تبلیغات
تبلیغات متنی
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
طراحی سایت فروشگاهی فروشگاه آنلاین راه‌اندازی کسب‌وکار آنلاین طراحی فروشگاه اینترنتی وبسایت
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
سفر به بالی؛ جزیره‌ای که هرگز فراموش نخواهید کرد!
از بلیط تا تماشا؛ همه چیز درباره جشنواره فجر 1403
دلایل ممنوعیت استفاده از ظروف گیاهی در برخی کشورها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1860288056
وحدت اسلامي در انديشه امام خميني(ره)
واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۱۴ دي ۱۳۹۳ (۰:۴۰ق.ظ)
وحدت اسلامي در انديشه امام خميني(ره) وحدت و اتحاد ضرورتي عقلي و شرعي و از عوامل حفظ بقاي اجتماع و مدينهء انساني ميباشد. ضرورتي حياتي و فطري كه بشر براي دارا بودن يك زندگي مطلوب چاره اي جز پذيرش آن ندارد.
به گزارش خبرگزاري موج کرمانشاه؛ همگرايي و وحدت امت اسلام يكي از اصول مسلّم اسلامي است، ولي متأسفانه به دلايلي و تحت تأثير عوامل بيروني و دروني، اين اصل اصيل اسلامي كه در متون ديني ما بدان توصيه و تأكيد فراوان شده است، در بسياري اوقات مورد غفلت قرار گرفته و گاهي حتي خلاف آن عمل شده است. لذا رسيدن به اين اصل اسلامي در طول تاريخ يكي از آمال و آرزوهاي ديرين نخبگان و انديشمندان اسلامي بوده است و فرهيختگان امت اسلام براي تحقق آن راهكارهاي مؤثري ارائه داده اند.
كشف انديشه و راهكار امام براي حفظ نظام اسلامي و الگوسازي آن، راه‌حل مسائل جاري و آينده جهان اسلام خواهد بود. اين مقاله توليد سرمايه اجتماعي را پيش‌فرض تحقق اين آرمان دانسته وحدت و اخوت اسلامي را به‌مثابه سرمايه اجتماعي، مكانيسم اساسي حفظ نظام اسلامي در انديشه امام ارزيابي مي‌كند. لذا مباني، اهداف و مكانيسم‌هاي تحقق «وحدت اسلامي» را مورد بررسي قرار مي‌دهد. اثر عملي وحدت اسلامي، كاهش فاصله بين دولتها و ملت‌هاي مسلمان و همگرايي مستضعفان خواهد بود. وحدت اسلامي، هزينه كنش‌هاي اجتماعي و سياسي را به حداقل مي‌رساند و با توجه به احساس تعلق همگاني، هزينه مديريت را پايين مي‌آورد. در عين حال قدرت بزرگي را در مقابل مطامع و افزون‌طلبي دولتهاي غير اسلامي و جهان استكبار تشكيل مي‌دهد. در اين مقاله، موضوع«امام خميني (ره)وحدت اسلامي» را مورد بحث قرار داده ايم.
«وحدت» از مفاهيمي است كه فهم آن بسيارسهل است ولي همواره عوامل و موانعي بوده است كه جوامع اسلامي در عمل نشان داده‌اند كه در فهم همين مفهوم ساده توانايي و لياقت شايسته نشان نداده‌اند و يا اينكه نخواسته اند نشان بدهند. مهم ترين دليل اين امر نيز همين است كه بيش از 150 سال افراد آگاه جهان اسلام پيرامون ضرورت بسيار بالاي وحدت سخن گفته‌اند ولي هنوز نيز عدم اتحاد مسلمانان دربرابر دشمنان ازمشكلات اساسي جوامع اسلامي به حساب مي آيد. البته منظور ما از جوامع اسلامي مفهومي اعم است و همه اقشار جوامع اسلامي را شامل مي شود يعني از نخبگان و حكومت گران و اهل علم و انديشه و...گرفته تا مردم عادي كه در يك جامعه زندگي مي كنند و عضوي از آن محسوب مي شوند. يقينا در ميان هر يك از اقشار جوامع اسلامي افراد آگاه و عميقي كه عملا نشان داده اند كه فهم عالي و بالايي از وحدت دارند وجود دارد ولي متاسفانه اگر بخواهيم كارنامه‌اي از برآيند تلاش تاريخي معتقدان به وحدت ارائه دهيم و همچنين اگر بخواهيم در عرصه عمل تاثير تلاش وحدت گرايان را بيازماييم مي‌نگريم كه هنوز با وضعيت مطلوب فرسنگها فاصله داريم . به همين دليل امروز نيز از يك سو تفرقه از مهم ترين مصايب جهان اسلام است و از سوي ديگر دشمنان جهان اسلام نيز به سبب تفرقه مسلمانان بزرگ ترين ضربات را به جوامع و كشورهاي اسلامي وارد مي كنند ذخاير و امكانات مادي و اقتصادي جوامع اسلامي را غارت مي نمايند ،كشورها و جوامع اسلامي را اشغال مي كنند براي از بين بردن فرهنگ اسلامي هر روز گستاخ تر مي شوند در بسياري از جوامع اسلامي حكومت هاي دست نشانده و مورد نظر خود را روي كار مي آورند و...
اگر به سخنان امام خميني و سلوك سياسي و اجتماعي ايشان دقت كنيم در مي يابيم كه از نظر ايشان وحدت صرفا يك توصيه اخلاقي و يك ارزش فرهنگي و اجتماعي نيست بلكه بزرگترين راهبرد و بهترين روش سياسي براي قدرتمند شدن جوامع اسلامي براي مقابله با دشمنان و براي قد علم كردن در برابر تجاوزگران نيز محسوب مي شود. به همين دليل است كه دشمنان جهان اسلام نيز صدها سال است كه ايجاد تفرقه در ميان جوامع اسلامي را به عنوان بزرگ ترين و بهترين راهبرد براي تسلط و يا استمرار تسلط بر جوامع اسلامي برگزيده اند و از اين طريق به همه اهداف استعماري و دشمنانه خود دست يافته اند. اتفاقا شگفت همين است كه چرا عموم اقشار جوامع اسلامي آن طور كه شايسته است نسبت به فهم اين راهبرد كه حدود دوصد سال سرنوشت آن ها را به تباهي كشانده است بلوغ و لياقت و درايت كامل نشان نداده اند و نتوانسته اند بعد از 200 سال پرونده وحدت را كامل كنند و باانسجام واقعي و سازمان يافته خود در مقابل راهبرد تفرقه افكنانه دشمنان به راهبرد وحدت توجه عملي و واقعي نشان بدهند تا امروز بعد از 150 سال هنوز نيز عدم وحدت مشكل اساسي محسوب نشود.در اين جا بايد اعتراض كرد كه دشمنان ما بهتر از ما توانسته اند به راهبردشان جامه عمل پوشانند و ميان جوامع اسلامي تفرقه ايجاد كنند.
تعريف وحدت اسلامي
وحدت در اصل بيانگر«اتحاد»،«همبستگي»، «همگرايي»و حركت در مسيري واحد براي رسيدن به مقصدي واحد است.يعني هر گاه گروهي داراي هدف و عقايد مشتركي باشند و براي رسيدن به آن اهداف و آرمانهاي مشترك، مسير مشتركي را انتخاب كنند و همه با هم در اين مسير مشترك حركت كنند،ميگوييم آنها داراي وحدت هستند.
