محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830908710
نقشه راه امنيت در جغرافياي پر تنش عراق
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: نقشه راه امنيت در جغرافياي پر تنش عراق
ثبات و امنيت در هر كشوري را شايد بتوان اساسي‌ترين و حياتي‌ترين نياز برشمرد. تزلزل امنيتي و سياسي در هر كشوري در همسايگان آن و در سطح منطقه تأثيرگذار است لذا برقراري امنيت و ثبات بسيار ضروري است.
نویسنده : علي ساجد
ثبات و امنيت در هر كشوري را شايد بتوان اساسي‌ترين و حياتي‌ترين نياز برشمرد. تزلزل امنيتي و سياسي در هر كشوري در همسايگان آن و در سطح منطقه تأثيرگذار است لذا برقراري امنيت و ثبات بسيار ضروري است. سال‌هاست كه عراق از ناامني و بي‌ثباتي رنج مي‌برد و كشورهاي همسايه آن مخصوصاً ايران را به طور مستقيم و غيرمستقيم در اين معضل سهيم كرده است. تردد شهروندان ايراني براي زيارت اماكن متبركه و تأمين امنيت آنان يكي از اصلي‌ترين دلايل نياز ايران براي برقراري امنيت در عراق است. از سويي ديگر جمهوري اسلامي ايران بنابر گفتمان انقلابي خود وظيفه سنگين و در عين حال راهبردي حمايت از شيعيان عراق و نيز اهل تسنن طرفدار انقلاب اسلامي را بر خود لازم مي‌داند. لذا در اين نوشتار سعي شده راهكارهايي براي برقراري امنيت و ثبات در عراق كه امنيت منطقه را تحت الشعاع خود قرار داده، ارائه شود.
موقعيت ژئوپليتيك عراق و وجود ثروت‌هاي طبيعي اعم از نفت و گاز، همسايگي با ايران به عنوان كشور تأثيرگذار در معادلات منطقه‌اي و حتي جهاني، نزديكي به اسرائيل و دارا بودن پتانسيل تهديد براي اين رژيم، قرار داشتن در منطقه حساس خاورميانه و خليج‌فارس، داشتن اماكن متبركه كه پس از عربستان به عنوان دومين كشور مورد توجه مسلمانان به شمار مي‌رود و ساير عناصري كه به اهميت عراق مي‌افزايد، سبب شده است كه اين كشور همواره در كانون توجه قدرت‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي قرار گيرد. اين قدرت‌ها به نوعي منافع خود را در ثبات يا بي‌ثباتي عراق جست‌وجو كرده و مي‌كنند. نگاهي به عملكرد كشورهاي مداخله‌گر در عراق نشان مي‌دهد كه هر يك از آنها با اهدافي خاص در عراق نقش‌آفريني مي‌كنند:
1-گروه نخست كشورهاي مرتجع عربي حاشيه خليج‌فارس، تركيه، قطر، امريكا و برخي كشورهاي اروپايي هستند. اين گروه، خود به دو دسته تقسيم مي‌شوند:
نخست: امريكا و كشورهاي اروپايي و به‌طور خلاصه كشورهاي صنعتي نيازمند نفت عراق. هزينه‌هاي توليد نفت عراق در مقايسه با ساير كشورها و مناطق بسيار پايين است. نفت عراق از كيفيت بالايي برخوردار است، عدم وجود يك دولت مقتدر مركزي كمك شاياني به تزريق ارزان نفت به صنايع بحران‌زده اروپايي و امريكايي است. اما مقامات امريكايي همواره در صدد انكار اين هدف خود بوده و حضور خود را به بهانه ديگري توجيه نموده‌اند. حضور امريكا و ساير كشورهاي اشغالگر در عراق اگرچه ديكتاتوري صدام و نظام بعثي را ساقط كرد، اما باعث ايجاد و تشديد مشكلات بسياري در ابعاد مختلف زندگي اجتماعي مردم عراق بر خلاف ادعاي امريكايي‌ها شد.
