واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
دو مرحله ای کردن توافق هسته ای؛ آسیب ها و خطرات
ابهامات کلی و عدم صراحت در متن توافق کلی سیاسی زمینه را برای هر گونه تفسیر سیاسی و رسانه ای در این خصوص فراهم می کند و تحت عنوان کلی تحمیل محدودیت های اساسی بر برنامه هسته ای ایران، موارد متعددی از تعهدات غیر واقعی و بی ریشه را فهرست چینی خواهد کرد.
ضرب الاجل تعیین شده جهت دستیابی به توافق و آنچه که پیش از این توافق کلی سیاسی خوانده میشد در ماه مارس به اتمام می رسد و طرفین می بایست بر اساس جدول زمانی تعیین شده در ماه آتی به نقاط مشترکی دست یابند. نشانه ها حاکی از این است که مذاکره کنندگان هسته ای ایران و کشورهای 1+5 تا حدودی در خصوص مسائل اساسی دیدگاه های نزدیکی پیدا کرده اند و بر اساس آنچه که محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان تاکید کرده است، توافق هسته ای محتمل است. اما یکی از مهم ترین مسائلی که هم اکنون به محل بحث و گفتگو تبدیل شده است، موضوع توافق کلی سیاسی و توافق روی جزئیات است که تحت عنوان دو مرحله جدا از هم در مذاکرات هسته ای کنونی موضوعیت یافته اند. در همین راستا، پس از آخرین دور مذاکرات جامع در وین که به تمدید این مذاکرات منجر شد، طرفین از دو مرحله توافق روی کلیات تحت عنوان توافق سیاسی و توافق بر روی جزئیات به عنوان توافق جامع یاد کردند. استدلال طرفین هم این بود که با توجه به گستره وسیع اختلافات طرفین، می بایست ابتدا بر روی کلیات مورد اشتراک و توافقی که چارچوب کلی توافق جامع را تشکیل می دهند اشتراک نظر حاصل شود و سپس جزئیات مورد اختلاف بیشتر بین طرفین حل شود. اما این دو مرحله ای کردن توافق به نظر می رسد دارای ابهامات و البته مخاطرات زیادی است که در صورت عدم بررسی همه جانبه و عدم پردازش کارشناسی، مذاکرات را به ضرر کشورمان رقم خواهد زد. رهبر انقلاب نیز در این خصوص صریحا ابراز کرد که با دو مرحله ای کردن توافق احتمالی مخالف است: «چنین توافقی پسندیده نیست زیرا با تجربه ای که از رفتار طرف مقابل داریم، توافقِ صِرف در کلیات، وسیله ای خواهد شد برای بهانه گیری های پی در پی در جزئیات. اگر توافقی انجام شود، باید در یک مرحله و در بردارنده کلیات و جزئیات، با یکدیگر باشد. مفاد این قرار داد نیز باید روشن، واضح و غیر قابل تفسیر و تأویل باشد و مفاد توافق نباید به گونه ای باشد که طرف مقابل که عادت به چانه زنی دارد، در قضایای مختلف بهانه جویی کند.» اما در این خصوص و بیان مخاطرات توافق دو مرحله ای چند نکته را باید مد نظر داشت: با دستیابی به چارچوب کلی توافق هسته ای، ایالات متحده آن را به پیروزی بزرگ خود تعبیر خواهد کرد و طبیعتا اوباما به دنبال این خواهد بود که چند اصل کلی را تحت عنوان توافق با ایران در عرصه داخلی این کشور مطرح کرده و اعلام نماید توانسته است فعالیت های هسته ای ایران را تحت کنترل خود درآورد. این اصول که قطعا بدون اشاره به فرآیند لغو و یا تعلیق تحریم ها علیه ایران صرفا به بیان کلی گویی هایی در این زمینه خواهد پرداخت و از سوی دیگر مطمئنا به صراحت از محدودیت های هسته ای علیه تاسیسات