واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: سهشنبه ۲۶ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۲:۳۱
بنای قیزقلعه در بخش مرکزی شهرستان ساوه در 23 کیلومتری جنوب غربی این شهر و مجاور روستای قیز قلعه بر روی صخره ای بلند واقع شده است . به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه مرکزی- یکی از مسیرهای دسترسی به قلعه از جاده قدیم ساوه به همدان و مسیری است که به سد الغدیر منتهی میشود. پیش از رسیدن به سد، از طریق روستای آسیابک بند و روستای قیزقلعه، میتوان به این بنا دسترسی یافت. برای رسیدن به قلعه میتوان با وسیله نقلیه سواری تا دامنه صخره رفت و سپس مسافتی حدود ۳۰۰ متر را پیاده طی کرد تا به دروازه اصلی ورودی به قلعه رسید قیز یک واژه ترکی به معنای دختر است و قلعهدختر عنوان بنایی است که به وفور در ایران یافت میشود. به گفته رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ساوه از نظر قدمت و کاربرد، قلعهها و بناهایی که تحت عنوان قلعهدختر شناخته میشوند از نظر معماری در چند اصل مشترک هستند. دکتر "باستانی پاریزی" در این باره نوشته " ابنیه دختر همه بر بلندیها و نقاط صعبالعبور قرار دارند. اغلب مربوط به قبل از اسلام و خصوصا عهد ساسانی هستند و بیشتر جنبه تقدس و عبادی دارند. این قلعهها بناهای دفاعی معتبری بوده و بالاخره همه دارای یک غموض ابهامآمیز درباره تسمیه خود هستند". "علیاکبر صدیف " در گفتوگو با ایسنا، افزود: اکثر این بناها دور از شهرها ساخته شدهاند و کتیبههای قابل توجه به ندرت در آنها مشاهده میشود. در بیشتر موارد در نزدیکی قیزقلعهها، بناهای منسوب به پسر(قلعهپسر یا اوغلانقلعه) یافت میشود. مصالح ساختمانی بکار رفته در اکثر آنها لاشههای سنگ با ملات ساروج است. به گفته وی قصر، عبادتگاه و دژ دفاعی قلعهدختر، بر روی صخره بلندی مشرف به دشت ساوه بنا شده که از سه طرف شرق، غرب و جنوب بوسیله صخرههای متعدد دیگری احاطه شده است. وی ادامه داد: بنا کاملا بر دشت ساوه مسلط بوده و دارای چهار برج دیدهبانی در ضلع شمالی، غربی و شرقی است که از میانه صخره تا بالای آن با سنگ و ساروج کار شده است. به گزارش ایسنا، ورود به قلعه از طریق چند راهپله سرپوشیده صورت میگرفته که با مهارت ویژهای استتار شدهاند و استتار راه پلهها با ساختن دیواری از لاشه سنگ و ساروج، درست در امتداد دیوارههای صخره صورت گرفته است. پنج راهپله پشتی بنا و دو راهپله در غرب بنا که در کنار پرتگاه در ارتفاع چندمتری از سطح رودخانه ساخته شده به اتاقهای تعبیه شده در دل صخره منتهی میشوند. از پلههای پشت بنا برای ورود و خروج محافظان و نگهبانان و از پلههای غربی برای ورود و خروج مقامات به داخل قلعه و حمل آذوقه استفاده میشده است. در مقابل راهپلههای غربی و بر روی صخره مقابل، راه باریکی وجود دارد که محل رفتوآمد ساکنان قلعه بوده و اتاقهای قلعه تودرتو و به یکدیگر ارتباط داشتهاند . با توجه به ارتفاع دیواره و طاقهای فرو ریخته احتمال میرود که بنای قصر دارای طبقه دوم و سوم هم بوده است. به نظر می رسد کاربری اتاقهای طبقه بالا برای برگزاری مراسم رسمی، عبادی یا سیاسی بوده است. بر در و دیوار اتاق تزئینات خاصی مشاهده نمیشود و اتاقها مساحت یکسانی ندارند. کاربری هر کدام از آنها مختلف بوده، بعضی وسیع به شکل سالن یا تالار و برخی دیگر کوچک و مورد استفاده خادمان یا کارکنان قلعه و قصر بوده است. در اطراف کاخ اصلی حفرههای متعددی برای ذخیره آب ساخته شده و لولههای سفالی شکستهای در این مجموعه یافت شده که نشانگر استفاده از شبکه آبرسانی و فاضلاب است. بنای قیزقلعه در سال 473 ه.ق اهمیت و رونق خاصی پیدا کرد، به دستور حسن صباح و توسط همکیشان وی مورد بازسازی، تعمیر و مرمت قرار گرفته و محل استقرار اسماعیلیان ساوجی شد. در سال 1352ه.ش( 1371م) هیئت باستانشناسی آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ وﻟﻔﺮام ﻛﻼﻳﺲ از ﺑﻨﺎی دژ دیدن کردند. ﻫﻴئات ﻣﺬﻛﻮر ﺿﻤﻦ اراﺋﻪ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﻲ از ﻛﻮه ﻗﻴﺰﻗﻠﻌﻪ، ﺑﻪ ﺑﺮداﺷﺖﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻳﻲ از دژ ﭘﺮداﺧﺘند. "کلایس" در توصیفی درباره بنا نوشته است: " از دروازه به قصر، جاده خاکریز سربالایی وجود داشته که بقایایی از آن هنوز برجاست. ابعاد قصر در جبهه جنوب غربی – شمال شرقی 25.30 متر و در جبهه جنوب شرقی – شمال غربی 24 متر است ". با توجه به کاوشهای باستانشناسی به عمل آمده، آثار سفالی مکشوفه از منطقه مربوط به قرن پنج و هفت ه.ق است. بنای تاریخی قیزقلعه در نهم اردیبهشت ماه 1383 به شماره ۸۶۰۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاست . محوطه و فضای طبیعی و کوهستانی آن به همراه چشمهای زیبا، فضایی مناسب جهت ورزش کوهنوردی و جذب گردشگران و دوستداران طبیعت است. قلعه دختر ساوه یا قیزقلعه یکی از مهمترین و شگفتانگیزترین آثار معماری کشور در مناطق مرتفع و سختگذر ایران در دوره باستان است که تاکنون ناشناخته مانده است. عظمت بنا و فلسفه وجودی ساخت آن در این منطقه به حدی جالب است که میتوان از آن به عنوان یکی از منابع مهم جذب گردشگر بینالمللی به استان مرکزی و همچنین معرفی دستاوردهای معماری ملی و باستانی ایران قدیم اشاره کرد. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]