واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: اگر از بي نظمي خسته شده ايد
در اين مقاله قصد داريم 4 عامل مهم كه سبب بي نظمي در امور فردي مي شود را مورد بررسي قرار دهيم . باشد كه اين مختصر ، بتواند راهگشايي گردد در ايجاد نظم در زندگي مان :1- امروز و فردا كردن از عوامل بى نظمى ، واگذارى كار هر روز، به روز ديگر و امروز و فردا كردن است . امير مومنان (ع ) مى فرمايد:و امض لكل يوم عمله ؛ فان لكل يوم ما فيه ؛ (1)در هر روز، كار همان روز را انجام بده ؛ زيرا، براى هر روز، كارى مخصوص بدان است . آن حضرت (ع ) در نامه اى به يكى از يارانش مى نگارد:باقى مانده عمرت را در ياب و امروز و فردا نكن . كسانى كه پيش از تو مى زيسته اند، با آرزوها و امروز و فردا كردن ، كارها را به تاخير افكنده تا به هلاكت رسيده اند و سرانجام ، در حال غفلت ، مرگ ناگهانى آنان را فرا گرفته است .امام باقر (ع ) مى فرمايد:اياك و التسويف ؛ فانه بحر يغرق فيه الهلكى ؛ 2از تاخير انداختن كارها، بر حذر باش كه آن ، دريايى است كه در آن هلاك شده ها غرق شده اند.حضرت على (ع ) مى فرمايد:احزم الناس رايا من انجز وعده و لم يوخر عمل يومه لغده ؛ (3)دورانديش ترين مردم ، كسى است كه به وعده اش وفا كند و كار امروز را به فردا نيفكند. 2- سستى و تنبلى يكى ديگر از مهم ترين عوامل بى نظمى ، سستى و تنبلى است . اگر سستى و تنبلى از درى وارد شود، انضباط و جديت از درى ديگر خارج مى شود. در سخنى نورانى از امام صادق (ع ) آمده است :عدو العمل الكسل ؛ (6)سستى و تنبلى ، دشمن عمل است .آفة النجاح الكسل ؛ (7)آفت رستگارى ، كاهلى است .امير مومنان (ع ) به همام فرمود:يا همام !المومن هو... هشاش ، بشاش ، لابعباس و لا بجساس ؛ (8)اى همام !مومن ،... هوش مند، با نشاط، خوش رو است ، نه عبوس و عيب جو.در جايى ديگر مى فرمايد:من اطاع التوانى ضيع الحقوق ؛ (9)آن كس كه در كارها سستى ورزد، حقوق افراد را تباه مى سازد.التفريط مصيبة القادر؛ (10)سستى و تنبلى ، مصيبت شخص توانا است .نتيجه سستى و تنبلى ، افزون بر بى نظمى ، سهل انگارى و كم كارى است كه در روايات بسيار نكوهش شده است . در حديثى از امام صادق (ع ) آمده است :من فرط تورط؛ (11)آن كس كه در كارها سهل انگارى و كوتاهى كند، در گرداب مشكلات گرفتار مى آيد.و در سخنى نورانى از امام هادى (ع ) آمده است :اذكر حسرات التفريط باخذ تقديم الحزم ؛ حسرت پشيمانى كم كارى را به يادآور و دورنگرى را پيشه ساز.امير مومنان (ع ) نيز مى فرمايد:اياكم و التفريط فتقع الحسرة حين لا تنفع الحسرة ؛ (12)از كوتاهى و كم كارى بپرهيزيد، چون در حسرت و ندامت گرفتار مى شويد، آن گاه كه حسرت سودى نبخشد.