مفهوم وحدت از ديدگاه حضرت امام (ره)
امام خميني(ره)در بيان مفهوم وحدت با اشاره به آيهء شريفهء «و اعتصمو بحبل اللّه جميعا و لا تفرقو»
ميفرمايد: در آيه فقط امر به اجتماع نيست،تمام دستورهاي مردم عادي و رژيمهاي غير الهي اين است كه همه با هم باشيد و دستور به اجتماع است لكن دستور خدا دستور«و اعتصمو بحبل اللّه» است.اينكه مهم است اين است كه تنها اين نباشد كه همه با هم در يك امري مجتمع باشيد و متفرق نباشيد،امر اين است كه همه با هم اعتصام به حبل از نظر امام تمام مسلمانان از هر نژاد و قوميتي كه باشند و با هر زباني كه سخن بگويند عزيز و گرامي هستند،مهم اين است كه آنها كلمه اسلام را پذيرفته و كلمه توحيد را شعار خود قرار دهند.
همان گونه كه مشاهده ميشود،امام خميني (ره) در بيان مفهوم وحدت به دو نكتهء اساسي اشاره مي‌كند كه عبارت است از:
1. با هم بودن و اجتماع داشتن در امري،بدين معنا كه عدهاي با هدفي مشترك و امري مشترك با هم باشند و بر آن امر و هدف مشترك اجتماع نمايند و جماعتي را به وجود آورند.
2.اعتصام اين جمع به راه حق،يعني وحدت زماني معنا پيدا مي‌كند كه در مسير حق باشد؛نه در هر امري بدون رعايت مسير حق و حقيقت. راهي كه از طبيعت و عالم مادي شروع ميشود و به ماوراء الطبيعت و عالم ملكوت و معنا ميرسد.
ماهيت وحدت در انديشه امام خميني(ره)
يكي از مواهب بزرگ الهي و يكي از مقاصد مهم شريعت هاي آسماني و فرامين عقلي،مسأله وحدت و اتحاد است. وحدت و اتحاد ضرورتي عقلي و شرعي و از عوامل حفظ بقاي اجتماع و مدينهء انساني ميباشد. ضرورتي حياتي و فطري كه بشر براي دارا بودن يك زندگي مطلوب چارهاي جز پذيرش آن ندارد.
اين نعمت بزرگ عقلي و موهبت عظيم شرعي مقصد و مقصود تمام پيامبران الهي و اولياي دين آسماني اسلام بوده است.شرط ترميم خرابيها، تحقق سازندگي،حركت به سوي رشد و توسعهء سياسي و اقتصادي و پيروزي و موفقيت،اتحاد و وحدت است.حفظ و تداوم نهضت و انقلاب اسلامي نيز تنها در سايهء وحدت و اسلامي به وجود مي يايد.
امام خميني (ره) در بيان مفهوم وحدت دو نكته با هم بودن و اجتماع داشتن و اعتصام در راه حق را مطرح مي‌كنند و اعتقاد دارند كه وحدت حقيقي بدون اعتصام به حبل خدا معنا نخواهد داشت.
اتحاد و وحدت از چنان اهميتي برخوردار است كه خداوند اكيداً امر به آن و نهي از تفرقه مينمايد: «و اعتصمو بحبل اللّه جميعا و لا تفرقو» و همگي به ريسمان الهي چنگ زنيد و اختلاف را پيشه خود نسازيد.
رسول خدا(ص)در اهميت آن به گونهاي سخن ميگويد كه تفرقه و جدايي و بريدن از جمع و جماعت را رسم جاهلي ميداند و ميفرمايد: من فارق الجماعة مات ميته جاهليه
و حضرت علي اميرمؤمنان(ع)به خاطر حفظ وحدت و مصالح اسلام مجبور به پذيرش بيعت با خلفاي قبل از خود ميشود.امام خميني(ره)نيز بارها سخن از وحدت و اتحاد به ميان مي‌آورد و آن را ضرورتي عقلي و شرعي براي جامعه اسلامي ميداند: «بر همهء ما اقشار ملت در هر مقامي كه هستيم واجب است،واجب الهي است كه با هم پيوسته باشيم...»
در قرون معاصر تلاش در جهت وحدت مسلمانان از سوي انديشمندان چون سيدجمال الدين افغاني ومحمد عبده آغاز شد و بزرگمرداني به پيروي از اين دو تن در سر تا سر جوامع اسلامي برخاستند و فرياد وحدت را سر دادند؛دارالتقريب بين مذاهب اسلامي را به وجود آوردند و در اين زمينه تلاشهايي ارزنده انجام دادند.امام خميني (ره) نيز به عنوان نظريهپردازي انديشمند و فقيهي بزرگ و هم به عنوان رهبر انقلاب اسلامي به اين مسأله با عنايتي خاص توجه كردند و ابعاد متفاوت آن را بررسي نمودند و عملاً نيز گامهايي چندومهم را در راه تحقق وحدت در جوامع اسلامي برداشتند.
از ميان اقدامها و تلاشهاي امام خميني مي‌توان به طرح تقيه مداراتي و فتاوايي چند در اين زمينه ، بويژه با نگارش رسالهاي در تقيه،احياي نماز جمعه،طرح مسأله برائت از كفار و مشركان در مراسم حج،اعلام روز جهاني قدس و... اشاره كرد،اما در اين ميان مهمتر از طرح مسأله وحدت،ماهيت و حقيقت وحدت است.
گفتمان وحدت در عقيده و شريعت
مباني تأسيسي اسلام بر وحدت امت در حوزه انديشه وعقيده وعمل و رفتار تأكيد دارد. در حوزه عقيده، امت اسلام، بر مبناي قاعده توحيد درجهان بيني و عقيده شكل گرفت و از اين رو وابستگي و گرايش و دلبستگي و موضع و رفتاري واحد دارد. در آيات متعددي از قرآن كريم اين حقيقت بيان شده و مسلمانان به رعايت مقتضيات آن دعوت شده اند، مانند آيه "واعتصموا بحبل الله جميعاً و لاتفرقوا "( آل عمران /30) كه موءمنان را به چنگ زدن به ريسمان الهي دعوت مي كند و آيه 105 آل عمران كه به مسلمانان سفارش مي كند مبادا مانند كساني شوند كه پراكنده و متفرق شدند و پس از آن كه آيات روشن را دريافت كردند، اختلاف ورزيدند و به جان هم افتادند. از اين دست آيات كم نيست.
گذشته از مرحله عقيدتي، درمرحله عمل هم خطاب هاي عملي اي در قرآن وجود دارد كه اقتضاي وحدت مسلمانان را دارد. مانند آيه واعدولهم ما استطعتم من قوة (انفال/ 60) اين آيه از مسلمانان مي خواهد تا هرچه قدرت و ساز وبرگ دارند، درمقابل دشمنان فراهم سازند و يكي از مهم ترين و برزگ ترين مظاهرقدرت، وحدت است. طبيعي است كه امت اسلامي، اگر خود پراكنده و متشتت و متفرق باشد، قدرت نظامي اش هم كارآيي نخوهد داشت. در بخش ديگر از آيات قرآن، مسلمانان از اختلاف مواضع در مسائل حياتي و سرنوشت ساز منع شده اند. اما اين امر با اصول شورا و تعدد نظرگاه ها منافات ندارد. اما در سطح عملي بايد موضعي واحد داشت. از اين مرحله كه بگذريم، درصورت بروز اختلاف هم، تدابيري انديشيده شده است. در پاره اي از آيات قرآن، فرض بروز اختلاف تا حد قتل هم پيش بيني شده است. آيه 9 سوره حجرات، از مسلمانان مي خواهد تا در صورتي كه ميان دو طائفه و گروه از موءمنان اختلاف افتاد، ميان آنان مصالحه بيفكنند.
