واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت/
موسیقی سنتی زنجان جاذبهای بهاری برای مسافران نوروزی
هنرمندان زنجانی در ایام نوروز با اجرای موسیقی سنتی از میهمانان نوروزی استقبال و با اجرای موسیقی آشیقی به استقبال نوروز میروند.
به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، صدای پای بهار نزدیک است و زنجان در روزهای نوروز میزبان مسافران نوروزی خواهد بود. زنجان در کنار همه جاذبههای بینظیر خود دارای فرهنگی توسعه یافته و متمدن است که میتواند یک جاذبه مهم برای مسافران نوروزی باشد. موسقی آشیقی زنجان که زبانزد مردم کشور است. موسیقی زنجان همان موسیقی آذری است. موسیقی بومی آذریها در وجود «آشیقها» خلاصه شود. موسیقی سنتی آذری، بازتاب مهمترین وجوه و جوانب زندگی مردم است. در فولکلورموزیک آذربایجان احوال و روحیات مردم گذشته این دیار با طرز بسیار لطیفی ترنم میشود. غم، شادی، هجران، وصال موفقیتها، شکستها و قهرمانیها همه و همه دراین گنجینه موزیکال متجلی است. شیوه بدیههخوانی، روش نواختن، اجرا، آراستگیهای ملودیک و داشتن حالات ویژه مخصوص به خود هماهنگی و اسلوب خاص و پختگی و مطلوب بودن صداها از خواص جدایی ناپذیر موسیقی این مرز و بوم است. محققین و پژوهشگران موسیقی آذربایجان را به پنج بخش عمده زیر تقسیم می کنند: 1-آشقها(آشیقلار) 2- ترانههای ملی و مقامها (خلق ماهینلاری و موغاملار) 3- موسیقی عزا و مذهبی (تعزیه موسیقی سی) 4-موسیقی کار و تلاش روزانه (امک ماهینلاری) 5-موسیقی عروسی و رقصهای مربوطه (توی دویون موسیقی سی) دستگاهها و مقامهای آذربایجان با داشتن زیر و بمهای به ویژه و حالات لطیف هر کدام گویای دریایی از تحولات درونی مردم هستند. آنها مانند هزاران مروارید و جواهرات رنگارنگی هستند که به طرز ماهرانه و به صورت مرتب به رشته کشیده شده باشند و خوانندگان بزرگی مانند مصطفی پایان، پروفسور بلبل و ... توانستهاند تاکنون مقامهای موسیقی آذربایجان را به طور استادانهای اجرا کنند. ویژگی و مشخصات موسیقی ملی، سنتی و آذربایجانی در جهات و وجوه مختلفی متجلی میشود. قدیمیترین آلت موسیقی آذربایجان «ساز» است که یکی از آلات موسیقی کهن است که قدیمی ها به آن «قوپوز» میگفتند و امروز به «ساز» معروف شده است. آشیقهای آذربایجان از دیرباز«ساز» مینوازند و بعدها کمانچه «دایره» (قاوال) «قارانی» (کلارینت) «طبل»، «سرنا» و حتی بعضی سازهای ملل دیگر مانند: ویلن، قانون و پیانو نیز وارد موسیقی آذربایجان شد که مورد استفاده آشیقها قرار میگیرد. ترانههای عامیانه، آوازها و افسانههای حماسی- عشقی و اخلاقی نماینده ی روح هنری ملت ها و بیانگر تمام احوال و روحیات و درحقیقت صدای درونی هر قومی است. درباره نوازندگان و خوانندگان سازهای موسیقی منطقه آذربایجان که آشیق نامیده میشوند، بایستی گفت: آشیق یا عاشیق فردی خوش قریحه، شیرین بیان، هنرمند، خوش صدا و دارای ذوق شاعری است به عبارت دیگر عاشیق هم شعر میسراید، هم ساز مینوازد هم داستان نقل میکند و هم آواز میخواند. در بخش عشقی نیز آشیقها با آهنگهای عاطفیتر و شاد مثل تجنیس، گوز، للمه، دستان، جلیلی و قهرمانی و نخجوانی، اشعار عشقی خود را در وصف الهی، وطن، یار، ائمه اطهار و هر آن چه که به آن عشق می ورزند؛ میخوانند. دربخش اخلاقی و اجتماعی هم اشعاری در وصف صفتهای پسندیده سخنان نصیحتآمیز و طریقه آداب و معاشرت خوب با آهنگهای دلنشین تاجری، امرامی، دیوان، تجنیس، اکبری و غیره خوانده می شود. وصف حال و روایت نیز از دیگر بخش های موسیقی آشیقها است که در این قسمت آشیقها با اشعار دل نشین از خاطرات و حال و روز خودشان و ایل و طایفه و وطن خود تعریف می کنند. یکی از خصیصههای بارز موسیقی آذربایجانی بدیههگویی و بدیهه نوازی است. این خصیصه به مجری آهنگ اجازه میدهد که نیروی فانتزی و قوه خیال خویش را در مقیاس وسیعی به کار اندازد و در عرصه پهناوری؛ توسن خیال و تصور را به تاخت و تاز وا دارد و با مهارتی خارقالعاده؛ ضمن رعایت کامل اصول فنی موسیقی بیدرنگ و فیالبداهه به مایه موسیقی در حد امکانات تغییر شکل بدهد. موسیقی عزا و مذهبی (اوخشاماها) نیز اغلب در قالب «بایاتی» سروده شدهاند که به آن ها «بایاتیها» می گویند که زنان صاحب عزا آنها را در مجالس سوگواری با آهنگ مخصوص میخوانند و حاضرین با شنیدن آنها و گریهزاری تسکین مییابند. موسیقی کار و تلاش روزانه (امک ماهینلاری) نیز غالبا بدون نواختن موزیک و گاهی اوقات در صورت ریتمیک بودن آن با دست زدن اطرافیان اجرا میشود. این نوع موسیقی اغلب در مراسم اوایل بهار، قیمه درست کردن، خوابانیدن کودک در گهواره، مهمانیهای عصرانه و شبانه، شخم زدن زمین و کوبیدن خرمن، هنگام بافتن فرش، گلیم و غیره اجرا میشود. مادران هنگام خوابانیدن نوزادانشان با نوای شیرین و لطیف مادرانه روی دستگاههای شور- دشتی و گاهی سه گاه، بایاتیهای مخصوص لالایی (لایلالار) را ترنم میکنند. موسیقی آشیقی در روزهای نوروز در برخی از آثار تاریخی زنجان نواخته میشود. شنیدن این موسیقی دلنشین را مسافران نوروزی در زنجان از دست ندهند. انتهای پیام/73007/گ40
93/12/20 - 20:46
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 177]