واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: داعش و ریزگردها؛ تهدید مشترک تهران - ایرنا - معاون اول رئیس جمهوری در حالی پای به بغداد می گذارد که مناسبات دو کشور، تحت تأثیر رخدادهای اخیر، وارد دوران تازه ای شده است. اکنون مسائل امنیتی و زیست محیطی، در صدر فهرست تمرکز مقامات ایران و عراق قرار گرفته است و این دو حوزه، در کنار موضوع دیرپای ضرورت تقویت روابط تجاری، مثلث راهبردی دیپلماسی دو کشور را شکل می دهند.
مساله ریزگردها بحرانی است که بیش از گذشته، توجه افکار عمومی ایرانیان را به خود جلب کرده است و کارشناسان، بخشی از خاستگاه ریزگردهای بحران زای ایران را مناطق مرزی عراق می دانند. اگرچه، ریزگردها، در حال حاضر خطری جدی برای عراق محسوب نمی شوند اما این کشور از احتمال بروز مشکلی مشابه و حتی بروز فاجعه ای بزرگتر در امان نیست و اگر چنین شود توسعه انسانی و اجتماعی جنوب عراق، ضربات سنگینی را متحمل خواهد شد.
بنابراین، همکاری دو کشور برای مقابله با پدیده ریزگردها ضرورتی متقابل دارد. این همکاری می تواند در قالب برنامه های مشترک برای مدیریت منابع آبی هور العظیم و نیز مالچ پاشی و بیابان زدایی مناطق ریزگردخیز به مرحله اجرا برسد. با توجه به روابط خوب مسئولان استان های همجوار دو کشور و امنیت نسبی که در مناطق مرزی برقرار است امکان عملیاتی شدن راهکارهای مقابله با ریزگردها وجود دارد.
همکاری های سیاسی و امنیتی عراق، ضلع مهمی از اضلاع چندگانه مناسبات دو کشور محسوب می شود. بحران تروریستی داعش در حالی در عراق شکل گرفت و گسترش یافت که ضعف دولت پیشین این کشور در مقابله با این جریان باعث دامنه دار شدن بحران تروریستی و بی ثباتی نواحی مهم و استراتژیک عراق شد.
دولت ایران از همان آغاز پدیدار شدن این بحران در عراق، به کمک این کشور شتافت و در کنار کمک های آموزشی و نظامی به ارتش عراق از روند تغییر و تحولات سیاسی این کشور و روی کار آمدن دولت حیدر العبادی حمایت کرد. همزمان با قدرت گرفتن دولت عراق کشورهای منطقه دریافتند که پیدایش بحران سلفی گری و تکفیری بتدریج به تهدید مشترکی علیه همه بازیگران منطقه تبدیل شده است و لذا همکاری دسته جمعی برای مقابله با این گروه ها امری ضروری به نظر می رسد. نگاهی که می تواند رویکرد بازیگران مهم از جمله ایران، ترکیه و عربستان را از حالت رقابت به همکاری تبدیل کند و فضای مناسبی را برای نزدیک تر شدن کشورهای مهم منطقه با هدف مقابله با تروریسم به وجود آورد. بنابراین با توجه به مناسبات جدیدی که دولت العبادی با عربستان و سایر کشورهای عربی منطقه برقرار کرده است، نقش ایران در ائتلاف بین المللی مبارزه با تروریسم مورد توجه بیشتری قرار خواهد گرفت. چرا که دولت های منطقه بخوبی آگاهند که ایران به جهت داشتن مرز طولانی با عراق، کمک های انسانی و آموزشی در حوزه نظامی عراق و تعامل مناسب با نخبگان و رهبران عراق بویژه شیعیان و کردها و حتی بخشی از اهالی اهل سنت این کشور می تواند وزنه مؤثری در ائتلاف بین المللی علیه تروریسم باشد بویژه که اکنون ناکارآمدی عملیات هوایی در مبارزه با داعش آشکار شده است، انتظار می رود ایران در آینده نزدیک نقش مؤثری در مبارزه با تروریسم با حمایت دولت مرکزی بغداد ایفا کند.
بر خلاف مناسبات سطح بالای سیاسی و امنیتی ایران و عراق، ، حوزه همکاری های اقتصادی دو کشور با وجود فرصت های قابل توجهی که طی دهه های اخیر پدید آمده است هنوز به سطح قابل انتظاری نرسیده است.
عراق در حالی به دلیل رشد قابل توجه صادرات نفت و حرکت شتابان در امر بازسازی، بازار بالقوه ای برای کشورمان محسوب می شود که ایران با توجه به بهره مندی از فناوری، نیروی انسانی و توان مدیریت طرح از مزیت نسبی در صنایعی مانند صنعت نفت، برق، سد سازی، راهسازی، ساختمان و صنایع پتروشیمی برخوردار است و می تواند بخشی از این بازار را در اختیار بگیرد. این فرصت تاکنون به دلیل فقدان وحدت رویه میان ایران و عراق و ناهماهنگی میان نهادهای ایرانی به وجود نیامده است. از منظر صاحبنظران، مقامات کشورمان برای تقویت مناسبات اقتصادی خود با عراق باید بخش های خصوصی را فعال کرده و از قابلیت و ظرفیت های این بخش استفاده حداکثری کنند.
*جعفر حق پناه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل
روزنامه ایران
اول**
28/11/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]