واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: انتخاب دشوار عربستان بين قطر و مصر
نویسنده : موسي احمدي
عربستان بعد از اينكه در اواخر حيات ملك عبدالله پادشاه فقيد اين كشور مجبور شد با تهديد و تطميع قطر را بار ديگر به خانواده شوراي همكاري خليج فارس بازگرداند بلافاصله به سمت عاديسازي روابط قطر و مصر گام برداشت و كوشيد باكمك به تنش زدايي از روابط قاهره- دوحه از ظرفيت اين دو كشور در دور جديد يارگيريهاي خود استفاده كند. هرچند اين تلاشها در ابتدا اميدوار كننده به نظر ميرسيد اما بگو و مگوهاي اخير بين نمايندگان قطر و مصر در نشست اتحاديه عرب در قاهره كه در نهايت به فراخواني سفير قطر از قاهره انجاميد، نشان داد كه زمينههاي تنش و بياعتمادي بين اين دو كشور گستردهتر و عميقتر از آن است كه بتوان با وساطت شيخوخانه عربستان به حل آن اميد بست. به نظر ميرسد چند عامل در ناكامي تلاشهاي عربستان براي آشتي دادن قطر و مصر مؤثر بوده است.
نخست اختلافات گستردهاي است كه بين مواضع دو كشور در قبال تحولات ليبي روي داده است. در ليبي علاوه بر اعلام خلافت گروههاي مرتبط به داعش در بخش هايي از اين كشور در شرق و غرب ليبي عملا دو دولت جدا از هم حاكم است كه مصر و قطر از هر يك از آنها حمايت ميكنند. البته اين جانبداريها و صف بنديها موضوع جديدي نيست و به نوعي از ابتداي تسري خيزشهاي مردمي از خاورميانه و شمال افريقا كه به سقوط دولت و نظام قذافي انجاميد، جريان داشته است اما آنچه كه به اين مسئله ابعاد تازه بخشيده و باعث علنيتر شدن آتش زير خاكستر شده است انتشار فيلم مربوط به سربريدن 21 كارگر مسيحي مصري در ليبي است كه دولت مصر بلافاصله به آن واكنش نشان داد و به حملاتي عليه داعش دست زد. اين حملات هر چند با حمايت برخي از مقامات سياسي و نظامي ليبي از جمله خليفه حفتر همراه شد( كه از حمايت دولت مصر برخوردار است) اما در همان حال مخالفت برخي ديگر از نيروهاي سياسي و شبه نظاميان اين كشور را برانگيخت(كه شاخه اخواني آنها از حمايت قطر و تركيه برخوردارند) و همين اختلافات به نشست اتحاديه عرب كشيده شد و انتقاد سفير دائم مصر در اين اتحاديه از برخورد محتاطانه قطر در حمايت از حق دفاع مصر در خاك ليبي باعث تشديد تنش بين دو كشور و در نهايت فراخواني سفير قطر از قاهره شد. به نظر ميرسد قطر اقدام مصر را بخشي از يك طرح برنامهريزي شده براي كنار زدن گروههاي مورد حمايت اين كشور از قدرت و تسري چرخش قدرت از مصر به ليبي ميداند و به اهداف پشت پرده آن مشكوك است.
اما عامل دومي كه به نظر ميرسد در ناكامي تلاشهاي عربستان در ايجاد آشتي بين قطر و مصر مؤثر بوده از خود سياستهاي عربستان نشئت ميگيرد. با اين توضيح كه عربستان در زمان ملك عبدالله از پروژه اخوان زدايي در مصر يا هر كشور ديگر به شدت حمايت ميكرد اما به نظر ميرسد از زمان روي كار آمدن ملك سلمان و تيم سياسي و امنيتي جديد در عربستان در اين رويكرد علائمي از تغيير ديده ميشود كه از جمله آنها ميتوان به اظهارات سعود الفيصل وزير امور خارجه اشاره كرد كه گفته است: «ما با اخوان المسلمين مشكل نداريم تنها با بخش كوچكي از آن مشكل داريم كه به رهبر معنوي آن وفادار هستند». پيش از اين نيز برخي رسانهها از رويكرد ملك سلمان براي آغاز باب گفتوگو با اخوان المسلمين خبر داده بودند. علاوه بر اين شواهد موجود نشان ميدهد كه عربستان باب گفتوگو و همكاري مجدد با اخوانيهاي يمن را براي مقابله با حوثيها و كميتههاي انقلابي باز كرده است و حتي به تسليح آنها اقدام ميكند. از اين رو از بر آيند اين تحركات چنين به نظر ميرسد كه عربستان در رويكرد جديد خود با توجه به چالشهاي كه در يمن با آن مواجه شده اولويت را به نزديكي به قطر است و به همين علت عبد الطيف الزياني دبير كل بحريني شوراي همكاري خليج فارس به نيابت از عربستان به گونهاي موضعگيري كرد كه قطر را در كنار اين كشور نگه دارد. اين بدين مفهوم است كه عربستان و شوراي همكاري خليج فارس در دعواي بين دوحه و قاهره برخلاف انتظار دولت مصر جانب قطر را گرفته است و لذا بايد در انتظار يك اقدام تلافي جويانه از جانب مصر باشد و به نظر ميرسد يكي از اين اقدامات احتمالي ميتواند رد درخواست عربستان براي مشاركت در طرح اين كشور عليه انقلابيون يمن باشد و چه بسا امكان دارد دريافت پاسخ رد از سوي قاهره عربستان را بر آن داشته است كه جانب قطر را بگيرد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۱ اسفند ۱۳۹۳ - ۲۱:۱۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]