جهاني بودن اسلام و مذهب گرايي
اسلام، ديني جهاني است و امت اسلام، از مظاهر جهاني بودن اسلام است. اما تمركز و تأكيد براختلافات مذهبي و مرتب كردن آثاري بر آن، رهاوردهاي جهاني بودن اسلام ر ا از بين مي برد و آن را به دايره هايي فروبسته تبديل مي كند كه قدرت عموميت و فراگيري را ندارد و نمي تواند گفتماني جهاني را تأسيس كند.
اگر خواهان عملي شدن و كار آمدي اصل عموميت و جهاني بودن اسلام هستيم، بايد از هرگونه اقدامي كه موجب پراكندگي و فرقه گرايي مي شود، پرهيز كنيم، زيرا وجود و وحدت امت اسلام، حقيقتي عقيدتي، تشريعي و تاريخي است و در اين نكته مطلقاً جاي بحثي نيست و اين كه امت اسلام به رغم تنوع نژادي و زباني و مذهبي، بايد در قالب وحدت و واحدي سازمان بيابند، امري است كه بايد به رسميت شناخته شود و آثار اين وحدت در همه روابط مسلمانان و اشتراك منافع آنان و صف بندي اشان درمقابل بيگانگان بايد ديده شود.
بايد از وقايع تاريخي اي كه به پيدايي انشعابات سياسي انجاميده، فراتر رفت. اين انشعابات سياسي رفته رفته در اختلافات علمي و فكري درحوزه فقه - چه در بُعد ادله و چه در بُعد استنباط- تأثير برجاي نهاد. ما بايد از سطح اين وقايع فراتر رويم و در آگاه كردن عامه مردم به اين وقايع تاريخي و آثار سياسي اش، شيوه اي را به كار گيريم كه به وحدت مسلمانان، زيان نرساند و موجب گسست نشود. زيرا كشمكش هاي مذهبي بر سر وقايع گذشته، وضعيت كنوني امت را به شدت ناگوار و ناهموار مي كند و موجب جدايي ميان مجموعه هاي امت مي شود و اين همان وضعي است كه امام علي عليه السلام و فرزندان او از در افتادن در آن پرهيز داده اند و حتي براي اجتناب از گسست در ميان امت، فداكاري هاي مادي و معنوي فراوان نمودند.
ما بايد واقعيتي را كه در آن به سر مي بريم ، درك كنيم، زيرا امكان ندارد كه وحدت را با احياي اختلافات گذشته مستقر كنيم. بايد وحدت را بر نيازهاي عصر و زمانه و مباني ثابت و مسلّم شريعت و عقيده ( فقه و كلام)اسلامي كه مسلمانان را امتي واحد قرار مي دهد، استوار كنيم. از سوي ديگر، بايد اعتبار حكم شرعي اسلامي سازمان بخش و اساسي "تولّي" مسلمانان نسبت به يكديگر را بدان باز گردانيم و اين اصل مغفول را كه مستند به آيه قرآن ( الموءمنون و الموءمنات بعضهم اولياء بعض) است احيا كنيم. اين اصل از در افتادن جوامع و دولت هاي اسلامي به دام هم پيماني با نيروهاي بيگانه غيرمسلمان كه گاه مسلمانان را هم در مقابل يكديگر قرار مي دهد، پيشگيري مي كند. قرآن كريم و سنت نبوي، مسلمانان را از تولي و دوستي غير مسلمانان درصورتي كه منجر به تفرقه و اختلاف ميان مسلمانان شود، نهي كرده است.
در عين حال بايد بدانيم كه بحث هاي واقع بينانه عالمان و متفكران هر مذهب در عقائد و روش هاي فقهي ديگر مذاهب، مساحت بسيار وسيع مشترك ميان همه مذاهب را به خوبي روشن خواهد ساخت. در بسياري از نقاط اختلافي هم مي توان به نقطه وفاق رسيد، و آن مواردي كه قابل وفاق نيست، بايد به هر مذهبي وانهاده شود تا آن موارد از خصوصيات و مميزات آن باشد و مبنا و پايه اختلاف و نزاع و تباهي روابط مسلمانان نشود.
از اين رو، تنوع مذهبي كه عامل تقسيم شدن است بايد در متن وحدت قرار گيرد و اين تنوع و اختلاف و تفاوت، چندان به حال خود رها نشود كه موجب اختلال در وحدت عقيدتي و تشريعي امت اسلام شود. مسائل اختلافي ميان مذاهب اسلامي هم بايد در دايره هاي علمي تنگ و تخصصي مورد بحث قرار گيرد و تبديل به موضوع سخن روز كوچه و بازار نشود.
از امور اساسي اي كه در مسأله وحدت و تقريب مذاهب اسلامي بايد مورد توجه قرار گيرد اين است كه اين رويكردهاي فقهي وكلامي متنوع درهمه گوشه وكنار جهان و ملل اسلامي وجود دارد و كمتر مي توان جامعه اسلامي اي را يافت كه خالي از تنوع مذهبي باشد و پيشتر اشاره كرديم كه تعدد مذاهب در اسلام، امري طبيعي است و نمي توان با تصميمي سياسي، يك مذهب را بر مردم تحميل كرد. بسياري از حاكمان و سلطه يافته گان بر جوامع اسلامي كوشيدند تا يكپارچگي مذهبي پديد آورند ولي كامياب نشدند و كارشان به فجايعي منتهي شد. در دوره اي معتزله كوشيدند تا نگره كلامي خود را بر همگان تحميل كنند و پس از آنان رقيبشان ، يعني اهل حديث سلفي در عهد عباسي- از زمان متوكل- كوشيدند تا عقايد خود را تحميل كنند و اين اوضاع به نزاع ناگواري منجر شد كه در تاريخ مشهود است.
تلاش براي يكپارچه سازي مذهبي نيز همواره به شكست انجاميده است. چنان كه در عهد فاطمي درمصر، تلاش شد تا مذاهب اسلامي ديگر در مذهب فاطميان ( اسماعيليه) منحل شود ولي با شكست مواجه شد. سپس ايوبيان آمدند و سعي كردند مذهب خود را بر همگان تحميل كنند ولي موفق نشدند. برخي مذاهب مانند شيعه اماميه هميشه در معرض فشار و آزار بودند.
وحدت مذاهب اسلامي يا اضمحلال مذاهب؟
وحدت، گاه برمبناي آگاهي حقيقي به وحدت و تلاش براي تقريب است و گاه بر مبناي دعوت ديگري به حذف خويش و از دست دادن هويت مذهبي و گاه برمبناي به رسميت شناختن ديگري.