3- شتاب بى جا يكى ديگر از عوامل بى نظمى ، شتاب بى جاست . هر كارى را وقتى است كه بايد در آن انجام شود. شتاب در چنين كارى ، باعث مى شود كه به درستى انجام نشود. پيشواى پارسايان ، حضرت على (ع ) در نامه اش به مالك اشتر، او را از شتاب زدگى بر حذر مى دارد و مى فرمايد:اياك و العجلة بالامور قبل اوآنها؛ (4)بر حذر باش از شتاب زدگى در كارها، پيش از رسيدن وقت آنها.آن حضرت در نكوهش شتاب بى جا مى فرمايد:قلما تنجح حيلة العجول ...؛ (5)كم است كه چاره شخص شتاب زده ، به فرجام برسد. 4- در نظر نگرفتن اولويت ها از ديگر عوامل بى نظمى ، اين است كه انسان ، در كارها، اولويت را در نظر نگيرد و به جاى اين كه مهم ترين كارها را مقدم بدارد، به كارهاى ديگر بپردازد. امير مومنان (ع ) مى فرمايد:ان رايك لا يتبع لكل شى ء ففرغه للمهم ؛ (13)همانا فكر و انديشه تو، گنجايش همه كارها را ندارد پس ، آن را براى كارهاى مهم فارغ ساز.در حديثى ديگر مى فرمايد:من اشتغل بغير المهم ضيع الاهم ؛ (14)آن كس كه فكر و نيروى خود را به كارهاى غير مهم مشغول دارد، كارهاى مهم را تباه مى كند.حضرت على (ع ) سبب از هم گسيختگى و فروپاشى نظام حكومت را، تباه ساختن مسائل اصلى ، پرداختن به مسائل فرعى ، مقدم داشتن افراد فرومايه و دورى جستن از خردمندان معرفى مى كند. (15)فكرت را به آن چه بر تو لازم است ، اختصاص ده ، تا سالم بمانى ، و از فرو رفتن در كارى كه مربوط به تو نيست ، بگريز تا ارجمند باشى .5- فرو گذاشتن وظيفه خويش و دخالت در كار ديگران يكى ديگر از عواملى كه باعث فرو پاشيدن كاخ نظم مى شود، اين است كه انسان ، وظيفه خويش را انجام ندهد و در كار و مسئوليت ديگران دخالت ورزد، مولاى متقيان (ع ) مى فرمايد:اقصر رايك على ما يلزمك تسلم ودع الخوض فيما لا يعنيك تكرم ؛ (16)فكرت را به آن چه بر تو لازم است ، اختصاص ده ، تا سالم بمانى ، و از فرو رفتن در كارى كه مربوط به تو نيست ، بگريز تا ارجمند باشى .اقصر همك على ما يلزمك و لا تخض فيما لا يعنيك ؛ (17)همت خود را بر آن چه لازم و مربوط به تو است منحصر ساز و در آن چه از تو نخواسته اند فرو مرو.در حديثى ديگر از آن حضرت آمده است :شر ما شغل به المرء وقته الفضول ؛ (18)بدترين چيزى كه انسان وقت خود را به آن مشغول مى سازد، كارهاى بيهوده است .نيز، مى فرمايد:من اوما الى متفاوت خذلته الحيل ؛ (19)كسى كه به كارهاى گوناگون بپردازد، نقشه ها و پيش بينى هايش به جايى نمى رسد.اميد وارم با رعايت اين نکات هميشه موفق باشيد واز وقتتان کمال استفاده را بکنيد. پي نوشت ها :1) نهج البلاغه فيض الاسلام ، نامه 53،ص 10222) ميزان الحكمه ، ج 4،ص 5893) غرر الحكم ، ترجمه شيخ الاسلامى ، ج 1،ص 2104) نهج البلاغه ، نامه 535) غرر الحكم ، ترجمه شيخ الاسلامى ،ص 8906) اصول كافى ، ج 5،ص 857) غرر الحكم ، ج 1،ص 2748) اصول كافى ، ج 2،ص 2299) نهج البلاغه ، حكمت 23110) غرر الحكم ، ترجمه شيخ الاسلامى ، ج 1،ص 1142؛ ميزان الحكمه ، ج 7،ص 454.11) ميزان الحكمه ، ج 7،ص 45412) ميزان الحكمه ، ج 7،ص 45413) غرر الحكم ، ترجمه شيخ الاسلامى ، ج 1،ص 57014) الحياة ، ج 1،ص 34515) همان ،ص 34516) غرر الحكم ، ترجمه محمد على انصارى ، ج 1،ص 11317) همان ،ص 111.18) ميزان الحكمه ، ج 6،ص 54119) نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 395 منبع : برگرفته از كتاب " نظم و انضباط " - مؤ لف : مركز پژوهش هاى اسلامى صدا و سيما گروه معارفتنظيم براي تبيان :داوودي :هر روز بهتر از ديروز فرمول شناسايي اهداف انحرافي اراده کنيد تا متحول شويد
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 332]