؛ (۱۹) کسی که به کارهای گوناگون بپردازد، نقشه ها و پیش بینی هایش به جایی نمی رسد. امید وارم با رعایت این نکات همیشه موفق باشید واز وقتتان کمال استفاده را بکنید.پی نوشت ها :۱) نهج البلاغه فیض الاسلام ، نامه ۵۳،ص ۱۰۲۲۲) میزان الحکمه ، ج ۴،ص ۵۸۹۳) غرر الحکم ، ترجمه شیخ الاسلامی ، ج ۱،ص ۲۱۰۴) نهج البلاغه ، نامه ۵۳۵) غرر الحکم ، ترجمه شیخ الاسلامی ،ص ۸۹۰۶) اصول کافی ، ج ۵،ص ۸۵۷) غرر الحکم ، ج ۱،ص ۲۷۴۸) اصول کافی ، ج ۲،ص ۲۲۹۹) نهج البلاغه ، حکمت ۲۳۱۱۰) غرر الحکم ، ترجمه شیخ الاسلامی ، ج ۱،ص ۱۱۴۲؛ میزان الحکمه ، ج ۷،ص ۴۵۴.۱۱) میزان الحکمه ، ج ۷،ص ۴۵۴۱۲) میزان الحکمه ، ج ۷،ص ۴۵۴۱۳) غرر الحکم ، ترجمه شیخ الاسلامی ، ج ۱،ص ۵۷۰۱۴) الحیاة ، ج ۱،ص ۳۴۵۱۵) همان ،ص ۳۴۵۱۶) غرر الحکم ، ترجمه محمد علی انصاری ، ج ۱،ص ۱۱۳۱۷) همان ،ص ۱۱۱.۱۸) میزان الحکمه ، ج ۶،ص ۵۴۱۱۹) نهج البلاغه فیض الاسلام ، حکمت ۳۹۵منبع : برگرفته از کتاب " نظم و انضباط " - مؤ لف : مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما گروه معارف/خ
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 825]