محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826637505
بازار سنتي كرمانشاه بازگو كننده تاريخ و خاطرات
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش خبرنگار ايرنا اين بازار كه تركيب دلپذيري از فعاليت هاي توليدي، بازرگاني، اجتماعي، فرهنگي و مذهبي را در خود جاي داده است در زمره آثار برجسته معماري كشورمان به حساب مي آيد. وجود عمارتهاي بديع و جاوداني همچون مساجد، حمامها، زورخانه ها ، كاروانسراها ، سراها و انبارها موجب شده كه زندگي در اين بازار همواره جريان يابد و براستي هنگام عبور از اين بازار كه مي توان آن را گنجينه زنده و پوياي مردم شناسي ناميد. در اين بازار انواع مشاغل و كارهايي كه امروز كم كم به دست فراموشي سپرده مي شوند را مي توان ديد و از سوغاتي هاي بي نظيري همجون نان برنجي ، كاك و نان خرمايي، گيوه كرمانشاهي و انواع لباسهاي محلي بهره مند شد. به گفته كارشناسان سازمان ميراث فرهنگي كرمانشاه، بازار كرمانشاه را در سه دوره تاريخي مي توان مورد بررسي قرار داد كه شامل دوره هاي زنديه، قاجاريه و پهلوي است. بازار در دوره زنديه: بررسي روند شكل گيري بازار بزرگ كرمانشاه جداي از چگونگي شكل گيري بافت تاريخي شهر كرمانشاه نيست كه اين بافت تاريخي به دوره زنديه بر مي گردد. اهالي شهر كرمانشاه پس از تحمل مصيبت هاي بسيار در دوره زنديه به ناچار از كنار رودخانه قره سو مهاجرت كرده و در كنار رودخانه آبشوران در محله فيض آباد، كرمانشاه كنوني را از نو بنا نهادند، با هجوم جمعيت آواره شهر به دو روستاي فيض آباد و برزه دماغ، روستاي چناني در پيوند با محله فيض آباد در دوره زنديه شكل مي گيرد. درون محله فيض آباد بازار تجاري بزرگي وجود داشته كه از محله فيض آباد آغاز شده و تا سربازخانه شهري ادامه داشته است، در اين بازار بناهاي مذهبي، تجاري، فرهنگي و غيره وجود داشته است و از اين بازار به عنوان تاريكه بازار ياد مي -شود. بازار در دوره قاجاريه: بازار بزرگ كرمانشاه از اوايل دوره قاجاريه و در زمان سلطنت فتحعليشاه بر جاي مانده است. فتحعليشاه فرزند ارشدش محمدعلي ميرزاي دولتشاه را در سال 1221 ه.ق به عنوان فرمانرواي ايالت كرمانشاه منصوب كرد، دولتشاه با ساختن بازار بزرگ، سربازخانه شهري، كارخانه چوب سازي، بناهاي مذهبي، ميادين شهري، حمام ها و ساير ابنيه عمومي در شهر كرمانشاه اين شهر را از شهرهاي مهم و آباد ايران قرار داد. او همچنين ساخت بازار اوليه را در كنار رودخانه آبشوران آغاز كرد، پس از گسترش شهر بازار از رودخانه گذشته و در مسير راه بازرگاناني كه از شهر مي گذشته راه خود را بر زمين ناهموار پيدا كرده و در اين مسير دراز هر جا پهنه همواري بوده گسترده شده و هرجا شيب زمين ممكن مي داشته شاخه هاي خود را به درون بافت پيش رانده است و پس از گسترش شهر اين بازار بوده كه شهر را شكل داده است. اين بازار از دروازه پل سيد جمعه آغاز شده و به دروازه چقاسرخ ختم شده است. پس از محمدعلي ميرزاي دولتشاه فرزند ايشان امامقلي ميرزا عمادالدوله به عنوان فرمانرواي كرمانشاه منصوب شد. امامقلي ميرزا در زمان فرمانروايي دولتشاه به ادامه فعاليت هاي عمراني در شهر اقدام كرد، ساخت بناهاي فرهنگي، مذهبي همچون مسجد