تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816867148
مسير كهن رود كارون از ميان رسوبات حدود 11 هزار ساله پيدا شد
واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: مسير كهن رود كارون از ميان رسوبات حدود 11 هزار ساله پيدا شد
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: ميراث و گردشگري
كشف لايههايي از استقرارهاي بستر زيستي خوزستان و رسوبات باقي‌مانده از 11 هزار و 270 سال پيش تاكنون، منجر به شناسايي و مشخص كردن حدود 15 كيلومتر از مسير كهن كارون در دشت خوزستان شد.
سرپرست هيأت زمين باستان‌شناسي دشت شوشتر در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با بيان اين مطلب ادامه داد: در قسمت جنوبي اين محوطه‌ها، مرداب‌ها و كوه‌هايي بودهاند كه به خليج فارس منتهي ميشدند، همانگونه كه تحقيقات 60 سالهي باستانشناسان موضوع‌هايي را درباره‌ي نخستين استقرارهاي چغاميش، چغابلوط و علي‌كش مطرح مي‌كنند و گونه‌هاي سفالي كه بعد از دوره‌ي نوسنگي با تقسيم‌بندي‌هايي كه از نظر قدمت سه مرحله دارند، به سفال‌هاي دوره‌ي سوزياناي قديم، ميانه و جديد تفكيك‌بندي ميشوند، اين موضوع‌ها را تأييد مي‌كنند.
عبدالحميد رضايي بيان كرد: تئوري و نظريه‌اي در اين زمينه است كه مطرح مي‌كند، حدود 9 هزار سال پيش، رودخانه‌ها در دشت جاري بودند. براساس اين تئوري وقتي رودخانه‌اي در دشتي جاري ميشود، به‌صورت طبيعي در اطراف آن، گياه‌هايي رشد مي‌كنند و اكوسيستمي را به‌وجود مي‌آورند كه جانوران در آن مي‌توانند زيست كنند.
او گفت: زماني كه محيط جانوري و گياهي اين نوع اكوسيستم با هم كامل ميشوند، استقرارهاي انساني را در دو منطقه مي‌توانند شكل دهند. اين پتانسيل‌ها نخستين استقرارهاي دوره‌ي نوسنگي را به‌وجود مي‌آوردند.
اين باستان‌شناس اظهار داشت: شواهد علمي و مدركي براي تشخيص قدمت رسوبات وجود نداشت، ولي در تحقيقات اخير در بخش زمين باستان‌شناسي زماني كه تپه‌ي ابوچيزان حفاري شد، استقرارهايي در لايه‌ي قبل از خاك بكر محوطه به‌دست آمدند كه براي آزمايش و سال‌يابي به روش جديد AMS (سال‌يابي از توده‌هاي تحت فشار رسوبي) به آزمايشگاه فرستاده شدند.
رضايي افزود: فقط رسوبات باقي‌مانده، وضعيت گذشته را براي ما مشخص مي‌كنند و نشان مي‌دهند كه 11 هزار و 270 سال پيش، بستر زيستي خوزستان فراهم بوده است، گسترش مرداب‌ها تا كجا شكل گرفته و رودخانه‌ها در كجا جاري هستند؟ در اين بررسي‌ها، براساس تحقيقات علمي زمان انحراف كرانه‌هاي شمالي رودخانه‌ي دز يا كرخه مشخص و متفاوت بودن گسترش و پراكنش سايت‌ها و استقرارهاي باستاني دوره‌هاي بعد به تبعيت از رودخانه‌ها، زمان جريان و از بين رفتن رودخانه‌هايي مانند حسن‌شاهي و رودخانه‌ي فصلي چغاچنبر در قسمت شرقي دشت مشخص ميشوند.
