واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
دنبالهدار لاوجوی، مسافر ناآرام شبهای زمستان دنبالهدارها، از گذشتههای دور سوالبرانگیزترین اجرام آسمان شب بوده است. ظهور نابهنگام این اجرام زیبا همواره بیم و امیدی در دل زمینیان ایجاد میکرد؛ زیرا در بسیاری از تمدنها ظهور این اجرام را مترادف با بروز جنگ و قحطی میدانستند.
اما در روزگار ما با تکیه بر دانش و کوشش، ربات دست ساز 500 میلیون کیلومتر سفر می کند تا روی سطح یکی از همین دنباله دارهای رازآمیز فرود آید؛ اتفاقی که بیست و یکم آبان امسال با فرود کاوشگر سطح نشین فیلَه از فضاپیمای رزتا روی سطح دنباله دار 67 پی / چرایوموف ـ گرازمنکو رنگ واقعیت به خود گرفت تا بیش از گذشته به چشم خود ببینیم این اجرام آسمان شب، چیزی جز کوه های سرگردان متشکل از یخ و غبار نیست. دنباله داری که مقصد کاوشگر فیله است فعلا از ما فاصله زیادی دارد و آن قدر پرنور نیست که در آسمان شب با چشم غیرمسلح دیده شود، اما این شب ها دنباله دار دیگری به نام لاوجوی C / 2014 Q2 مسافر آسمان شب شده است. لاوجوی اکنون آن قدر پر نور است که اگر در خارج از شهر زندگی می کنید و آسمان تاریکی بالای سرتان است، می توانید آن را همچون لکه محو بسیار کوچکی در میان ستارگان تشخیص دهید. البته چون دنباله دار در حال گردش به دور خورشید است، بالطبع این لکه مه آلود نیز در بین ستاره ها جابه جا می شود و به پیش می رود. تا حدود یک دو هفته پیش شرایط رصد این دنباله دار از ایران چندان مساعد نبود و مردم نیمکره جنوبی زمین از کشورهایی مثل استرالیا و آفریقای جنوبی می توانستند در آسمان آن را ببینند. اما حالا با ورود آن به آسمان نیمکره شمالی این بخت برای ما نیز مهیا شده است. تری لاوجوی نام کاشف استرالیایی این دنباله دار است. این پنجمین دنباله داری است که او کشف کرده است. لاوجوی در بیست و ششم مرداد امسال این دنباله دار را در صورت فلکی کشتیدُم، وقتی بسیار کم نور بود با تلسکوپ رصد و از آن عکسبرداری کرد. حالا این دنباله دار هزاران برابر پرنورتر شده است، آن قدر که بدون نیاز به ابزار رصدی هم در آسمان قابل مشاهده باشد. هر شب بر فاصله این دنباله دار از افق افزوده می شود و طبیعی است که در این حالت غبار و موانع مزاحم کمتری در جلو دید ما قرار خواهد گرفت. از این رو دنباله دار لاوجوی را باید یکی از درخشان ترین دنباله دارهای سال های اخیر دانست که قابلیت رصد با چشم غیرمسلح را دارد و در وسط آسمان و نه نزدیک به افق دیده می شود. رصد این دنباله دار تا میانه دی به واسطه نور ماه اندکی دشوار است. پس از آن و با طلوع دیرتر ماه، می توان از تاریکی آسمان در آغاز شب برای رصد و عکاسی از این دنباله دار زیبا بهره برد. دنباله دار لاوجوی فردا از نزدیک ترین فاصله از زمین، یعنی از 70 میلیون کیلومتری ما می گذرد و بنابر این در این شب ها بهتر از هر زمان دیگر دیده خواهد شد، اما باید توجه داشته باشید که نور شدید ماه بدر در این شب ها کار رصد را دشوار می کند. بنابراین لازم است که اندکی صبور باشید زیرا ماه با تأخیر بیشتری هر شب طلوع می کند و فرصت بیشتری برای یافتن و رصد این دنباله دار در آسمان شب دارید.
دنباله دار لاوجوی دهم بهمن به نزدیک ترین فاصله مداری اش با خورشید می رسد که در این حالت حدود 193 میلیون کیلومتر از خورشید فاصله خواهد داشت. بعد از این تاریخ لاوجوی با فاصله گرفتن از خورشید، بتدریج کم نور خواهد شد. جابه جایی دنباله دار لاوجوی به قدری زیاد خواهد بود که اوایل خرداد سال آینده در جهت شمال آسمان از دید ما از کنار ستاره قطبی گذر خواهد کرد. البته در آن زمان بسیار کم نور خواهد شد و بنابراین رصدش نیاز به ابزارهای رصدی خاص خواهد داشت.
دنباله دار لاوجوی دوره تناوب بسیار طولانی در گردش به دور خورشید دارد. هر 11 هزار و 500 سال یک بار این دنباله دار یک دور به گرد خورشید می گردد. البته اختلال مختصری که به واسطه جاذبه سیاره ها در مدار این دنباله دار ایجاد می شود، موجب شده تا مدت گردش بعدی این دنباله دار به دور خورشید حدود 8000 سال طول بکشد. تصور کنید تا 8000 سال بعد که آیندگان دوباره این دنباله دار را ببینند، چه اتفاقاتی در زمین روی خواهد داد! کاظم کوکرم / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)
 
چهارشنبه 17 دی 1393 ساعت 05:55
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]