عمادالدوله و تجاري مانند سراي عمادالدوله و قيصريه و همچنين ساخت چندين عمارت باارزش از جمله كاخ عماديه، كاخ مسعوديه و همچنين توسعه بازار با ايجاد چندين سرا و احداث چهارسوق از جمله اين فعاليتها هستند. چهارسوق در تقاطع بين راسته بازار مسگرها و راسته بازار زرگرها به بازار بزرگ مركزيت بخشيد و بازار كرمانشاه رونق دوباره خود را باز يافت، تا قبل از دوران قاجار كرمانشاه هرگز نتوانست به عنوان قطب تجاري و اقتصادي غرب كشور مطرح شود و همواره تحت نفوذ شهر همدان بود. اما در دوره قاجار با قرارگيري گمرك غرب در كرمانشاه امتياز ويژه اي به لحاظ مالي، اقتصادي و اعتباري به شهر اعطا شد و بازار كرمانشاه توانست خود را مطرح نمايد و نقش عمده اي در تجارت كشور برعهده گيرد. بازار كرمانشاه مانند ديگر بازارهاي خطي در جهت طولي رشد كرده و فضاهاي عمومي در دو سوي آن جاي دارند، كليه فضاهاي بازار با هم مرتبط بوده و در دو طرف راهروهاي خطي معماري خاصي را بوجود آورده اند كه هركدام علاوه بر ارتباط با فضاهاي اصلي و فرعي يكنواخت بوده و مسير طولي را حفظ كرده اند. نظم موجود با توجه به نقش هر صنف در ارتباط با اصناف ديگر، احتياج مشتري بازار و بافت شهري اطراف آن در طول زمان پايه گرفته و با گذشت زمان ميان بخشهاي مختلف آن هماهنگي معقولي برقرار شده است. همجواري فعاليتهاي سازگار براي پيشرفت كسب و تسريع در داد و ستد و ساخت كاروانسراها در خارج از راسته هاي اصلي از انسجام و يكپارچگي و هماهنگي در بازار خبر مي دهد، تكرار شكل گنبدي و منحني و نورگيرهاي سقف به شكل دايره يا چهارضلعي اصلي بسيار مهم در بازار است و سقف به عنوان عامل حفاظت كننده موجب احساس امنيت در ميان بازاريان و خريداران مي شود. در سفرنامه ناصرالدين شاه آمده است وجود كاروانسراهاي فراوان در شهر؛ 40 كاروانسرا نشان مي دهد كه تجارت عمده كرمانشاهان در سايه عبور كاروانهاست، فلاندن نيز مي نويسد از اين شهر كاروانهاي عظيم با بارهاي گرانبها بويژه صندوقهاي حمل مردگان به كربلا عبور مي نمايد. بازار در دوره پهلوي: با آمدن وسايل نقليه موتوري به شهر كرمانشاه به منظور دسترسي به درون محلات فيض آباد و برزه دماغ و چناني، نقشه خيابان مدرس (سپه) در سال 1312 تهيه و عمليات اجرايي آن آغاز شد، با احداث خيابان مدرس بازار به دو پاره شرقي و غربي تقسيم شد، گذرهاي درون بافت قطع و خيابان پس از عبور از مقابل مسجد جامع و وسط سبزه ميدان با از بين بردن اين فضاي شهري شاخه هاي اصلي بازار را قطع كرده و با ايجاد واحدهاي تجاري در دو طبقه و جداره سازي شهري اين خيابان به يكي از اصلي ترين محورهاي بافت كرمانشاه تبديل شد. جذابيت مغازه هاي تجاري ساخته شده در بدنه خيابان مدرس موجب رونق اين مغازه ها و كم رونق شدن واحدهاي بازار گرديد و بسياري از بازاريان صاحب نفوذ به سمت واحدهاي تجاري بر خيابان مدرس كشيده شدند. پس از احداث خيابان مدرس خيابان جليلي برزه دماغ از شمال به جنوب احداث شد كه پاره شرقي بازار به دو بخش تقسيم شده و راسته بازار چال حسن خان در سمت راست و راسته هاي آهنگرها، بنكدارها، صندوق سازها، بزازخانه كهنه و نو و بازار كليمي ها در سمت چپ اين خيابان قرار گرفتند، احداث خيابان