واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز: عاقبت يك سال از توافق ژنو
كنگره جديد با اكثريت جمهوريخواه خواهد بود كه موضع سرسختانهاي در قبال پرونده هستهاي دارند و جداي مخالفت با اصل توافق ژنو، بر تشديد تحريمها تا تعطيلي كامل فعاليت هستهاي ايران اصرار دارند.
سيد نعمتالله عبدالرحيمزاده: تيتر روزنامههاي ايران بعد مذاكرات ژنو جالب توجه است. روزنامه كيهان با استعاره كدخدا به روحاني طعنه زد و روزنامههاي هوادار دولت هم با عباراتي مثل تمديد اميد، تمديد ديپلماسي يا فرصت دوباره به ديپلماسي برداشت خود از اين دور مذاكرات را به صورتي محتطانه بيان كردند. محتاطانه چون دليل قابل قبولي براي اعلام پيروزي از نتيجه اين دور به دست نميآيد و روحاني هم كه از پيروزي گفت به دلايل ديگري به غير از نتيجه مستقيم اين دور اشاره كرد. شايد كاريكاتور يكي از همين روزنامهها بهتر از هر چيز گوياي اين دور مذاكرات باشد كه رفتگري حروف را از مكان مذاكرات جارو ميكند به اين معنا كه نتيجه مذاكرات جز حرف چيز ديگري نبود. يك سال از توافق ژنو گذشت و قرار بود در پايان اين مدت عاقبت توافق به صورتي جامع معلوم شود و به همين علت، چشمها جديتر از گذشته منتظر نتيجه اين دور از مذاكرات در وين بود. مذاكرات حدود دو هفته قبل در عمان هم توقعات را بالا برده بود اما هفت روز مذاكرات فشرده در وين و حتي دو دور ديدار مستقيم دكتر ظريف با جان كري، وزراي خارجه ايران و آمريكا، هم گرهگشا نشد. حالا اين توافق براي 7 ماه ديگر تمديد شده و شايد در نهايت راهحل جامعي به دست بيايد اما آيا شرايط در هفت ماه آينده به وضعيتي خواهد بود كه بتوان چنين انتظاري را داشت؟ بيشك يك طرف اصلي توافق آمريكا است چون غير از وزنه تحريمهاي اين كشور، نبايد بر تاثير راي آن بر ديگر اعضاي 1+5 بيتوجه بود به خصوص شركاي اروپايياش كه در پرونده هستهاي ايران توجه خاصي به تصميم واشنگتن دارند. شرايط آمريكا در هفت ماه آينده با يك سال گذشته به طور كامل متفاوت است چون اعضاي جديد كنگره بعد تعطيلات اول ژانويه سر كار خواهند آمد و باراك اوباما، رييس جمهور آمريكا، از هماكنون خود را براي مبارزهاي سخت با آنها آماده ميكند كه البته پرونده هستهاي ايران يكي از زمينههاي اصلي مبارزه او با آنها است. كنگره جديد با اكثريت جمهوريخواه خواهد بود كه موضع سرسختانهاي در قبال پرونده هستهاي دارند و جداي مخالفت با اصل توافق ژنو، بر تشديد تحريمها تا تعطيلي كامل فعاليت هستهاي ايران اصرار دارند. اوباما تا حالا ميتوانست با تكيه بر اكثريت دموكرات خود در مجلس سنا دل خوش كند چون آنها هم موافق توافق بودند و هم مانع تصويب تحريمي جديد. اين وضعيت تغيير كرده و اكثريت هر دو مجلس سنا و نمايندگان به دست جمهوريخواهان افتاده و به اين دليل، نميتوان بعد از ژانويه آينده اميدي به همراهي اين اكثريت با سياست اوباما در قبال پرونده هستهاي ايران داشت تا چه رسد به نتيجه نهايي كه جمهوريخواهان ميگويند بايد به تصويب آنها برسد. جمهوريخواهان در اين مقابله با اوباما سه گزينه در پيش رو دارند تا عاقبت توافق ژنو را به مخاطره بياندازند. اين سه گزينه