وي دليل وجود اين مدارك را حوضچه‌هاي آب‌خيزي دانست كه در ارتفاعات وجود داشتند. اين حوضچه‌ها در هفت‌هزار سال پيش و در پايان دوره‌ي «اروك» رودخانه‌ها براثر تغييرات اقليمي و حركات تكتوليكي در اتصال دامنه‌ها مانند رودخانه محوطه‌ي تپه‌ي مدرس يك بريده شده‌اند.
او اين شواهد را كاملا علمي ارزيابي و بيان كرد: براساس اين شواهد، مسير رودخانه‌ها تا چند كيلومتر در سطح زمين و مقاطع رسوبي با GPS شناسايي شده و نقشه‌هاي آن‌ها استخراج شده است.
رضايي ادامه داد: نمونه‌ي صدف‌هايي در اعماق مختلف سطح دشت در امتداد جنوبي و شمالي دشت شوشتر پيدا و مقايسه شدند كه جريان كهن كارون را به ما نشان مي‌دهند.
وي تأكيد كرد: اين براي نخستين‌بار است كه در بين‌النهرين در سال‌هاي گذشته، زماني‌كه چند كشور به‌صورت مشترك با هم كار مي‌كنند، گونه‌هاي صدفي فرات و كرخه‌ي كهن را توانسته‌اند، شناسايي كنند. به همين دليل، چون اين گونه‌ها در امتداد مسير كارون كهن شناسايي شده‌اند، از نظر علمي به آن‌ها «آمونيا كارونين» مي‌گويند.
به گفته‌ي او، كارون در دو شعبه در شرق و غرب شوشتر جريان دارد كه در غرب به نام «شوتيك» و در شرق به اسم «گرگر» ناميده ميشود. گرگر يك مسير دست‌ساز مصنوعي براي آب‌ها و آسياب‌هاي شوشتر است كه از دوره‌ي ساساني ساخته شده است. پس از 45 كيلومتر اين دو شعبه در محل «بندقي» در جنوب دشت شوشتر به‌هم پيوند مي‌خورند و كارون را تشكيل مي‌دهند و قدري پايين‌تر، رودخانه دز نيز به كارون اضافه ميشود و كارون بزرگ‌تر را شكل مي‌دهد. چيزي كه اكنون در سطح زمين قرار دارد.
سرپرست هيأت زمين باستان‌شناسي دشت شوشتر ادامه داد: در بخش‌هاي خاصي از رودخانه‌ي گرگر مسير كهن آن شناسايي شد كه اين مسير به‌صورت طبيعي بود. اكنون اعتقاد داريم كه در پايين‌تر از بند ميزان كنوني، كارون به‌صورت طبيعي دو شاخه بوده است، يك شاخه از شرق و يكي از غرب كه برجستگي‌هاي صخره‌يي شوشتر از دو سمت شرق و غرب آن عبور مي‌كرده و در اين حالت از نظر زمين باستان‌شناسي، صخره‌ي شوشتر مرتب درحال بالا آمدن است و هرچه بالاتر مي‌آيد، رودخانه بستر را پايين‌تر ميبرد.
وي اظهار داشت: مسير كهن گرگر در قسمت شرق (شاخه‌ي شرقي كارون در حوزه‌ي شوشتر) پيدا شد و تاكنون رسوبات آن شناسايي شده است. اين مسير حدود هفت متر بالاتر از بستر كنوني بوده و امتداد اين رسوبات رودخانه‌اي كه رسوبات قلوه‌سنگي و پراكنده را شامل ميشوند تا جنوب منطقه‌ي گاوميشان شناسايي شدند. همچنين بقاياي تراس‌هاي رودخانه به‌جامانده نيز شناسايي شده‌اند.
به گفته‌ي رضايي، از جنوب گاوميش‌آباد، گرگر به سمت غرب منحرف ميشود و به كارون كهن مي‌پيوندد كه تا «زهوآباد» ادامه دارد و از آ‌نجا به سمت غرب منحرف ميشود و كارون از محوطه «ابوعمود» به سمت جنوب ادامه مي‌يابد. تعداد زيادي از رودخانه‌هاي شرقي كه به‌صورت فصلي بودند نيز به گرگر و كارون مي‌پيوندند.