جوانشير در ضلع غربي خيابان مدرس بازار توپخانه را از راسته بازار علافخانه جدا كرد. با تغييراتي كه در بازار بزرگ كرمانشاه بوجود آمد بسياري از اصناف از جمله مسگري، سفيدگري، سراجي، صندوق سازي، گيوه كشي، نعل سازي، رنگرزي، صرافي و ... براي هميشه به بوته فراموشي سپرده شد. با ركود حوزه بازار، فعاليتها به راسته هاي اصلي محدود شد و در نتيجه ي عدم حضور بازاريان و شهروندان بسياري از سراها تنها تحت عنوان انبار مورد استفاده قرار گرفت و تعدادي از سراها به دليل رها شدن و متروكه ماندن پس از مدت كوتاهي به فضاهاي مخروبه در بازار بزرگ تبديل شد. با توجه به آسيب هاي وارده به بازار بزرگ كرمانشاه به دلايل فوق الذكر سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري توجه ويژه اي به بازار كرده و با برنامه ريزي صورت گرفته مرمت و بازسازي بخشهاي تخريب شده اين بازار از سال 1374 آغاز شد و سال گذشته به اتمام رسيد. عناصر و فضاهاي بازار كرمانشاه عبارتند از: الف- راسته: هر بازار بزرگ داراي حداقل يك راسته اصلي و چندين راسته ي فرعي است كه آن را دالان هم مي نامند. گاهي اين راسته ها به وسيله دو در از هم جدا مي شوند، بازار صندوق سازها و بزازخانه به وسيله دو در از هم جدا شده اند، راسته اصلي بازار كرمانشاه از دروازه چقا سرخ تا دروازه پل سيدجمعه ادامه دارد. راسته هاي بازار كرمانشاه براساس حرفه بازرگاني و صنعتگري، شهر، مذهب بازرگانان و كاركرد به اسامي ذيل نامگذاري شده اند: - بازار بزازها: در ضلع غربي خيابان مدرس، در امتداد بازار صندوق سازها - بازار صندوق سازها: در ضلع غربي خيابان مدرس، در انتهاي بازار بنكدارها - بازار بنكدارها: در ضلع شرقي خيابان جليلي پس از بازار آهنگرها - بازار آهنگرها: در ضلع شرقي خيابان جليلي قبل از بازار بنكدارها - بازار زرگرها: در ضلع غربي خيابان مدرس - بازار حوري آباد: در ضلع غربي خيابان مدرس، انتهاي بازار زرگرها - بازار كلوچه پزها: در ضلع غربي خيابان مدرس، مقابل بازار بزازها - بازار حلبي سازها: در ضلع غربي خيابان مدرس، موازي بازار كلوچه پزها - بازار صحاف ها: ضلع شمالي چهارسوق - بازار مسگرها: ضلع غربي چهارسوق - بازار سراجها: منشعب از بازار مسگرها - بازار علافخانه: پس از بازار تركها - بازار تركها: پس از راسته بازار سراجها - بازار كليمي ها: در محور موازي بازار بزازخانه - بازار چال حسن خان: مجاور دروازه اصفهان و دروازه پل سيدجمعه، انتهاي جبهه شرقي بازار بزرگ - بازار توپخانه: مجاور دروازه چقاسرخ، در انتهاي جبهه غربي بازار بزرگ ب- دالان: دالان يك فضاي ارتباطي است كه غالباً نقش رابط بين فضاي بيروني با فضاي دروني بنا را دارد و معمولاً به صورت كوچه يا راسته اي كوچك و فرعي است كه از يك سو به راسته اي ديگر و از سويي ديگر به يك سرا يا كاروانسرا مربوط مي شود. دالان وكيل الدوله در بازار كرمانشاه از يك سو به راسته بازار سراجها و از سوي ديگر به سراي وكيل الدوله مربوط است. ج- حجره يا دكان: حجره هاي واقع در بازار كرمانشاه در طبقه همكف نقش يك دكان را داشتند كه در آنها كالا عرضه مي شد، در حاليكه حجره هاي طبقه فوقاني بيشتر به عنوان دفتر كار يا فضاي اداري تجارتخانه مورد بهره