واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس از صنایع دستی چهارمحال و بختیاری گزارش میدهد
چهارمحال و بختیاری، استانی که صنایع دستی سوغات میدهد
استان چهارمحال و بختیاری با داشتن انواع صنایع دستی مانند گلیم، جاجیم، نمد و قالی باعث شده هر ساله بسیاری از گردشگران برای بازدید از هنر مردم این خطه به این استان سفر کنند و نمونهای از آثار هنری این دیار را به سوغات ببرند.
به گزارش خبرگزاری فارس از شهرکرد، صنایع دستى چهارمحال و بختیارى تحت تأثیر تنوع شیوههاى تولید، گوناگون و متنوع است. عشایر کوچرو، عشایر اسکان یافته، روستائیان و اقشار شهر نشین در پدید آوردن این نوع محصولات سهیم هستند. صنایع دستى در جامعه عشایرى استان یک فعالیت جنبى به حساب مىآید و اوقات فراغت زنان به این امر اختصاص دارد. اکثر تولیدات صنایع دستى این جامعه عمدتا جنبه خودمصرفى دارد و به صنایع دستى به عنوان یک پیشه و حرفه درآمدزا توجه نمیشود، ولى برخى از صنایع دستى عشایر نیز در بازارهاى داخلى و خارجى به فروش مىرسد. مهمترین صنایع دستى چهارمحال و بختیارى که شهرت بیشتری دارد و بسیاری از مسافران و گردشگران این استان نمونهای از آن را خریداری میکنند عبارتند از: قالی، گلیم، نمد، گبه، خرسک، خورجین، توربه یا توبره، تی یِر یا نمکدان، سفره آردی، چوغا، جاجیم و انواع دیگر صنایع دستی است. در این گزارش تلاش شده چند نمونه ارزشمند و پر طرفدار از صنایع دستی چهارمحال و بختیاری معرفی شود که در ادامه آمده است: *گلیم، اثر رنگارنگ الهام گرفته از دل طبیعت یکی از انواع صنایع دستی ایرانی که در استان چهارمحال و بختیاری به خوبی و در نهایت کمال توسط ساکنان مناطق روستایی پدید میآید، گلیم است. گلیم دست بافت این منطقه بیشتر از موی بز و پشم گوسفند بافته میشود. شرایط خاص آب و هوای و سرمای این منطقه باعث شده تا در زمانهای دور مردم در راستای تهیه یک تن پوش گرم برای خود به بافت گلیم روی بیاورند . گلیم ،دست بافتهای است هنری که تنوع رنگ و نقوش آن الهام گرفته از طبیعت پیرامون بافندگان آن است . محیط سبز و خرم باعث شده تا گلیم بافی به صورت هنری ماندگار در بین مردمان استان چهار محال و بختیاری پدیدار و ماندگار شود. در گذشته از گلیم معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار و یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده میشده است ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانههای شهری نیز به کار برده میشود. در این استان انواع گلیم بافته میشود که از جمله آنان میتوان به گلیمهای دورو ، سوف، رندی، گلیم گبه، گلیم فرش، گلیم لری اشاره کرد. اکثر نمونههای یاد شده در شهرستانهای بروجن و اردل بافته میشود و از ویژگیهای بارز گلیم استان میتوان اجرای نقوش اصیل و موتیوها و نگارههای اسلیمی و هندسی و طرحهای الهام گرفته از طبیعت اطراف را نام برد. * نمد بافی هنر این روزها که رو به زوال است نمد مالان استان چهارمحال و بختیاری همسوی با دیگر نمد مالان ایرانی، نمد را به دو صورت ساده و نقشدار تولید میکنند، نقوش به کار رفته در نمد به لحاظ محدودیت و صعوبت در ساختار، تقریبا باید ساده باشد و کمتر از نقوش پیچیده استفاده شود. رنگ آمیزی نمد و نقشهای آن در اصل محدود به رنگهای طبیعی پشم، مانند سفید، سیاه، قهوهای و خاکستری است اما در بسیاری موارد نیز از الیاف رنگ آمیزی شده گوناگون، همچون قرمز، زرد، آبی، نارنجی و سبز در تزئین محصولات نمدی، خصوصاً آن دسته که جنبه مفرشی و تزئینی داشته، استفاده میشود. فرم محصولات نمدی دو منطقه نمدمالی شهرکرد و بروجن تقریبا بر یک سیاق به پوشاک نمدی و کلاه و زیراندازهایی به نام زیر منقلی و پادری محدود میشود. هنر نمد مالان بروجنی بر بستر نمد از حیث نقش و رنگ به نقوش اقتباسی از نقشمایههای فرش و گلیمهای قشقائی و فارس که به وسیله عشایر قشقائی آورده شده، محدود گشته است. نمد و نمدمالی در استان چهارمحال و بختیاری به لحاظ بهرهمندی از بسترها و نیازها از جمله زندگی متکی به دامپروری و چوپانی و نیز کوچ های طولانی؛ اقلیم سرد و کوهستانی؛ وفور ماده اصلی و مورد نیاز نمد، یعنی پشم مرغوب قدمتی بسیار طولانی دارد، اما در سالهای اخیر به لحاظ رویگرداندن از زندگی عشایری و چادرنشینی در طیف وسیع؛ بازار سفارشات این محصول کم رونق شده و جز محدود کارگاههای نمدمالی در شهرکرد و بروجن اکثر کارگاههای نمدمالی برچیده شده است. * قالی چالشتر نمونه بارز هنرمندی چهارمحالیها
معروفترین نوع قالیهای بختیاری، قالیهایی موسوم به "بیبی بف" است. که هم از نظر ابعاد و هم از نظر نقش و مواد اولیه مصرفی با سایر فرشهای ایرانی تفاوت کلی دارد. این قالیها را منحصرا بیبیها که از امکانات مادی بالایی برخوردار بودند میبافتند و هم اکنون این نوع قالی بافی در چالشتر از توابع شهرستان شهرکرد تداوم دارد. نقشهای مورد استفاده در قالی بیبی بف که به خشتی نیز معروف هستند، نقوش گیاهی و شکارگاهی است که به آن جانوری نیز میگویند. در طرح خشتی از انواع پرنده، سرور، کاج و حیوانات و گیاهان استفاده میشود. از مناطق مهم بافت قالی در منطقه بختیاری میتوان به شهرکرد، چالشتر، بخش شوراب و روستاهای فارسان، باباحیدر و چلگرد و اردل اشاره کرد. اکثر قالیهایی که به نام قالی بختیاری شهرت دارد، در منطقه چهارمحال بافته میشود. قالیهای چالشتر از شهرت جهانی برخوردار است و اصالت نقشه و ثبات رنگ و دقت در بافت از مشخصات آن است. * جاجیم هنر اصیل برخاسته از ذوق اقوام بختیاری یکی دیگر از دست بافتهایی که در زندگی بختیاریها مورد استفاده قرار میگیرد "جاجیم" است که به شکل نوارهایی باریک به عرض 18 تا 35 سانتیمتر و طول 20 تا 25 متر از پشم بافته میشود. پس از بافت، آن را به قطعاتی با طول مناسب تقسیم میکنند و از پهلو به یکدیگر میدوزند، در نتیجه سطح یکپارچهای حاصل میشود.
افزون بر این، بختیاریها با استفاده از شیوه بافت جاجیم نوارهای تسمه مانندی نیز تولید میکنند و برای حمل گهواره بچه بر پشت مادر هنگام کوچ به کار میرود. انتهای پیام/68006/س10
94/01/06 - 13:52
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 97]