واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران:
سرمه و سرخاب و سفیدآب سینهای آراستگی "زنان" سنتی خراسانجنوبی
زنان در جامعهی سنتی خراسانجنوبی با هفت قلم آرایش، خود را آراسته و زینت میدادند که سرمه، سرخاب و سفیدآب از مهمترینها بود.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ،موضوع آراستگی انسانها قدمتی بس طولانی دارد و در این زمینه میتوان شواهد تاریخی بسیاری را ذکر کرد، بهطور مثال«کلئوپاترا» ملکهی مصر قدیم، با استفاده از مواد آرایشی، از زیبایی به مثابه یک قدرت جادویی بهره میگرفت. همچنین صورتهای کشف شده در هفت تپه خوزستان نشان میدهد زنان در ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد، لبها و گونهها را قرمز کرده و چشمها را با آرایش، درشت جلوه میدادند. یونانیان هم در آثار خود، آرایش کردن هخامنشیان را بسیار ستایش کردهاند. با گذشت هزاران سال و پس از اسلام آوردن ایرانیان، اکنون هم ایرانی مسلمان پیش از رفتن به پیشگاه خالق، خود را آراسته و معطر میکند. آرایش به منظور زیبا جلوه کردن در میان همه ملل به روشهای مختلف مشاهده میشود. در جامعهی سنتی خراسانجنوبی نیز رسم بر آن بود که بانوان خود را با لوازمی مخصوص میآراستند اما هر کسی جرأت آراستن و به اصطلاح هفت قلم آرایش کردن را نداشت، چون در فرهنگ دینی و عرفی، این گونه آرایش کردن جز برای زنان متأهل زشت و نکوهیده بود. پیراستن صورت و ابروها، مشخصهای برای تشخیص دختران مجرد از متأهل هرچند مطلوب بودن یا نبودن نوع آرایش بسته به شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز متفاوت است، اما به گفتهی یک جامعهشناس، آرایش کردههای خراسانی به نوعی نشاندهندهی پایگاه اجتماعی است، یعنی دختری که ابروهای خود را برمیداشت، به این معنی بود که او ازدواج کرده است که البته این موضوع بعدها عمومیت بیشتری در میان اقوام ایرانی یافت و پیراستن صورت و ابروها به مشخصهای برای تشخیص دختران مجرد از متأهل تبدیل شد. دکتر «محمدعلی حافظی» پزشک و محقق بیرجندی در کتاب تاریخ پزشکی بیرجند مینویسد: در دورهی سنتی هفت قلم آرایش برای بانوان معمول و مرسوم بود که عبارتند از حنا، سرمه، وسمه، سرخی(سرخاب)، سفیداب، زرک و غالیه که گاه کاربردهای درمانی نیز داشتند. «حنا» از رایجترین مواد آرایشی در بین زنان سنتی بیرجند و خراسانجنوبی بوده که علاوهبر رنگ کردن مو و اندامها بهعنوان ضد قارچ کاربرد داشت. «سرمه» برای آرایش چشم کاربرد داشت برای تهیه این ماده آرایشی، کحل از مخلوط سولفور انتیموان یا سرب با هسته خرما سائیده شده و سولفور آهن یا نقره به صورت گرد و نرم شده تولید، در سرمهدان نگهداری میشد. میل سرمه را« مکحل» گویند نه تنها برای زیبایی کاربرد داشت، بلکه برای کنترل رطوبت چشم و درمان ریختن مژهها هم آنرا موثر میدانستند. «وسمه» از جمله مواد آرایشی است که برای کشیدن ابرو از گیاهی شبیه مورد استفاده میشد و در آب خیس میکردند، ابن سینا آنرا برگ نیل معرفی کرده است. «سرخاب» را غازه یا گلگونه هم میگویند که به صورت گرد سرخ رنگ برای رنگ کردن گونه کاربرد داشت. «سفیداب» به شکل پودر سفید است که به صورت خود میمالیدند در تهیه آن از مغز حرام گوسفند و آهک استفاده میشد. «زرک» شامل ورزقهای کوچک یا کاغذهای زرد رنگ و طلایی زرورق بود که برای زینت بخصوص در میان موها به کار میرفت. «غالیه» از مخلوط مواد معطری چون صندل، بان ، مشک، عنبر تهیه میشد که به علت رنگ سیاه برای رنگ مو هم کاربرد داشت. در دفع کک و مک و جوشهای صورت آنرا موثر میدانستند.
/ انتهای پیام
منبع: ایسنا
تاریخ انتشار: ۲۸ دی ۱۳۹۳ - ۰۷:۵۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]