دوم: كشورهاي مرتجع عربي و تركيه: هر چند اين كشورها خود را به نفت عراق نيازمند نمي‌بينند اما هدف مداخله آنان تقويت جريان اهل تسنن در برابر شيعيان و كنترل رشد و توسعه انديشه انقلاب اسلامي و شيعي است.
نگراني جهان عرب از شكل‌گيري «هلال شيعي» يا «ژئوپليتيك شيعي» بر اين اساس است كه در وهله اول، پررنگ شدن نقش عنصر شيعي در ساختار قدرت منطقه با ايجاد زمينه‌هاي ائتلاف بين ايران و عراق، ساخت قدرت و سياست در منطقه را به ضرر جوامع سنّي كه حكومت‌ها را در اختيار دارند، به هم مي‌زند. در وهله دوم اين ائتلاف در درون سرزمين‌هايي ايجاد مي‌شود (ايران، عراق، سوريه و لبنان) كه حكومت‌هاي مخالف نظم سنتي موجود در رأس قدرت قرار دارند و اين اتصال استراتژيك تعادل قدرت را به هم مي‌زند. و در وهلة سوم، تشكيل و تقويت چنين ائتلافي با نوع نگاه متفاوت نسبت به نقش بازيگران و حضور قدرت‌هاي بزرگ، تهديدي براي حكومت‌هاي محافظه‌كار منطقه به حساب مي‌آيد. اين امر به خصوص از لحاظ تأثيرگذاري بر اقليت‌هاي شيعي حوزه خليج‌فارس حائز اهميت است. عراق از زمان تأسيس تاكنون، به‌‌رغم داشتن اكثريت 65 درصدي شيعه، همواره توسط اهل تسنن اداره مي‌شده و قدرت در دست آنان بوده است. حال براي قدرت‌هاي حامي تقويت اهل تسنن غير قابل تحمل است كه شيعيان در اين كشور حكومت را در دست داشته باشند. ارائه حكومتي كارآمد، موفق و با قابليت‌ها و مكانيسم دموكراتيك شفاف، براي شيعيان عراق و منطقه مثبت و ضروري و براي راديكاليسم سني ناخوشايند خواهد بود.
2-گروه دوم كشورهايي همانند ايران و سوريه و به طور خلاصه محور مقاومت هستند. دخالت ايران در عراق (چه مشاركت در اخراج نيروهاي اشغالگر امريكايي و همپيمانانش و چه در مبارزه با گروه تروريستي داعش) بنا به درخواست دولت و به منظور كمك به مردم و ايجاد اتحاد و يكپارچگي عراق صورت مي‌گيرد. از سويي ديگر وجود اكثريت شيعه در عراق باعث شده كه اين كشور به عمق راهبردي ايران تبديل شود.
شيعيان كه به عنوان متحدان طبيعي ايران محسوب مي‌شوند، اكثريت جمعيت عراق را تشكيل مي‌دهند و با عنايت به مخالفت كشورهاي سني منطقه با قدرت‌گيري آنان، نوعي همبستگي با ايران دارند و خواهند داشت.
راهكارهاي برقراري امنيت در عراق
با عنايت به موارد فوق مي‌توان پيشنهادات ذيل را ارائه كرد:
1-نخستين اقدامي كه در مسير ايجاد امنيت و ثبات پايدار در عراق بايد صورت گيرد كمك به ايجاد يك دولت مقتدر براي جلوگيري از دخالت‌هاي قدرت‌هايي است كه به دنبال تضعيف عراق و به غارت بردن ثروت‌هاي ملي آن هستند. تنها با يك قدرت برآمده از اراده مردم عراق است كه در مقابل دخالت‌هاي خارجي مي‌تواند بايستد.
2- افزايش سطح آگاهي سياسي و اجتماعي مردم راه ديگري است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. ارتقاي بينش شهروندان عراق براي پذيرش يك مسئول مقتدر از طرق دموكراتيك هرچند دشوار به نظر مي‌رسد اما با انجام اقدامات فرهنگي و نه نظامي، در درازمدت قابل دستيابي است. بنا به دلايل فرهنگي عراق عرصه ناآرامي است و حل اين معضلات كاملاً ضروري است هر چند نيازمند زمان طولاني باشد.