واقعيت اين است كه دعوت ديگري به از دست دادن هويت مذهبي خويش، دعوت به وحدت نيست و چنين وحدتي مطلقاً تحقق نمي يابد؛ يعني تقريب و نزديكي اي به اين روش تحقق نمي يابد. مهم، به رسميت شناختن ديگري است و به رسميت شناختن خصوصيت و اسلاميت آن. واين همان روشي است كه در تقريب ميان مذاهب وابسته به خط مكتب كلامي اشعري- كه مذاهب اهل سنت ناميده مي شوند- وجود دارد و بايد بر رابطه ميان اين مذاهب و ديگر مذاهب اسلامي غير اشعري، همين وضع حاكم شود. اين هدف، يكي از اهداف بزرگي است كه بايد مورد توجه مشتاقان اجماع اسلامي فراگير قرار گيرد.
از سوي ديگر ملاحظه مي كنيم كه سدها و موانع فرهنگي و معرفتي يا آموزشي اي كه يك مذهب را در مقابل مذهب ديگر قرار مي دهد، درحال برداشته شدن است و دايره انزواي فرهنگي درحال شكستن و ويراني است. بسيار خوشوقتم كه ملاحظه مي كنيم ارتباط فرهنگي و فكري و تبادل انديشه و آگاهي ميان رهبران فكري و فقهي همه مذاهب درحال رشد و تكامل است و اين رويكرد درستي است كه به تعميق احساس وحدت و احساس تعلق به امتي واحد مي انجامد و احساس بريدگي و گسست را از بين مي برد.
مشكل تبشير در درون اسلام
مسأله با اهميت اين است كه از حالت تبشير و به راه انداختن دعوت پيروان ديگر مذاهب به ترك مذهب خويش و پذيرش مذهب ديگر از شيوه هاي تبليغي و تبشيري بپرهيزيم. زيرا تكامل و يكپارچگي فرهنگي از راه به هم ريختن تعادل ديگران و آشوب برپا كردن ميسر نيست، بلكه بايد به اغناي يكديگر و افزودن آگاهي و تكامل يكديگر كمك كنيم.
از اين رو بايد در همه موءسسات و نهادهايي كه مبتني بر ايده تبشير و تبليغات مذهبي درمقابل مذاهب ديگر مشكل گرفتند، بازنگري شود. اين موءسسات به شكل ويران گري مانع رشد عوامل تقريب هستند و عميقاً روند وحدت را برهم مي زنند و متأسفانه برخي مظاهر تخريب گري ها را مشاهده مي كنيم.
ارتباط وحدت اسلامي و غير مسلمانان
در اين جا بايد بيفزايم كه يكي از محورهاي فعاليت نهادهاي تقريبي بايد بر اصل پذيرش غير مسلمانان و گفت و گو با آنان و تلاش براي پي نهادن زندگي اي مشترك و مبتني بر ارزش هاي ايماني بزرگ متمركز باشد. اين رويكرد براساس اصل كلاني است كه در فقه سياسي مطرح است و از آيه 8 سوره ممتحنه برگرفته شده است كه مي گويد: لاينهاكم الله عن الذين لم يقاتلوكم في الدين و لم يخرجوكم من دياركم ان تبرو هم و تقسطوااليهم؛ خدا شما را از رفتار نيك و عادلانه با كساني كه با شما پيكار نكرده اند و شما را از ديارتان بيرون نكرده اند، باز نمي دارد.
اختلافات سياسي آفت وحدت اسلامي
ما با نگراني عميق، مي نگريم كه پاره اي اختلافات سياسي كه ميان جوامع اسلامي با يكديگر و يا در درون جوامع اسلامي رخ مي دهد، به عوامل و اسباب طائفه اي و مذهبي بر مي گردد و اين، از عوامل ويران گر وحدت است.
چنين منازعاتي كه گاه شكل خونين داشته است در كشور عزيزما افغانستان، پاكستان ،عراق و خليج، پيشينه هايي دارد. برخي علماي ديني از كفايت و شايستگي علمي مناسب و تقواي متناسب با مناصب خويش برخوردار نيستند. اين پديده در گذشته، درسطحي وسيع وجود داشته و هنوز هم پاره اي از مظاهر آن، گاه و بي گاه تكرار مي شود. اين مشكلي است كه در ميان شيعه وسني ، يكسان وجود دارد و بر روابط ميان شيعه و سني منعكس مي شود و فضاي روابطشان را مسموم مي كند و بازتاب منفي اي بر عرصه سياسي دارد و موجب دور شدن و گريختن از يكديگر مي شود. چنين وضعي قدرت امت را سست مي كند و وحدتشان را برهم مي زند.
نقش حكام در كمرنگ سازي وحدت اسلامي
موضوع ديگري كه بحث از آن ضروري است، نقش سياست در تحريك و تعميق خاص گرايي هاي مذهبي و حجيم كردن آن با عوامل تفرقه و چه بسا عوامل دشمني است. پژوهش در زمينه ها و بسترهاي سياسي و مصلحتي حكام يا خاندان هاي حاكم و احزاب حاكم براي تدوين و ترويج روش هاي حديثي و فقهي و تفسيري و ملحق كردن اين روش ها به نظام يا ساختار معرفتي اسلام، از ضرورت ها و اولويت هاي جدي است. روش هايي كه آنان توليد و ترويج و حاكم كردند، رفته رفته، نماد اسلام حقيقي برگرفته از قرآن و سنت شد، درحالي كه حقيقتاً بازتاب رويكردهاي سياسي اي بود كه هيچ رابطه اي با كتاب و سنت نداشته اند.
دراين جا لازم است ياد آوري كنيم كه روش اهل بيت (ع) الگويي شايسته تقليد در نگاه به وحدت به عنوان عقيده اي مقدس است كه سستي و كم كاري در رعايت مقتضيات آن ناروا است. در سيره اهل بيت (ع) مي بينيم كه هرگاه وحدت مسلمانان در معرض خطر قرار مي گرفت، آنان از هيچ گونه حمايت و كمك و حراستي دريغ نمي كردند. اين روش را از همان آغاز كه قضيه زمامداري اشان با قضيه وحدت تعارض پيدا كرد، مشاهده مي كنيم كه آنان وحدت را بر قدرت ترجيح دادند و در همه حالات وحدت را حراست كردند و در راه وحدت امت از مواضع سياسي خود عقب نشستند. نمونه اي از اين دست را در دعاي امام زين العابدين (ع)- كه برجسته ترين آنها دعا براي مرزداران است، مشاهده مي كنيم...
وحدت و سازگاري آن با نظام هاي سياسي
در اين جا بايد مسأله اي پر اهميت را كه مرتبط با وحدت است، تذكر دهم و آن اين كه وحدت به معناي محو تشكلات و نظام هاي خاص هر جامعه يا كشوري نيست. به اين معنا كه تكثر سياسي تنافي اي با وحدت ندارد و روش اهل بيت (ع) در اين مسأله با سازواري ميان تكثر سياسي و تشكيلاتي وحفظ وحدت فراگير اين تنوع ها هماهنگي است.