او با اشاره به پياده كردن مسير گرگر و كارون كهن روي نقشه، توضيح داد: با اين وجود، نهايت پراكندگي سايت‌ها در امتداد رودخانه‌هاي فصلي است، در شوشتر نيز در امتداد كارون كهن اين رودخانه‌ها شكل مي‌گرفتند. در واقع، بنا بر نظريه‌ي پخش در هر جايي كه پتانسيل‌هاي زيستي و استقرارهاي بيشتري فراهم بوده است، يك سايت باستاني نيز شكل مي‌گيرد.
اين باستان‌شناس با اشاره به هشت سال كاوشي كه تاكنون در دشت خوزستان انجام شده است، بيان كرد: بايد داده‌هاي فرهنگي و محيطي در اين زمينه تطبيق پيدا كنند تا 11 هزار و 270 سال پيش كه بستر زيستي در لايه‌هاي باستاني فراهم بوده است، در نتيجه‌هاي آزمايشگاهي درست تعبير شود.
رضايي افزود: اين آزمايش كه مي‌گويد، 11 هزار و 270 سال پيش نمونه‌ها و فسيل‌هاي گياهي كه در اين مقاطع بودند و مطالعات ميكروسكوپي كه از طريق دانشكده‌ي علوم دانشگاه تهران نتيجه داد، بايد از آن دوره تاكنون در دشت خوزستان بازسازي شود و به اين پرسش پاسخ دهيم كه چرا در يك دوره جمعيت زياد ميشود و ازسوي ديگر كارون، كرخه و دز نسبت به دشت حدود هشت متر پايين‌تر مي‌آيد؟
وي حركت تكتوليكي، تغييرات آب‌وهوايي، گسترش تالاب‌ها و مرداب‌ها و به عمق رفتن رودخانه‌ها را براي شكل‌گيري استقرارها تا زمان ايجاد شرايط پايدار در محيط تأثيرگذار ارزيابي و اضافه كرد: در تداوم يك محوطه‌ي باستاني كه از هفت‌هزار سال پيش تاكنون ادامه داشته است، سد جديد آب گرگر از شمال شوشتر جدا ميشود، از منطقه‌ي آبشارهاي شوشتر مي‌گذرد و براساس تحقيقاتي كه سال گذشته انجام شد، مسير هفت‌هزار سال پيش آب گرگر جديد كشف شد و درحالي‌كه همه معتقدند، اين مسير جديد است، اين‌گونه نيست، زيرا از محل جدايي كارون تا جنوب گاوميشان مسير قديم شناسايي شده است كه از سمت غرب به كارون كهن پيوند مي‌خورد.
او مساحت كارون كهن را حدود شش كيلومتر اعلام كرد و گفت: براي كسب اطلاعات علمي جديدتر به دو فصل كاوش ديگر در اين منطقه نياز است. همچنين به‌دنبال ايجاد يك پايگاه دايمي باستان‌شناسي در اين منطقه هستيم تا اسناد و مدارك لازم در آن گنجانده و داده‌هاي فرهنگي و محيطي در بستر باستان‌شناسي فراهم شوند.
دشت خوزستان (دشت شوشان) با حدود يك‌صد هزار مترمربع وسعت، نخستين استقرارها را در دامنه‌ي كوهپايه‌ها مانند تپه‌ي علي‌كش يا چغاميش دارد كه با ارتفاع زيستي مناسبي شكل گرفته‌اند. دشت خوزستان كه حاصل نهشته‌گذاري رودهاي بزرگي مانند كرخه، كارون و دز است، دشتي است كه به مرور گسترش يافته و به سمت خليج فارس كشيده شده است.
انتهاي پيام
چهارشنبه 25 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 2829]
-
گوناگون
پربازدیدترینها