محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1832581656
خراسان جنوبی مهد فرهنگ و ادب جلوه‌نمایی قالیچه در بین صنایع دستی خراسان جنوبی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: خراسان جنوبی مهد فرهنگ و ادب
جلوه‌نمایی قالیچه در بین صنایع دستی خراسان جنوبی
صنایع دستی خراسان جنوبی به ویژه قالی و حوله سنتی در آغاز سفرهای نوروزی به مانند سالیان قبل چشم مسافران نوروزی را خیره کرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از بیرجند، صنایع دستی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و به عنوان نمادی از نوع زندگی و فرهنگ یک جامعه همواره مورد توجه گردشگران قرار گرفته و خرید صنایع دستی عمدتا برای سوغات سفر مورد توجه مسافران است. سوغات یکی از فرهنگ‌های جا افتاده برای مسافرت‌های ایرانیان است و در استان خراسان جنوبی صنایع دستی ثمره دست‌هایی است که عشق را از قلب خود جاری ساخته و با انگشتان خود با یاری تار و پود بر گلیم و فرش‌های دستباف ترسیم کرده است. استقبال هموطنان از صنایع دستی استان خراسان جنوبی در نمایشگاه‌های ویژه نوروز و خرید صنایع دستی توسط گردشگران نشان‌دهنده هنرمندی صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی این استان و زیبایی و ظرافت تولیدات آنهاست. از میان بیش از 250 رشته شناسایی شده و کددار صنایع دستی و هنرهای سنتی در کشور بیش از 75 رشته در استان خراسان جنوبی زمینه فعالیت داشته یا دارد که در این گزارش به بخشی از مهمترین آن‌ها اشاره شده است. قدمت و جایگاه صنایع دستی در استان خراسان جنوبی صنایع دستی هر منطقه متأثر از محیط فرهنگی و جغرافیایی و تاریخی آن سرزمین است. منطقه جنوب خراسان بزرگ به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و فرهنگی، صنایع دستی خاص خود را داراست. قدیمی‌ترین سندی که از صنایع منطقه قهستان حکایت می‌کند، تاریخ طبری است. طبری ضمن بازگویی وقایع سال 69 هجری می‌نویسد: عمر و بن سعید بن عاص رقیب عبدالملک ابن مروان الحکم الاموی قبای قهستانی، پیراهن قهستانی در برداشت. به گفته بسیاری از محققان و نویسندگان تاریخ آغاز صنایع دستی در این منطقه حداقل به یک‌هزار سال قبل بر می‌گردد. اصیل بودن طرح و تولیدات صنایع دستی این استان و استفاده از مواد اولیه بومی در ساخت و تولید آثار رشته‌های صنایع دستی استان از مزیت‌های صنایع دستی این استان به شمار می‌آید. قالی و قالیچه بافی هنر 200 ساله مردمان کویر تاریخچه قالی و قالیچه در منطقه جنوب خراسان جنوبی به سال‌های بسیار دور باز می‌گردد که با بررسی‌های انجام شده می‌توان سابقه‌ای در حدود 200 سال برای قالی بافی قائل شد. قالیچه نیز همانند قالی زیرانداز دستبافی است که قدمت آن به لحاظ نیاز اجتماعی جوامع بشری، امکان سریع نقل و انتقال و بافت آن به قبل از تولید قالی برمی‌گردد. دو نوع بافت فارسی و ترکی در این استان رایج است که هر دو دارای بافت‌های تقلبی مشابه هستند که به آن گره‌های جفتی می‌گویند. این بافت اغلب به لحاظ تسریع در کار بافت انجام گرفته و معمولاً از استحکام و ظرافت قالی می‌کاهد. باف تایی(یکی) نیز در این استان رواج دارد که به لحاظ ظرافت و دقت بافت، مدت زمان و هزینه انجام کار را زیاد نموده و به این دلیل کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. بافت قالی و قالیچه در اکثر شهرها و روستاهای این استان رواج دارد، به طوری که بیش از 80 درصد ساکنان روستاها به این حرفه اشتغال دارند. گلیم بافی گلیم به عنوان نخستین زیرانداز دارای سابقه طولانی است و اگر چه در مقایسه با قالی دارای شیوه بافت آسانتری است، به همان نسبت قیمت ارزانتری دارد. خلاقیت، ابتکار و نوآوری در طرح‌ها و رنگ‌ها، گلیم را به عنوان رشته‌ای هنری‌تر از قالی مطرح کرده است که ذوق و خلاقیت روستانشینان و عشایر ایران در تولید آن نقش بسزایی دارد. به طوری که نقش و رنگ گلیم راه مناسبی برای شناسایی