عراق از جمله كشورهايي است كه مي‌توان آن را مصداق بارز خشونت و كشمكش‌هاي قومي- زباني و مذهبي در دهه اول هزاره سوم ميلادي است. استمرار خشونت‌ها و تشديد آنها، رؤياي اپوزيسيون و نيروهاي ائتلاف به رهبري امريكا براي دموكراسي در اين كشور را به يأس و نااميدي مبدل ساخته و نشان داده است كه دموكراسي از لوله تفنگ بيرون نمي‌آيد و نيازمند بسترهاي مناسب داخلي از زاويه‌هاي گوناگون جامعه‌شناختي، روان‌شناختي، نخبگان، نيروهاي اجتماعي متعهد به دموكراسي و حكمراني خوب است.
3-حل مشكلات ژئوپليتيكي كه تأثير بسزايي در چالش‌هاي اين كشور در رابطه با همسايگان و منطقه دارد.
بر اساس مدل جغرافيايي هاگت، عراق 8 منبع مهم جغرافيايي تنش، از ميان 12 منبع اصلي، را در درون خود داراست و از اين رو، همواره به شكل بالقوه براي بروز تنش‌هاي جغرافيايي آمادگي دارد و اين به نحو مؤثري، امنيت و ثبات در منطقه خليج‌فارس را متأثر مي‌سازد.
4- انتخاب فردي براي سكانداري سياسي عراق كه داراي پايگاه اجتماعي و سياسي در ميان همه جريانات سياسي، اجتماعي و مردمي در اين كشور باشد. عمده‌ترين مشكلي كه عراق از آن رنج مي‌برد عدم وجود چنين شخصي است. عملي نمودن اين پيشنهاد در كوتاه مدت شايد ناممكن باشد اما در درازمدت قابل تحقق است.
شايد گفته شود كه تحقق چنين ايده‌هايي از لحاظ مالي و جاني پرهزينه است ولي به نظر مي‌رسد دموكراسي و نهادينه كردن آن و برقراري حكومت و دولتي مقتدر و باصلابت و ايجاد جامعه‌اي امن و با ثبات پايدار هزينه‌بر است اما نتيجه اميدواركننده آن ارزش دادن چنين هزينه‌هايي را دارد. هر چند در راستاي تحقق دموكراسي و افزايش سطح فرهنگ مردم عراق، پس از سقوط صدام گام‌هايي برداشته شده است اما براي رسيدن به اهداف مذكور راه طولاني در پيش است.
با دقت نظري عميق در ساختارهاي سياسي عراق، بعد از سقوط رژيم بعثي، مي‌توان تغييرات به وجود آمده در نهادها و فرايندهاي سياسي را درك كرد. عراق با توجه به آنكه كمترين ظرفيت فرهنگي را براي پذيرش دموكراسي دارد، مشكلات و چالش‌هاي فراواني را در مسير دموكراتيزاسيون كنار زده است. تدوين قانون اساسي، برگزاري انتخابات، پذيرش نظام تحزب، فدراليسم، در نظر گرفتن حقوق اقليت‌ها و مواردي از اين دست را مي‌توان از دستاوردهاي دموكراسي عراق جديد نام برد. اما در اين مسير موانع فرهنگي، كه برطرف كردن آنها به زمان نياز دارد، نيز وجود داشته است. با چنين اقداماتي، نقشه تجزيه عراق از بين خواهد رفت. لزوم حفظ اتحاد و ممانعت از تجزيه عراق به كشورهايي كوچك‌تر كاملاً ضروري است چراكه در صورت تجزيه، مشكلات و معضلات جديدي كه حتي قابل پيش‌بيني هم نيستند، بروز خواهد كرد.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۳۹۳ - ۱۵:۲۵
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 33]
-
گوناگون
پربازدیدترینها