مي توان گفت اصل تقيه كه در قرآن كريم تشريع شده و پيامبر اسلام(ص) در سنت خويش آن را بيان كرده و امامان اهل بيت هم آن را در اجتماع اسلامي و پس از درگرفتن اختلافات مذهبي، كلامي و فقهي و تبديل آن به اختلاف سياسي اجرا كردند، يكي از تلاش هاي عملي اي بود كه اهل بيت(ع) به هدف حفظ وحدت به خرج دادند. و اگر اصل تقيه بر حركت سياسي و اجتماعي امامان اهل بيت حاكم نمي شد، انشعاب ها وانشقاق هايي به مراتب دردناكتر از آنچه رخ داد، رخ مي داد و حفظ دستاوردهاي امت اسلام در عصرهاي شكوفايي، ناممكن مي شد. اين اصل در قرون ضعف و سستي پيشگيري كرد.
راهكارهاي تحقق وحدت اسلامي
براي ايجاد وحدت اسلامي راهكارهاي متعددي وجود دارد كه به بعضي از آن اشاره مي شود:
1. گفتگو و مذاكره
اولين و مهم ترين راهكار جهت همگرايي مسلمانان، گفتمان علمي است، بدين معنا كه نظريه پردازان و عالمان ديني، فرقه هاي اسلامي در كنار هم قرار گرفته، گفتگوهاي علمي انجام دهند. در اين گفتگوها بر مسايل مشترك تأكيد شده و عالمان اسلامي از مباني يكديگر آشنا شوند؛ زيرا خيلي از مسايل اختلافي بين مسلمانان ناشي از آن است كه فرقه هاي اسلامي از بعضي اصول و مباني يكديگر آشنايي كامل ندارند . عدم آشنايي كامل آنها از اصول يكديگر موجب شده كه مسلمانان برداشت هاي نادرستي از هم داشته و نسبت به يكديگر بدبين گردند، حتي حكم تكفير يكديگر را صادر نموده و زمينه هاي برخوردهاي فيزيكي فراهم گردد. بيشتر تعصبات مذهبي و قومي نيز ريشه در عدم آگاهي از مباني گروه هاي اسلامي دارد.
عدم آشنايي مذاهب از عقايد يكديگر موجب مي شود، دشمنان اسلام و آنها كه از تفرقه ميان فرقه هاي اسلامي سود مي برند موارد اختلاف برانگيز را پررنگ تر كرده و مواردي را كه موجب اتحاد بين مسلمانان مي شود، ناديده گيرند.
علامه شرف الدين يكي از انديشمندان شيعي است كه به گفتمان علمي پرداخته و بين او و شيخ سليم بشري (از علماي اهل سنت) سؤال و جواب هايي مطرح شده است كه نتيجه آن كتاب "المراجعات" است كه نقش بنيادي در زمينه و فرهنگ سازي براي وحدت اسلامي دارد.
2. توجه به نقاط مشترك و دشمن مشترك
يكي از عوامل مهمي كه در جهان معاصر مي تواند موجب وحدت بين دو گروه بزرگ اسلام شود، توجه به نقاط مشترك بين اين دو مذهب است. مطمئناً مسائل مورد اتفاق ميان اين دو مذهب بسيار فراتر از موارد اختلاف مي باشد، اما غالباً مسائل مورد اختلاف مورد توجه قرار گرفته و مسائل و اعتقادات مشترك ناديده نگاشته مي شود، كه يكي از عوامل ايجاد اختلاف و دوري هر چه بيشتر مسلمانان از نقاط مشترك مسلمانان است.
هم چنين توجه به دشمن مشتركي كه اصل اسلام و كشورهاي اسلامي و مردم جهان اسلام را نشانه رفته اند، يكي از عوامل مهم اتفاق نظر و وحدت ميان كشورهاي اسلامي مي تواند مي باشد.
3. تدوين آثار و همايش هاي علمي
يكي از شيوه هاي كاربردي در ايجاد وحدت اسلامي، تدوين آثار علمي در قالب كتاب ، مجله و روزنامه ، نيز برگزاري نشست هاي علمي و تبادل افكار و نظريات است . در آثار علمي بايد به عوامل وحدت و عوامل اختلاف پرداخته شده و مشكلات جهان اسلام بررسي گردد. تدوين فقه مقارن و عقايد تطبيقي و مقايسه اي نيز بايد از محورهاي مهم آثار علمي باشند . كتاب هايي مانند "الفصول المهمه" تأليف علامه شرف الدين و انتشار مجله اي مانند "رسالةالتقريب" نقش بنيادي در زمينه سازي وحدت اسلامي داشتند. از سوي ديگر با تدوين سريال ها و نمايش نامه ها نيز مي توان جهت ايجاد وحدت اسلامي زمينه سازي نمود. بهتر است اين دست از آثار به زبان هاي مختلف ترجمه شوند و در اختيار مسلمانان قرار گيرند.
4. صدور فتواهاي همگرايي
بي ترديد صدور فتواي مجتهدان فرقه هاي اسلامي نقش بنيادي در وحدت اسلامي دارد، همان گونه كه نقش اساسي در اختلافات مسلمانان دارد. اگر مجتهدان فتاوايي مانند جواز شركت نمودن مسلمانان در مراسم عبادي همديگر را صادر نمايند، زمينه هاي همسويي مسلمانان را فراهم مي كند. بعضي از مجتهدان و عالمان اهل سنت و تشيع در اين خصوص پيشگام بوده اند.
شيخ محمود شلتوت ، رئيس دانشگاه الازهر مصر در زمان جمال عبدالناصر يكي از كساني است كه در فتواي معروف خود، مذهب جعفري و فقه شيعه را به عنوان يك مذهب رسمي و فقهي تأييد كرد. فتواي معروف او در زمان خود در نزديكي اهل سنت به شيعه تأثير به سزايي داشت.
5. آشنايي با معارف اسلامي
يكي از راهكارهاي وحدت اسلامي، آشنايي مسلمانان با آموزه هاي ديني است. در آيات متعدد مسلمانان به همگرايي دعوت شده اند. در برخي از آيات همه مسلمانان برادران ديني خوانده شده و مرزهاي جغرافيايي و ملي ناديده گرفته شده است :"انما المؤمنون اخوة..."
در روايات اسلامي نيز ب همه مسلمانان همبستگي و اتحاد اسلامي سفارش شده است. يكي از عوامل مهم اختلاف ، فاصله گيري از معارف و آموزه هاي ديني است. شخصيت هايي مانند امام خميني " رض " و علامه شرف الدين بر اين باور بودند كه جهت" ايجاد وحدت اسلامي" آشنايي كامل مسلمانان با معارف اسلامي لازم است. نكتة قابل دقت آن است كه يكي از موارد قانون اساسي "جماعة التقريب بين المذاهب الاسلامية" كه در قاهره تشكيل شده ، آن بود كه مسلمانان با معارف اسلامي آشنايي پيدا كنند.
6. شناسايي عوامل اختلاف
براي ايجاد وحدت اسلامي، همان گونه كه شناخت عوامل و زمينه هاي همگرايي ضرورت دارد، شناخت عوامل و زمينه هاي اختلاف نيز بايسته است. بر اين اساس براي ايجاد وحدت اسلامي، بايد عوامل اختلاف همانند تعصبات قومي، قدرت گرايي و پيروي از هواهاي نفساني ، شناسايي و با آنها مبارزه گردد . دشمنان خارجي نيز نقش بنيادي در ايجاد اختلاف داشته و دارند .