یک قوم و آشنایی با رسم و رسوم و اعتقادات هر منطقه است. انواع گلیم بر اساس جنس تار و پود عبارتند از گلیم پنبهای که تار و پود آن از جنس پنبه و اندازه و لای نخ آن مانند نخ زیلو است، گلیم پنبه و پشم که نخ تار پنبه و پود آن پشم است. گلیم پشم در پشم که تار و پود آن پشمی است و گلیم ابریشمی که نخ پود آن ابریشم است و به ندرت و با کاربرد هنری و زینتی بافته می‌شود. از انواع نقوش بکار رفته در گلیم‌های این منطقه می‌توان به نقش کوهه، بلوچی، کژمار، بوته، هفت لِیکه، نِگار، ماه، نقش اسب، کجَک، دُردهن، پیش برو پیش بیا، حلقه، شطرنجی، کوچ یا دندان بره، درختچه ها، بوته های صحرایی، حیوانات و پرندگان اشاره کرد. گلیم در ابعاد متفاوت و کاربردهای مجزا ساخته می‌شود. از انواع تولیدات تکمیلی و کاربردی گلیم می توان به خورجین، چنته یا توبره، همیان، جوال، خاکش (خاک کش)، جُل، سفره آردی، رو کرسی، پاپیچ (پاتابه)، جلد دعا، نمکدان، گلیم و گلیمچه اشاره کرد. جاجیم بافی نساجی سنتی قدمت تاریخی بسیار طولانی در خراسان جنوبی دارد و نقش مهمی در خودکفایی مردم این منطقه ایفا کرده است. از اهم زیرگروه‌های آن می‌توان جاجیم‌بافی، کرباس‌بافی، احرامی‌بافی، بَرَک‌بافی، حوله‌بافی، ابریشم‌بافی و سیاه چادربافی نام برد. در خراسان جنوبی در شهرستان‌های بیرجند، نهبندان و بالاخص قاینات به بافت این محصول مبادرت میکنند. جاجیم دست‌بافته‌ای است شبیه پلاس و گلیم با نقش‌های راه راه رنگی (نقش در جاجیم بر خلاف گلیم توسط تارهای رنگی ایجاد می‌شود) که مانند سایر دست‌بافته‌ها به عنوان زیرانداز نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد، پرز ندارد و از نخهای رنگین پنبهای یا پشمی بافته می‌شود. امروزه برای بافتن آن از نخ کاموا هم استفاده می‌شود. جاجیم معمولاً با کاربردهای لحاف کرسی، روفرشی، سفره نان، رو پشتی،سجاده، انواع کیف زنانه،کوسن، دمپایی پاتابه است. جاجیم دارای طرح محرمات است و نقوش آن که بیشتر به رنگ‌های سبز، زرد، قرمز، سفید و بنفش به چشم می‌خورند در فضاهای این طرح قرار می‌گیرند. نقش مایه‌های بکار رفته در انواع جاجیم منطقه شامل اشکی یا دندانه‌دار، تمام گل، نیم گل، نیم ساده، تسمه، دندان موشی و لبه دور است. پارچه بافی سنتی (حوله بافی و برک بافی) بافت پارچه‌های سنتی با مواد اولیه گوناگون در حد وسیع و تقریباً در تمامی مناطق شهری و روستایی خراسان جنوبی مرسوم بوده است. در اکثر نقاط استان به این رشته "توبافی یا تون‌بافی" گفته می‌شود و مواد اولیه آن نخ پنبه، ابریشم، کرکی یا کورگی و کودری است. پارچه‌های ابریشمی به رنگ‌های مختلف از جمله ارغوانی سیر و بنفش و بسیار ریز بافت، به نام قنابیز و والا معروف بوده و از آن برای تهیه لباس زنانه استفاده می‌کردند. از جمله مناطق بافت این نوع پارچه دهستان چرمه از توابع شهرستان سرایان بوده است. این رشته امروزه در شهرهای مود، فردوس، خوسف و روستاهای خراشاد، صرآباد، آسیابان، خشک، نوزاد، میغان، سیدال از رواج نسبتاً خوبی برخوردار است. رودوزی‌های سنتی رودوزی‌های سنتی، هنر آراستن سطح رویین پارچه‌های اکثراً ساده و ارزان با بهره‌گیری از نخهای الوان و با کمک سوزن و قلاب است و دست‌اندرکاران آن به مدد بخیه‌های ظریفی که بر منسوجات ساده می‌نشانند، معمولاً تلفیق زیبایی از صبر، شکیبایی و هنر را به نمایش می‌گذارند. انواع رودوزی‌های سنتی رایج و بومی استان خراسان جنوبی شامل بخارادوزی، بلوچی دوزی، پته دوزی ،ابریشم دوزی، خامه دوزی، سکمه دوزی، چشمه دوزی و شبکه دوزی ،گلابتون دوزی، سرمه دوزی، ملیله دوزی ، نَقده دوزی ،سکه دوزی، سنگ دوزی، پولک دوزی، چهل تکه دوزی هستند. نمدمالی در اینکه نمدمالی نخستین‌بار در کجا ابداع شد، هیچگونه اطلاعی وجود ندارد، جز اینکه در دوره نوسنگی مردمی که با پشم گوسفند سر و کار داشتند، نمد را می‌شناختند. نمد که به اصطلاح نسج نابافته است با ایجاد فشار، رطوبت و حرارت ایجاد می‌شود. ساختن