واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۸
در روستاهای اطراف سنندج، سقز و قروه تهیه انواع ظروف سفالی مرسوم بوده است. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقهی کردستان، سفالگری یا کوزهگری ایرانی سابقه طولانی در تاریخ ایران دارد. سفالگری یکی از نخستین و مهمترین اختراعهای ساخته شده توسط انسان است و برای مورخان و باستانشناسان از مهمترین مظاهر هنری است. باستانشناسان با مطالعه سفالها در مورد زندگی، دین مردم و تاریخ٬ روابط اجتماعی و نگرش جامعه را نسبت به همسایگان تفسیر میکنند. چهار منطقه عمده در تولید سفال در فلات ایران وجود دارد، بخش نخست شامل غرب کوههای زاگرس است. بخش دوم شامل نواحی جنوب دریای خزر است که استانهای گیلان و مازندران را در بر میگیرد. این دو منطقه نخستین نواحی در فلات ایران بودهاند که سفالگری را آغاز کردهاند و بخش سوم شامل شمال غرب کشور و نواحی آذربایجان را شامل میشود. بخش چهارم در جنوبشرقی است و استانهای کرمان و سیستان و بلوچستان را شامل میشود. مواد اولیه مورد مصرف سفالسازان شامل خاک رس و موی بز است همچنین برای پرداخت آن از سنگ استفاده میشود. هماکنون بهصورت پراکنده و ابتدایی و بدون چرخ سفالگری بهصورت فتیلهای و نواری، ظروفی که اغلب کوزههای بزرگ و کورههای نانپزی بوده و جنبه مصرف محلی دارند، میسازند. در کورههای ساده که بهصورت چاهی در زمین حفر میشود و بهوسیله چوب و سوخت حیوانی آن را حرارت داده و میپزند. براساس گزارشهای مردم نگاری که در سالهای 1374 تا 1381 در کردستان انجام شده است، حضور زنان سفالگر در روستای «هشمیز» در منطقه ژاورود، روستاهای «زیویه»، «سُنَتَه»، «قلندر»، «مازواره»، «پیرعمران»، «بغده کندی»، «دره شهر»، از توابع شهرهای سقز، دیواندره، قروه و روستاهای دهستان «کانی سور» شهر بانه گزارش شده است و این زنان را «هُه ورگر» یا سفالگر مینامند. سفالهای تولیدی زنان یادشده ابتدایی و برای برطرف کردن نیازهای اولیه است شکل سفالها و فناوری بهکار گرفته برای آنها، امکان مقایسه اتنوگرافیک را با دادههای باستانشناسی فراهم میکند. این نوع از فناوری هنوز در کردستان رایج است و امکان مقایسه و تعمیمپذیری جهت مطالعات قوم باستانشناسی را فراهم کرده است. در همه مناطق یادشده، تقریباً ظروف یکسانی ساخته میشود که در مورد هر یک توضیح لازم ارائه میشود. دیزه، گوزه، گوزله، پیسوز، که شک ساو، و ... از جمله ظروفی است که توسط زنان این مناطق کردنشین ساخته میشوند. دیزه ظرفی جهت پخت و نگهداری آبگوشت است داخل آن گود است و در اندازههای متوسط و کوچک برای نگهداری و تازه ماندن ماست، ساخته میشود. گوزه این ظرف مخصوص نگهداری آب است و در اندازه بزرگ ساخته میشود. گوزهله این ظرف مخصوص حمل آب است و در اندازه کوچک ساخته میشود در واقع، کوزهی کوچک است. پی سوز ظرفی که بهصورت نعلبکی شکل است و در آن روغن دنبه گوسفند ریخته و بهعنوان چراغ استفاده میشود. که شک ساو ظرف یا تشتی بزرگ و متوسط که داخل آن زبر و خشن است و سابیدن کشک مورد استفاده قرار میگیرد. از دیگر ساختههای این سفالگران میتوان به اسباببازیها و اشیا تزئینی اشاره کرد. بر ظروف سفالی، تنور نیز توسط سفالگران زن ساخته میشود و برای ساخت تنور، گل آماده را روی زمین صاف و تمیز میگذارند و با آن تنور میسازند. ساخت دیوارهی تنور بهصورت مرحله به مرحله است، یعنی قسمتی از دیواره تنور را میسازند و صبر میکنند تا خشک شود سپس قسمت دیگر را میسازند. شناخت و معرفی شیوه تولید سفال به شکل ابتدایی در کنار مظاهر تمدنی امروز توانایی آن را دارد که باستانشناسان از آنها بهعنوان دادهای پویا برای تحلیل دادههای ایستا بهره ببرند. انتهای پیام
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 27]