استعمارگران با شعار "اختلاف بينداز و حكومت كن" بين مسلمانان اختلاف ايجاد كرده اند. داده هاي تاريخي نشان از آن دارد كه استعمارگران در حوادث ناگواري كه در جهان اسلام به وجود آمدند ، نقش اساسي داشتند. آنان با ايجاد اختلاف جنگ هاي داخلي را به وجود آوردند . حتي مي توان عامل اساسي و ريشه اي ايجاد و پيدايش بعضي از فرقه ها ميان اهل سنت و شيعه را استعمارگران دانست و دست هاي مرموز آنها را پيدا كرد.
بر اين اساس براي ايجاد وحدت اسلامي ، شناخت عوامل داخلي و خارجي اختلاف ضرورت دارد.
حضرت امام خميني(ره) تا آخرين لحظات عمر خويش يكي از راه هاي ايجاد وحدت اسلامي را شناسايي عوامل اختلاف مي دانست " من براي ايجاد حسن تفاهم ميان مسلمانان آرزوهاي بسيار داشتم و درصدد بودم در نامه اي به شيخ محمود شلتوت بنويسم و به ايشان يادآور شوم كه موجبات رفع اختلاف را فراهم سازند"
7. اتخاذ سياست هاي مشترك
يكي از شيوه هاي ايجاد وحدت اسلامي ، اتخاذ سياست مشترك توسط كشورهاي اسلامي است. اين سياست ها مي توانند در روابط بين المللي و سياست هاي اقتصادي و تشكيل بازارهاي مشترك اقتصادي شكل گيرد هم چنين مي توان در صحنه هاي سياسي در برابر دشمنان مسلمانان سياست هاي راهبردي اتخاذ نموده و به حمايت از مظلومان و آسيب ديدگان جهان اسلام پرداخت.
وحدت جهان اسلام در انديشه امام خميني (ره)
وحدت و انسجام جهان اسلام همواره دغدغه ي فكري مصلحان بزرگ بوده است. امام خميني (ره ) يكي ازاين مصلحان و مناديان وحدت درجهان اسلام است كه طرح وحدت ميان فرق اسلامي ، ازجمله اهداف و برنامه هاي ايشان بود. امام خميني در طول فعاليت هاي اجتماعي و سياسي خود ، چه قبل از پيروزي انقلاب اسلامي و چه بعد از آن ، همواره براين موضوع تاكيد داشت و راهكارهاي عملي تحقق اين پديدهء آرماني را به مسلمانان گوشزد مي كرد . ايشان براي تحقق وحدت و همياري درجهان اسلام ، روي دو محور عمده تاكيد داشت. يكي حركت فكري و فرهنگي و ديگري حركت سياسي وعملي.
براساس تفكر و انديشه امام خميني (ره)،ايجاد تحول در جوامع اسلامي و رهانيدن آنها از تفرقه ، موضوعي نيست كه بدون پايه ريزي يك برنامه سراسري و ريشه دار فكري امكان پذير باشد. زيرا وضعيت كنوني جهان اسلام ، معلول عوامل گوناگوني مانند انحطاط فكري و فرهنگي مسلمين و سلطه قدرت هاي استعماري و رژيم هاي استبدادي برآن است. رهايي ازاين وضعيت، نيازمند بسيج همه جانبه ملت ها و دولت هاي اسلامي تحت يك استراتژيِ مشخص است . بنابراين جهان اسلام به عنوان يك مجموعه واحد كه داراي سوابق تاريخي ، فرهنگي و سياسي مشترك است ، بايد بازگشت به اصالت تاريخي و فرهنگي را سرلوحه حركت خود قرار دهد و مولفه هاي هويت ديني را به خوبي شناسايي كند.
به همين دليل امام خميني (ره) در اهميت توجه و بازگشت به فرهنگ اصيل اسلام مي فرمايد: ما ( مسلمانان ) خودمان فرهنگ غني داريم . مسلمانان بايد خودشان را پيدا كنند. يعني بفهمند كه داراي يك فرهنگ هستند ... بزرگترين وابستگي ملت هاي مستضعف به ابرقدرت ها ، وابستگي فكري و دروني است كه ساير وابستگي ها از آن سرچشمه مي گيرد. براي بدست آوردن استقلال فكري ، مفاخر فرهنگي خود را در يابيد.
ارتباط نظام فكري اسلامي با وحدت
امام خميني (ره ) بر تاثيرمطلوب نظام فكري اسلام درايجاد باورها و ارزش هاي مشترك ميان مسلمانان تاكيد دارد واين مسئله را درايجاد همگرايي و وحدت بسيار موثر مي داند. در انديشه امام خميني (ره ) اسلام ، يك مجموعه فكري و عملي جامع است كه درماهيت خود از غناي كامل برخوردار است و در ارتباط با زندگي انسان برنامه هاي همه جانبه دارد. اسلام به دليل جامعيت و بهره مند بودن از زمينه هاي عميق اعتقادي در درون جوامع مسلمان ، ظرفيتهاي قابل توجهي دارد كه اگر به درستي از آنها استفاده شود ، مجد و عظمت جهان اسلام را به مسلمين برمي گرداند. به عقيده امام خميني ، اسلام حركت آفرين و پويا ، مي تواند مرزهاي جغرافيايي ، علايق ملي و منافع فردي را كنار زده و بدون تعلق به رنگ و نژاد ، همه مسلمانان را در مركزي واحد گرد آورد.
راهبرد عملي امام خميني (ره) براي وحدت اسلامي
راهبردهاي عملي امام خميني (ره ) براي تحقق وحدت ، مبتني بر نگرش ايشان به عوامل تفرقه در جهان اسلام است . امام خميني يكي از مهم ترين عوامل تفرقه درجهان اسلام را عامل خارجي مي داند و معتقد است كه اين عامل با استفاده از ابزارهاي داخلي خود ، به تخريب وحدت در جوامع اسلامي مشغول است. ايشان هدف عوامل خارجي را سلطه بر جوامع مسلمين وغارت ذخاير آنها مي داند و دراين باره مي گويد: آنهايي كه مي خواهند از بلاد مسلمين بهره گيري كنند. آنهايي كه مي خواهند ذخاير مسلمين را ببرند و دولت هاي اسلامي را زير يوغ خودشان قرار دهند ، كوشش مي كنند كه بين مسلمين تفرقه ايجاد كنند. آنها گاهي به اسم شيعه و سني اختلاف ايجاد مي كنند.
امام خميني (ره) در سخني ديگر مسلمانان را به شدت از افتادن در دام اختلافات مذهبي كه ابزار اصلي دشمنان براي ايجاد تفرقه ميان آنهاست ، منع مي كند و مي فرمايد : طرح اختلاف بين مذاهب اسلامي ، از جناياتي است كه به دست قدرتمنداني كه از اختلاف بين مسلمانان سود مي برند ، ريخته شده و هر روز برآن دامن مي زنند . آنهايي كه مي خواهند تفرقه بياندازند ، نه اهل سنت و نه اهل تشيع هستند . آنها كارگردانان دولت هاي ابرقدرت هستند.
