واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
ادامه مناقشه بر سر واردات ماهی تیلاپیا پس از آنکه سلامت ماهی وارداتی تیلاپیا برای مدتی، محل مناقشه بود، این روزها بحث واردات آن برای پرورش در کشور دوباره بالا گرفته، به طوری که از یک سو شیلات اصرار بر واردات و پرورش آن دارد و از دیگر سو فعالان و مسئولان محیطزیست و حتی برخی کارشناسان شیلات، ضرر آن را بویژه برای محیطزیست، اکوسیستمهای آبی و گونههای بومی بیشتر از فواید اقتصادی آن دانسته و خواستار جلوگیری از ورود آن به کشور شدهاند.
ماهی تیلاپیا که بیشتر به صورت فیله وارد بازار ایران می شود، چندی است به آب های آزاد همچون رودخانه کارون و استخرهای پرورش ماهی برخی استان ها نیز راه یافته و در حال تکثیر و پرورش است. ورود این گونه به کارون از طریق آب های مشترک با عراق و به برخی مزارع پرورش ماهی به صورت قاچاق و غیرقانونی صورت گرفته است. به گفته هومان خاکپور، سخنگوی دبیرخانه گروه هم اندیشی سازمان های غیردولتی تالابی کشور، وسوسه رسیدن به سود سرشار در کوتاه مدت به دلیل تکثیر سریع این ماهی، برخی افراد را متمایل به پرورش این گونه در کشور کرده است. وی با بیان این که همه چیزخوار بودن، مقاومت بالا و قدرت تکثیر زیاد در کوتاه مدت از دیگر ویژگی های تیلاپیاست که موجب سودآور و اقتصادی بودن پرورش آن در کوتاه مدت شده است، در گفت وگو با جام جم می افزاید: اما پرروش این ماهی در مقابل فواید اقتصادی زودگذر آن، تبعات بلندمدت نگران کننده ای دارد که نمی توان نسبت به آن بی تفاوت بود. خاکپور با اشاره به این که سرعت تکثیر و افزایش جمعیت این گونه بسیار بالاست، به طوری که هر دو ماه یک بار تخم ریزی کرده و در هر دوره 2700 تخم می گذارد و سخت ترین شرایط محیطی مانند اکسیژن بسیار پایین، شوری و شیرینی و حرارت بالا را تحمل و در این شرایط رشد می کند، تصریح می کند: این ماهی می تواند براحتی از مزارع پرورش ماهی به منابع آبی طبیعی، سدها و سازه های آبی راه یافته و با سرعت غیرقابل تصوری تنوع زیستی آبی کشور را با خطرهای جدی مواجه کند، زیرا گرچه تیلاپیا خوردن گیاهان را ترجیح می دهد، اما در صورتی که نتواند خود را با گیاهان سیر کند، از پلانکتون ها، ماهی ها و تخم های آنها نیز نمی گذرد که این امر می تواند در درازمدت نابودی گونه های بومی و حرفه صیادی و در نتیجه تبعات ناگوار اقتصادی و اجتماعی را به دنبال داشته باشد. به گفته وی، گرچه هنوز از مبادی قانونی و رسمی کشور برای واردات این گونه اقدام نشده و مجوزی صادر نشده است، اما اکنون پرورش آن در دو استان یزد و اصفهان به صورت غیرمجاز و غیرقانونی در حال انجام است. نظارت امکانپذیر نیست در همین حال مسئولان سازمان شیلات کشور معتقدند با پرورش این گونه در مزارع پرورش ماهی کاملا بسته و محدود می توان از ورود آن به محیط های آبی باز و مورد تهاجم قرار گرفتن آبزیان بومی جلوگیری کرد. رئیس سازمان شیلات دراین باره به مهر می گوید: زمانی که این ماهی در استان هایی که رودخانه های طبیعی ندارند همچون یزد، کرمان، سمنان، قم و مرکزی پرورش پیدا کند، راهی به محیط های باز آبی ندارد تا دیگر گونه ها را مورد تهاجم قرار دهد. حسن صالحی با بیان این که کنترل این امر براحتی امکانپذیر است، می افزاید: علاوه بر این سازمان شیلات درصدد است تا فقط جنس نر این ماهی را پرورش دهد تا تکثیر آن تحت کنترل باشد. در همین حال خاکپور در واکنش به این اظهارات می گوید: بحث کنترل روی وارد نشدن تیلاپیا به محیط های باز آبی روی کاغذ راحت و آسان به نظر می آید، در حالی که تجربه سالیان گذشته نشان داده