واضح آرشیو وب فارسی:مهر: خیابانی که نامش در فیگارو ثبت شد/
چهارمردان قم قلب تپنده انقلاب/ ساعت این خیابان یک ساعت عقبتر بود
شناسهٔ خبر: 2489657 یکشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۳ - ۰۶:۳۱
استانها > قم
قم - «چهارمردان قم قلب تپنده انقلاب» این تیتر روزنامه فیگارو در رمضان ۵۷ و روزهای داغ انقلاب مردم ایران بود. خیابانی در نزدیکی حرم کریمه اهل بیت(ع) که بین دو آرامستان مقدس امتداد دارد. به گزارش خبرنگار مهر، "چهارمردان قم قلب تپنده انقلاب" این تیتر روزنامه فیگارو در رمضان ۵۷ و روزهای داغ انقلاب مردم ایران بود. خیابانی در نزدیکی حرم کریمه اهل بیت(ع) که مزار علما و شهدا در شیخان و گلزار شهدای علی بن جعفر(ع) را به یکدیگر متصل میکند.میگویند قدمت خیابان به دوران رضاشاه برمیگردد. با این حال گذرها و کوچههای باستانیاش بسیار بیش از اینها سابقه دارد.محلههای باستانی و گذرهای پرخاطره این خیابان کم نیستند. گذرهایی مانند گذر قلعه و کوچههایی مانند کوچه لکها. از گذر صادق که به مسجد صادق و کوچه میدان میر میرسد تا کوچه پنجعلی که مسجد یادگار سلجوقی را در خود نگه داشته و به محله های شاهزاده زید و لب چال میرسد.در اهمیت خیابان چهارمردان همین بس که علمای بزرگ از قدیم این خیابان را برای محل زندگی و برگزاری جلسات درس خود انتخاب کردهاند.چهارمردان را باید گفت خیابان تکایا... نمونهاش تکیه چهارمردان است که از دوران پادشاهی محمدعلی شاه قاجار یعنی حدود صد سال پیش در آن عزای سیدالشهدا(ع) برگزار میشده است. تکیههای «سِیدان»، «سلطان محمد شریف»، «پنجه علی»، «گذر قلعه»، «شاه حمزه»، «سنگ بند» هم از دیگر تکایای این خیابان هستند.در این میان شهرت مسجد چهارمردان شاید از دیگر اماکن مذهبی این خیابان بیشتر باشد. مسجدی که این روزها با کاشیکاریهای زیبا و نمای آجری و نورپردازی سبز رنگ توجه هر رهگذری را به خودش جلب میکند.کاشی کاری نمای این مسجد، جملهای از امام خمینی(ره) را ماندگار کرده است: «نام بزرگ چهارمردان و فداکاریها و جاننثاریهایش در تاریخ عالم ثبت شد.»امام خمینی(ره) در دهم فروردین ۵۸ رای خود را به جمهوری اسلامی در این مسجد به صندوق انداخت. اما افتخارات این خیابان به این مسجد ختم نمیشود.خیابان چهارمردان در کنار خیابانهایی مانند صفائیه و آذر کانون حرکتهای انقلابی در قم بود که البته در اوضاع شلوغ وبی سر وسامان امروزش کمتر از آن روزها میشود نشانی یافت.بوی تند آویشن و تصویر آبنباتهای محبوب دوران کودکی در یکی از مغازهها توجه هر عابر ناآشنایی را جلب میکند؛ اکبر قاسمی یکی از کاسبان قدیمی خیابان چهار مردان است. مغازهاش ۳۰ سال است روی پا ایستاده. غبار روی قفسهها و شیشههای خوراکی هم همین را میگوید.قاسمی که نزدیک ۸۰ سالش است در گفتگو با مهر، از روزهایی میگوید که این خیابان به جای خودرو محل جابهجایی درشکه بود. انتهای آن میرسید به محله صاحبالزمان و باغ بهشت...خاطرات دوران پهلوی هم خوب یادش مانده بود. همینطور اتحاد مردم برای ایستادن در مقابل دیکتاتور. صفا و صمیمیتی که میان جوانان این محل برقرار بود، نمیگذاشت هیچکس در روزها و شبهای سخت مبارزه تنها بماند.گشت و گذار در شلوغی خیابان چهارمردان و صحبت کردن با قدیمیها خاطرات را برای هر کسی زنده میکند. از میان تمام کاسبهایی که رزق و روزیشان را در خیابان چهارمردان قم به دست میآورند، حاج حسن محمودی یکی از قدیمیهاست. کسی که از کودکی در این خیابان زندگی میکرده و فراز و نشیبهای نیم قرن گذشتهاش را به خاطر دارد.آقای محمودی مثل خیلیهای دیگر دلش برای روزگار گذشته خیابان چهارمردان تنگ شده است. آن زمان که بافت بومی و یکدستی داشت و مانند امروز شلوغ و به هم ریخته نبود. مردم همه همدیگر را میشناختند و گویا اعضای یک خانواده بودند.به گذشته که فکر میکند، ناخودآگاه به دوردست خیره میشود: «چهارمردان محله آدم حسابیها بود. آقای گلپایگانی، آیتالله بروجردی، آقای حائری شیرازی، آیتالله بهاءالدینی... خلاصه هر چه بزرگوار بود در این خیابان جمع شده بود. گرفتارها تا از دروازه قم وارد میشدند سراغ خیابان چهارمردان را میگرفتند که برای رفع مشکل به خانه علما بروند.یک نمونهاش آیتالله مهدی روحانی بود که درِ خانهاش همیشه به روی نیازمندان باز بود... باقی علما هم همینطور... »آقای محمودی که قصابیاش همان ابتدای خیابان چهار مردان است، روزهای پر اضطراب انقلاب را هم خوب به یاد میآورد. از روزهایی تعریف میکند که مردم مدام برای کسب تکلیف به خانه علما رفت و آمد داشتند. روزهایی که قلب انقلاب در چهارمردان میتپید. موهایش سفید و چهرهاش چروکیده شده اما حافظهاش خوب کار میکند : «رادیو بی بی سی میگفت ساعت خیابان چهار مردان یک ساعت عقبتر از تهران است.»از میان همه داستانهای روزگار انقلاب، همین داستان ساعتها خوب به خاطرش مانده است: «آن زمان بهار که میشد رژیم میگفت ساعتها را باید یک ساعت جلو کشید...مردم قم مخصوصاً اهالی خیابان چهارمردان اما در هیچ موضوعی مطابق خواست رژیم رفتار نمیکردند. برای همین کسی ساعتها را جلو نمیکشید. مسئله ساعتها شده بود یک اعتراض نمادین... یادم میآید حتی ساعتفروش خیابان چهارمردان هم دست به عقربههای ساعت نمیزد. این موضوع برای بی بی سی شده بود سوژه، میگفتند اینجا ساعتش یک ساعت عقبتر از تهران است... »چهارمردان امروز هم کانون جشنها و عزاداریهای مردم قم و خلاصه هر چیزی است که مردم را به یکدیگر پیوند میدهد. نام انقلاب که امروز روی تابلوهای این خیابان حک شده در واقع یادآور خونهایی است که روزگاری در این خیابان به زمین ریخته شد. خونهایی که برای قمیها یادآور روزهای پرالتهاب انقلاب و یادآور مسئولیتهایی بس سنگین است.زینب آخوندی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 23]