امام خميني (ره ) هرگونه تفرقه قومي و مذهبي را كه بر همبستگي مسلمانان سايه افكند ، نادرست و خلاف مي خواند و درپي آن است كه همه را حول محور اسلام و قرآن متحد سازد. ايشان به مشتركات مهم مذاهب اسلامي چون اعتقاد به خداوند ، پيامبر و قرآن اشاره و هشدار مي دهد : « اصل اين مسئله كه يك طرف شيعه و يك طرف سني ( باشد )، از روي جهالت و تبليغاتي است كه بيگانگان كرده اند. امروز روزي است كه همه مسلمين بايد با هم مجتمع شوند. »
نقش مردم در ايجاد وحدت
مردم و توده هاي محروم جوامع همواره جايگاه بسيار بلندي در انديشه امام خميني داشتند . از اين رو ايشان در تحقق وحدت ، مردم را مخاطب قرار داده و آنها را گام به گام به سمت اتحاد و همگرايي بيشتر سوق مي داد . امام بر اصل محوريت مردم در همگرايي و وحدت ، توجه خاص داشت . از اين رو طرح تشكيل حزب مستضعفين به عنوان يك تشكل سياسي از سوي امام خميني ارائه گرديد تا ملت هاي مسلمان فعاليت هاي هدفمند سياسي خود را از اين طريق به انجام برسانند .امام خميني در اين مورد فرمود : "من اميد وارم كه يك حزب به اسم حزب مستضعفين در تمام دنيا به وجود بيايد و همه مستضعفين باهم در اين حزب شركت كنند و مشكلاتي كه سر راه مستضعفين است را از ميان بردارند ودر مقابل مستكبرين قيام كنند ....من به ملت هاي اسلامي توصيه مي كنم كه از ملت مجاهد ايران الگو بگيريد و حكومتهاي جائر خود را در صورتي كه به خواست ملتها سر فرود نياوردند ، سر جاي خود بنشانيد ...
امام خميني (ره ) راه ديگر تحقق بخشيدن به وحدت اسلامي را اقدام سران و روساي ممالك اسلامي مي دانست. زيرا سران دولت هاي اسلامي ، تمام امكانات و اهرم هاي حقوقي و اجرايي لازم براي تاسيس دولت متحد اسلامي را دراختيار دارند . به گونه اي كه اگر اين دولت ها به صورت جدي و رسمي وارد عمل شوند ، تحقق وحدت اسلامي چندان دور از دسترس نخواهد بود . امام خميني (ره ) معتقد است كه دولت هاي اسلامي ضمن همكاري همه جانبه با يكديگر بايد جبهه ي مشتركي را در مقابل دشمن بوجود آورند. ايشان اعتقاد دارند كه منابع عظيم اقتصادي اين كشورها مي تواند يكي از عوامل مهم قدرت مسلمانان درمقابل ابرقدرتها باشد. بنابراين برهمكاري هاي اقتصادي به عنوان مقدمه اي براي ساير همكاريها تاكيد دارد و مي فرمايد :
اگر دولت هاي اسلامي ، اين دولت هايي كه همه چيز دارند . دولت هايي كه ذخاير زياد دارند ، اگر با هم متحد شوند ، در سايه اتحاد ، احتياج به هيچ چيز و هيچ كشوري و هيچ قدرتي ندارند... اما مشكل اصلي اينجاست كه اكثر دولتهاي اسلامي در چهارچوب سياستهاي قدرتهاي بيگانه عمل مي كنند و تمايل جدي به اتحاد امت اسلامي نشان نمي دهند .
نقش علما و روشنفكران در وحدت اسلامي
از ديدگاه امام خميني، يكي از ديگر ابزارهاي مهم براي وحدت جهان اسلام ، روشنگري هاي علما و انديشمندان اين جوامع است .اين قشر مي تواند با ايجاد بيداري در ميان مردم و آگاه كردن آنها از خطرات و مضرات تفرقه درجهان اسلام ، آنها را به سوي انسجام هدايت كنند. امام خميني وظيفه علماء و روشنفكران كشورهاي اسلامي را در زمينه انسجام اسلامي چنين بيان مي كند :
علماء و دانشمندان سراسر جهان بويژه علماء و متفكران اسلام بزرگ ، يكدل و يك جهت در راه نجات بشريت از سلطه ظالمانه اين اقليت توطئه گر ، بپاخيزند و با بيان و قلم و عدالت خود ، خوف و هراس كاذبي را كه بر مظلومان سايه افكنده بزدايند واين كتاب هايي كه اخيرا با دست استعمار از آستين كثيف اين بردگان شيطاني منتشر شده و به اختلاف مسلمين دامن مي زنند ، نابود كنند و ريشه اختلاف كه سرچشمه همه گرفتاري هاي مظلومان و مستضعفان است را بركنند.
يكي ديگر از زمينه هاي مهم تحقق وحدت درجهان اسلام ، از منظر امام خميني (ره ) توجه به اجتماعات و گردهمايي هاي مذهبي چون حج ، نماز جمعه و جماعت است . امام خميني ، به نقش عميق اين گردهمايي ها در شكل دهي روابط اجتماعي و انديشه سازي پي برده و به تاثير برجسته اين جماعات درايجاد جنبش هاي سياسي تاكيد كرده و مي فرمايد: اسلام اين گونه اجتماعات را فراهم كرده تا ازآن ها استفاده ديني بشود. عواطف برادري و همكاري افراد تقويت شود. رشد فكري بيشتري پيدا كنند . براي مشكلات سياسي و اجتماعي خود راه حل هايي بيابند و به دنبال آن به جهاد و كوشش دسته جمعي بپردازند. امروز بايد با جديت اين اجتماعات را ترتيب دهيم واز آن براي تبليغات و تعليمات استفاده كنيم . به اين ترتيب نهضت اعتقادي و سياسي اسلام وسعت پيدا مي كند و اوج مي گيرد.
اهداف امام خميني(ره) از ايجاد وحدت اسلامي
امام خميني (ره ) با دعوت مسلمانان به وحدت ، اهدافي متعالي را در زمينه هاي سياسي و اجتماعي و فرهنگي و اقتصادي دنبال مي كرد. حفظ عزت و استقلال و آزادي مسلمين ،برقراري صلح و آرامش
، جلوگيري از استعمار واستثمار مسلمانان ؛ بازيابي هويت اسلامي و رهايي از فقر علمي و فرهنگي و كسب استقلال و خودكفايي اقتصادي ، ازجمله اهداف مورد نظر امام خميني (ره ) بود. اميدواريم به ياري خداوند اين اهداف درآينده اي نه چندان دور در سايه ي بيداري و وحدت هر چه بيشتر مسلمانان، تحقق پذيرد.
وحدت اسلامي و سلطه زدايي از نظر امام خميني(ره)
امام خميني(ره) معتقدند مبارزه با سلطه قدرتها در جهان اسلام و همچنين مبارزه براي از بين بردن امكانات داخلي آنها در جوامع اسلامي و نفي هر گونه تفرقه قومي‌و مذهبي مهمترين اولويت را در هر گونه تلاش براي وحدت جهان اسلام داراست و بعد از آن مي‌توان زمينه وحدت ملل اسلامي را براي ايجاد يك امت واحد فراهم ساخت. ايشان براي اين منظور ابزارهاي متعددي را پيشنهاد مي‌كنند. تا به كمك آنها بتوان اين وحدت را متحقق ساخت.