و برنامه هسته ای ایران سخن خواهد گفت، زمینه را برای ایجاد پروپاگاندای عظیم رسانه ای در زمینه تحمیل خواسته های غربی ها بر ایران فراهم می کند. بدین معنا که ابهامات کلی و عدم صراحت در متن توافق کلی سیاسی زمینه را برای هر گونه تفسیر سیاسی و رسانه ای در این خصوص فراهم می کند و تحت عنوان کلی تحمیل محدودیت های اساسی بر برنامه هسته ای ایران، موارد متعددی از تعهدات غیر واقعی و بی ریشه را فهرست چینی خواهد کرد و غرب از این عدم شفافیت موارد مطروحه را برای فشار بر ایران در مذاکراتی که قرار است به توافق جامع و توافق روی جزئیات منجر شود مورد استفاده قرار می دهد. و با استفاده از فضای عظیم تبلیغاتی و رسانه ای در صورت عدم تمکین ایران، کشورمان را به عنوان ناقض توافق سیاسی معرفی می کند. از سوی دیگر اعلام توافق کلی سیاسی بدون اینکه جزئیات بر روی کاغذ آورده شود، این ایده و باور را از سوی همه طرفین به وجود می آورد که توافق هسته ای حاصل شده است. کاملا مشخص است که اگر یک متن کلی تحت عنوان توافق هسته ای در بین افکار عمومی و محافل سیاسی جا بیفتد، عملا ایران متحمل تعهدات نانوشته ای خواهد شد که موارد عینی آن بعدا مکتوب خواهد شد. همچنین این احتمال وجود دارد که اعلام حصول توافق کلی و سیاسی زمان دستیابی به توافق جامع را تحت الشعاع قرار داده و ضمن اعمال محدودیت هایی بر ایران، تمایل غرب به دستیابی به توافق جزئی را کاهش دهد. این مساله ممکن است موجب تمدید طولانی مدت و چندین باره مذاکرات شده و در اثر روند فرسایشی مذاکرات زمینه برای دستیابی به توافقی ضعیف فراهم شود. بدیهی است که چنین توافقی به هیچ وجه تضمین کننده منافع کشورمان نخواهد بود. همچنین در صورتی که توافق کلی سیاسی حاصل شود، مطمئنا اصول و بندهای این توافق به قدری کلی خواهد بود که هیچ استنتاج منطقی از کیفیت و روند لغو تحریم ها بر علیه کشورمان از آن حاصل نمی شود. این مساله با توجه به مواضعی که طرف آمریکایی در خصوص راستی آزمایی و لزوم طی این فرآیند از سوی ایران در یک فرآِیند طولانی مدت و گام به گام دارد، عملا بحث لغو تحریم ها را که یکی از شرایط اساسی ایران برای توافق هسته ای بود را در هاله ای از ابهام قرار می دهد. همچنین این توجه بر کلیات موجب خواهد شد که عملا کنگره آمریکا در خصوص شروط خود برای توافق بر جزئیات و دخالت در این روند دست خود را باز ببیند. به ویژه اینکه فشارها و لابی های گسترده گروه های فشار تندروهای داخلی و همچنین اسرائیل، پس از تشکیل کنگره جدید به نحو بی سابقه ای افزایش یافته است و احتمال این می رود که پس از حصول توافق کلی، این فشارها برای آنچه که کنگره کمک به حفظ موجودیت اسرائیل و همچنین تامین منافع آمریکا و متحدانش می نامد باز هم افزایش یابد. در این صورت با توجه به این توافق کلی، عملا در صورتی که ایران به تعهدات خواسته شده و غیر منطقی پاسخ مثبت ندهد، با توجه به حجم تبلیغاتی گسترده در خصوص این توافق کلی، ایران به عنوان مقصر شکست مذاکرات و بی نتیجه ماندن توافق جامع معرفی خواهد شد. منبع: دیدبان آمریکا
93/11/22 - 00:05
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]