برداري قرار مي -گرفت و در زير حجره هايي كه از سطح معبر بالاتر بودند انبار مي ساختند. د- چهارسوق: در محل تقاطع راسته هاي بازار مسگرها، سراجها، صحاف ها و زرگرها در بازار كرمانشاه چهارسوقي ايجاد شده كه گنبد آن داراي ظرافت و تزئينات داخلي زيادي است. ه- قيصريه: در راسته بازار صندوق سازها، قيصريه عمادالدوله ساخته شده كه محل كار صنعتگران و پيشه وران ظريف كار مانند بزازان، علاقه بندان، سوزن دوزان، گوهريان و مشاغلي از اين دست كه نياز به ظريف كاري دارد بوده است. و- تيمچه: تيمچه كاروانسرا يا سراي كوچك سرپوشيده اي است كه فضاي بسيار مناسبي براي عرضه كالاهاي گرانبها مانند فرش مي باشد، تيمچه سيداسماعيل واقع در راسته بازار علافخانه يكي از تيمچه هاي بازار كرمانشاه مي باشد. ز- سرا و كاروانسرا (خان): كاروانسرا يا سرا را مي توان مهمترين فضاي معماري طراحي شده در بازار كرمانشاه دانست كه دسترسي به آن از طريق راسته هاي اصلي مي باشد، علل پيدايش آن محدود بودن طول راسته بازارها و تعدد كاروانها در اين شهر مي باشد. سراي وكيل الدوله، سراي نو، سراي خرمافروشها و سراي اصفهانيها از جمله سراهاي واقع در اين بازار است كه تاكنون نيز باقيمانده است. ح- خانبار: به محوطه بزرگي در پشت كاروانسراها يا سراها كه در حقيقت محل انبار اجناسي كه به وسيله چهارپايان يا گاري يا چرخ حمل مي شود و نبايد وارد بازار شود اطلاق مي شود، اين اجناس بعد از تخليه در اين خانبارها از طريق راسته ها به محل مورد نظر منتقل مي شدند. ط- ميدان: در داخل و يا در كنار و امتداد بازارهاي مهم يك ميدان شهري وجود داشت كه در آنها بازارهاي روز و ادواري برپا مي شد، اين ميدانها علاوه بر دادوستد در ابعاد گوناگون فرهنگي، مذهبي، سياسي و ورزشي مورد استفاده قرار مي -گرفت. ميدان سربازخانه شهري، سبزه ميدان و علاف خانه ميدانهايي در محدوده بازار بودند كه در جريان توسعه شهر تخريب شدند. ي_ بازارچه: از فضاهاي داخل بازار به شمار نمي آيند و بازارهاي كوچكي هستند با چندين دكان در دو سوي يك معبر كه با سقفي پوشيده و به صورت بازار محلي كوچك براي تامين نيازهاي روزمره اهالي محل احداث شده است. بازارچه جلوخان در ضلع غربي خيابان مدرس در محله فيض آباد يكي از اين بازارچه ها ست. ك- گذر: بازارچه هاي بدون سقف را گذر مي گفتند كه داراي دكانهاي كمتر و با فعاليت محدودتر بوده است. گذر چناني را در كرمانشاه مي توان نام برد. ل - مساجد و تكايا: به تناسب بزرگي وكوچكي بازار مساجدي در راسته اصلي ساخته مي شد. مساجدي كه در بازار كرمانشاه قرار گرفته عبارتند از مسجد جامع، عمادالدوله، فيض مهدوي و بنكدارها. م- قهوه خانه: قهوه خانه ها از فضاهاي جمعي هر بازار و بازارچه بوده و هستند اگرچه امروزه اهميت قديم خود را ندارند ولي هنوز محل تجمع اجتناب ناپذير بازاريها هستند. ن- انواع فضاهاي خدماتي: در هر بازار اصلي متناسب با اندازه، وسعت و حجم مبادلات بازرگاني در آن شماري فضاي خدماتي مانند آب انبار، سقاخانه، شترخان، برف انداز و مانند آنها وجود داشت كه نيازهاي لازم به اين گونه خدمات تامين مي شد. 7452/567
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 509]
-
گوناگون
پربازدیدترینها