الف. دولتهاي جوامع مسلمان، در اين باره امام خميني معتقدند كه دولتهاي اسلامي يكي از مهمترين عوامل بالقوه وحدت دهنده به جهان اسلام است. ايشان به رغم اينكه به حضور برخي دولتهاي بسيار وابسته و مزدور در جهان اسلام اشاره دارند سعي مي‌كنند با نصيحت به ترغيب ديگر روساي دول اسلامي بپردازند و آنها را تشويق به اتحاد با هم نمايند. امام در اين باره با توجه دادن آنها به اسلام و مصلحت اسلامي به عنوان مهمترين عوامل وحدت ساز مي‌گويند: من همواره مصراً خواسته‌ام كه مسلمانان سراسر جهان متحد شوند و بر ضد دشمنانشان از جمله اسرائيل مبارزه كنند، متاسفانه دعوتهاي مرا رژيمهاي مختلفي كه در كشورهاي مسلمان بر سر كار آمده‌اند نشنيده‌اند، من اميدوارم كه بالاخره اين دعوتها شنيده شوند و من در اين باره پايداري خواهم كرد.
وجاي ديگري مي‌فرمايند: الان بر روساي اسلام، بر سلاطين اسلام، بر روساي جمهوري اسلام تكليف است كه اين اختلافات جزيي موسمي را كه گاهي دارند، اين اختلافات را كنار بگذارند. عرب و عجم ندارد، ترك و فارس ندارد، اسلام، كلمه اسلام، پيغمبر اسلام همانطوري كه خودشان طريقه مبارزه شان بوده است بايد اينها هم تبع باشند تبع اسلام باشند.
امام خميني (ره)همچنين از سلاطين اسلامي مي‌خواهند كه ضمن حفظ حدود و مرزهاي خود به جامعه بزرگ اسلامي كه مشترك بين آنهاست بينديشند و براي مصالح اسلامي اولويت خاص قائل باشند: اگر اين هفتصد ميليون مسلمان دوصد ميليونش، چهارصد ميليونش با هم دست بدهند، دست برادري بدهند، حدود و ثغورشان را حفظ كنند، و حدود خودشان را حفظ كنند، لكن در جامعه اسلامي كه مشترك ما بين همه است در كلمه توحيد كه مشترك بين همه است، در مصالح اسلامي كه مشترك بين همه است با هم توحيد كلمه كنند، ديگر يهود به فلسطين طمع نمي‌كند و هند به كشمير طمع نمي‌كند، اما نمي‌گذارند شما متحد شويد.
امام خميني (ره) بر لزوم حمايت همه جانبه همه كشورهاي اسلامي از يكديگر در مقابل دشمن تاكيد مي‌كنند. و معتقدند كه بر همه مسلمين واجب است كه از مسلمانان ديگر در مقابل بيگانگان حمايت كنند و ضمن همكاري همه جانبه با يكديگر جبهه مشتركي را در مقابل دشمن به وجود آورند. ايشان اعتقاد دارند كه منابع عظيم اقتصادي اين كشورها مي‌تواند يكي از عوامل مهم قدرت اين كشورها در مقابل ابرقدرتها باشد. بنابراين بر همكاريهاي اقتصادي به عنوان مقدمه براي همكاريهاي همه جانبه تاكيد مي‌ورزند.
امام خميني (ره) در سخنان خود ضمن اشاره به امكانات بالقوه طبيعي و انساني اين كشورها، از اين كشورها مي‌خواهند كه با گسترش همكاريها و تجمع همه امكانات قدرت بزرگ جهان اسلام را به فعاليت درآورند. در اين باره مي‌گويند:
اگر اين دولتهاي اسلامي، اين دولتهايي كه همه چيز دارند، اين دولتهايي كه افراد زياد دارند، اين دولتهايي كه ذخاير زياد دارند، اگر اينها با هم اتحاد پيدا كنند، در سايه اتحاد احتياج به هيچ چيز و هيچ كشوري و هيچ قدرتي ندارند بلكه آنها به اينها محتاج هستند.
ايشان در مواضع ديگري، گسترش همكاري و اتحاد جهان اسلام را باعث پيروزي مسلمين بر اسرائيل، و بازگرداندن مجدد عظمت مسلمين و بي نيازي آنان از قدرتهاي بزرگ ذكر مي‌كنند. و همكاري نظامي بين آنها در صورت هر گونه حمله به كشورهاي اسلامي را توصيه مي‌كنند و مي‌گويند: هر ملتي مصلحت ملت ديگري را مصلحت خودش بداند و مومنين در هر جا كه هستند برادر باشند و به برادري رفتار كنند و اگر يك جائري به يكي از ممالك اسلامي تعدي كرد اين تعدي را به خودشان بدانند.
به هر حال امام خميني(ره) به عنوان يك مصلح واقع بين بر بيداري دولتها به عنوان مهمترين ابزار عملي وحدت، توجه خاصي را مبذول مي‌دارند و از طرق مختلف خواستار به فعليت رسيدن اين امر مي‌شوند.
ب. نقش علما و روشنفكران جوامع اسلامي
از ديدگاه امام، يكي ديگر از ابزارهاي مهم براي وحدت جهان اسلام، علما و روشنفكران اين جوامع هستند تا با بيداري مردم و آگاه كردن آنها از هر گونه خطرات و مضرات تفرقه در جهان اسلام، آنها را به سوي وحدت هدايت كنند. امام خميني از علما و روشنفكران اين كشورها مي‌خواهند تا با قلمها و بيان خود به افشاي دسيسه‌هاي استعمار بپردازند و عوامل اصلي تفرقه را رسوا سازند و جوامع اسلامي را به وحدت كلمه فراخوانند:
علما و دانشمندان سراسر جهان بويژه علما و متفكران اسلام بزرگ يكدل و يك جهت در راه نجات بشريت از تحت سلطه ظالمانه ي اين اقليت حيله باز و توطئه گر كه با دسيسه‌ها و جنجالها سلطه ظالمانه خود را بر جهانيان گسترده‌اند بپاخيزند و با بيان و قلم و عدل خود، خوف و هراس كاذبي را كه بر مظلومان سايه افكنده است بزدايند و اين كتابهايي كه اخيرا با دست استعمار كه از آستين كثيف اين بردگان شيطان منتشر شده و دامن به اختلاف بين طوايف مسلمين مي‌زنند نابود كنند و ريشه اختلاف كه سرچشمه همه گرفتاري مظلومان و مسلمانان است را بركنند و يكدل و يكسو بر اين رسانه‌هاي گروهي كه در بيشتر ساعات شبانه روز به فتنه انگيزي و نفاق افكني و دروغپردازي و شايعه سازي عمر خود را مي‌گذرانند پرخاش كنند وبر سرچشمه‌هاي تروريزم كه از كاخ سفيد مي‌جوشد بشورند.
امام خميني (ره) در سخنان ديگري مي‌فرمايند:
اهل علم و اهل منبر بيشتر، روشنفكر و اهل قلم بيشتر، ديگران هم بايد بگويند به همه، به طور توصيه، به هم سفارش كنند كه گول اين شياطين كه مي‌خواهند جدا كنند شماها را از هم، گول اينها را نخوريد.ايشان همچنين از اقشار مختلف مردم مي‌خواهند تا با تش
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[مشاهده در: www.mojnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 114]
-
گوناگون
پربازدیدترینها