عبارتند از: گسترش دامنه تحريمهاي فعلي، تصويب تحريمهاي جديد و عدم تصويب توافق نهايي. اوباما در روز پاياني مذاكرات گفت كه در صورت رسيدن به توافق جامع خواهد توانست راي كنگره و حتي تمام مردم آمريكا را به دست آورد اما اين اميدي بيش نيست چون با توجه به انتخابات رياست جمهوري آينده، تقابل جمهوريخواهان با او شديدتر خواهد شد. در اين صورت، اگر آمريكا طي هفت ماه آينده حاضر به قبول توافقي جامع با ايران هم بشود باز نميتوان گفت كار تمام شده و راي مخالف اكثريت جمهوريخواه در كنگره ميتواند خط بطلاني بر نتيجه اين هفت ماه باشد. در واقع، اوباما و تيم ديپلماسي او ميتوانستند در اين يك سال كار را به توافق جامع بكشانند تا آن را با كنگره فعلي تصويب كنند اما اين كار را نكردند كه همين هم باعث شده تا وضعيت براي هفت ماه بعد به مقدار بسيار زيادي نااميد كننده باشد. اين وضعيت در حالي ايجاد شده كه طرف ايراني تمام سعي خود را براي پيشبرد مذاكرات كرد تا آنجا كه جان كري در پايان اين دور مذاكرات و در مقابل خبرنگاران گفت كه اقدامات ايران در يك سال گذشته باعث اعتماد متقابل شده و اين كشور به تعهدات خودش عمل كرده است. بايد توجه داشته باشيم كه اين اعترافي صريح از سوي وزير خارجه آمريكا در مورد نحوه همكاري ايران است اما ايران در مقابل چه چيزي دريافت كرده است؟ هيچ تحريمي لغو نشده و غرب به صورت قطرهچكان دارايي ايران را به خودش ميدهد آن هم در قالبي كه دارايي مستقيم به دست ايران نميرسد بلكه از طريق كانال تعريف شده از سوي آمريكا و در قبال خريد كالا به ايران داده ميشود. اين جداي از كارشكنيهاي آمريكا در افزودن نام چندين شخصيت حقيقي و حقوقي ايراني به ليست تحريمها و اتحاديه اروپا است كه اين آخري حتي حاضر به پذيرش حكم دادگاه خودش براي لغو چند مورد از تحريم نشد. اين 700 ميليون دلار اخير هم چيزي نيست كه دردي از ايران دوا كند جداي از اين كه آزادسازي اين رقم نسبت به دهها ميليارد دلار دارايي توقيف شده ايران چندان هم افتخارآميز نيست. روشن است كه ايران و به خصوص تيم ديپلماسي روحاني بايد راه رفته را ادامه دهد و اين هفت ماه ديگر را هم پشت سر بگذارد. تيم او در حالي راه در پيش رو را ميرود كه تجربه يك سال گذشته كارنامه قابل قبولي را از طرف مقابل نشان نميدهد و غلبه جمهوريخواهان مخالف توافق در واشنگتن هم مشكل جديیتري را اضافه كرده است. بنابر اين، نميتوان به عاقبت توافق ژنو در هفت ماه بعد زياد خوشبين بود و بهتر است كه روحاني احتياط بيشتري در پيش بگيرد و به قول معروف تمام تخممرغهايش را در سبد هستهاي نگذارد. شايد به همين جهت است كه روحاني درست بعد مذاكرات با پوتين تماس تلفني داشت تا به طرف غربي نشان دهد اگر بعد هفت ماه توافق جامعي در كار نباشد گزينه ديگري هم دارد. به هر حال، تجربه گذشته جايي براي اميد زياد به مذاكرات نميگذارد و سياست متوازن بين گزينههاي مختلف راهكار قابل قبولي است كه دولت بايد در پيش بگيرد تا اگر عاقبت توافق ژنو ختم به خير نشد حداقل قاعده بازي را از دست نداده باشد.
۰۸ آذر ۱۳۹۳ - ۱۶:۵۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]