نمد براساس خاصیت جَعدیابی و دیگر پوسته ای شدن الیاف پشم است. نمدمالی از جمله فنونی است که سابقاً در بیرجند و بعضی از روستاهای شهرستان‌های نهبندان، سربیشه و سرایان رایج بوده است که از آن جمله می‌توان روستای سلم آباد شهرستان سربیشه و روستای مَرَک از توابع شهرستان بیرجند را نام برد. نمد در کاربردهای زیر انداز، و کَپَنَک (کُرگوش) که لباس ویژه چوپانان منطقه است، کاربرد دارد. انواع نقشه‌های رایج در نمدهای منطقه عبارتند از نقش سه گل، پنج گل، درختچه، اشکال هندسی، خطوط، سطوح و علائم که بعضاً به نقش نام نمدمال یا صاحب نمد و اسماء مذهبی در روی نمد نیز می پردازند. حصیربافی حصیربافی یا بافت بوریا یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی و شاید کهن‌ترین آنهاست. نمونه‌های بدست آمده در بین‌النهرین و آفریقا گواه آن است که حصیربافی و سبدبافی نه تنها منشاء نساجی، بلکه سفالگری یا کوزه گری نیز بوده و اسناد و مدارکی در دست است که نشان می‌دهد نخستین زیراندازهای بشری از نی و گیاهانی که در باتلاق‌های سفلای بین‌النهرین می‌روئیده، تهیه شده و اولین سرپناه‌ها پس از زندگی در غارها به کمک حصیر و نی پدید آمده است. حصیربافی در منطقه خراسان جنوبی با استفاده از برگ درخت خرما در شهرستان نهبندان و بخصوص روستای دهسلم رواج دارد که محصولات آن شامل انواع سبد و زنبیل، زیرانداز در فرمهای دایره و بیضی، حیوانات تزئینی از جمله شتر و شیلگ (محل نگهداری مواد غذایی) است. ترکه بافی این حرفه که بیشتر اختصاص به بیرجند و روستاهای اطراف این شهرستان دارد، به دلیل وجود رشته کوه باقران که منبع اصلی و اساسی مواد اولیه این هنر و صنعت می‌باشد قدمتی طولانی و بیش از صد سال دارد. برای بافت انواع سبد از شاخه درختچه بادام کوهی(بادام تلخ، سافترگ) و شاخه درخت بید قرمز(سرخ بید یا مینا) استفاده می‌شود که دارای چوبی ظریف و باریک با خاصیت انعطاف پذیری بالاست. شاخه‌ها پس از جدا شدن براساس رنگ و اندازه از لحاظ (قطر و طول) دسته‌بندی شده و در صورت خشک بودن به مدت طولانی (چند روز) در آب خیسانده می‌شوند تا قابلیت انعطاف‌پذیری خود را باز یابند، پس از آن سبدبافی براساس نوع طرح و رنگ محصول به صورت ذهنی شروع به چیدن و ردیف نمودن شاخه‌ها در کنار یکدیگر می‌نماید. ابتدا دو دسته چهارتایی عمود بر هم از شاخ‌های کلفت‌تر برای تشکیل اسکلت اصلی محصول درست نموده و به صورت ساده باف با زیرورو کردن شاخه‌هایی که به صورت شعایی به محیط سبد اضافه می‌شوند، کار ادامه می‌یابد. در انتها محصول بافته شده به صورت نقوش ساده حداکثر با چهار رنگ سبز، زرد، قرمز و قهوه ای تیره قابلیت تزیین دارد. سفالگری سفالگری در منطقه خراسان جنوبی کاملاً جنبه کاربردی داشته و اکثر محصولات منطقه بدون لعاب بوده، یا به همراه لعاب ابتدایی انجام می‌گیرد. سفالگری اغلب به روش‌های مفتولی (کویل) و چرخ کاری است که از روش مفتولی معمولاً برای ساخت ظروف با ارتفاع زیاد و یا ساختن تنور استفاده می‌شود. سفال‌های منطقه اکثرا تراش خورده بوده و بیشتر شامل سبو، قدح، ضرب یا تنبک، قلَّک، جام، کوزه، تنور، لیوان، گلدان، کاسه و تقار می‌شوند. این صنعت علاوه بر شهرهای بیرجند و خوسف در شهرستان فردوس از رواج نسبتاً خوبی برخوردار است. خراطی سنتی خراطی چوب از دیگر صنایع دستی بومی خراسان جنوبی بوده و این هنر صنعت که نوعی نازک کاری روی چوب محسوب می‌شود از زمان‌های قدیم در این مرز و بوم رواج داشته است. از محصولات ساخته شده بوسیله خراطی سنتی انواع تابلو‌ها، پایه‌های مبل، تختخواب، میز و صندلی، چرخ‌های ریسندگی، دوک نخ ریسی، نی و بدنه قلیان، پلپلیس(فرفره)، مهره شطرنج، وردنه است. -------------------------------------
گزارش از: یاسر هدایتی نیک‌نژاد
-------------------------------------
انتهای پیام/69033/ب40
93/12/28 - 10:58
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 48]
-
گوناگون
پربازدیدترینها