است که نظارت در این حوزه بشدت ضعیف است، به طوری که اکنون از 24 رودخانه چهارمحال و بختیاری، 21 مورد آن بشدت آلوده است که این آلودگی نیز به دلیل ورود فضولات مزارع مجاز پرورش ماهی در استان است که هیچ گونه نظارتی از سوی هیچ ارگانی بر فعالیت آنها صورت نمی گیرد. این فعال محیط زیست استان چهارمحال و بختیاری همچنین یادآور می شود: اکنون در همین استان چهارمحال و بختیاری افراد بسیاری را می شناسم که درصدد پرورش این گونه به دلیل سودآوری آن هستند و این در حالی است که فقط دو تا سه مورد از چندصد مزرعه پرورش ماهی استان بسته و محدود است و بقیه به رودخانه های مهم و بزرگ استان راه دارد. جولان تیلاپیا در زیستگاه های آبی خوزستان در همین حال کارشناسان محیط زیست معتقدند که هم اکنون رودخانه کارون و تالاب بین المللی شادگان در خوزستان محل جولان این ماهی مهاجم و پرخور شده است. به عقیده کارشناسان محیط زیست خوزستان، این گونه ماهی که نخستین بار در آب های دارخوین مشاهده شد، بتدریج به دیگر حوزه ها راه پیدا کرد، اما از آنجا که در این فاصله برای پیشگیری از ازدیاد و زاد و ولد آن اقدامی انجام نشد، اکنون پیشروی آن به حدی رسیده است که در تمام آب های استان یکه تازی می کند. مدیرکل شیلات خوزستان با اشاره به این که تیلاپیای موجود در آب های استان از نوع گونه مهاجم است که از طریق آب های مشترک با عراق وارد کشور شده است، به واحد مرکزی خبر می گوید: این گونه وحشی صرفه اقتصادی ندارد و با گونه های بومی رقابت می کند و به دلیل مقاومت زیاد، سرانجام آنها را از بین می برد و تهدیدی نیز برای پوشش گیاهی تالاب ها به شمار می رود. سیدرحیم مغینمی می افزاید: با ورود ماهی تیلاپیا به آب های استان موضوع را به سازمان محیط زیست اعلام و همکاری برای شناسایی و مقابله با آن را درخواست کردیم، زیرا این ماهی علاوه بر آب های آزاد، وارد استخرهای پرورش ماهی (بیشتر در اطراف خرمشهر) و افت تولید ماهیان پرورشی نیز شده است. جاسم مرمضی، رئیس مرکز آبزی پروری جنوب هم با اشاره به این که تاکنون راهی برای کنترل و محدود کردن این نوع ماهی که هم سفره ماهیان بومی منطقه شده است، نیافته ایم، می گوید: کارشناسان عراقی هم از آثار پیلاپیا اعلام نگرانی کرده اند، زیرا تقریبا در همه منابع آبی عراق نفوذ کرده است. مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز با بیان این که سر و کله این ماهی از حدود سه الی چهار سال پیش در تالاب شادگان، رودخانه کارون و چند منطقه دیگر پیدا شد، به واحد مرکزی خبر می گوید: افزایش آمار تیلاپیا در منابع آبی استان جدی است و اثر آن شاید پنج تا ده سال دیگر مشخص شود. احمدرضا لاهیجان زاده با اشاره بر ضرورت حساسیت و برنامه ریزی برای شناسایی و کنترل این گونه مخرب می افزاید: درخصوص مبارزه ژنتیکی با این ماهی، گروهی از متخصصان کشور را دعوت کرده ایم که با کار مطالعاتی و تحقیقاتی متناسب با شرایط زیست محیطی خوزستان، روش های جلوگیری از تکثیر این ماهی را بررسی و راهکارهای مناسب را ارائه کنند. عادل مولا، معاون محیط طبیعی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان هم با بیان این که آسیب رسانی این ماهی به گونه های بومی و پوشش گیاهی آب های خوزستان محرز شده است، می گوید: با این که نحوه و میزان آسیب رسانی این ماهی تاکنون به طور دقیق شناسایی نشده است، ولی به نظر می رسد تیلاپیا با این روندی که در پیش گرفته به مرور ذخیره غذایی برای ماهیان بومی باقی نمی گذارد و آنها را با فقر غذایی مواجه می کند.
 
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 87]